به گزارش خبرگزاری بسیج،
در خارطوم، سودان از جمله کشورهای فقیر جهان به شمار میآید، حدود 80
درصد جمعیت سودان در بخش کشاورزی و دامپروری فعالیت دارند که به طور عمده،
این بخش به صورت سنتی اداره میشود، این کشور دارای منابع نفت خام نیز است
که بیشتر آن در مناطق جنوبی واقع شده است. تولید ناخالص داخلی سودان در سال
2014میلادی بیش از 67 میلیارد دلار بوده و این در حالی است که نیروی کار
این کشور 7 میلیون و 415 هزارنفر است که بر اساس آمار 18/7 درصد از جمعیت
در سن کار این کشور بیکار هستند.
همچنین 40 درصد از مردم سودان زیر خط فقر زندگی میکنند و نرخ تورم در
بالاترین و پایینترین میزان خود به ترتیب 181/50 و 1/00- در طول 3 دهه
گذشته بوده است که نشان از بحران اقتصادی در این کشور دارد، نزدیک به دو
سوم نیروی کار در بخش کشاورزی اشتغال دارند و به کشت پنبه برای صادرات، و
ذرت خوشهای، مانیوک و ارزن برای مصرف داخلی میپردازند.
«عصام عبد الوهاب بوب» کارشناس برجسته اقتصاد سودان در خارطوم با اشاره به مسائل و مشکلات عدیده اقتصادی در سودان خواستار بازگشت روابط کشورش با ایران به سطح تنگاتنگ سابق خود شد و گفت که دولت خارطوم به فروپاشی اقتصاد سودان اعتراف کرده است.
وی با اشاره به اینکه پیامدهای بحران جهانی اقتصاد در سال 2008 متوجه سودان نیز شده است، گفت: بحران موجب کاهش حجم صادرات و وخامت اوضاع در زمینههای متعدد اقتصاد سودان شد و آثار آن بر قیمت نفت آشکار بود، چرا که آن زمان، سودان 95 درصد از ارز وارداتی خود از خارج را از تولید نفت تامین میکرد.
وی تاکید کرد که سودان از اوایل دهه 1980میلادی، به شدت دچار خشکسالی و قحطی شد و اگر چه کشوری با اقتصاد نفتی بود و از درآمدهای نفتی در حال توسعه و پیشرفت اقتصادی بهره میبرد اما با جدا شدن سودان جنوبی از سودان، 75 درصد از منابع نفتی زیر نظر سودان جنوبی قرار گرفت.
***متن کامل گفتوگو با «عصام عبد الوهاب بوب» در زیر آمده است***
اوضاع اقتصادی سودان رو به وخامت است، نظر شما در این باره چیست؟
بوب:طی پنج سال گذشته، از وخامت اوضاع اقتصادی در
سودان سخن گفتیم، اما در برهه اخیر همه و حتی دولت خارطوم به فروپاشی
اقتصادی سودان اعتراف کردند.
آیا اتفاقی که برای اقتصاد سودان روی داده متاثر از بحران اقتصادی سال 2008 میلادی در جهان است؟
بوب:در همان سال 2008 ،مقالههای مفصلی از من در روزنامههای سودان به چاپ
رسید که در آن تاکید شد سودان با جهان ارتباط کامل دارد و بحران جهانی
اقتصاد تاثیرهای وخیمی بر اقتصاد سودان دارد و باید به طور تدریجی تدابیر
اقتصادی مشخصی اتخاذ کنیم اما مقامات دولت سودان و به خصوص وزیر دارایی آن
پاسخ داد که بحران جهانی اقتصاد اثری بر اقتصاد سودان نخواهد داشت و اکنون
ثابت شد که حرف من درست بوده و حرف وزیر دارایی سودان اشتباه بود، آثار
بحران جهانی اقتصاد را امروز در سودان شاهد هستیم، چون ما احتیاط نکرده و
هیچ تدابیری برای کم کردن آثار آن نکردیم.
میزان تاثیر بحران جهانی اقتصاد بر سودان چه اندازه بوده است؟
بوب: بحران جهانی اقتصاد بر بازارهای ملی جهان تاثیر
گذاشت و موجب کاهش حجم صادرات سودان و وخامت اوضاع در زمینههای متعدد
اقتصاد سودان شد و آثار آن بر قیمت نفت آشکار بود، آن زمان، سودان 95 درصد
از ارز وارداتی خود از خارج را از تولید نفت تامین میکرد.
در پی جدایی سودان جنوبی از سودان در سال 2011، خارطوم چه حجمی از تولید نفت را از دست داد؟
بوب: به دلیل وجود عمده چاههای نفت سودان در جنوب این کشور، در پی جدایی سودان جنوبی از سودان، خارطوم بیش از هفتاد و پنج درصد از تولید نفت خود را از دست داد و این تاثیر زیادی بر صادرات و واردات این کشور داشت و من در سال 2009 تا 2010 درباره وقوع این اتفاقات هشدار داده بودم و اینکه باید راه حلهایی برای رویارویی با این شرایط ایجاد کرد، اما مقامات سودان گفتند که هیچ آثار منفی نخواهد داشت و سودان به جایگاه قبل خود باز خواهد گشت، اما تنها سه ماه از جدایی سودان جنوبی گذشته بود که آثار منفی آن بر اقتصاد سودان نمایان شد.
جدایی سودان جنوبی از سودان تنها موجب کاهش واردات و
کاهش ورود ارز به کشور در نتیجه صادرات نفت، نبود بلکه پروژههای کشاورزی و
اشتغالزایی که پنجاه تا شصت درصد آن در اختیار شهروندان جنوب سودان بود،
کاهش یافت و این بر کشاورزی سودان تاثیر منفی گذاشت.
قبل از اکتشاف نفت در جنوب سودان دولت خارطوم بر کشاورزی این کشور تکیه داشت، اما چرا امروز این گونه نیست؟
بوب:کشاورزی در سودان هزینه بردار شده و دولت هم حمایت کافی از کشاورزان به
عمل نمیآورد،حتی زمینهای کشاورزی که قرار بود در آن طرح دولت برای زراعت
به اجرا گذاشته شود، به بخش خصوصی و افراد نابلد واگذار شده است.
نظر شما درباره تصمیم گذشته دولت خارطوم در حذف یارانه سوخت در سپتامبر در چارچوب طرح ریاضت اقتصادی در این کشور چیست؟
بوب: بنده مخالف برداشته شدن یارانه سوخت بودم و دهها مقاله در روزنامههای سودان در این باره منتشر کردم که چنین تحولی تاثیرهای منفی بر اقتصاد سودان دارد و قیمت کالاها را در بازارهای محلی بالا میبرد، اما مسئولین سودان این جا نیز با نظر من مخالفت کردند و گفتند که این تصمیم، آثار منفی ندارد، اما درستی حرف من ثابت شد و عواید دولت از بالا رفتن قیمت سوخت پیامدهای خود را بر اقتصاد سودان نشان داد که هنوز هم از آن رنج میبریم.
تاثیر اجرای طرح ریاضت اقتصادی در سودان بر زندگی شهروندان این کشور چگونه بود؟
بوب: نسبت تاثیر منفی ریاضت اقتصادی بر سطح زندگی
شهروندان سودانی بین سالهای 2013 تا 2015 بین 160 تا 200 درصد بود، به این
معنا که شهروند سودانی تا سال 2013 و با بالا رفتن قیمتها قادر به خرید
مایحتاج خود ولو با وجود تنگناهایی بود اما در سال جاری این امر از محالات
است.
متوسط درآمد یک فرد در سودان چقدر است؟
بوب:کمتر از یک هزار و 200 دلار در سال، که این مقدار برای خرید مایحتاج اساسی یک شهروند سودانی کافی نیست.
دلیل بالا رفتن قیمت ارز خارجی در سودان چیست؟
بوب: اختلاف قیمت ارزهای خارجی با جنیه سودان در حال
افزایش است و این قضیه با سطح تولید داخل در سودان در ارتباط است و با
وجود کاهش سطح تولید در سودان، ارزش واحد پول این کشور بسیار کم شده است.
ایران اخیرا از مشارکت در اجرای طرح های توسعه سودان دست کشیده است، تاثیر این کار بر اوضاع اقتصادی این کشور چگونه است؟
بوب:این قضیه قابل انتظار بود، ایران متحد راهبردی
دولت است و تعامل اقتصادی تهران با سودان بر مبنای تقویت روابط سیاسی است؛
در صورتی که سودان با ایران در مواضع سیاسی منطقه همسو نباشد، ایران از کمک
اقتصادی به سودان دست میکشد.
همکاریهای اقتصادی در منطقه را چگونه میبینید؟
بوب:همکاری بین کشورهای حوزه دریای سرخ ضروری شمرده میشود، چرا که این دریا، گذرگاه تجاری اقتصادی بسیار مهمی شمرده میشود و در آینده نیز احتمال استخراج نفت از آن وجود دارد، بنابراین همه اشکال همکاری کامل اقتصادی و نظامی سودان با کشورهای منطقه و به خصوص ایران مهم است و ما در زمینه اقتصادی به کشورهای منطقه نیاز مبرم، داریم.