تحلیل دیدار وزیر علوم با مراجع معظم تقلید؛
مرور رهنمودهای مراجع تقلید در دیدار با وزیر علوم نشان می‌دهد که نظرات آنان بیش از هر چیز، بر توجه به «علوم انسانی اسلامی» در دانشگاهها، اهمیت بنیادین علوم انسانی در بین علوم و ضرورت اسلامی‌سازی دانشگاهها متمرکز است.
به گزارش خبرگزاری بسیج از قم، وزارتخانه‌ای با حدود 4 میلیون و 800 هزار دانشجو در کنار 2 هزار و 800 موسسه آموزش عالی، یک تقسیم ساده به ما می‌گوید که هر واحد این موسسات آموزش عالی، به طور متوسط یک هزار و 700 دانشجو دارد؛ وزارتخانه‌ای که مدت‌ها نام «فرهنگ و آموزش عالی» را یدک می‌کشید و این روزها به نام «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» مشهور است.
چندی پیش بود که وزیر این وزارتخانه یعنی دکتر محمد فرهادی به قم شتافت و ضمن زیارت بارگاه حضرت معصومه(س)، به دیدار تعدادی از مراجع معظم تقلید رفت تا هم گزارشی عرض کند و هم پذیرای بیانات و توصیه‌های آنان باشد؛ توصیه‌هایی که با بیان اهمیت صفت «علم» برای همه امت اسلام همراه بود؛ چرا که به تعبیر آقایان مراجع، علم موجب پیشرفت جامعه مسلمان می‌شود و جامعه جاهل، قطعا جامعه‌ای ضعیف خواهد بود.
در حقیقت حضرات آقایان مراجع بر این باور هستند که با توجه به اینکه علم و دانش هرگز نمی‌میرد؛ پس کار ابدی تنها در سایه تولید علم و پرورش علمی جامعه مقدور است و بس. در عین حال باید به این نکته هم توجه داشت که علم تنها در کنار اخلاق است که می‌تواند رکن اساسی در دانشگاه و جامعه باشد.
مرور رهنمودهای حضرات آیات عظام در این دیدارها نشان می‌دهد که آنان بیش از هر چیز، بر ضرورت توجه به «علوم انسانی اسلامی» در دانشگاهها متمرکز هستند؛ در حقیقت می‌توان چنین نتیجه گرفت که اهمیت بنیادین علوم انسانی در بین علوم و ضرورت اسلامی سازی دانشگاهها و البته آماری که نشان می‌دهد 45 درصد تمام دانشجویان کشور، در رشته‌های علوم انسانی درس می‌خوانند، همه و همه موجب شده است تا اکثر قریب به اتفاق حضرات علمای اعلام و مراجع عظام، ضرورت توجه به علوم انسانی اسلامی و تدریس آن را برای افزایش خودباروی دانشجویان کشور، در سخنان خود خطاب به وزیر علوم متذکر شوند تا همگان بدانند که علوم انسانی غرب با مبانی دینی اسلام سازگار نیست و باید چاره‌ای جدی در این باره اندیشیده شود.
در این باره تعبیر حضرت آیت‌الله جوادی‌آملی درباره ضرورت اسلامی سازی کلیت دانشگاه از طریق اسلامی کردن علم، تعبیر لطیف و دقیقی بود:
«دانشگاه‌های ما غرق دین است، اما نیاز به توجه بیشتر به این معنا دارند. بین پروراندن مسلمان و اسلامی کردن دانشگاه فرق است، انجام برخی امور دینی و مذهبی در دانشگاهها بسیار خوب است اما دانشگاه را اسلامی نمی‌کند؛ چرا که اساس دانشگاه را دانش می‌سازد و برای اسلامی شدن دانشگاه باید دانش، اسلامی و دینی شود.»
در این بین توجه به این نکته لازم است که اگر ما علمی داشتیم که موضوع آن علم، فعل انسان بود ممکن است آن علم دینی یا غیر دینی باشد؛ اما وقتی موضوع علمی، فعل خداست؛ قطعا آن علم دینی است.»
و اما مهم‌ترین نکات و سرفصل‌های دیگری که مراجع معظم در این دیدارها مورد توجه قرار دادند عبارتست از:
الف. اهتمام به وجود دانشگاه‌های تک جنسیتی برای پیشبرد اهداف آموزشی
تعدادی از حضرات آقایان در این دیدارها، این نکته را مورد توجه جدی قرار دادند و البته اذعان داشتند که این تفکیک، امری نیست که بتوان خیلی سریع آن را محقق کرد؛ ولی توجه آقایان مراجع به این نکته بود که باید هدفگذاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در همین راستا باشد و در این مسیر، به انتقادهای احتمالی هم که از گوشه و کنار بر می‌خیزد، وقعی ننهد.
ب. ضرورت حساسیت بیشتر در انتخاب استادان دانشگاهی
تعبیر یکی از آقایان مراجع در این دیدارها این بود که مهم‌ترین وظیفه دانشگاه و البته حوزه، حفظ جایگاه خود از طریق استادپروری است؛ بنابراین لازم است تا ضمن توجه به اصل استادپروری در دانشگاهها، به بعد معنویت و اعتقاد هم در استادان و به‌ویژه استادان علوم انسانی دانشگاهها توجه شود تا آنان بتوانند دانشجویانی شایسته و انقلابی تربیت کنند که برای آینده کشور و نظام مفید باشند.
ج. ضرورت رفع فضای مجازی ناسالم در دانشگاهها
در حقیقت بحث جدی این روزهای بسیاری از مراجع معظم تقلید، این نکته است که تا وقتی که فضای مجازی اصلاح نشود، فضای فرهنگی هم اصلاح نخواهد شد.
بنابراین بدیهی است که دانشگاه، به عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی کشور، باید توجه ویژه‌ای به سالم سازی فضای مجازی داشته باشد تا از این مسیر بتواند به اصلاح فضای فرهنگی خود و سپس اصلاح فضای فرهنگی جامعه کمک کند.
اما اگر بخواهیم سایر رهنمودهای مراجع معظم تقلید را در این دیدارها در دو سرفصل کلی دسته بندی کنیم، آن دو سرفصل چنین است:
1. توصیه‌های دینی و معنوی
در این راستا، برخی از توصیه‌های دینی و فرهنگی مراجع معظم تقلید به وزیر علوم، معاونان و هیئت همراه چنین بود:
ضرورت تعامل و وحدت دانشگاه و حوزه.
ضرورت هدایت غیرمستقیم «دانشجویان کم اعتقاد» به سمت آموزه‌های دینی.
ضرورت عدم تنش زایی در هدایت دانشجویان به سمت آموزه‌های دینی و از جمله نماز.
ضرورت انسان‌سازی در دانشگاهها به معنای واقعی کلمه و بر اساس معیارهای حیات طیبه قرآنی.
ضرورت توسعه امور فرهنگی در دانشگاهها در حوزه دین.
2 . توصیه‌های عمومی
اما برخی از توصیه‌های عمومی مراجع برای بهبود عموم برنامه ریزی‌ها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری چنین بود:
ضرورت توسعه تدریس علوم کاربردی در دانشگاهها.
ضرورت تامین آینده کاری دانشجویان.
ضرورت توجه به بومی سازی جذب دانشجو برای کاهش هزینه‌ها در کنار عدم تغییر فرهنگ هر منطقه.
ضرورت انقلابی بودن دانشگاهها.
ضرورت پرهیز از جناح‌بازی در دانشگاهها.
ضرورت جلوگیری از فرار مغزها.
یکی دیگر از نکات این دیدارها مربوط به آماری بود که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ارائه داد که بر اساس آن، 76 درصد دانشجویان به اقامه نماز در دانشگاهها اهتمام داشته‌اند.
این آمار اگرچه در ظاهر، نشان دهنده اقبال اکثریت دانشجویان به امر خطیر نماز است؛ اما باید اذعان کرد که اقلیت 24 درصدی باقیمانده، خود اقلیتی در حد اکثریت است و با توجه به اهمیت بی‌بدیل نماز در معارف دینی، لازم است تا بر اساس یک برنامه‌ریزی جامع در ارتقای فوق‌العاده توانمندی‌های تبلیغی امامان جماعت مساجد دانشگاهها، این درصد به سمت صفر میل کند ان شاء الله.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
پر بیننده ها
آخرین اخبار
