حضور ایران در اقتصاد تاجیکستان و حسادت ابرقدرت‌های اقتصادی

این هفته نامه با اشاره به اینکه از 200 سال قبل در منطقه آسیای مرکزی «بازی بزرگ» کشورهای ابرقدرت شروع شده، نوشت: با فروپاشی اتحاد شوروی در اواخر قرن 20 این رقابت با نام های مختلف ادامه پیدا کرد.

با توجه به نوشته این نشریه، اگرچه این بازی از 200 سال گذشته شروع شده است، اما کشورهای ابرقدرت تنها یک مرتبه به طور عملی در تاجیکستان اعلام وجود کردند و آن هم زمانی که ایران اعلام کرد که آماده است در پروژه های انرژی و اقتصادی تاجیکستان سرمایه گذاری کند.

«آزادگان» ادامه داد: پس از به امضا رسیدن توافق‌نامه صلح و رضایت ملی تاجیکان در سال 1997 در حالی که اقتصاد تاجیکستان رو به نزول بود،کشورهای غربی به دلیل حضور روسیه در این کشور حاضر به سرمایه گذاری نبودند و مسکو نیز برای سرمایه گذاری در این کشور عجله ای نداشت. 

اما در سال 2003 وضعیت تغییر کرد و علت آن هم اعلام آمادگی ایران برای سرمایه گذاری دراین کشور بود.

این هفته نامه علت توجه این کشورها را سخنان رئیس جمهور وقت ایران اعلام کرد که کشورش آماده است در پروژه های اقتصادی و انرژی تاجیکستان که از کشورهای هم زبان و هم فرهنگ ایران محسوب می‌شود، سرمایه گذاری کند.

به تصریح این نشریه، ابرقدرت های جهان در طول 200 سال اخیر تلاش می کردند که فرهنگ فارسی را در منطقه نابود کنند و از وارد شدن تهران به تنها کشور فارسی زبان منطقه، یعنی تاجیکستان جلوگیری به عمل آرند.

از حضور ایران در تاجیکستان روسیه نیز نگران است

بنا به نوشته این هفته نامه، در سال 2003 ایران به طور رسمی از آمادگی خود در مورد ساخت نیروگاه برق آبی «سنگ توده- 1» را اعلام کرد. تا این زمان تهران چندین بار تلاش کرد تا مسکو در پروژه‌های بزرگ تاجیکستان شرکت کند، اما روسیه هر بار این پیشنهادها را رد کرد.

آزادگان ادامه داد: اخیرا وقتی که قرارداد میان تاجیکستان و ایران در مورد ساخت این نیروگاه به امضا رسید، روس ها نیز آمادگی خود را برای سرمایه گذاری در این بخش اعلام کردند که حاضرند در ساخت نیروگاه برق آبی «سنگ توده- 1» شرکت کنند.

در نتیجه دولت تاجیکستان قرارداد ساختمان این پروژه با ایران را لغو کرد. و پس از آن  دوشنبه و تهران در مورد ساخت نیروگاه برق آبی «سنگ توده- 2» به توافق رسیدند، ایران تنها 51 درصد سهام این طرح را صاحب شد، در حالی 75 درصد سهام نیروگاه سنگ توده- 1  متعلق به روسیه است.

این هفته نامه در ادامه نوشت: وقتی که تصمیم ایران در مورد حضور در ساخت نیروگاه برق آبی «سنگتوده- 2» رسانه ای شد، نه تنها روسیه، بلکه رقیبان اصلی تهران، واشنگتن و پکن نیز اظهار داشتند که آماده هستند در پروژه های انرژی تاجیکستان شرکت کنند.

به تصریح این هفته نامه، در سال 2006 معلوم شد که روسیه با ازبکستان بازی های پشت پرده ای را راه اندازی کرده اند و مخالف ساخت نیروگاه برق آبی «راغون» در تاجیکستان می‌باشند. چین نیز با بهانه آنکه نمی خواهد ارتباطش را با تاشکند از دست دهند، از ساخت نیروگاه در دریای زرافشان دست کشید. چون آمریکا دید که روسیه قصد ساخت «راغون« را ندارد، با بهانه آنکه وضع منطقه ناآرام است، اعلام داشت که در ساخت نیروگاه «دشت جوم» شرکت نمی کند.

در نتیجه تاجیکستان تصمیم گرفت که راغون را به تنهایی بسازد. این تصمیم جانب دوشنبه به مخالفت شدید ازبکستان روبرو شد و در سال های 2010 و 2011 تلاش کرد تا با بستن راه آهن تاجیکستان، این کشور را در انحصار اقتصادی قرار دهد.

«آزادگان» نوشت، در چنین شرایطی ایران با صراحت اعلام داشت که اگر ازبکستان مسدود کردن راه آهن با تاجیکستان را ادامه دهد، قطارهای این کشور نیز حق ورود به ایران و به خلیج فارس راه نخواهد داشت.

این هفته نامه در پایان مطلب با اشاره به اینکه در طول این همه سال  که کشورهای غربی علیه ایران تحریم اعمال کردند، تاجیکستان از کم ترین کشورهایی بود که همکاری اش را با تهران ادامه می داد، آورده است: اکنون که آمریکا و اروپا تحریم های خود را لغو کردند. تاجیکستان باید به عنوان تنها کشور فارسی زبان جهان از این شانس استفاده کند. قبل از همه تاجیکستان باید تلاش کند که توجه ایران به ساخت نیروگاه برق آبی «راغون» را جلب کند.

اگر تهران اعلام کند که در ساخت این پروژه شرکت می کند، از احتمال دور نیست که بازیگران «بازی بزرگ»، به خصوص روسیه و آمریکا با دولت تاجیکستان در مورد شرکت در این طرح‌ها گفتگو را آغاز کنند. زیرا ما این را یک بار تجربه کرده‌ایم