بوئینگ و ایرباس زیرپای ترامپ

به گزارش جام‌جم، با اعلام رفع تحریم‌های ظالمانه غرب علیه ایران، مسئولان کشور خواستند عقب‌افتادگی در بخش‌های مختلف را جبران کنند و به همین منظور مذاکرات با شرکت‌های هواپیماساز بوئینگ آمریکا و ایرباس فرانسه را آغاز کردند.  

این در حالی است که طبق تفاهم‌نامه ایران با شرکت‌های هواپیماساز بوئینگ و ایرباس قرار بود طی 12 سال 118 فروند هواپیمای ایرباس و 80 فروند هواپیمای بوئینگ از طریق فاینانس وارد کشور شود، اما هنوز قراردادی در زمینه خرید هواپیما منعقد نشده است که کارشکنی دولت و کنگره آمریکا مهم‌ترین دلیل این تاخیر بوده است.  

با انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا و مخالفت‌های آشکار وی با برجام و تصاحب اکثریت کنگره توسط حزب جمهوریخواه، مخالفت یانکی‌ها برای فروش هواپیما به ایران رنگ جدی‌تری به خود گرفته است. به‌طوری‌که اکنون شرکت‌های هواپیماساز غربی به‌صورت علنی اعلام می‌کنند مطیع نظر دولت جدید آمریکا درباره فروش هواپیما به ایران خواهند بود.  

از سوی دیگر، مجلس نمایندگان آمریکا هفته گذشته با تصویب طرحی درصدد ممنوعیت فروش هواپیما به ایران برآمد. طرح تصویب‌شده توسط مجلس نمایندگان آمریکا هنوز به رأی سنای این کشور گذاشته نشده است. باراک اوباما رئیس‌جمهور نیز گفته تا زمانی که در قدرت حضور دارد این طرح را وتو خواهد کرد. با این حال، از آنجا که تصمیم ترامپ درباره فروش هواپیما به ایران مشخص نیست، به‌نظر می‌رسد شرکت‌های بوئینگ و ایرباس تا زمان اعلام نظر قطعی ترامپ، از فروش هواپیما به ایران خودداری کنند.  

مقامات شرکت بوئینگ در همین زمینه گفتند، اگر دولت ترامپ سیاست آمریکا در قبال ایران را تغییر دهد و فروش هواپیما را ممنوع سازد، این شرکت به این تصمیم احترام خواهد گذاشت.  
این در حالی است که بوئینگ و ایران‌ایر هنوز قرارداد نهایی‌ برای فروش هواپیما منعقد نکرده‌اند و مذاکرات میان طرفین در جریان است. اوایل این هفته، مقامات بوئینگ از اظهارنظر در مورد مذاکرات جاری با طرف ایرانی خودداری کردند و نگفتند که آیا مقامات این شرکت در حال کار با دولت اوباما برای سرعت بخشیدن به فروش هواپیما قبل از روی کار آمدن دولت ترامپ در اواسط ماه ژانویه هستند یا نه. با این حال، تیم نیل، سخنگوی سیاست‌گذاری عمومی هواپیماهای تجاری بوئینگ دراین‌باره گفت: «(این قرارداد) وقتی اتفاق بیفتد، اتفاق خواهد افتاد.» وی افزود، اگر دولت ترامپ سیاست آمریکا در قبال ایران را تغییر دهد و فروش جت‌های مسافربری به این کشور را ممنوع سازد، بوئینگ به این تصمیم احترام خواهد گذاشت...
 

مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی کشور دراین‌باره به جام‌جم گفت: طبق توافقی که ایران با کشورهای 1+5 انجام داد قرار بود همه تحریم‌های کشور برداشته شود اما تحریم‌ها در بخش‌هایی مانند شبکه بانکی همچنان مشاهده می‌شود و یکی از دغدغه‌های شرکت‌های عرضه‌کننده هواپیما همین موضوع است.  

وی افزود: یکی از تعهداتی که آمریکایی‌ها طبق برجام باید انجام دهند لغو تحریم‌های هواپیمایی ایران است که در متن برجام به‌صراحت دیده‌شده و اگر این موضوع به مرحله اجرا نرسد این توافق با اختلالاتی روبه‌رو خواهد شد.  

اسعدی سامانی با اشاره به این‌که هنوز قراردادی امضا نشده و فقط برای خرید هواپیما توافق شده است، تصریح کرد: تا زمانی که قرارداد ایران با بوئینگ و ایرباس نهایی نشود نمی‌توان زمان ورود هواپیما به کشور را پیش‌بینی کرد. ضمن این‌که اکنون کنگره و رئیس‌جمهور جدید آمریکا خیلی به این موضوع علاقه نشان نمی‌دهند و ایران نیز برای رفع این مشکل مذاکراتی را انجام می‌دهد.  

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی کشور ادامه داد: مسئولان ایران در حال مذاکره هستند و امیدواریم ورود این هواپیماها به کشور برای کاهش عمر ناوگان هوایی سریع‌تر اتفاق بیفتد.  

به نظر می‌رسد مشکلات خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ با روی کار آمدن ترامپ سبب شده مسئولان کشورمان از هم‌اکنون به فکر گزینه‌های جدید باشند و شاید سفر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی به چین را باید در همین راستا دانست. البته هنوز هم بحث خرید هواپیما از روسیه مطرح است...

علیرضا منظری معاون سابق امور هوانوردی و بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری هم به جام‌جم گفت:‌ شروع به کار مسئولان سیاسی به طور معمول نمی‌تواند تاثیر قابل توجهی بر معاهدات بین‌المللی بگذارد، زیرا دراین‌صورت بیشترین ضرر متوجه همان کشور خواهد شد. وی افزود: اگرچه احتمال لغو توافق خرید هواپیما ضعیف است، ولی شاید رفتارهای سیاسی دولت جدید آمریکا موجبات تاخیر در اجرا را فراهم آورد. البته اگر مذاکرات خرید هواپیما منجر به امضای قرارداد تجاری شده بود، بهتر بود. تصمیمات سیاسی مشروط به اوضاع و احوال خود می‌باشد و باید منتظر آینده بود ولی در صورت برخوردهای تند نیز می‌توان به راهکارهای مناسبی دست یافت تا هواپیمای مورد نیاز را تامین نمود.  

اصغر فخریه کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل و مسئول تیم مذاکرات برای خرید هواپیما از شرکت‌های بوئینگ و ایرباس به جام‌جم گفت: این‌که گفته می‌شود بوئینگ و ایرباس به ایران نمی‌آیند حرف آمریکا نبوده و اصلا چنین تحلیلی وجود ندارد.  

وی در پاسخ به این پرسش که خبرگزاری‌های بین‌المللی مانند بلومبرگ به نقل از مقامات بوئینگ و ایرباس از بلاتکلیفی فروش هواپیما به ایران گزارش داده‌اند، تصریح کرد: این خبرگزاری‌ها ممکن است خبرهای زیادی را گزارش دهند و همه از روی‌هم کپی کنند اما فقط این جمله را می‌توانم بگویم که هنوز چیزی در این زمینه به ما منعکس نشده است.