علی اکبر مهرابی استاد بازنشسته دانشگاه تهران و دارای دکترای اقتصاد توسعه از دانشگاه مون پولیه فرانسه در خصوص موج حضور هیاتهای خارجی در ایران بعد از برجام اظهار کرد: به نظر می رسد تیم اقتصادی دولت دیدگاه برون نگر دارد که این برون نگری باعث می شود، مشکلات اقتصادی را در خارج از کشور دنبال کند، این امر سبب می شود که برخی از حضور خارجی ها ذوق زده شوند و این برای آینده نگران کننده است.
کشورهایی که بعد از برجام به ایران آمدند می خواهند ما را وابسته تر کنند
وی افزود: اسپانیا، ژاپن، انگلستان، فرانسه و کشورهایی از این دست سعی می کنند به گونه ای به مشکلات اقتصادی ما بپردازند، که ما به آنها وابسته تر شویم، بنابراین این رویکرد تبعات خطرناکی خواهد داشت و باید برای آن چاره ای اندیشیده شود.
این استاد دانشگاه با بیان مثالی در این زمینه وضیح داد: وقتی شرکت هیوندا سرمایه گذاری را در کشور ما شروع کرد، چون بخشی از سهام آن متعلق به شرکتهای آمریکایی بود، آنها کره ای ها را وادار به انصراف از سرمایه گذاری در ایران کردند، بنابراین مسئولان ما باید از این نمونه ها که در تاریخ زیاد است درس بگیرند.
اقتصاد مقاومتی به ما می گوید که باید از شرایط بیرونی برای رونق درونی استفاده کنیم
مهرابی در خصوص نگاه اقتصاد مقاومتی به حضور هیات های خارجی در ایران گفت: از نگاه اقتصاد مقاومتی باید از شرایط بیرونی برای رونق درونی استفاده کرد به طوری که نیاز به خارج را به کمترین مقدار برسانیم و آن هم از راه ورود مهارتهای فنی، تکنولوژی ساخت و ساز مواد، استقرار یک صنعت صنعت ساز و ساخت کالاهای سرمایه به این مهم دست پیدا کنیم.
وی تصریح کرد: کشورهای خارجی تنها نباید به همراه خود کالای مصرفی به ایران بیاورند و بازار مصرف برای خود درست کنند، بلکه باید علاوه بر این که ما را در سرمایه های خود شریک می کنند باید در تکنولوژی های خود نیز با ما شراکت کنند تا بعد از مدتی نیاز ما برآورده شود و ما خودمان ماشین آلات مورد نیازمان و مواد اولیه را تولید کنیم.
این استاد دانشگاه افزود: چرا همیشه ما باید برای نوسازی صنایعمان مانند صنعت نساجی از آن سوی آبها ماشین آلات وارد کنیم؟ این مسئله خطرات بسیاری در بر دارد، و باید طوری عمل کنیم که پس از مدتی نیاز ما به واردات ماشین آلات به حداقل برسد.
برخی ها الگویی مانند کره جنوبی را برای ما مثال می زنند تا ما را به آمریکا وابسته کنند
مهرابی با انتقاد از عده ای دولتمردان که توقع دارند ما مانند کشور مثل کره جنوبی شویم، بیان کرد: کره جنوبی در شرایط بعد از جنگ جهانی دوم و با شروع جنگ سرد با حمایتهای مالی و صنعتی آمریکا پیشرفت کرد، بنابراین کسانی که این کشور را برای پیشرفت ما مثال می زنند، توجه داشته باشند معنای حرفشان این است که ما متکی به آمریکا و یا کشورهای دیگر شویم.
وی تاکید کرد: ما نباید شبیه هیچ کشوری شویم ما باید مثل خودمان باشیم و از کشورهایی مثل ژاپن که بعد از جنگ جهانی واردات خود را محدود کردند، درس بگیریم.
این استاد دانشگاه گفت: صادرات کشوری مثل ژاپن در بهترین حالت بیش از 25 درصد از اقتصاد این کشور را تشکیل نمی دهد، ولی آنها اول بازار داخلی خود را قوی می کنند و سپس بخشی از آنچه را که با کیفیت مناسب و بالا در داخل مصرف می کنند، را به خارج صادرکردند، دیدگاه درون زایی که در اقتصاد مقاومتی هست یعنی همین، یعنی اینکه نقطه اتکا داخل کشور باشد، نه خارج کشور.
سرنوشت یونان برای ما عبرت شود
مهرابی تاکید کرد: زمانی جرج بوش رئیس جمهور سابق آمریکا، ایران و کره شمالی و عراق را محور شرارت دانست ولی سردبیر آن زمان روزنامه لوموند دیپلماتیک فرانسه نوشت، آقای بوش! سه محور شرارت، بانک جهانی، صندوق بین المللی پول و سازمان تجارت جهانی هستند که اینها ترفندهایی را به کار می برند که کشورها را بدهکار می کنند و نمونه آن هم امروز یونان است، یونان علی رغم یک انتخابات دموکراتیک در چنبره این سه ارگان و بانک مرکزی اروپا قرار دارد. بنابراین ما هم باید در کلیه مبادلات تجاری با آنها این موارد را در نظر بگیریم.
وی تاکید کرد: ما باید نسبت به ورود این کشورها هوشیار باشیم و این ما هستیم که ما باید بگوییم کجاها باید سرمایه گذاری انجام شود. هر شرکتی به ایران می آید باید به جای دستگاه، به ما فناوری بدهد، این در اصطلاح ما یاد گرفتن فوت کوزه گری است، در حالی که برخی کشورها می خواهند خود کوزه را به ما بدهند.
بدهی به این شرکتهایی که به ایران می آیند باید از درآمد تولید ایجاد شده پرداخت شود
این استاد دانشگاه گفت: ممکن است شرکتهایی زیادی برای همکاری به ایران بیایند، ولی عده کمتری از آنها شرایط ما را قبول کنند، بنابراین ما باید هوشیار باشیم. این نکته در بازپرداخت سرمایه گذاری ها خیلی مهم است، که بدهی به این شرکتها اساسا از درآمد تولید ایجاد شده پرداخت شود، و بخشی از این کالا باید از ایران صادر شود، که این می تواند بازپرداخت سرمایه های انجام شده باشد.
مهرابی گفت: بخش خصوصی متعهد و درون گرا، اگر مورد حمایت همه جانبه دولت قرار گیرند، می تواند دانش کشورهای دیگر را به ایران بیاورند، که متاسفانه در حال حاضر این بخش از صنعتگران ما در جایگاه ضعیفی در این رویکردها دارند ندارند.
تقویت بازار داخلی مهم تر از صادرات است
وی به لزوم تقویت بازارهای داخلی اشاره و عنوان کرد: فکر می کنید چرا فرش و پسته در ایران زمین نمی خورد، چون ما خودمان بزرگترین مصرف کننده این محصولات هستیم و تنها به صادرات آنها اتکا نکردیم، بنابراین در درجه اول باید تقویت بازار داخلی مورد توجه قرار گیرد، این نگاه هم درآمد زاست و هم اشتغالزا یعنی درون زایی. در کشاورزی هم یکی از کارهای خیلی مهم انتقال تجربیات کشورهای صاحب نام است.
