دست‌آویختن به ادعای قدیمی «خطای انسانی»/ چرخش ۱۸۰درجه‌ای وزارت راه برای لاپوشانی ناکارآمدی مدیریتی
به گزارش خبرگزاری بسیج، روز گذشته هم مجدداً عامل انسانی دلیل بروز حادثه برخورد قطار‌های مسافری سمنان-مشهد و تبریز-مشهد عنوان شد.
خردادماه سال 93 بود که دو قطار مسافری در ایستگاه امروان در 45 کیلومتری دامغان با یکدیگر برخورد کردند و در این سانحه یک نفر جان باخت و 31 نفر زخمی شدند.
آن زمان، محسن پورسید آقایی، مدیرعامل راهآهن جمهوری اسلامی ایران، «عبور از چراغ قرمز در ورود به ایستگاه با سرعت غیرمجاز و تغییر مسیر و اعلام اشتباه مسئول کنترل ایستگاه» را علت اصلی وقوع سانحه قطار تهران- مشهد عنوان کرد و در واقع دست به دامن «خطای انسانی» شد.
همان زمان بود که مدیرعامل راهآهن اعلام کرد: برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی تصمیم گرفته شد، همه ایستگاه‌ها به سیستم کنترل اتوماتیک قطار (ATC) مجهز شوند؛ با تجهیز ایستگاه‌ها به این سیستم، لکوموتیو به محض ورود به ایستگاه و دیدن چراغ قرمز به طور خودکار می‌ایستد.
بنا به این گزارش این موارد در حالی از سوی مدیرعامل راهآهن مطرح و به طور تلویحی خطای انسانی عامل بروز آن سانحه عنوان شد که مشاهده می‌کنیم، با وجود اجرای سیستم کنترل اتوماتیک قطار در خطآهن تهران-مشهد و بومی‌سازی آن، مواردی مشابه از این دست مجدداً رخ می‌دهد.
مسئولان وزارت راه و شهرسازی و مدیرعامل راهآهن تا پیش از وقوع این حادثه مدعی بودند: خطآهن تهران-مشهد به سیستم کنترل اتوماتیک (ATC) تجهیز شده است که ایمنی سیر را افزایش می‌دهد، در سیستم کنترل اتوماتیک (ATC) اگر لکوموتیوران هم قصد داشته باشد، سرعت قطار را افزایش دهد، این سیستم مانع سرعت گرفتن غیرمجاز قطار می‌شود.
حتی مدیرعامل راهآهن در این‌باره گفته بود: همه شبکه ریلی به سیستم کنترل اتوماتیک ورود ایستگاه‌ها در حال تجهیز هستند که به سیستم ATC معروف است؛ این سیستم خطای انسانی را کاهش داده و مانع افزایش سرعت می‌شود و اگر اتفاقی برای لکوموتیوران رخ دهد، قطار متوقف خواهد شد؛ این سیستم موجب بهره‌وری بیشتر از خطوط شده و احداث ایستگاه مجازی بین دو ایستگاه واقعی را نشان می‌دهد.
بنا به گفته پورسیدآقایی اجرای همین سیستم موجب شده است که ظرفیت خطآهن تهران - مشهد امروز به اعزام 200 قطار در روز افزایش یابد و هر 7 دقیقه یک قطار از تهران به مشهد و مشهد به تهران اعزام شود.
بنا به ادعای مدیرعامل راهآهن این سیستم توسط متخصصان داخلی طراحی و بومی سازی شد و ایران جزء 8 کشور دنیا است که این دانش را طراحی و بومی سازی کرد‌ه است.
همه این گفته‌ها در حالی مطرح شده است که شب گذشته مدیرعامل راهآهن علت وقوع حادثه برخورد دو قطار مسافری در ایستگاه هفت‌خوان را در کمال تعجب، مجدداً «خطای انسانی» عنوان کرد.
بنا به گفته محسن پورسید آقایی، که به تشریح جزئیات حادثه برخورد دو قطار سمنان-مشهد و تبریز-مشهد پرداخته است، «قطار تبریز-مشهد به دلیل سرمای هوا و یخ زدگی سیستم ترمز در فاصله 5 کیلومتری سمنان متوقف می شود و مورد را به سیستم Atc شاهرود به عنوان مرکز کنترل اطلاع می‌دهد و به کل سیستم توقف قطار اطلاع داده می‌شود و چراغ برای تردد قطارها در مسیر قرمز می‌شود، در همین زمان قطار سمنان-مشهد در مسیر متوقف می‌شود؛ متاسفانه در این زمان به دلیل تغییر شیفت مسئول کنترل، فرد جایگزین از سابقه قرمز شدن چراغ بی اطلاع بود و وقتی رئیس قطار مشهد سمنان مجددا کسب تکلیف می‌کند، به وی گفته می شود که مسیر باز است و مشکلی نیست، شاید چراغ به دلیل برودت هوا قرمز مانده است، بنابراین به وی تلگراف می‌شود که حرکت کند، قطار تبریز-مشهد در پشت یک پیچ متوقف شده بود، بنابراین قطار سمنان-مشهد وقتی با قطار پیش رو مواجه می‌شود به شدت با کوپه‌های انتهایی قطار تبریز برخورد می‌کند».
بر اساس این گزارش ، این موارد در حالی مطرح می‌شود که تا پیش از این بارها از مدیرعامل راهآهن شنیده بودیم که با اجرای سیستم ATC که در دولت یازدهم در خطآهن تهران-مشهد اجرا شده است، دیگر خطای انسانی حذف می‌شود، ارتقاء ایمنی سیر داریم و سیستم اجازه خطا نمی‌دهد.
به نظر می‌رسد، مسئولان وزارت راه و شهرسازی و در صدر آنها وزیر راه و شهرسازی، در راستای کمرنگ‌کردن ناکارآمدی خود در اجرای سیستم‌های این چنینی و جلوگیری از وقوع سوانح حمل و نقلی، با دست‌به‌دامن شدن به موضوع قدیمی و کهنه‌شده «خطای انسانی»، قصد دارند ناکارآمدی خود در پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریتی را لاپوشانی کنند.
در مورد مذکور، تا پیش از این مسئولان دولت «حذف خطای انسانی» را مزیت اصلی اجرای سیستم کنترل اتوماتیک قطار در راهآهن تهران-مشهد عنوان می‌کردند و ادعا داشتند، این خدمت برای اولین بار در دولت یازدهم عملیاتی شده است، اما با وقوع حادثه، ظاهراً کارآمدی سیستم مذکور فراموش شده و خطای انسانی به عنوان ساده‌ترین راه‌حل، عنوان می‌شود.
بنا به این گزارش ، برخورد دو قطار مسافری سمنان-مشهد و تبریز-مشهد در ایستگاه هفت‌خوان و در ساعت 07:45 صبح روز گذشته موجب کشته و زخمی شدن تعدادی از مسافران و عوامل فنی راهآهن شد؛ در این سانحه پنج تن از ماموران فنی راه آهن و تنی چند از مسافران جان باختند.
ساعت 07:45 صبح دیروز جمعه دو قطار مسافری سمنان - مشهد متعلق به شرکت ریل ترابر سبا و تبریز-مشهد متعلق به شرکت حمل و نقل ریلی رجاء در ایستگاه هفت‌خوان در ناحیه راهآهن شمال شرق کشور بین دامغان و سمنان با یکدیگر برخورد می‌کنند که این حادثه به کشته و زخمی شدن تعدادی از مسافران انجامید.
در این حادثه قطار تبریز-مشهد در ایستگاه هفت خوان بین دامغان و سمنان در بلاک فرعی متوقف بوده است، که قطار سمنان-مشهد از پشت به این قطار برخورد می‌کند.
در این حادثه لکوموتیو قطار سمنان-مشهد و تعدادی از واگن‌های دو قطار دچار حریق شده و برخی از واگن‌‌ها از ریل خارج می‌شوند.
