به گزارش خبرگزاری بسیج، بورس کالای ایران با سابقه حدود ۱۴ سال در حالی هنوز بازار جوانی است، در حالی که بورس لندن در سال ۱۸۰۱ و بورس کالای نیویورک سال ۱۸۱۷ راه اندازی شد.
باید در جهت شفاف سازی جریان کالا و پول در اقتصاد از عرضه بیش از بیش محصولات مختلف مانند محصولات صنعت، معدن، کشاورزی و پتروشیمی و فرآورده در بورس کالا حمایت شود. شفافیت در اقتصاد علاوه بر جلوگیری از رانت خواری، به افزایش درآمد مالیاتی دولت کمک می‌کند.
بحث خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا مدتی است که با حمایت وزارت صنعت معدن و تجارت مطرح شده است. در حال حاضر مشتری‌های بزرگ و خاص توسط پتروشیمی‌ها به بیرون از بورس منتقل شده‌اند و بدون رعایت سهمیه‌های خاص، با اعمال تخفیف‌های غیرشفاف و به صورت اعتباری چند ماهه به فروش می‌رسد. بخشی از مزایای عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا در گزارش حاضر بر شمرده شده است.
1- اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی
بند نهم: اصلاح و تقویت همه جانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی
بند دهم: حمایت همه جانبه هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت
بند سیزدهم: مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز
بند هفدهم: اصلاح نظام درآمدی دولت با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی
بند نوزدهم: شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌ةای فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی
بند بیست‌و سوم: شفاف و روان‌سازی نظام توزیع و قیمت‌گذاری و روزآمدسازی شیوه‌های نظارت بر بازار
بند بیست‌و چهارم: افزایش پوشش استاندارد برای کلیه محصولات داخلی و ترویج آن
ملاحظه می‌فرمایی که اقدام در جهت خروج عرضه محصولات پتروشیمی از بورس کالا در تضاد کامل با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی خصوصا در حیطه شفاف سازی اقتصاد است و سبب ایجاد فساد خواهد شد.
همچنین با توجه به تأکید بر تأمین درآمد دولت از طریق مالیات، بورس کالا راحت‌ترین راه دولت برای اخذ مالیات از مجتمع‌های پتروشیمی است.
اصل شفافیت اقتصادی، روان‌سازی معاملات و جلوگیری از رانت ایجاب می‌کند که پتروشیمی‌ها در بورس عرضه نمایند. در صورت نیاز می‌توان ارائه کرد که چه محصولی توسط کدام پتروشیمی عرضه شده است و کدام پتروشیمی خریداری نموده است و مالیات محقق شده برای دولت چه میزان است. مکانیسم قیمت‌گذاری نیز به نحوی است که امکان تخفیف و یا گران‌فروشی را از بین برده و تماما بر اساس عرضه و تقاضا انجام می‌شود.
2- تأمین مالی مجتمع‌های پتروشیمی
- استفاده از سلف
در حال حاضر کمبود نقدینگی یکی از معضلات تولید محسوب می‌شود. در صورت عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا این امکان وجود دارد که محصولات به صورت سلف موازی به فروش برسد. در این حالت هم عرضه کننده از فروش محصول خود مطمئن است و هم اینکه توانسته است خود را در بازار تأمین مالی نماید.
- امکان معامله به پشتوانه انبار
با توجه به محصولاتی که در انبار شرکت‌های پتروشیمی مانده است می‌توان اوراق بهادار بر روی آن تعریف نمود و این اوراق معامله شوند که در این حالت نیز پتروشیمی می‌تواند از محصولات در انبار مانده خود درآمد کسب نماید.
3- انجام معاملات مشقه
به منظور پوشش ریسک عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان محصولات پتروشیمی با توجه به نوسانات شدید قیمت نفت و تأثیر آن بر بازار این محصولات امکان تعریف اوراق مشقه بر این محصولات وجود دارد. اما از آنجا که با توجه به قوانین دین مبین اسلام باید این اوراق دارای پشتوانه باشد و در سر رسید امکان تحویل فیزیکی نیز وجود داشته باشد باید این محصولات در بورس عرضه شده و موجودی آن در اختیار باشد.
4- امکان صادرات در رینگ صادراتی و همچنین بورس‌های کالایی دنیا
با توجه به فعالیت‌های در دست اقدام جهت بین‌المللی شدن بورس کالا این امکان وجود دارد که شرکت‌های پتروشیمی بدون هزینه بازاریابی محصولات خود را به مشتریان در سرتاسر جهان از طریق تابلوی بین‌المللی بورس کالا عرضه نمایند. بر این اساس عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا به منظور استفاده از این ظرفیت ضروری است.
در رینگ صادراتی این امکان وجود دارد که کل مبادلات به صورت ارزی صورت گیرد در این صورت ریسک‌های مرتبط با نوسانات نرخ ارز و هزینه‌های معاملاتی ناشی از مبادله ارز از بین خواهد رفت.
با استفاده از بورس کالا امکان تبدیل شدن محصولات پتروشیمی از وضعیت قیمت پذیری فعلی به قیمت‌گذاری ممکن است و بورس کالا به عنوان مرجع قیمت محصولات پتروشیمی در منطقه تبدیل خواهد شد.
استفاده از تأمین سرمایه‌ها به عنوان تأمین مالی کننده صادرات پتروشیمی و پرداخت پول نقد به پتروشیمی‌ها و فروش محصولات به صورت نسیه به خریداران خارجی از دیگر مزایایی است که بورس کالا امکان آن را فراهم کرده است. در این حالت ریسک فروشندگان پتروشیمی در قبال دریافت وجه معامله به صفر خواهد رسید.
5- امکان فروش بلند مدت محصولات
عرضه کنندگان محصولات پتروشیمی به راحتی می‌توانند کل عرضه یکسال خود را در بورس در قالب قراردادهای بلند مدت و برای مثال ماهانه عرضه نمایند و خریداران نیز به راحتی تقاضای سالانه خود را تأمین نمایند.
6- سایر مزیت‌های بورس کالا
امکان خرید مشتریان خرد
10 درصد معافیت مالیاتی پتروشیمی‌ها ناشی از عرضه در بورس کالا
هزینه‌های معاملاتی بسیار پایین و شفاف در مقایسه با سایر روش‌های جایگزین
در کنار تمام موارد فوق، ممکن است برخی مشکلات اجرایی و یا مقرراتی در بورس کالا وجود داشته باشد که مجموعه بورس تمام تلاش خود را در جهت رفع آنها بکار بسته است و آمادگی خود را جهت تعامل و همکاری با فعالان این بخش اعلام می‌دارد.
