روش‌های تبلیغاتی انتخابات، جدید، کم هزینه و پر مخاطب
به قلم فاطمه بیاتی اشکفتکی
کرسی نمایندگی مجلس یکی از مهم‌ترین صندلی‌هایی است که افراد زیادی با شعار خدمت به مردم و توسعه حوزه انتخابیه خود، برای رسیدن به آن رقابت می‌کنند . ولو این رقابت به صورت سالم برگزار گردد یا نه ،این رقابت ماه‌ها قبل‌تر از انتخابات آغاز می‌شود و ابتدا با حدس و گمان در رابطه با یک چهره معروف و حضور احتمالی وی در عرصه کاندیداتوری نمایندگی مجلس شروع و در نهایت با پیروزی یک نفر دیگر به پایان می‌رسد.
اگرچه هنوز فرصت برای تبلیغات در انتخابات شروع نشده است و طبق قانون - شورای اجرایی انتخابات که شامل شورای محترم نگهبان و ستاد اجرایی یا همان وزارت کشور- نیز تبلیغات زود هنگام، تخلف انتخاباتی محسوب می‌شود و نهادهای اجرایی و نظارتی بر انتخابات در خصوص آن هشدار داده‌اند؛ اما وسعت و تنوع فعالیت‌ها در فضای مجازی باعث شده که قبل از موعد قانونی، تبلیغات انتخاباتی کلید خورده و رقابت در فضای رسانه‌ای و مجازی آغاز شود.
بر این اساس برخی از کاندیدای که زودتر از موعد حضور خود در انتخابات مجلس را اعلام کردند در حالی این روزها سخت مشغول دلبری در وایبر و تلگرام هستند و از برنامه‌هایشان برای عمران و آبادانی می‌گویند که مسئولین بارها در خصوص تبلیغات زود هنگام هشدار داده‌اند.
اما تبلیغات کاندیداها که رکن اساسی برای معرفی خود می‌باشد، در این دوره از انتخابات رنگ و بوی دیگری به خود می‌گیرد و تا حدود زیادی سبک و سیاق رقابت را نسبت به دوره‌های گذشته تغییر می‌دهد .
در دهه گذشته تبليغات كانديداها به نصب پوسترهای تبليغاتی و برپايی ضيافت‌های رنگين در ستادهای انتخاباتی محدود می‌شد و فضای تبليغات كاملا حقيقی بود و به تبع آن، نظارت بر تخلفات تبليغاتی كانديداها نيز آسان‌تر بود.
در سال‌های بعد كانديداها فيلم تبليغاتی خود را به صورت وسيع در شهر توزيع می‌كردند و در دوره‌ای نيز ارسال انبوه پيامك مرسوم شد.
هرچه به انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی نزدیک‌تر می‌شویم، تبلیغات به اصلاح « چراغ خاموش کاندیداها» کاندیداهای مجلس روز به روز افزایش می‌یابد و کاندیداها سعی می‌کنند با حضور محافل و مجامع مختلف نسبت به معرفی خود اقدام کنند.
مثلا" سعی می‌کنند با حضور در نماز جمعه و مراسمات مذهبی آرای توده مذهبی جامعه و یا با حضور در ورزشگاه‌ها و مکان‌های ورزشی آرای بافت جوان را به دست بیاورند.
گرچه قانون انتخابات، تبلیغات زود هنگام را برای نامزدهای انتخاباتی را منع می‌کند و تبلیغات زود هنگام می‌تواند به عنوان تخلف انتخاباتی تلقی شود اما بسیاری از نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی در شبکه‌های اجتماعی به دور از چشمان ناظر بر این اوامر، این قانون را دور زده‌اند و گروه‌های هواداری در شبکه‌های اجتماعی تشکیل داده‌اند و این شبکه‌های اجتماعی محفلی برای تبلیغات نامزدها قرار گرفته است.
شبكه‌های مجازی از اواخر دهه 80 در ايران رونق گرفت و از ايميل و چت‌روم و وبلاگ، به سايت‌های مجازی مانند كلوپ و فيس‌بوك رسيد و اكنون نيز در دوره اوج استفاده از شبكه‌های مجازی تلفن‌های همراه هستيم.
تلگرام، اينستاگرام، واتس‌آپ و بسياری شبكه‌های مشابه، به ابزارهايی جديد و رايگان در دست كانديداها و هواداران آنها تبديل شده و شاهد استفاده گسترده تبليغاتی كانديداها از اين ابزارها برای تبليغات هستيم، آن هم پيش از موعد. حال بماند كه افرادی نيز با استفاده سوء از اين فضا به سلاخی شخصيت رقبا نيز می‌پردازند.
ولی این را هم باید بیان نمود که ما از تاریخ درس عبرت گرفته‌ایم و تبلیغات زود هنگام و اعلام پیروزی زود هنگام و بوجود آمده فتنه در سال 88 را فراموش نکرده‌ایم و نخواهیم کرد پس باید به مسئولین اجرایی این امر گوش‌زد شود که مراقب باشید که چشم‌های نا اهلان نظام به نقاط ضعف شما می‌باشد و از آن سوء استفاده می‌کنند.
به دنبال این امر برخی افراد با ورود به فضای مجازی و ايجاد كانال‌ها و گروه‌هايی به هواداری كانديدای مورد علاقه خود اقدام می‌كنند.
تا اينجای كار مشكلی وجود ندارد (بماند كه اين كار بايد در موعد قانونی انجام شود و وزير كشور نيز اعلام كرده كه تبليغات پيش از موعد در فضای مجازی نيز تخلف محسوب می‌شود). مشكل آنجا آغاز می‌شود كه افراد با استفاده نادرست از اين فضا به تخريب ديگران و يا توهين و افترا بپردازند تا بلكه چند رای بيشتر جمع كنند.
به نظر می‌رسد شبکه‌های اجتماعی و به خصوص شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه یک عرصه تبلیغاتی جدید برای برای نامزدهای انتخابات مجلس دهم باشد، اگرچه تب وایبر در ایران فروکش کرده است اما تلگرام را می‌توان نقطه تمرکز و رقابت کاندیداها در این فضا نامید که نامزدهای متعددی با تشکیل گروه هواداران و یا تشکیل گروه‌هایی با محتواهای متفاوت اما با هدف تبلیغاتی و شبکه‌سازی کار را در تلگرام شروع کرده‌اند.
عده‌ای در این شبکه اجتماعی چندرسانه‌ای با انتشار تصاویر و فیلم‌هایی، سوابق خود را یادآوری کرده و یا مواضع خود را در مسائل ریز و درشت مطرح می‌کنند و برخی از نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی در شهرستان‌های مختلف این استان نیز با نزدیک شدن به ایام انتخابات سرکشی از شهرها و روستاهای حوزه انتخابیه خود و یا شرکت در مجالس ترحیم و یا شادی را به عنوان راهی برای تبلیغات زود هنگام انتخاب کرده‌اند و تعدادی از آنها نیز از کوچک‌ترین اقدام خود گزارش‌های تصویری در این شبکه‌ها منتشر می‌کنند.
در این گروه‌ها که با عناوین مختلف از سوی هر طیف سیاسی با هدف تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی و جذب جوانان راه اندازی شده است، تلاش می‌شود تا با انتشار مطالب احساسی و نقدهای آتشین کوتاه نسبت به عملکرد اشخاص یا گروه‌های سیاسی، در این فضاهای مجازی که تحت مدیریت خود یا افراد وابسته اداره می‌شوند، حضوری پر رنگ در نزد افکار عمومی داشته باشند.
اگرچه هنوز چند هفته‌ای به ایام تبلیغات قانونی انتخابات مجلس دهم باقی است اما ماه‌هاست رقابت در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی آغاز شده است و حوزه‌های انتخابیه مختلف شاهد مارا تن کاندیداهای نمایندگی است.
اگر روزانه به کانال و گروه‌های تلگرام، صفحات فیسبوک و اینستاگرام، گروه‌های واتساپی و دیگر شبکه‌های مجازی موبایلی دعوت شدید که از در آن از فردی به عنوان قهرمان، ناجی، دلاور و القاب این چنینی یاد می‌شود شک نکنید این صفحات مجازی برای انتخابات تشکیل شده است و فرد مورد نظر با هر تیپ و قیافه و سن و سالی که از وی تعریف می‌شود، کاندیدای مجلس است که با توجه به تعداد بالای افرادیکه برای نمایندگی مجلس دراستان پاپیش گذاشته‌اند کاملا معمول است روزانه با چند نفر از این قهرمانان! آشنا شوید.
مرحله دیگر تبلیغات که شروع شده است مبارزه انتخاباتی در قالب کلیپ‌های تبلیغاتی است. در این صنف قیمت‌ها متفاوت هست. کارگردان کلیپ‌های انتخاباتی بسته به سطح کار خود قیمت‌های متفاوتی برای کار خود دارند. برندها بالاترین قیمت را می‌گیرند و البته کار باکیفیت و تاثیرگذار تحویل می‌دهند که معمولا سفارش کاندیداهایی که بخت بیشتری برای پیروزی دارند با کارگردانان شناخته شده و برند است و در کاندیداهای دیگر نیز نصیب کسانی می‌شوند که می‌خواهند کلیپی معمولی بسازند و هزینه کمتری کنند.
نا گفته نماند که هنوز این مرحله از تبلیغات در استان ما هنوز جایی پیدا نکرده و یا افراد معدودی که در تبلیغات هزینه‌های خوبی انجام می‌دهند فقط از این موضوع بهره کافی و وافی را می‌برند.
فراموش نشود وظیفه کارگردانان کلیپ‌های انتخاباتی بسیار دشوار است چرا که باید برای نمایندگان طوری فیلم بسازند که همه چی عالیه، مردم چقدر خوشحالند و البته برای کاندیداهای رقیب نمایندگان نیز باید عمق فلاکت و بدبختی را نشان دهند!
کلیپ‌ها روایت جالبی دارند، در طول ۸ تا ۱۰ دقیقه کاندیدا برایتان گریه می‌کند چرا که محرومیت را دیده است، سپس برایتان می‌خندد چون خنده را به لبان مردم بازگردانده (این مورد مختص مسئولان و نمایندگان است) در قسمت‌هایی از فیلم خشم و عصبانیت که نشانه قاطعیت است با لحنی دوستانه به تصویر کشیده می‌شود و در برخی مواقع نیز مهربانی، خونگرمی، خوشرویی، بی تکلفی، حساسیت، دقت و صدالبته پیگیری افراد را نشان می‌دهد.
همه این افراد موافق اصول نظام هستند و استکبار جهانی را دشمن اول و آخر خود می‌دانند ولی ای کاش یک نفر بعد از پیروزی این افراد در انتخابات پیدا می‌شد و تبلیغات آنها را به رخشان می‌کشید.
قطعا اگر کارگردان فیلم انتخاباتی حرفه‌ای نباشد با کوچک‌ترین اشتباه در هر صحنه‌ای که موجب بهره‌برداری رقبا شود، می‌تواند کار کاندیدای موردنظر را تمام کند و وی را از گردونه رقابتها خارج نماید.
شاید بتوان اوج تاثرگذاری فیلم‌های کوتاه را در کلیپ‌های خوش ساخت یکی از نمایندگان جستجو کرد که موضوعات خاصی از عملکرد فرد موردنظر را طوری رسانه ای می کند که مخالفین نمی توانند ناراحتی خود را پنهان کنند و در مواضع خود به آن خرده می گیرند.
سرانجام داشتن روزنامه و سایت شخصی در این میان عنصری که توسط مردم ناخودآگاه فراموش می شود، دانستن از برنامه های انتخاباتی کاندیداهاست که آن را آنالیز کنند و با تجزیه تحلیل به فردی رای دهند که بیشترین تاثیر گذاری را برای مردم و منطقه داشته باشد.
در نهایت امید است همه این تلاشها و رقابتها و تبلیغات پیش از موعد برای خدمت واقعی به مردم و کشور صورت گیرد و نه برای منافع جناح خاص و یا کسب قدرت و فراموش کردن مردم.
عبارت معروفی است که «تاریخ تکرار نمی‌شود، ولی اشتباهات انسانی در تاریخ، تکرارشدنی است.» در فضای سیاسی کنونی کشور شاید بهتر باشد که به این رویداد سیاسی مهم از این منظر نگاه کنیم؛ یعنی با زمینه‌یابی محرک‌ها و عوامل منتج به فتنه 88 و تأمل در اشتباهات و خطاهای رخ‌داده در آن مقطع، به استقبال انتخابات پیش رو برویم
کاندیداهای انتخابات به یاد داشته باشند در اولین روز کاری خود پس از پیروزی در انتخابات اینگونه قسم می خورند:من در برابر قرآن مجید، به خدای قادر متعال سوگند یاد می‌کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم که پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم، ودیعه‌ای را که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در انجام وظایف وکالت، امانت و تقوا را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمات به مردم پایبند باشم، از قانون اساسی دفاع کنم و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهارنظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مدنظر داشته باشم.
