به گزارش خبرگزاری بسیج، با وجود تقاضای بالای کشورهای همسایه به ویژه پاکستان و عراق برای واردات برق از ایران، اختلاف وزارتخانه های نفت و نیرو در تخصیص درآمدهای حاصل از صادرات برق، مانع از تحقق این مهم شده است.
صادرات برق در تحقق اقتصاد مقاومتی نقش قابل توجهی دارد و در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به منظور مقابله با ضربهپذیری درآمدی حاصل از صادرات نفت خام و افزایش ارزش افزوده بر افزایش صادرات برق تأکید شده است.
صادرات برق ایران به کشورهای همسایه از جمله عراق، پاکستان، افغانستان و ترکیه در سال ۹۴ به طور میانگین ۱۲۰۰ مگاوات بوده و این در حالی است که پتانسیل بسیار بیشتری برای صادرات برق به کشورهای همسایه وجود دارد.
بررسیها نشان داده است که کشور پاکستان به میزان 10 هزار مگاوات و کشور عراق حدود 5000 مگاوات ظرفیت واردات برق از ایران را دارند. در همین رابطه وزارت آب و برق پاکستان نامه ای را به وزارت نیرو ارسال کرده که این کشور خواهان افزایش واردات برق از ایران بین 1000 تا 3000 هزار مگاوات شده است.
اما از آنجایی که عمده درآمدها از محل صادرات برق به وزارت نیرو میرسد، وزارت نفت انگیزهای برای تبدیل گاز به برق و صادرات برق به جای صادرات گاز ندارد. این امر موجب شده که با وجود مزایای متعدد صادرات برق، میزان آن بسیار کم باشد.
بر اساس رویههای موجود، ۹۳درصد درآمدهای حاصل از صادرات برق به وزارت نیرو و ۷ درصد آن هم عاید وزارت نفت میشود. این در حالی است که اگر این وزارتخانه، گاز را به صورت LNG یا خط لوله صادر کند نه تنها ۱۴.۵درصد از درآمدهای آن سهم خودش میشود بلکه وظیفه خود را در تأمین درآمدهای خزانه دولت و صندوق توسعه ملی انجام داده است.
این موضوع باعث شده است که وزارت نفت در مذاکرات با طرفهای خارجی صادرات برق را در اولویت قرار ندهد. امری که موجب شده است تاکنون آسیبهای زیادی به منافع ملی کشور وارد شود.
به عنوان نمونه میتوان به صادرات گاز از طریق خط لوله به عراق اشاره کرد که قرار است ظرف چند هفته آینده اجرایی شود. جالب است که قرارداد صادرات گاز به عراق با وزارت برق (نه وزارت نفت) این کشور برای تأمین گاز نیروگاههای برق در عراق منعقد شده است.
این موضوع باعث شده که وزارت نفت در مذاکرات با طرفهای خارجی صادرات برق را در اولویت خود قرار ندهد. با این وجود در روزهای اخیر کمیته هماهنگی اقتصادی دولت پاکستان طرح افزایش واردات برق از ایران به میزان 74 مگاوات را تصویب کرده است.
اگر چه تصویب این میزان از واردات برق از ایران تا توافق اولیه برای صادرات 3000 مگاوات برق به این کشور فاصله زیادی دارد، اما شروع این اتفاق گام مهمی در جهت افزایش همکاری های پاکستان و ایران در زمینه انرژی محسوب می شود. بنابراین با توجه به اهمیت این امر و ایجاد ارزش افزوده بالاتر در صادرات برق، لازم است که وزارتخانههای نفت و نیرو با در نظر گرفتن صلاحدید منافع ملی، توسعه صادرات برق را در دستور کار خود قرار دهند.
پیشنهاد میشود که این دو وزارتخانه با تشکیل کمیتههای مشترک، اختلافات مالی حاصل از صادرات برق را حل کرده تا علاوه بر تامین درآمدهای وزارت نفت ناشی از صادرات مستقیم گاز توسعه صادرات برق نیز به صورت جدی پیگیری شود.