کد خبر: ۸۷۷۹۸۳۴
|
۲۹ آبان ۱۳۹۵ - ۲۰:۰۲
به گزارش سرویس بین الملل بسیج خبرگزاری بسیج
الی کارمون، پژوهشگر ارشد مرکز بین المللی ضد تروریسم، مقاله ای در روزنامه جروزالم پست رژیم صهیونیستی در خصوص افزایش نفوذ و قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه پس از توافق هسته ای به رشته نگارش درآورده است. پژوهشکده مطالعات راهبردی فلسطین بنا به رسالت ذاتی خود مبنی بر رصد و پایش تحولات حوزه فلسطین و رژیم صهیونیستی اقدام به ترجمه و انتشار این مقاله نموده است. در ادامه توجه مخاطبان گرامی به این نوشتار جلب می شود.
توافق هسته ای با ایران تحت عنوان "برنامه جامع اقدام مشترک که در ژانویه 2016 به مرخله اجرا درآمد، توسط رهبران این کشور به عنوان یک پیروزی برای ملت ایران دیده می شد. با وجود دشمنی و مشکل تراشی از جانب آمریکا، ایران دستاوردهای عمده ای از مذاکرات هسته ای به دست آورد که نقطه اوج آن، مذاکرات طولانی و هوشمند با گروه 1+5 است.
در واقع، تهران با اتکا به دستاوردهای این توافق، احساس جسارت و موقعیت بهتری را برای پیگیری اهداف تهاجمی خود در خاورمیانه به دست آورده است و مرحله به مرحله حضور نظامی خود در عراق و سوریه، مداخله در یمن و فعالیت موشکی اش را تقویت نموده است. اتحاد با نظام بشار اسد در سوریه دارای یک اهمیت استراتژیک حیاتی برای ایران در منطقه است. ایران همه توان خود را برای تضمین بقای رژیم بشار اسد به کار برده است.
با این حال، به رغم استقرار گسترده مستشاران نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به تازگی واحدهایی از ارتش، نیروهای نخبه حزب الله، گردان های شیعه عراقی و افغانی، تهران موفق به متوقف کردن نیروهای مخالف نظام بشار اسد در جنوب، شمال و شرق سوریه در طی سالهای 2015 و 2016 نشده است. نظام سوریه، ایران را مجبور به دریافت کمک از مسکو نموده است و به دنبال آن در سپتامبر سال 2015، نیروهای زمینی و هوایی روسیه عملیات خود را در سوریه آغاز نمودند که این عملیات نظامی در نبرد لاذقیه به اوج خود رسید و روس ها دخالت گسترده خود را در جنگ حلب و پالمیرا ایفا نمودند.
سپس در تاریخ 16 آگوست، بمب افکن های دوربرد روسی TU22M3 از پایگاه شکاری نوژه همدان، برای اولین بار حملات هوایی خود را بر علیه اهداف تروریستی در سوریه انجام داده است. بمب افکن های روسی به امکانات و تاسیسات داعش و جبهه النصره در حلب، دیرالزور و استان ادلب حمله کردمد. این امکان، یک منفعت اساسی در  کوتاه نمودن زمان پرواز برای رسیدن به اهداف تروریستی در سوریه است.
در حالی که برخی از مقامات ایرانی به شدت به این پیوند میان ایران و روسیه اعتراض کردند و آن را نقض قانون اساسی ایران قلمداد نمودند، اما علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران، با استناد به اصل 146 قانون اسای ایران که منع " ایجاد هر نوع پایگاه نظامی در خاک ایران حتی اگر برای مقاصد صلح آمیز  باشد"، تکذیب نمود. او گفت: "همکاری با روسیه به دلیل یک بحران تروریستی است که توسط ایالات متحده و برخی از کشورهای منطقه ایجاد شده است".
در حالی که شعاع دستاوردهای ایران به عنوان یک قدرت جهانی در حال گسترش است، روسیه نقش و حضور خود را در خاورمیانه گسترش داده است. آندره کورتونوف مدیرکل شورای امور بین الملل روسیه گفت: " روسیه در تلاش است تا یک ائتلاف را که فراتر از همکاری روسیه و ایران می باشد، به عنوان برگ برنده دیگری در مذاکرات با غرب به وجود بیاورد".
در واقع زمانی که در 18 اوت، روسیه موشک های کروز خود را به سمت اهداف مورد نظر در سوریه، از کشتی های جنگی در دریای مدیترانه شلیک نمود، نشان از این امر بود که "روسیه توانایی حمله از همه جهات را مجددا به دست آورده است".
در مقاله مارس 2016 با عنوان "بازگشت خرس"، که برای پرونده دفاعی شورای سیاست خارجی آمریکا به رشته نگارش درآوردم، من تخمین زدم که عملیات نظامی روسیه در منطقه به طول می انجامد، اتحاد مسکو با تهران و حزب الله و احتمالا حتی رژیم شیعه بغداد قوی تر خواهد شد. این اتحاد منافع استراتژیک اسرائیل در مورد ایران و حزب الله را در معرض خطر قرار می دهد و احتمالا میزان اعتبار ایرانیان دیر یا زود مورد آزمون قرار خواهد گرفت.
بر اساس تفاهم دولت اسرائیل با روس ها، تل آویو ازادی عمل را در تلاش های خود به منظور جلوگیری از انتقال از انتقال تسلیحات استراتژیک از ایران به حزب الله در سوریه یا هرجای دیگر را حفظ کرده است. این تصمیم تعجب آور ایران برای دادن اجازه به روسیه برای استفاده از پایگاه هوایی خود را، باید دلیل کاهش موفقیت های جبهه فاتح الشام و متحدین محلی آن در شکستن محاصره حلب تلقی نمود.
در سطح استراتژثیک، رهبری ایران از هماهنگی موثر میان اسرائیل و روسیه و بهبود سریع روابط بین ترکیه و روسیه نگران است. نگرانی دیگر برای ایران ناشی از دخالت نظامی اخیر ترکیه در سوریه است. ایران از تجاوز نظامی ترکیه به سوریه بدون هماهنگی با دولت مرکزی سوریه قلمداد نمود. سخنگوی وزارت خارجه ایران در این خصوص هشدار داد که حضور نظامی ترکیه در سوریه باعث پیچیدگی هر چه بیشتر وضعیت در خاورمیانه است.
شین بت (سازمان امنیت اسرائیل) در آغاز ماه ژوئن اعلام کرد که چند فلسطینی را که در استخدام حزب الله لبنان بوده اند، از طریق ردیابی در فیس بوک در کرانه باختری رود اردن دستگیر نموده است. اعضای این گروه اقدام به آموزش حملات تیراندازی و یا بمب گذاری های انتحاری علیه  اسرائیلی ها نموده و همچنین به دنبال این بود تا افراد دیگری را به استخدام حزب الله درآورد. در نگاه اول به نظر نمی¬رسد که دستگیری چندین واحد از مبارز فلسطینی در کرانه غربی، به اهداف استراتژیک ایران متصل شود.
براین اساس حمایت نظامی ایران از فلسطینی ها در کرانه غربی می تواند به طور عمده ای از طریق زیرساختهای شبه نظامی مستقر در لبنان که شامل فعالان حزب الله می شود، است. در ماه جولای سال 2015، دادگاه نظامی اردن هشت تن از فعالان حزب الله را به زندان به اتهام توطئه در برابر آمریکا و اسرائیل و اهداف دیگر در اردن با استفاده از مسائل و مواد منفجره دست ساز مجکوم کرد. در همان ماه، نیروهای امنیتی اردن یک مرد با تابعیت دوگانه عراقی و نروژی، با ادعای وابستگی او به ایران و تلاش برای انجام "جدی رین عملیات تروریستی در طی دهه گذشته در اردن را دستگیر نمود.
در ژانویه 2016، نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطین، پنج نفر را در بیت لحم قصد داشتند به یکی پایگاه مستقر اسرائیلی در کرانه باختری رود اردن حمله کنند، دستگیر کردند. در فوریه 2016، سفیر ایران در لبنان وعده داد که ایران به خانواده هریک از مبارزان فلسینی که در حملات اسرائیلی ها از سپتامبر 2015 به این سو کشته شده اند، 7000دلار و به خانواده مبارزان فلسطینی که خانه هایشان توسط اسرائیل تخریب شده، 30000دلار غرامت می دهد.
اگرچه اسرائیل یکی از اهداف نظامی ایان در منطقه است و زرادخانه موشکی و نخبگان نظامی حزب الله می توانند بر علیه اسرائیل استفاده شوند، اما ایران در جنگ داخلی سوریه گرفتار شده است. روابط ایران و حماس دچار فراز و نشیب های زیادی بوده است. بعد از پیروزی حماس، این گروه تصمیم به رها کردن "مقاومت" گرفت و در سال 2012 با اخوان المسلمین در مصر متحد شد. اگر چه این دو شریک هنوز به صورت راهبردی بر عیله اسرائیل با یکدیگر متحد هستند. بنابراین تلاش مستمر حماس برای تقویت اتحاد با شرکای قدیمی و جدید فلسطینی و خارجی ها را نباید دست کم گرفت.
علاوه بر این، قطر در حال بازسازی بسیاری از زیرساختهای شهر غزه است، همچنین ترکیه کمک های بشردوستانه خود را در هماهنگی با اسرائیل، پس از حل و فصل مناقشه مربوط به حمله اسرائیل به کشتی کاروان آزادی در دریای مرمره، به غزه ارائه می دهد. اگرچه روسیه و ایران منافع مختلفی در سوریه دارند، اما نیاز به همگرایی در سطح بالایی به منظور دستیابی به منافع استراتژیک خود دارند، در صورت عدم موفقیت ایران درنبردهای زمینی، عملیات نظامی روسیه هیچ شانسی برای موفقیت در جنگ سوریه ندارد.
اگر فرض کنیم اتحاد فعلی ایران و روسیه در آینده کماکان به قوت خود باقی می ماند، این اتحاد اجازه می دهد تا هر دو کشور به سهولت انزوایی که از طرف غرب و ایالات متحده، به سوریه تحمیل شده بو، خنثی نموده و نفوذ منطقه ای خود را از طریق استفاده از قدرت سخت را افزایش دهند. برای تضمین اعتماد تهران، کرملین تلاش خود را برای گسترش همکاری از جمله مسائل مربوط به دریای خزر، ثبات قفقاز جنوبی، کیدورهای حمل و نقل، منابع انرژی و زیرساخت های خط لوله در طول یک نشست سه جانبه در باکو، در اوایل ماه اوت، در طی یک نشست سه جانبه بین پوتین، روحانی و الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان پیگیری نمود. از سوی دیگر ایران و روسیه در تاریخ 10 سپتامبر برای ساخت دو نیروگاه هسته ای جدید در بوشهر با یکدیگر توافق کردند.
از سوی دیگر ایران و حزب الله به شکست خوردن تلاش های خود برای انتفاضه در کرانه غربی و ایجاد هرگونه مشکلی در برقراری روابط شان در غزه واکنش نشان نداده اند. با این حال، نباید تلاش مستمر این دو را برای تقویت اتحاد با شرکای قدیمی و جدید فلسطین دست کم گرفت. مشارکت حماس در انتخابات شهرداری ها در تاریخ 8 اکتبر در غزه و کرانه باختری و چشم انداز پیروزی جنبش های اسلام گرا می تواند یک فرصت جدید برای منافع استراتژیک ایران در عرصه فلسطین باشد.
دولت اسرائیل باید نسبت به این تحولات اسراتژیک حساس باشد  و در هماهنگی با ایالات متحده در راستای به چالش کشیدن نفوذ رو به رشد روسیه در خاورمیانه که به طور بالقوه در حال افزایش به سر می برد، باشد. نقش ایران در بی ثباتی منطقه، پس از تقویت مشروعیت بین المللی ایران به دلیل توافق هسته ای افزایش یافته است.
مترجم: مهدی کردی، دانشجوی دکترای روابط بین الملل
ارسال نظرات