بدون
تردید رونق یکی از آن دو و رکود دیگری است که بازهم نخواهد توانست درمان
اقتصاد فلج امروز کشور باشد چراکه بازار داخل با وجود رقبای خارجی به ویژه
چینی کشش تولیدات داخلی را نداشته و نمی‌تواند پاسخگوی اشتغال مورد نیاز
جامعه باشد.
این
مهم در حوزه کشاورزی به ویژه سیب زمینی استان همدان صادق است، بنابراین
یافتن بازارهای خارجی و صادرات تولیدات به میان می‌آید که علاوه بر کارکرد
اقتصادی در گسترش نفوذ در دنیا نیز حائز اهمیت است چراکه با وابسته کردن
کشورهای دیگر به تولیدات داخلی از قدرت تحریم مستکبران کاسته خواهد شد.
اما
آنچه در این میان حائز اهمیت است، نبود فرآیندهای صادراتی است که این
اهداف را محقق کنند. رکود صادرات در استان در دو بخش قابل بحث است، اول
آنکه واحدهای تولیدی با نگاهی فرامرزی به تولید و کیفیت کالاها توجه نکرده و
به سود اندک بازار داخل قانع هستند در صورتی که با گسترش بازارهای خود
علاوه بر کسب سود بیشتر از معافیت‌های مالیاتی و احیاناً مشوق‌های صادراتی
نیز برخوردار شده و هزینه‌های تولید آنان کاهش می‌یابد.
البته
در آن روی سکه نیز خلأ حمایت‌های دولتی به شدت احساس می‌شود، خلأیی که پس
از ادغام دو وزارتخانه صنایع و معادن و بازرگانی بیشتر بارز و نمایان شد.
در
این حالت مقوله مهم مشوق‌های صادراتی که باعث کاهش قیمت تمام شده و در
نتیجه افزایش قدرت رقابت کالاهای داخلی در بازارهای خارجی می‌شد بنا به
دلایل اعتباری قطع شد و حتی برخی از صادرکنندگان همچنان مطالبات بسیاری از
گذشته دارند که دولت موفق به پرداخت آنان نشده است.
از
سوی دیگر تغییر قوانین در فواصل زمانی کوتاه قدرت برنامه‌ریزی و پیش‌بینی
را از فعالان اقتصادی می‌گیرد و آنان نمی‌توانند نسبت به آینده با اطمینان
بیشتری فکر کرده و ریسک فعالیت‌های خود را به حداقل‌ها کاهش دهند، ضمن آنکه
بازارهای مهم خارجی علاقه بیشتری به ثبات و تأمین نیازهای خود دارند و
کمتر به سمت تلاطم پیش می‌روند.
طبیعی
است که تجار خارجی نیز برای حفظ بازار خود خواهان ثبات و اطمینان از مبدأ
کالاهای خود هستند و به سمت کشورهایی خواهند رفت که از این ویژگی‌ها
برخوردار باشد.
تعداد
صادرکنندگان استان به گفته رئیس اتاق بازرگانی به 175 نفر در حوزه صنعت و
معدن می‌رسد که البته تنها 75 نفر به صورت فعال به نقل از مدیرکل گمرک
استان فعالیت‌های اقتصادی خود را از گمرک همدان انجام می‌دهند؛ این وضعیت
نشاندهنده یک صادرات پویا برای استان همدان نیست، صادراتی که بتواند در
راه بی‌نیاز شدن کشور و استان به پول نفت گام بردارد.
اما
برای رونق صادرات یکی از معضلات پیش رو که بیشتر به فرآیند تولید واحدهای
صنعتی بازمی‌گردد، نبود آشنایی تولیدکنندگان با امر صادرات است، زیرا یک
باور غلط در اکثر واحدهای تولیدی استان وجود دارد که مالک کارخانه تمام
امور مربوطه به فعالیت اقتصادی را از مدیریت داخلی، تولید و فروش به عهده
دارد و به همین دلیل نمی‌تواند در حوزه صادرات و حتی گاهی فروش داخلی موفق
عمل کند.
این در حالی است که صادرات به تنهایی یک علم بزرگ اقتصادی به حساب می‌آید که تنها از عهده متخصصان این امر بر خواهد آمد.
به
همین دلیل ایجاد شرکت‌های مدیریت صادراتی در قانون پیش‌بینی شده و در
استان نیز شکل گرفته است، شرکت‌هایی که تقریباً نوپا بوده اما موفقیت‌های
چشمگیری را در صادرات تولیدات استان به کشورهای منطقه به ویژه عراق به دست
آوردند.
یکی دیگر از ویژگی‌های بازار این شرک حضور یک بانو به عنوان مدیرعامل یک شرکت مدیریت صادرات در استان همدان است.
به صادرات استان توجه نمی‌شود
مدیرعامل
شرکت صادراتی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در همدان با بیان اینکه
تولیدکنندگان گمان می‌کنند که تمام فرآیند تولید تا فروش را باید به تنهایی
و خودشان انجام دهند، اظهار کرد: در بخش صادراتی، حمایت‌های لازم صورت
نمی‌گیرد، به طوری که بخش بازرگانی همدان از فعالیت‌های شرکت‌های حوزه
صادراتی اطلاع کامل ندارد.
سمانه
موحدی با بیان اینکه تنها به صنعت نه چندان پویا استان توجه می‌شود که
البته مشکلات آن هم تاکنون برطرف نشده، افزود: در شرکت ما بازاریابی در دو
کشور ایران و عراق توسط بازاریابان متخصص به صورت مویرگی انجام می‌شود.
وی
با اشاره به اینکه چگونگی تولید و فراهم کردن بسته بندی محصولات را برای
صادرات به تولیدکنندگان منتقل می‌کنیم، تصریح کرد: البته در برخی مواقع با
مقاومت تولیدکنندگان برای تغییر در شیوه فعالیت آنان مواجه می‌شویم در حالی
که برای صادرات باید الزامات بازار هدف رعایت شود.
این
تولیدکننده با بیان اینکه کیفیت لازم توسط تولیدکنندگان رعایت نشده و گاهی
اوقات برای ما نیز دردسر درست می‌شود، ادامه داد: طراحی، حجم، لیبل و سایر
موارد بسته‌بندی حائز اهمیت است و ما این موارد را به تولیدکنندگان منتقل
می‌کنیم.
حضور بانوان در عرصه تجارت عادی شده است
وی
با تأکید بر اینکه در حال حاضر تنها یک شرکت در حوزه صادرات در استان وجود
دارد، خاطرنشان کرد: در برخی از ادارات باور اینکه یک خانم به عنوان فعال
اقتصادی سخت بود، اما امروز این مسئله جا افتاده و مانعی وجود ندارد.
موحدی
با اشاره به اینکه اتاق بازرگانی همکاری بهتری با صادرکنندگان برقرار
کردند، گفت: اتاق بازرگانی در حوزه برقراری ارتباط واحدهای اقتصادی با
یکدیگر و اعزام هیأت‌های تجاری بیش از گذشته فعال شده است.
وی
درباره صادرات پیله‌وری محصولات استان به عراق، اظهار کرد: در حال حاضر به
صورت علمی و هدف دار در حوزه صادرات برنامه‌ریزی نکردیم و اقداماتی چون
افزودن مواد نگهدارنده و افزودنی یا سم و کودی که زمین‌ها تزریق شده است،
باعث شده که در روند صادراتی موانعی ایجاد شود.
عراق همیشه عقب نمی‌ماند
مدیرعامل
شرکت صادراتی موج طلوع کوهسار با اشاره به اینکه عراق همیشه عقب نخواهد
ماند، افزود: عراق کشوری با بازار هدف برای کل منطقه است اما تولیدات
ایرانی توجه لازم را به رقبای متعدد در این بازار نکردند.
وی
با بیان اینکه عراق می‌توانست بازار هدف صادراتی خوبی برای استان باشد،
تصریح کرد: اما به دلیل خلأ برنامه ریزی مطلوب در حوزه تولید و بسته‌بندی
از این فرصت در همدان به خوبی استفاده نشده است.
صادرات پیله وری ارزی به استان نمی‌آورد
موحدی
با اشاره به اینکه استان به دنبال افزایش ارزش افزوده به صادرات سیب زمینی
نبوده است، ادامه داد: وقتی صادرات به شکل پیله‌وری صورت می‌گیرد به
تولیدکنندگان داخلی سود چندانی نمی‌رسد و از گمرک‌های مرزی صادرات انجام
می‌شود.
وی
با تأکید بر اینکه پیله‌وری مانع ارزآوری به استان می‌شود، خاطرنشان کرد:
باید تلاش کنیم صادرات از گمرک استان و با برنامه‌ریزی و به سهولت انجام
شود.
این
بانوی صادرکننده با بیان اینکه شرکت مدیریت صادراتی تحت نظر محور اصلی
چندین واحد تولیدی جهت صادرات است، گفت: ما با برنامه‌های صادراتی خود سهم
به سزایی از بازار کشور عراق را برای کالاهای تولیدی استان همدان ایجاد
کردیم.
وی
با تأکید بر اینکه این شرکت موفق به طراحی، نصب و راه‌اندازی 11 کارخانه
لبنیات در استان‌های مختلف کشور عراق و اقلیم کردستان شده است، اظهار کرد:
به دلیل اقدامات انجام شده در سال‌های 89 و 90 به عنوان صادرکننده نمونه و
در سال 90 به عنوان صادرکننده برتر کشور معرفی شدیم.
دولت مشوق‌های صادراتی معوق را پرداخت کند
موحدی
با بیان اینکه انتظار ما از دولت ثبات در قوانین تجارت است، افزود: در حال
حاضر مشوق‌های صادراتی قطع شده اما از دولت انتظار داریم حداقل مشوق‌های
صادراتی معوق را پرداخت کند.
وی
با بیان اینکه اکثر تولیدکنندگان داخلی با رکود مواجه هستند، تصریح کرد:
بهترین راه خروج از رکود و حمایت از تولید ایجاد بازار جدید و صادرات
محصولات است.
این
صادرکننده با تأکید بر اینکه مستقیم و غیر مستقیم بیش از صد نفر در حوزه
صادراتی و کاری ما مشغول به کار هستند، ادامه داد: پس از ادغام وزارت صنایع
و معادن با وزارت بازرگانی متاسفانه مسؤولان استان همدان منحصرا و تخصصی
تنها به صنعت توجه دارند.
وی
با تأکید بر اینکه در سازمان متولی بازرگانی، صادرات فراموش شده است، گفت:
به عنوان مثال بنده با هشت سال سابقه کاری در زمینه صادرات و کسب عنوان
صادرکننده نمونه طی دو سال به دلیل بیتوجهی مسؤولان سازمان صنعت، معدن و
تجارت هیچ ارتباطی با این سازمان ندارم و بقیه صادرکنندگان نیز شرایط بهتری
را تجربه نمی‌کنند.
منبع اخبار : سازمان بسيج سازندگي استان همدان,
