طلای سیاه در سینما روایت چهل وچهارم

چهل و چهارمین جلسه «سینما روایت» با نمایش فیلم سینمایی «طلای سیاه» به کارگردانی ژان ژاک آنو در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد. «طلای سیاه» محصول سال 2011 سینمای فرانسه است که به تولد پادشاهی سعودی می‌پردازد. در این فیلم بازیگرانی مانند آنتونیو باندراس و طاهر رحیم نقش آفرینی کرده اند. در پایان اکران این فیلم جلسه نقد و بررسی آن با حضور سعید هاشم زاده و سعید مستغاثی برگزار شد.

در ابتدای جلسه سعید مستغاثی منتقد سینما درباره این فیلم سینمایی گفت: «طلای سیاه» صرفاً به موضوع عربستان نمی پردازد و همه ما خوب می دانیم که سینمای هالیوود همواره جلوتر از آن چیزی که فکر می کنیم حرکت می کند و برای اهداف خود برنامه ریزی دارد. این فیلم سینمایی در اوج بیداری اسلامی ساخته شد که می تواند نشان از دقت هالیوود نسبت به حرکت مسلمانان داشته باشد. البته این فیلم نسبت به فیلم سینمایی «لورنس عربستان» بسیار ضعیف تر عمل کرده است. فیلم نامه «طلای سیاه» در اغلب مواقع نژاد پرستانه است. یکی از ضعف های ساختاری فیلم طولانی بودن آن است.

هالیوود جلوتر از زمان حرکت می‌کند

وی در ادامه افزود:  البته باید به این نکته توجه داشته باشیم آن ها در این فیلم بخش های مختلفی از اسلام و مسلمانان را هدف قرار داده‌اند بر همین اساس باید گفت که «طلای سیاه» از فیلم های هم طیف خود جلوتر حرکت می کند. دیالوگ هایی در این فیلم سینمایی وجود دارد که کاملاً مشخص است هدفمند عمل شده به طور مثال در صحنه هایی از فیلم مشاهده می‌کنیم که شخصیت های فیلم آیه هایی از قرآن کریم را بر زبان می‌آورند و در بحثهای خود از آن استفاده می‌کنند که البته به این واسطه ذهنیت مخاطب را نسبت به قرآن و اسلام در مسیری که خود در نظر دارند قرار می دهند.

تمدن درخشان شرقی‌ها در سینمای هالیوود سیاه است

مستغاثی با اشاره به این نکته که هالیوود تمدن درخشان شرقی ها را کنار گذاشته است، گفت: زندگی شرقی ها همواره در سینمای هالیوود به شدت به صورت سیاه نمایی آشکار به تصویرکشیده می شود در صورتی که در گذشته شرایط کاملاً برعکس بوده است مورخین غربی همواره یکی از منتقدین این فیلم ها هستند و اذعان دارند که فیلمسازان غربی به واقعیت پایبند نبوده اند. به طور مثال  در تاریخی که خود آن ها نوشته اند همواره از بغداد به عنوان «عروس شهر‌ها» یاد شده و شرق تمدن درخشانی داشته است که غرب به ویژه سینمای هالیوود سعی در پاک کردن حافظه تاریخی مردم دارد. فیلم هایی که درباره بزرگان شرق همچون خیام و ابن سینا ساخته شده است می تواند گواه این موضوع باشد. این نگاه، نگاه درمانده ای است که روشنفکران غربی جزو منتقدین آن هستند.

عربستان بی هویت، عروسکی با سرمایه کشورهای غربی است

وی با توجه به سرمایه گذاری دو کشور عربی تونس و قطر در این فیلم سینمایی، اظهار داشت: کشورهایی همچون عربستان و قطر دیگر نمی تواند ادعای هویت داشته باشند. کشورهایی که چنین سیاستی دارند مشتی سرمایه و عروسک در دست کشورهای غربی هستند که هدف شان مقابله با اسلام اصیل است. سرمایه گذاری کشورهای قطری وتونسی دیگر تبدیل به جک شده است.

تلاش غرب، زمینی نشان دادن منجی عالم بشریت است

در این فیلم سینمایی به بحث مهدویت اشاره شده بود که مستغاثی در این رابطه با انتقاد از سطحی نشان دادن شخصیت های آسمانی گفت: ما شاهد گروه هایی در تمام دنیا هستیم که مسلمان نیستند اما خودشان را جزو منتظران حضرت مهدی (عج) می دانند که برخی از آن ها تئوری های وحشتناکی دارند. این مبحث تا جایی پیش رفته که فراماسون ها نیز وارد این آن شده اند آنها با برنامه ریزی تلاش دارند تا حضرت مهدی (عج) را زمینی نشان دهند  و بگویند که منجی عالم بشریت فردی آسمانی نیست. زمانی که غرب وهالیوود در مورد مسیح فیلم می سازد کاملاً مشخص است که هیچ تعریفی از مسیح آسمانی ندارد و هر آنچه که درمورد مسیح می گوید زمینی است. آن ها این اهداف را در فیلم هایشان دنبال می کنند که در فیلم «طلای سیاه» به صورت سطحی این نمونه وجود داشت. غربی ها به دنبال این هستند که اسلام و مسلمان را از نگاه خود تعریف کنند و اعلام کنند که ما با اسلام میانه موافق هستیم اما با اسلامی که بخواهد دربرابر ما بایستد مخالفیم چرا که با آن اسلام امام خمینی (ره) در برابر ظلم آنها ایستاد. آن ها به اسلام میانه تاکید ویژه دارند.

فیلمسازانی که از رانت دولت استفاده می کنند، غُر می‌زنند

این منتقد سینما با بیان این مطلب که ایدئولوژی در سینمای ما تعریفی غلطی پیدا کرده است اظهار داشت: به اشتباه به ما القاء شده است که سینما نباید ایدئولوژیک باشد و از طرفی یاد داده اند که سینما برای سرگرمی و هنر است و اگر سینماگران ما به این سمت حرکت کنند به آن ها می گویند که اثری شعاری و حکومتی ساخته اند اما اگر همین ایدئولوژی در جهت مخالف به کار برده شود تا جایی که به شعار برسیم هیچ فردی به آن اثر ایرادی وارد نمی کند. این ها در شرایطی است که سینمای هالیوود به شدت ایدئولوژیک است. زمانی که خودمان ایدئولوژی مشخصی نداریم غربی ها این کار را برای ما انجام می دهند. متاسفانه در چنین شراطی برخی از فیلمسازان ما خودشان را به هر دری می زنند تا درگیری های ذهنی خود را که در اجتماع هم وجود ندارد به تصویر بکشند. همین افراد از رانت و پول بیت المال برای ساخت فیلم استفاده می کنند و درنهایت هم همواره گلایه داند و غر می زنند.  

سعید هاشم زاده نیز در ابتدای سخنان خود اطلاعات کوتاهی درباره فیلم داد و گفت: شخصا فیلم‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کنم، بخش زیادی از آن‌ها تجاری هستند و بخش دیگری که می تواند مورد توجه قرار بگیرد فیلم هایی است که به دلیل فروش ساخته نمی شوند بلکه فیلم های مستقلی هستند که دغدغه خود را بیان می کنند. در هر دوی این گروه ها مسئله ایدئولوژی بسیار مهم است، اما یک دسته فیلم دیگری وجود دارد که آن ها را نمی توان در یکی از این دو گروه قرار داد آن ها فیلم هایی هستند که ایدئولوژی برایشان در اولویت است. آن ها ساخته می شوند که نوعی طرز تفکر و بینش را به مخاطبین خود القاء کنند.

«طلای سیاه» محتوا زده است

وی در ادامه افزود: فیلم سینمایی «طلای سیاه» از همین بخش دچار لطمه شده است. این فیلم سینمایی به شدت محتوا زده است و دائماً در حال ارائه مانیفست است. این فیلم ایدئولوژی خود را با دیالوگ هایی که توسط کاراکترها بیان می شود به صورت عیان عنوان می کند. ایدئولوژی یک فیلم بستر تاریخی شدن آثار سینمایی را فراهم می کند اما در «طلای سیاه»، به دلیل پرداخت غیر اصولی «ژان ژاک آنو» فیلم لطمه خورده است. صراحت گویی فیلم باعث می شود مخاطب از آن فاصله بگیرد. این فیلم سینمایی شخصیت پردازی ندارد  نقطه قوت این فیلم که باید ایدئولوژی آن می بود تبدیل به ضعف آن شده است!

هدف آمریکا پرورش مسلمان میانه روی تجدد طلب

هاشم زاده همچنین با اشاره به این که آمریکا در تلاش است تا در آثار خود مسلمانی را که می تواند بپذیرد به تصویر بکشد، گفت: آمریکایی ها ضمیر ناخودآگاه ما را تسخیر کرده اند. استعمار ذهنیت غرب و هم مسلمین میانه رویی که تجدد طلب هستند در آثارشان دیده می شود. غرب نماد مسلمانی را که خود می خواهد در فیلمهایش نشان می دهد. آن ها افرادی میانه رویی را می خواهند که با تردید برخورد می کند و در تلاش هستند تا اسلام انقلابی و نیروی آن را از فرد مسلمان بگیرند.

با تدریس علوم انسانی غرب توسط استاد کمونیست چه باید دِرو کنیم؟! 

هاشم زاده گفت: ما هر آنچه را که بکاریم درو می کنیم وقتی اکثر اساتید ما در دانشگاه ها کمونیست و لائیک هستند و علوم انسانی غربی را درس می دهند و فیلم های مستقل اروپایی را برای دانشجویان فیلمسازی خود تدریس می کنند و همان نگاه را پرورش می دهند چه انتظاری میتوان از دانشجو داشت؟! این دانشجویان قرار است که فیلمسازان آینده سینما باشند.

چهل و چهارمین جلسه سینما روایت روزیکشنبه 17 خرداد در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.