به
گزارش خبرگزاری بسیج از اصلاندوز، شب یلدا به زمان بین غروب آفتاب از 30 آذر
(آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول دی (نخستین روز زمستان ) اطلاق می شود.
ایرانیان و بسیاری دیگر از اقوام شب یلدا را جشن می گیرند . این شب در نیم کره
شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن به بعد طول روز بیشتر و
طول شب کوتاهتر می شود. واژه یلدا ریشه سریانی دارد و به معنای ولادت و تولد است .
منظور
از تولد و ولادت خورشید (مهر ، میترا) است . ابوریحان بیرونی از این جشن با نام
میلاد اکبر نام برده و منظور از آن را میلاد خورشید دانسته است.
کریسمس
و یلدا تنها نمونه ای از بسیاری از باورها ، آداب و روسوم، نمادها، داستانها و
افسانه های مشترکی هستند که مردم ملل مختلف و مذاهب مختلف را به هم پیوند می زنند.
ایرانیان
نزدیک به چند هزار سال است که شب یلدا آخرین شب پاییز را که درازترین و تاریکترین
شب در طول سال است تا سپیده دم بیدار می مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می
کنند. تا اندوه و غیبت خورشید و تاریکی و سردی روحیه آنان را تضعیف نکند و با به
روشنایی گراییدن آسمان به رختخواب روند و لختی بیاسایند. ایرانیان در این شب باقی
مانده میوه هایی که انبار کرده بودند به همراه خشکبار و تنقلات می خورند و دور هم
گرد هیزم افروخته نشسته تا سپیده دم بشارت روشنایی دهد زیرا به زعم آنان در این شب
تاریکی و سیاهی در اوج خود است . جشن یلدا در ایران امروز نیز با گرد هم آمدن و شب
نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار می شود. متل گویی که نوعی شعر خوانی
و داستان خوانی است در قدیم اجرا می شده است به این صورت که خانواده ها در این شب
گرد می آمدند و پیرتر ها برای همه قصه تعریف می کردند . آیین شب یلدا یا شب چله
خوردن آجیل مخصوص ، هندوانه، انار، شیرینی و میوه های گوناگون است که هم جنبه نما
دارند و نشانه برکت و تندرستی و فراوانی و شادکامی هستند. در این شب هم مثل جشن
نوروز فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی
پوکی و یا پری آن آینده نگری می کنند.
انار
و هندوانه جزو مهمترین ملزومات شب یلدا هستند. همچنین آجیل شب یلدا نیز در ایران
طرفدار بسیاری دارد. برای نیاکان ایرانی ها که به آیین مهر دلبستگی داشتند، رنگ
قرمز (نماد نور خورشید) گرامی بود. رنگ سرخ انار و هندوانه و انتخاب سیب قرمز و
سنجد در سفره شب یلدا چه بسا اشاره به همین موضوع است. اما متأسفانه جمهوری
آذربایجان در پی آن است تا یلدا که یکی از آیین های باستانی و ملی ایران با قدمتی
8 هزار ساله است را با نام خود ثبت نماید . که مسئولان عزیز باید در این مورد جداً
چاره اندیشی کنند.
از
مراسمات دیگر شب یلدا در ایران عزیزمان ، مراسم چله برون برای عروس است. در خطه
آذربایجان رسم بر این است که در این شب خوانچهایی ترئین شده به خانه تازه عروس یا
نامزد خانواده بفرستند . مردم آذربایجان در سینی خود هندوانه ها را ترئین می کنند
و شال های قرمزی را اطرافش می گذارند و به خانه عروس می برند.
در
اردبیل رسم است که خانواده ها شب یلدا دور هم جمع می شوند و تا پاسی از شب با هم
شب نشینی می کنند. هندوانه، انار ، پرتقال، تخمه، ماهی پلو و ....
از
جمله خوراکی هایی است که در استان اردبیل مرسوم هست و در شب یلدا برای تازه عروس
هندوانه تزئین می کنند و به همراه هدایای دیگر از طر ف خانواده داماد فرستاده می
شود.
