به گزارش خبرگزاری بسیج، نسرین قهرمانی، کارشناس پژوهشکده باستان‌شناسی گفت: بررسی و شناسایی باستان‌شناسی محدوده این سد برای انجام عملیات نجات بخشی فروردین سال 1393 شروع و به مدت 45 روز ادامه یافت.
وی با بیان اینکه در بررسی‌های صورت گرفته 27 اثر فرهنگی- تاریخی در محدوده مورد اشاره شناسایی شد، تصریح کرد: در فاز دوم مطالعاتی باید عملیات نجات‌بخشی بر روی آثار فرهنگی صورت می‌گرفت.
این کارشناس گفت: پس از درخواست مجوز ساخت توسط شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی به عنوان کارفرما، پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اعطای مجوز ساخت سد را به مطالعات تکمیلی "فاز دوم" موکول ساخت زیرا آثار تاریخی- فرهنگی بر اثر عملیات ساخت سد و عبور و مرور خودروهای سنگین دچار صدمات جدی می‌شود.
وی با بیان اینکه کارفرما بدون توجه به تذکرات مکرر پژوهشکده باستان‌شناسی و انجام عملیات نجات بخشی آثار ارزشمند مدفون در منطقه به ساخت‌وساز خود همچنان ادامه می‌دهد افزود: در محدوده مورد بررسی، آثاری از تپه‌های دوره تاریخی از جمله اشکانی و کورگان‌هایی "گورهایی" از هزاره اول قبل از میلاد مربوط به اقوام سکایی شناسایی شد که مشابه آنها پیش‌تر در شمال این منطقه و در محدوده سد خداآفرین شناسایی و مورد کاوش قرار گرفته بود.
این کارشناس پژوهشکده باستان‌شناسی همچنین گفت: کورگان‌های هزاره اول نه تنها دارای آثار معماری منحصر به فردی بودند بلکه اشیای بسیار ارزشمندی چون سفال، فلز، و ... بودند که برای شناسایی هنر، آیین و سبک زندگی اقوام ساکن در منطقه و هویت تاریخی آنها حائز اهمیت بسیاری است.
وی در پایان تصریح کرد: با آبگیری سد و انتقال آب از مسیر آثار تاریخی – فرهنگی صدمات جدی و جبران ناپذیری به این محدوده ارزشمند تاریخی وارد خواهد شد؛ این در حالی است که بر اساس بند ج ماده 114 قانون برنامه 5 ساله چهارم کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی موظفند قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و درمرحله امکان سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی " میراث فرهنگی" در آن خصوص اقدام کنند و در طراحی و مکان‌یابی پروژه‌های یادشده نتایج مطالعات را رعایت کنند.
