به گزارش خبرگزاری بسیج، «الکساندر کنیازف» کارشناس سیاسی روس در دوشنبه، تحقق پروژه خط لوله گاز «تاپی» در اوج تشدید رقابت‌های ژئوپلیتیکی قدرت‌ها و افزایش ناامنی افغانستان غیر ممکن عنوان کرد.
وی گفت: طی حدود 2 هفته اخیر کاروان تجهیزات نظامی آمریکایی‌ها از طریق مرز افغانستان به بندر «ترکمن باشی» و سپس توسط جاده کمربندی شمالی «عشق آباد» در حال انتقال می‌باشد. احتمالا این تجهیزات به باکو و سپس به اوکراین منتقل خواهد شد.
کارشناس روس ادامه داد: نکته مهم اینکه تجهیزات مورد اشاره به پایگاه آمریکایی در ولایت هرات افغانستان تعلق داشته و خروج آن حتما پیام‌هایی را به همراه خواهد داشت چرا که هرات یکی از نقاط کلیدی مسیر خط لوله گاز تاپی می‌باشد.
به اعتقاد کنیازف، نبود امنیت اصلی‌ترین مانع برای تحقق این پروژه می‌باشد که مسیر انتقال آن طی سال‌های گذشته همواره مواجه با درگیری‌های زیادی بوده است. این وضعیت امروز نیز ادامه داشته و به عنوان مثال منطقه «شیندند» ولایت هرات که قرار است خط لوله تاپی از آن عبور نماید اخیراً به محل رویارویی مسلحانه 2 گروه طالبان تبدیل شده است. همچنین این رویارویی‌ها در نزدیکی محل استقرار نظامیان آمریکا رخ داد که بیش از 100 نفر کشته به جای گذاشته است.
وی ادامه داد: به منظور حل اختلاف بین این 2 گروه طی چند روز گذشته برخی از اعضای شورای کویته وارد این منطقه شده ولی به نتایجی دست نیافتند. با این حال وضعیت امنیتی مسیر تاپی هیچ گونه خوشبینی برای تحقق این پروژه باقی نگذاشته است. در عین حال ولایت «فاریاب» نیز که بخش مهمی از مسیر تاپی است گرفتار مشکلات نگران کننده امنیتی می‌باشد.
به گفته وی، چند روز پیش رئیس شورای ولایتی فاریاب، اجرای پروژه تاپی در حالی که کنترل وضعیت تقریبا در همه مناطق از دست دولت خارج شده و حتی «میمنه» مرکز این ولایت نیز در معرض تهدیدات مستقیم امنیتی قرار گرفته را غیر واقعی خواند.
به اعتقاد این تحلیلگر مسائل امنیتی منطقه، وضعیت مشابهی در «هلمند» و «قندهار» که از دیگر مناطق محل عبور خط لوله تاپی می‌باشند، وجود داشته و طالبان و دیگر گروه‌های افراطی فضای امنیتی را تحت تاثیر مستقیم خود قرار داده‌اند. شهر «کویته» پاکستان که بخش مهمی از این خط لوله به شمار می‌رود، محل تمرکز طالبان می‌باشد. البته دولت کابل تلاش می‌کند توانایی خود برای حفظ امنیت مناطق را به نمایش بگذارد ولی دیگر وضعیت خیلی جدی‌تر از این حرف هاست.
کنیازف خروج واحدهای آمریکایی از هرات (و امتناع رسمی جان کری وزیر امور خارجه آمریکا از تضمین امنیت تاپی که قبلا مطرح شده بود) را حاکی از وجود نگاه همراه با ابهام واشنگتن نسبت به پروژه تاپی دانست و اظهار داشت: به احتمال زیاد سرنوشت تاپی باید در سطح رقابت‌های یک سری از شرکت‌های آمریکایی و چند ملیتی نفت و گاز حل شود که برخی از آن‌ها نسبت به تحقق این پروژه علاقه‌مندی خاصی ندارند. به نظر می‌رسد که در چنین شرایطی آمریکایی‌ها به طرف‌های این پروژه (کابل، عشق آباد، اسلام آباد و دهلی نو) واگذار کردن مسئولیت را بهترین گزینه می‌دانند که تا حدودی به معنای به حال خود رها کردن تاپی می‌باشد.
از نگاه وی، عدم موافقت عشق آباد با استقرار پایگاه نظامی آمریکا در قلمرو این کشور نیز از دیگر دلایل کاهش توجه واشنگتن نسبت به این پروژه می‌باشد. به احتمال زیاد سفر «قربانقلی بردی محمداف» به پکن که بعد از بازدید وزیر امور خارجه آمریکا از عشق آباد اتفاق افتاد، این واقعیت را بیشتر برجسته کرد که علی رغم تلاش‌های مقامات عالی ترکمن برای ایجاد مسیرهای جدید صدور گاز باز هم چین عملا تنها کشوری است که پول نقد به بودجه ترکمنستان وارد می‌کند.
به گفته کنیازوف، یعنی حداقل درک این نکته برای عشق آباد مهم است که تلاش‌های آن برای ایجاد یک فرمول ترکیب منافع چین و غرب به نتایج مورد انتظار دست نیافته و تحقق این امر در دورنمای نزدیک نیز بعید به نظر می‌رسد.
