قدرت ایمانی نواب در هدایت سازمانی روزنه مهم برای انقلاب اسلامی بود

به گزارش خبرگزاری بسیج مازندران، معیت فداییان اسلام در سال 1324 شمسی با انتشار بیانیه «دین و انتقام» اعلام موجودیت کرد. سیدمجتبی میرلوحی معروف به نواب صفوی در سال 1303 شمسی در محله خانی‌آباد تهران دیده به جهان گشود.

پدرش سیدجواد، روحانی بوده و به دلیل قانون متحد کردن لباس‌ها ناچار شد لباس روحانیت را نپوشد و در سال 1312 در کسوت وکیل دادگستری با داور وزیر وقت دادگستری درگیر و به جرم سیلی زدن به داور، زندانی شد و پس از سه سال در زندان، از دنیا رفت. در این دوران، سرپرستی سیدمجتبی برعهده دایی‌اش سید محمود نواب صفوی بود.

دوران ابتدایی را در دبستان حکیم نظامی سپری کرد و سپس با تشویق دایی خود تحصیل را در دبیرستان صنعتی آلمانی‌ها ادامه داد.

او در کنار آموزش علوم جدید در مساجدی در محله خانی‌آباد به خواندن دروس قدیم پرداخت و در سال 1321 از دبیرستان فارغ‌التحصیل می‌شود و به دلیل علاقه شخصی و تشویق دایی‌اش تصمیم می‌گیرد برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه نجف اشرف برود اما امکانات مالی او را از این سفر باز می‌دارد. با توجه به رشته تحصیلی‌اش در خرداد 1322 در شرکت نفت استخدام می‌شود و به آبادان عزیمت می‌کند.

وی در آبادان نصف روز در بخش سوهان‌کاری شرکت نفت کار می‌کرد و نصف روز در مدرسه آقای قائمی درس می‌خواند.

نواب در آبادان نیز از پا ننشست و در جلسه‌هایی که برای کارگزاران شرکت نفت برگزار می‌کرد کوشید آنان را با وظیفه دینی و اجتماعی‌شان آشنا سازد. 6 ماه از ورود نواب به آبادان نگذشته بود که خبر رسید یکی از کارشناسان انگلیسی با یکی از کارگران ایرانی به شدت درگیر شده است.

نواب در جمع کارگران پالایشگاه به سخنرانی می‌پردازد و چنین نتیجه می‌گیرد: «چون ما مسلمان هستیم و قصاص یکی از احکام ضروری ماست یا این متخصص باید این جا بیاید در جلو جمع از این برادر ما پوزش بخواهد یا اگر این کار را نکند عین کتکی که به آن زده و یا عین جراحتی که وارد کرده ما باید به او وارد کنیم.»

در پی این سخن، کارگران برای دستگیری کارشناس یاد شده به بخش‌های گوناگون پالایشگاه یورش می‌برند و خرابی‌هایی نیز به بار می‌آید. پلیس نیز وارد عمل می‌شود و چند تن را دستگیر می‌کند. در این میان، نواب از معرکه می‌گریزد و شب هنگام با همکاری آقای قائمی سوار بر یکی از لنج‌های آبادان به سوی نجف اشرف می‌رود.

نواب صفوی در نجف اشرف، در مدرسه آخوند اقامت گزید و به تحصیل دروس حوزوی پرداخت. در نجف اشرف دروس آیت‌الله شاهرودی سیدعبدالهادی شیرازی شرکت کرد و رابطه دوستانه‌ای با علامه امینی صاحب الغدیر برقرار ساخت و تا سطح کفایه را در مدت 15 ماه در نجف خواند که این امر استعداد ویژه وی را نشان می‌دهد.

نواب صفوی و تعداد دیگری از اعضای این گروه پس از ترور ناموفق حسین علاء در سال 1334 دستگیر و به اعدام و حبس محکوم شدند.

یک کارشناس ارشد علوم سیاسی با اشاره به اینکه اعلام موجودیت فداییان اسلام و انتشار بیانیه دین و انتقام نواب پس از آزادی از زندان، افراد متدین و پرشوری را که پیشتر در جلسه‌های مذهبی شناسایی کرده بود گردهم ‌آورد تا جمعیت فداییان اسلام را بنیان نهد، گفت: نواب چون یقین داشت که در راه مقصود بزرگی در پیش دارد و همه گونه فداکاری لازم است و ممکن است که به فدا شدن عده‌ای از افراد منجر شود، لذا جمعیت را فداییان اسلام نامید.

داود عزتی افزود: موجودیت جمعیت با انتشار بیانیه معروف «دین و انتقام» در روزنامه‌ها اعلام شد. در این اعلامیه چنین آمده بود: ما زنده‌ایم و خدای منتقم، بیدار. خون‌های بیچارگان از سرانگشت خودخواهان شهوت‌ران که هر یک به نام و رنگی پشت پرده‌های سیاه و سنگرهای ظلم و خیانت و دزدی و جنایت خزیده‌اند سالیان درازی است فرو می‌ریزد و گاه دست انتقام الهی هریک از اینان را به جای خویش می‌سپارد و دگر یارانش عبرت نمی‌گیرند.

عزتی درباره فداییان اسلام و انقلاب اسلامی ایران، تصریح کرد: در تاریخ، کمتر افرادی یافت می‌شوند که برای اجرای اهداف اسلامی خود، ساختار هماهنگی همچون فداییان اسلام تشکیل دهند.

وی یادآور شد: نواب صفوی با قدرت فوق‌العاده ایمانی و اعتقادی خود در مدت 10 سال، رهبری و هدایت سازمانی را به عهده داشت که در تحول‌های سیاسی – اجتماعی زمان خود روزنه مهمی به شمار می‌آمد.

این فعال سیاسی، با بیان اینکه در سازمان فدائیان اسلام مانند احزاب، پست‌های گوناگون وجود داشت و دسته‌بندی‌های تشکیلاتی به خوبی رعایت شده بود، گفت: ارگان مطبوعاتی فداییان اسلام با نام «منشور برادری» دیدگاه‌های رسمی آنان را اعلام می‌کرد، همچنین دو روزنامه «نبرد ملت» به مدیریت امیر عبدالله کرباسچیان و «اصناف» با مسؤولیت ابراهیم کریم‌آبادی به‌طور غیررسمی از سوی تشکیلات فدائیان اسلام، خط‌ دهی می‌شدند.

وی از دیگر ویژگی‌های جمعیت فداییان اسلام را جنبه کشوری آنان و محدود نشدن در مرکز دانست و افزود: آنان توانسته بودند با یافتن هوادارانی در شهرهای دیگر از جمله اهواز، مشهد، ساری و تبریز جنبشی سراسری پدید آورند.

عزتی تصریح کرد: به دلیل وجود حوزه علمیه در قم و حضور نیروهای مخلص و پاک و متدین در میان طلاب نیمی از فعالیت‌های فدائیان در قم صورت می‌گرفت، به طور کلی حرکت سازماندهی شده فدائیان اسلام توانست در دوران معاصر نمونه‌ای موفق از سازمان‌های اسلامی را به نمایش در آورد.

وی با بیان اینکه پس از شهادت و دستگیری سران و فعالان فداییان اسلام، این حرکت در سال 1342 در قالبی جدید با نام هیأت‌های مؤتلفه اسلامی آغاز به کار کرد، ادامه داد: این مجموعه که بعدها به حزبی فراگیر به نام جمعیت مؤتلفه اسلامی تبدیل شد به دلیل حضور گروهی از یاران صدیق و متعهد نواب صفوی مانند شهید حاج مهدی عراقی، شهید اسدالله لاجوردی، حبیب‌الله عسگراولادی و هاشم امانی توانست در هماهنگ ساختن هیأت‌های دینی و پیوند دادن آنها به نهضت حضرت امام خمینی نقش مهمی بر عهده گیرد.

عزتی گفت: مؤتلفه اسلامی در سال‌های نخستین با پیروی از جنبش نواب صفوی به فعالیت‌های زیرزمینی و تشکیل گروه‌های شبه نظامی دست زد و اعدام انقلابی حسنعلی منصور ره‌آورد این برنامه‌ریزی بود.

وی افزود: نواب صفوی توانست با پشتوانه ایمان پاک اسلامی و روحیه شجاعت و غیرتمندی خود نیروهایی را پرورش دهد که بعدها در قالب انقلاب اسلامی، هدایت جریان انقلاب را بدست آورند.

عزتی با گریزی به سخنان رهبر انقلاب درباره نواب که می‌فرماید، باید گفت که اولین جرقه‌های انگیزش انقلابی اسلامی به وسیله نواب در من به‌وجود آمد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را در دل ما نواب روشن کرد، ادامه داد: هاشمی رفسنجانی درباره تأثیر فداییان اسلام بر اندیشه و روحیه خود می‌گوید، موقعی که به قم آمدم، مسائل ملی شدن صنعت نفت مطرح بود. آن موقع من از سیاست چیزی نمی‌فهمیدم؛ نه روزنامه می‌خواندم نه رادیو داشتم. مرسوم هم نبود که طلبه‌ها روزنامه بخوانند. از نظر سیاسی چیزی نمی‌دانستم. در همان زمان فداییان اسلام هم مطرح بودند و به طور کلی آیت‌الله کاشانی و فداییان اسلام بیش از جریان‌های دیگر برای من جاذبه داشتند. اخبار آنها را تعقیب می‌کردم و به اصطلاح هوادار فداییان اسلام بودم، به هر حال مایه اصلی روحیه من مربوط به همان زمان است پایه سیاسی شدن من آن موقع ریخته شد.

این فعال سیاسی، با اشاره به اینکه نواب صفوی با حضرات آیات مرحوم طالقانی، شهید مطهری و مرحوم علامه جعفری و شهید مدنی دوستی نزدیک و صمیمانه‌ای برقرار کرد، تصریح کرد: وی در سیره مبارزاتی خود به ویژه از آیت‌الله طالقانی بسیار بهره‌مند شد.

وی گفت: از یاران نواب صفوی که در جریان به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی نقش موثری ایفا کرده‌اند می‌توان به افرادی چون شهید فضل‌الله محلاتی، شهید محمدعلی رجایی، محمدجواد حجتی کرمانی، آیت‌الله صادق خلخالی، حاج مهدی عراقی، شهید علی اندرزگو، شهید رضا صفار هرندی و شهید مرتضی نیک‌نژاد اشاره کرد.

دانشجوی دکتری علوم سیاسی در گفت‌وگو با بلاغ، با اشاره به اینکه فداییان اسلام تشکیلات تروریستی اسلام‌گرا شیعه مذهب بودند، اظهار کرد: فداییان اسلام در سال 1320 از طرف نواب صفوی بنا بر اینکه بخواهند حکومتی اسلامی را بنا کنند تشکیل شد.

سید احمد حسینی افزود: در سال 24 آقای کسروی را که تاریخ‌دادن بود با ضربات چاقو ترور کردند و یا در سال 1328 و 1332 در این میان دو نخست‌وزیر با عنوان رزم‌آرا و هژیر را به قتل رساندند.

حسینی تصریح کرد: اما این افراد در کشتن وزای امور خارجه همچون حسین فاطمی و اعلا ناموفق بودند.

وی با بیان اینکه تشکیلات فداییان اسلام به دو گروه تقسیم شدند که برخی از این افراد همسو با امام و عده‌ای برخلاف آنان تقسیم می‌شوند، گفت: فداییان در کودتای 28 مرداد در دوران مصدق اقدامات شایانی انجام دادند و به طوری که پس از آن به زندان افتادند و در برخی مواقع نارضایتی‌هایی نیز در زمینه شخصیت آقای بروجردی ایجاد و برای نابه‌سامانی در زمینه فرهنگی و اجتماعی همیشه اعتراض می‌کرند.

این فعال سیاسی افزود: با توجه به اینکه غرب به ویژه انگلستان در کشور مشکلاتی را ایجاد کرده بود که به دنبال سلطه و ستم به مردم کشور بودند وی معتقد بود شاه حلقه به گوش غرب است، در حالی که باید اسلام در ایران رواج پیدا کند و حکومت اسلامی باشد.

وی درباره نواب صفوی در هنگام اعدام، خاطرنشان کرد: نواب صفوی هنگام اعدام با امامه و ردایش و همچنین شعار الله الله پای چوبه دار حاضر شد و برای آخرین تقاضایش آب برای غسل شهادت طلب کرد و از آنجایی که آب سرد بود بر روی آنان داد زد و گفت آب سرد موجب رنگ پریدگی می‌شود و در نتیجه دشمن تصور می‌کند که من ترسیدم اما مهم این است که خداوند آگاه است که لحظه به لحظه اشتهای شهادت برایم بیشتر است.

حسینی گفت: روحیه افرادی همچون نواب صفوی بعدها در رفتار افرادی همچون حضرت امام و مقام معظم رهبری و نیز حجت‌الاسلام رفسنجانی بیشتر نمود پیدا می‌کند.

به گزارش بلاغ، این چنین بود که اعضای موثر جمعیت فداییان اسلام بازداشت شده و به زندان افتادند و کمتر از دو ماه، در روز 26 دی‌ماه 1334 در پی برگزاری جلس دادگاه، نواب صفوی و سه تن از یارانش به نام‌های خلیل طهماسبی، سیدمحمد واحدی و مظفرعلی ذوالقدر به اعدام محکوم شدند.

دادگاه تجدیدنظر هم همان روز برگزار شد و به دنبال تثبیت حکم اعدام برای هر چهار نفر، سحرگاه روز 27 دی‌ماه 1334، سیدمجتبی نواب صفوی رهبر فدائیان اسلام بعد از 10 سال مبارزۀ بی‌وقفه، در سن 31 سالگی به همراه سه یار دیگرش در میدان تیر لشکر 2 زرهی تهران تیرباران شدند و پیکر نواب ابتدا در مسگرآباد تهران دفن شد اما بعد از مدتی به قبرستان وادی‌السلام قم انتقال یافت.