جواد جباری مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت از سال 88 سکاندار این نهاد فرهنگی و هنری شده است.از نظر ساختاری شهرک سینمایی دفاع مقدس، موسسه شهید آوینی و همچنین انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس از جمله زیرمجموعه های بنیاد فرهنگی روایت هستند که در حوزه سینما فعالیت می‌کنند.
از دیگر زیرمجموعه‌های بنیاد فرهنگی روایت می توان به انجمن تأتر انقلاب و دفاع مقدس، انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس ، انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، موسسه فرهنگی روایت که به تولید آثار مستند و تلویزیونی میپردازد، موسسه نشر روایت که در حوزه انتشار کتاب فعال است، مؤسسه رسانه که در حوزه فضای مجازی، مولتی مدیا و تولید بازی‌های رایانه‌ای با موضوع دفاع مقدس و مقاومت فعال است و مجتمع فرهنگی و هنری اسوه می توان نام برد.
اولین اقدام مدیریتی بنیاد فرهنگی روایت در دوران جواد جباری, حمایت از انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس برای برگزاری جشنواره فیلم مقاومت بود. یازدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت (انقلاب اسلامی و دفاع مقدس) پس از پنج سال وقفه در سال 89 و ایران و هشت کشور دیگر برگزار شد.
با توجه به دوسالانه بودن این جشنواره دوره دوازدهم این جشنواره در سال 91 برگزار شد و استقبال از جشنواره بین المللی فیلم مقاومت به خوبی صورت گرفت. دوره سیزدهم جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، شهریور سال گذشته برگزار شد. این دوره از جشنواره با توجه به شرایط منطقه و همچنین توجه به رویکرد استراتژیکی که به مفهوم مقاومت داشت بازتاب خوبی در رسانه‌ها داشت.
بعد از برگزاری جشنواره سیزدهم شورای سیاست گذاری جشنواره فیلم مقاومت، برای برگزاری این رویداد سینمایی بطور سالانه به توافق رسیدند. تصمیمی که بنا به اعلام محمد خزاعی دبیر جشنواره، در اجرا با اما و اگر همراه شد.
سردار جواد جباری مدیر عامل بنیاد فرهنگی روایت در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اینکه امسال دوره چهاردهم جشنواره فیلم مقاومت برگزار نخواهد شد گفت: برگزاری دوره چهاردهم جشنواره فیلم مقاومت در هفته دفاع مقدس سال 1395 خواهد بود.
در این گفت‌وگو جباری از دلایل برگزار نشدن دوره چهاردهم جشنواره مقاومت در سال جاری می‌گوید. آنچه از صحبتهای جباری جمع بندی می‌شود، دلیل عمده‌ی عدم برگزاری دوره چهاردهم جشنواره مقاومت در سال جاری و دوسالانه شدن دوباره‌ی این جشنواره این است که «جشنواره مقاومت برگزار نمی‌شود چون تولیدت سینمایی این حوزه کم رونق است و این به خاطر این است که تا آخر سال 94 بودجه تولید به دست بنیاد فرهنگی روایت نرسید و فیلم استراتژیکی هم تولید نشد»
مدیر عامل بنیاد فرهنگی روایت، نقدهای که به برخی از تولیدات انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس می شود را قبول دارد و می‌گوید: بنا نیست که هر آنچه انجمن تولید می‌کند، آثاری درجه یک باشند. همانطوری که نمی‌توان از یک کارگردان درجه یک انتظار داشت که همه آثاری که تولید می‌کند خوب باشد؛ نمی‌توان از یک مجموعه هم انتظار داشت که هرچه تولید کرده است درجه یک و خوب باشند.
وی همچنین در مورد رویه جدید انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در حمایت از تولید آثار سینمایی خبرداد و گفت که گرایش اصلی انجمن بیشتر به سمت فیملهای سینمای استراتژیک است. جباری نمونه‌های سینمای استراتژیک را ساخت فیلمهایی دانست که نسبت به حوادث منطقه بی تفاوت نیست.
از جباری در مورد وضعیت حمایت از تولیدات فیلمهای سینمای دفاع مقدس با توجه به رویه جدیدی که در پیش گرفته است هم سوال کردیم و او گفت: بنا براین نیست که از کارهایی مثل پروژه دفاع مقدسی «شهید همت» حمایت نکنیم منتها در این حوزه ورود جدی پیدا نمی‌کنیم و در هدف اصلی خود تلاش می‌کنیم، سینمای استراتژیک که دغدغه نظام است را حمایت کنیم. این را هم باید در نظر داشت که زمان تولید برخی فیلم‌ها الان نیست. شرایط کنونی منطقه به گونه ای است که باید روح مقاومت در آن دمیده شود.
امسال جشنواره مقاومت نداریم؛ دوره چهاردهم در شهریور 95
تسنیم: سال گذشته شورای سیاست گذاری جشنواره بین المللی فیلم مقاومت درباره برگزاری این رویداد سینمایی بطور سالانه به توافق رسیده بود. اما محمد خزاعی دبیر جشنواره بین المللی فیلم مقاومت و محمدرضا شرف‌الدین مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در مصاحبه هایی اعلام کردند که برگزاری دوره چهاردهم جشنواره در شهریور امسال منتفی است. دلایل برگزار نشدن این دوره از جشنواره چیست؟
جباری: بعد از برگزاری دوره سیزدهم جشنواره فیلم مقاومت، شورای سیاستگذاری بنا به خروجی‌های بدست آمده از جشنواره و با توجه به شرایط و اتفاقاتی که در کشورهای منطقه رخ داده بود تصمیم گرفت که جشنواره فیلم مقاومت از حالت دوسالانه خارج شود و در صورت امکان به صورت سالانه برگزار شود.
برگزاری سالانه جشنواره مقاومت باعث می‌شد از نظر روانی، یک ظرفیت تولید آثار سینمای مقاومت و دفاع مقدس در کشور ایجاد شود. از طرف دیگر برگزاری هر ساله جشنواره مقاومت می توانست فضایی فراهم کند تا نگاهی دوباره به حوزه دفاع مقدس صورت بگیرد. متولیان حوزه فرهنگی دفاع مقدس و انقلاب (که خود ما هم جزو آن هستیم) می بایست نسبت به کارنامه یک ساله تولیدات و آثارشان پاسخگو باشند.
برآورد ما این بود که در فاصله زمانی جشنواره سیزدهم تا یک سال پیش رویش، اتفاقاتی در حوزه تولید آثار سینمایی می‌افتد. از همان ابتدا هم این نگاه را داشتیم که باید تولیدات یک سال سینمای ایران از حیث تعداد و کیفیت، در حدی باشند که جشنواره ای با این وسعت برای آن برگزار شود.
جشنواره مقاومت برگزار نمی‌شود، چون آثار جدید کم رونق است
از طرف دیگر بعد از جشنواره، ضرورت پرداخت به تولید آثار سینمایی بیش از پیش برای ما معلوم شد. برای همین تا آخر سال 94 تلاشهای زیادی کردیم تا سوژه های متعددی از سینمای استراتژیک که روی آن بحث شده بود را تولید کنیم. منظور از سینمای استراتژیک بحثهایی چون استکبارستیزی، گروهکهای تروریستی چون داعش و حوادثی که بواسطه حضور آمریکا و صهیونیستها در منطقه بوجود آمده، بود.
در بحث سینمای استراتژیک، ایده ها و طرحهایی وجود داشت که ظرفیت تولید داشتند و امکان تولید هم فراهم بود. اما نکته ای که اواخر سال 94 برای ما پیش آمد این بود که این آثار باید در خارج از کشور تولید شوند. فضای فیلمنامههایی که در سینمای استراتژیک تعریف شده بود برای خارج از کشور بود.
حداقل تولید در خارج از کشور با توجه به هزینه‌های خودمان سه برابر هزینه‌های جاری تولید در کشور بود. شرایط بودجه برای آخر سال هم به گونه ای نبود که بتوانیم کاری را شروع کنیم. وضعیت بودجه‌ای ما هم متاثر از شرایط عمومی بودجه فرهنگی کشور است و بودجه بنیاد فرهنگی روایت هم مثل مجموعه‌هایی است که به صورت واگذاری بودجه از طرف دولت انجام می‌گیرد. سال گذشته هم جلساتی با سازمان سینمایی برای تولید مشترک یک سری آثار داشتیم که البته از طرف آنها هم بودجه ای برای تولید این آثار فراهم نشد.
مجموعه اینها شرایط را به سمتی سوق داد که درحوزه تولید تا این لحظه گشایشی حاصل نشده است. در این فرصت کوتاه که تا جشنواره باقی مانده است هم امکان تولید اثر جدیدی در حوزه دفاع مقدس وجود ندارد لذا جمع بندی این شد که با توجه به شرایط موجود و بضاعتی که برای سینمای مقاومت در جشنواره موجود است، فعلا تا فراهم شدن شرایط برگزاری سالانه، جشنواره فیلم مقاومت همچنان به صورت دوسالانه برگزار شود و برگزاری دوره چهاردهم جشنواره فیلم مقاومت در هفته دفاع مقدس سال 1395 خواهد بود.
تسنیم: اشاره داشتید به اینکه جشنواره مقاومت، محلی است که متولیان حوزه فرهنگی دفاع مقدس و انقلاب نسبت به کارنامه یک ساله تولیداتشان پاسخگو باشند اما فیلمهایی که در جشنواره سال قبل ارائه شد و جوایزی هم گرفتند معمولا از تولیدات انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس نبودند.
جباری: جشنواره بین المللی فیلم مقاومت هیچوقت متکی بر تولید انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس نیست. بنا هست جشنواره مقاومت محلی باشد بر آنچه که در حوزه دفاع مقدس در سطح کشور تولید می‌شود و فضایی ایجاد کند تا نهادهایی که در این زمینه مسئولیت دارند تحرک بیشتری پیدا کنند.
ماموریت انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس جریان سازی است و وظیفه اش تولید نیست بلکه بنا به ضرورت به تولید ورود پیدا کرده است. نفس برگزاری جشنواره بر این نیست که تولیدات انجمن در آن حضور داشته باشد. گاهی اوقات تولیداتی داشتیم که به خاطر برخی ملاحظات، آن را در جشنواره راه ندادیم مثل «قلاده‌های طلا» که در جشنواره حضور پیدا نکرد چون که تهیه کننده آن دبیر جشنواره مقاومت بود.
قرار نیست همه تولیدات انجمن درجه یک باشد
تسنیم: این نقد نسبت به تولیدات انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس وجود دارد که معمولا انجمن از فیلمنامههایی حمایت می‌کند که در نتیجه نهایی، مخاطب چندانی ندارد تا حدی که خود انجمن هم رضایت کامل نسبت به آن اثر ندارد.
جباری: مثلا چه نمونه هایی؟
تسنیم: مثلا آثاری چون «50 قدم آخر»، «دلتنگی‌های عاشقانه» یا «تا آمدن احمد»؟
جباری: در مورد فیلمهایی که اشاره کردید بنا نیست که هر آنچه انجمن تولید می‌کند، آثاری درجه یک باشند. همانطوری که نمی‌توان از یک کارگردان درجه یک انتظار داشت که همه آثاری که تولید می‌کند، خوب باشد؛ نمی‌توان از یک مجموعه هم انتظار داشت که هرچه تولید کرده است درجه یک و خوب باشند.
اما در مورد «تا آمدن احمد» باید بگویم که عمده بودجه آن را بخش خصوصی کمک کردند و عددی که ما کمک کردیم در حد رفع پاره ای از مشکلات مالی بود. انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس به شکل‌های مختلف تلاش می‌کند که تولیدات حوزه سینمای دفاع مقدس با مشکل مواجه نشود البته در حد بضاعت خودمان این کار را می‌کنیم و هیچ‌گاه ادعای بیشتر از آن هم نداشتیم. این را هم باید در نظر داشت که بودجه‌ای که در این زمینه داریم نسبت به آنچه که قرار است اتفاق بیافتد اصلا قابل توجه نیست.
بودجه‌های موردی، مشکل ما را حل نمی‌کنند
تسنیم: سال گذشته صحبت‌هایی در کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح شده بود که بودجه‌ای اختصاصی برای برگزاری جشنواره مقاومت و همچنین تولید آثار حوزه مقاومت اختصاص داده شود. تکلیف این بودجه چه شد؟
جباری: فعلا هیچ بخشی از بودجه‌ای که مجلس دنبالش بود، تامین نشده است. کمک‌های موردی نمی‌تواند مشکل این حوزه را برطرف کند لذا ما باید به دنبال منابعی باشیم که بتواند هزینه‌های جاری را تامین کند. تا به امروز هم کاری انجام نشده است و امسال هم ردیف بودجه‌ای برای این کار منظور نشده است.
تسنیم: انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس شواری تصویب فیلمنامه ای دارد که برای حمایت از ساخت فیلمهای سینمایی تصمیم‌گیری می‌کند. برخی هنرمندان و اصحاب سینما معتقدند که این شورا، روند کارهای اجرایی را کند می‌کند و گاهی اوقات دیده می‌شود که برای حمایت از فیلمنامهها دایره محدودی از فیلمسازان را در نظر می‌گیرد. پاسخ شما به این انتقاد چیست؟
جباری: انجمن سینمای انقلاب از ابتدای تاسیس خود این شورا را داشت و این چیز جدیدی نیست. کار شورا این است که فیلمنامههای حوزه دفاع مقدس و مقاومت را بررسی کند. این کار از دو منظر اهمیت دارد یکی اینکه اگر لازم باشد فیلم‌نامه‌ای تقویت شود، نقطه نظرات شورا گفته شود؛ دوم اینکه اگر قرار است از فیلم‌نامه‌ای حمایت شود، انجمن بنا به تعاریفی که دارد از آن حمایت کند. شورا، فیلمنامه را بر اساس شاخصه‌هایی که انجمن برای خودش تعریف کرده است، تطبیق می‌دهد. اگر این شوار فیلم‌نامه‌ای را تایید کند حمایت مالی، توافق در مشارکت و مسیر ورود اثر مشخص می‌شود.
این شورا در دوره های گذشته کارهای دیگر هم کرده است مثلا فیلمنامه را به کارگاه‌های آموزشی می‌فرستادند و از فیلمنامه به صورت کارگاهی حمایت می‌کردند و ایرادهای فیلمنامهها برطرف می‌شد. خاصیت این شورا صرفا این نیست که فیلمنامه به داخل انجمن بیاید و درمورد تولید و عدم تولید آن تصمیم‌گیری شود بلکه فیلمی ممکن است به شورا بیاید و مورد تایید قرار نگیرد.
ضمن اینکه شورا فیلمنامههای ارزشمندی را هم تایید کرده است و در انجمن تولید شده است.
از «چ» حمایت کردیم؛حمایت از فیلم به معنای خرید بلیط در زمان اکران نیست
تسنیم: نمونه‌ای هم می‌شود، نام ببرید. هستند کسانی که می‌گویند فیلمنامه فیلمهای موفق حوزه دفاع مقدس در چند سال اخیر مثل «چ» و «شیار 143» در این شورا رد شدند. نظر شما این است که فیلمهای موفقی با نظر این شورا تولید شده است، می شود چند نمونه موفق را نام ببرید.
جباری: در مورد نمونه فیملهای موفق باید بگویم چون جنبه اجرایی دارد و جزئی است دوستان در انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس قطعا به شما آمار می‌دهند.
اما چون از فیلم «چ» نام بردید باید بگویم که بسیج در تولید این فیلم خیلی حمایت کرد. انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس هم در زمان تولید آن پیگیر کارها بود. اما بعضی وقت‌ها یک فردی منظورش از حمایت این است که مثلا در زمان اکران فیلمش، انجمن می‌بایست مقدار زیادی بلیط بخرد. معنای حمایت از یک فیلم این نیست که در زمان اکران بلیط بخریم. ممکن است سازمان‌هایی برای حمایت از فیلم بلیط بخرند ولی همه حمایت‌ها این نیست. حمایت یعنی این که برای فیلم تبلیغ شود تا مردم بروند و فیلم را ببینند یا سالن‌هایی در دورافتاده ترین نقطه ایران آماده شوند تا مردم بتوانند آن فیلم را ببینند.
فیلمنامه اولیه «شیار143» با نتیجه نهایی‌اش فرق داشت
فیلم «شیار 143» هم فیلمنامه اش این جا آمده است. شنیدم که تهیه کننده این کار هم گفته است که فیلمنامه رد شده است. اما مدیرعامل انجمن به من گفته است فیلمنامه اولیه این کار موجود است و اگر شما با اثر نهایی تطبیق دهید متوجه می‌شوید که خیلی با هم فرق دارند. فیلمهای زیادی هستند که تولید می‌شوند اما با فیلمنامه اولیه کاملا متفاوت است. فیلمنامه «نفس» (کار جدید نرگس‌آبیار) هم به اینجا آمد و تایید هم شده است ولی در حمایتش ورود پیدا نکردیم. اصلا بنا نیست هر فیلم‌نامه‌ای که در شورا تایید می‌شود در حمایت از آن هم ورود پیدا کنیم.
حمایت از سینمای استراتژیک؛ اولویت اصلی انجمن
تسنیم: فرمودید که انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در لیست جدید فیلمهای مورد حمایتش، یک وحدت رویه‌ای را در پیش گرفته است که شما از آن به عنوان حمایت از سینمای استراتژیک یاد کردید. حمایت از این دسته از فیلمهای و سینمای استراتژیک چگونه خواهد بود؟
جباری: گرایش اصلی انجمن بیشتر به سمت فیلمهای سینمای استراتژیک است. چون در حوزه سینمای ایران سرمایه‌گذاری درستی صورت نگرفته است.اصل کار را بر این گذاشتیم که در این حوزه فعالیت را بیشتر کنیم.
مثلا شما به قضیه شهادت راشل کوری نگاه کنید که چطور صهیونیستها او را شهید کردند. ساخت فیلمی با پرداخت به این موضوع می‌تواند فیلم استراتژیک خوبی شود که نشان‌دهنده جنایات صهیونیستها است که در قبال حق افراد بی‌گناه صورت می‌گیرد. یا مثلا فیلمی در رابطه با جنایات آمریکا در افغانستان و پاکستان یا آموزش تروریست‌ها در منطقه خاورمیانه مثل گروهک ریگی از نمونه‌هایی هستند که در مورد آن فیلمی ساخته نشده است.
بنای ما این است که چراغ سینمای استراتژیک پرفروغ شود و توجه‌ها به سمت چنین فیلمهایی برود. در حوزه بین الملل هم خیلی‌ها منتظر این هستند که از سینمای ایران آثاری را ببینند که نسبت به حوادث پیرامون خود بی تفاوت نیست.
ماموریت اصلی انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، جریان سازی در تولید فیلمهای سینمایی دفاع مقدس و مقاومت است و بحث برگزاری جشنواره هم بنا به همین ماموریت تعریف شده است. انجمن در بحث تولید هم بنا به یک ضرورت ورود پیدا کرده است و در شرایط فعلی عمده فعالیت‌اش در حوزه سینمای استراتژیک است و ما تلاش داریم که برای جشنواره چهاردهم مقاومت، یک گام به جلو برویم و شاهد تولید آثار بهتری در حوزه مقاومت باشیم.
حمایت از پروژه «شهید همت» منتفی نیست
تسنیم: فیلمهایی که بودجه زیادی می‌خواهد. پس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس به سمت سینمای استراتژیک سوق داده شده است و ساخت فیلمهایی سینمای دفاع مقدس مثل «همت» میرکریمی فعلاً منتفی است؟
جباری: نه منتفی نشده است. اما چون از فیلمهای پر هزینه است فعلا متوقف شده است. اما ساخت این فیلم از دستور کار ما خارج نشده است و این فیلم را قرار است با حمایت سازمان سنیمایی تولید کنیم. بودجه سازمان سینمایی محدود است و با اینکه از عزیزان در سازمان شنیدیم که از این فیلم حمایت می‌کنند ولی همیشه روی صحبتشان این بوده است که باید فیلمهای کم خرج‌تری تولید کنیم.
ما همواره از ساخت این فیلم حمایت می‌کنیم. بنابر این نیست که از کارهایی مثل پروژه دفاع مقدسی «شهید همت» حمایت نکنیم منتها در این حوزه ورود جدی پیدا نمی‌کنیم و در هدف اصلی خود تلاش می‌کنیم، سینمای استراتژیک که دغدغه نظام است، را حمایت کنیم.
این را هم باید در نظر داشت که زمان تولید برخی فیلم‌ها الان نیست. شرایط کنونی منطقه به گونه‌ای است که باید روح مقاومت در آن دمیده شود. حال اگر بخواهیم فیلمی بسازیم که عکس آن عمل کند، اصلا منطقی نیست. برخی فیلم‌ها هستند که باید در زمان خودش ساخته شود ولی الان زمان آن نیست.
فیلمهای سینمای استراتژیک، اکران بین‌المللی خواهند داشت
تسنیم: شما از سینمای استراتژیک گفتید. قطعا پیش از تولید این نوع فیلم‌ها به فکر اکران بین المللی آنها خواهید بود.
جباری: حتما فیلمهایی که تولید می‌شود اکران بین المللی خواهند داشت. هرچند که محدودیت‌هایی هم در اکران بین‌المللی فیلم‌هایمان داریم. اما در فضایی که امروزه داریم به راحتی بیننده خواهیم داشت حتی اگر اکران‌های سینمایی نداشته باشیم. اگر ضرورت ایجاب کند می‌توانیم این فیلم‌ها را در فضای مجازی هم نمایش دهیم.
تسنیم: فیلمهای حوزه سینمای استراتژیک معمولا از جمله فیلمهای پرهزینه است. وقتی انجمن برای ساخت چنین فیلمهایی ورود پیدامی‌کند، به نظر می‌رسد مشکل بودجه ندارد. پس دلیل عمده برگزار نشدن این دوره جشنواره مقاومت به خاطر نبود فیلم استراتژیک است تا نبود بودجه؟
جباری: هر دو دلیل باهم است و اینها لازم و ملزوم هم هستند. یک موقع است که می‌گوییم فیلم استراتژیک نداریم ولی فیلم دفاع مقدسی به تعداد خوب خواهیم داشت. اگر این جور باشد ما جشنواره را برگزار می‌کنیم. اما امسال سینمای ما در حوزه کیفی و کمی فیلمهای قابل قبولی در حوزه سینمای مقاومت و دفاع مقدس نداشت تا بخواهیم جشنواره‌ای برگزار کنیم. این هم به خاطر این بود که براساس شرایط فعلی بودجه، تولیدی نداشتیم تا جشنواره برگزار شود. اگر بودجه برای ساخت کار خوب فراهم شود، جشنواره هم برگزار می‌شود.
