به گزارش سرویس بسیج جامعه پزشکی خبرگزاری بسیج، بیماران زیادی در بیمارستان میلاد تهران به این سو و آن سو با شتاب میگذرند، بعضی پدر یا مادر خود را سوار بر ویلچر کرده و با سختی تلاش میکنند از صف طولانی به آسانسور برسانند و برخی افراد که اوضاع بهتری از نظر جسمی دارند خودشان به امور رسیدگی میکنند.
بسیارند کسانی که به دلیل نبود بیمارستان و مراکز درمانی مناسب در شهر محل سکونت، برای مداوای بیماری خود یا اعضای خانواده از نقاط دور کشور عزم سفر به تهران را میکنند و علاوه بر اینکه رنج بیماری یا بیمارداری را متحمل میشوند در سرما، گرما و فصول مختلف سال هزینههای مالی و ضررهای زیادی را به دوش میکشند.
خانمی با ظاهری خسته 2 فرزند خود را به کنارش میخواند بچهها اما غافل از دغدغههای مادر مشغول بازی هستند، میپرسم از کجا آمده و آیا در شهر خود مرکز درمانی نبود که مراجعه کند؟ میگوید: از شهرستان قرچک به دلیل بیماری همسرم آمدهایم، راستش در این شهرستان هیچ بیمارستانی وجود ندارد که بتوانیم به آنجا مراجعه کنیم، بیمارستان 15 خرداد ورامین هم به قدری شلوغ است که برای بیماران خود ظرفیت کافی ندارد.
چرا راه دور برویم در همین نزدیکی شهر تهران، شهرستان قرچک هنوز مجهز به یک بیمارستان دولتی نشده و مردمان آن نه از روی خوشی؛ بلکه از سر ناچاری بیمار خود را به مراکز درمانی داخل شهر تهران میرسانند تا بتواند از خدمات تخصصی این مراکز استفاده کند.
بر این اساس علی اصغر پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خرداد ماه 1395 در جمع خبرنگاران با پرداختن به مشکلات حاشیهنشینان تهران در حوزه سلامت میگوید: برخی از مناطق حاشیهنشین تهران حتی از استانهای محروم کشور نیز محرومتر هستند، بهطوری که در برخی از این شهرستانها حتی یک تخت بیمارستانی نیز وجود ندارد که میتوان به شهر قرچک با 350 هزار نفر جمعیت اشاره کرد که خوشبختانه با کمک ستاد فرمان امام بیمارستان 64 تخت خوابی در این شهر در حال ساخت است و تا اواخر سال 96 به بهرهبرداری میرسد.
عدالت اجتماعی به عنوان یکی از مؤلفههای عدالت در واقع تخصیص منصفانه منابع در یک جامعه است به عبارت دیگر قانون باید به سطح قابل قبولی ازعدالت واقعی و رسمی دست یابد و توزیع منصفانهی منابع و فرصتها را تضمین کند.
یکی از ارکان عدالت اجتماعی عدالت در سلامت است که در عرصههای مختلف مورد توجه مدیران این حوزه قرار گرفته است در این بین تجهیز مناطق محروم و دسترسی مردمان ساکن این استانها به خدمات بهداشت و درمان امری مهم و حیاتی تلقی میشود تا همه بیماران ساکن در مناطق مختلف کشور بتوانند از خدمات یکسانی برای ارتقاء سلامت خود بهره ببرند.
در این بین وزارت بهداشت به عنوان متولی اصلی سلامت باید بتواند با سیاستهای درست بودجه ملی را طوری به بخشهای مختلف اختصاص دهد که مناطق محروم و کم برخوردار در اولویت اقدامات صورت گرفته قرار بگیرد.
به گفته علی نوبخت، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی طبق مطالعات انجام شده در مرکز پژوهشهای مجلس 15 درصد منابع طرح تحول صرف پرداختها و 85 درصد صرف تجهیزات و داروها و مواد مصرفی شده است این در حالی است که جهت گیری وزارت بهداشت باید خدمت به مناطق محروم باشد.
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه با اجرای طرح تحول سلامت چه تغییری در شاخصهای سلامت ایجاد شده و عدالت در سلامت تا چه حدی محقق شده است و چرا هنوز بیماران شهرستانی برای درمان به تهران می آیند؟ میگوید: متاسفانه مراجعه بیماران شهرستانی برای درمان به بیمارستانهای تهران فقط به دلیل کمبود امکانات نیست و این مسئله تا حدودی فرهنگ شده است، بیماران بدون اینکه از امکانات شهر خودشان کاملا خبر داشته باشند برای درمان به مراکز استان و یا تهران میآیند.
وی در پاسخ به اینکه بودجههای طرح تحول سلامت کمتر صرف مناطق محروم شده است میگوید: طرح تحقیق و تفحص از طرح تحول سلامت در مجلس در جریان است و این جزء اختیارات مجلس است که بتواند طرح تحقیق و تفحص را از واحدهای مختلف انجام دهد، در طرحهای تحقیق و تفحص از طرح تحول سلامت و سازمان غذا و دارو و سازمان بیمه تامین اجتماعی و سازمان بیمه سلامت، نحوه هزینه کرد منابع مشخص خواهد شد و خود رانشان خواهد داد.
همچنین تأمین سلامت آحاد جامعه بر اساس قانون، بر عهدهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که این مهم، با سیاستگذاری، برنامه ریزی، ارزشیابی و نظارت، امکان پذیراست؛ به عبارتی دیگر، وزارت بهداشت مکلف است با راهبری و هماهنگی سازمانها و دستگاههای مختلف، سلامت جامعه را تأمین کند.
نقش تصدیگری میتواند بر وظایف اصلی وزارت بهداشت تأثیر سوء داشته باشد
اما در نظام سلامت فعلی، از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بعنوان بزرگترین ارائه کنندهی خدمت یاد میشود، نقش تصدی گری و ذی نفع بودن، می تواند بر وظایف اصلی این وزارت خانه که شامل سیاستگذاری، هماهنگی، ارزیابی و نظارت است، تأثیر سوء داشته باشد؛ از این رو، مشاهده میشود، بسیاری از قوانین و برنامهها که با همکاری این وزارتخانه تهیه و به تصویب میرسد، در عمل اجرا نشده و یا بطور ناقص اجرا میشود در این راستا، ارتقاء کیفیت و عدالت در ارائهی خدمات که با مدیریت و اجرای قوانین مصوب امکانپذیراست، با تزریق مالی گسترده و احاطه بر بیمهها، برای پوشش ناکارایی ارائه دهندگان بخش دولتی، صورت میگیرد.
از طرف دیگر اجرای عدالت در سلامت مقوله مهمی است که هر ارگان و یا
نهادی که خواستگاه اصلی آن کمک به فقرزدایی و محرومیت باشد برای رسیدن به
آن تلاش خواهد کرد از جمله احداث بیمارستانهای صحرایی در مناطق کم
برخوردار که در سالهای اخیر افزایش چشمگیری در سراسر کشور داشته است.
بیمارستانهای صحرائی به عنوان بازوی قدرتمند در حوزه سلامت به ارائه خدمات
به مناطق محروم میپردازد و چه بسا بیماریهایی بیشماری که تشخیص،
غربالگری و درمان شدند.
راهاندازی ۱۳۰ بیمارستان صحرایی در سراسر کشور تا آبان ماه ۱۳۹۵
سرهنگ احمدرضا اکبری، فرمانده مرکز بهداری جنوب در مورد احداث بیمارستانهای صحرایی در مناطق محروم کشور میگوید: بعد از جنگ تحمیلی و به دنبال اجرای منویات مقام معظم رهبری و تدابیر فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مقرر شد بیمارستانهای صحرایی جهت خدمت رسانی بهتر به مردم مناطق محروم راهاندازی شوند.
فرمانده مرکز بهداری جنوب ادامه داد: از سال 1376 این کار آغاز و تاکنون تعداد 130 بیمارستان صحرایی در سراسر کشور راهاندازی شده است.
اکبری، درباره نحوه راه اندازی بیمارستان های صحرایی، میگوید: در ابتدا منطقه مورد نظر از حیث اپیدمیولوژیک، جمعیت، بیماری های شایع آن منطقه و ... شناسایی و پس از انجام نیازسنجی با کمک سازههای صحرایی محل استقرار را مشخص کرده و تعدادی از نیروهای متخصص، فوق تخصص و پیراپزشک در بیمارستان مستقر و به مدت یک هفته خدمات بهداشتی و درمانی رایگان به مردم محروم منطقه ارائه میدهند.
همچنین روح الله قائدامینی، معاون سابق امداد و درمان سازمان بسیج جامعه پزشکی، شکلیری بیمارستان صحرایی را تمرینی برای افزایش آمادگیهای حوزه سلامت در بحرانها میداند و میگوید: ایجاد این مراکز عملیاتی برای ارتقای پدافند غیرعامل برای کاستن از خطرات به وقوع پیوسته در بحران طبیعی و غیرطبیعی است.
برپایی بیمارستانهای صحرایی باعث افزایش عادلانه دسترسی مردم به خدمات مراقبت از سلامت میشود
معاون سابق امداد و درمان سازمان بسیج جامعه پزشکی با بیان این که برپایی این بیمارستانها باعث می شود بسیاری از افراد محروم بدون پرداخت هزینه، معاینه و درمان شوند، میافزاید: این مساله باعث ارتقای سطح برخورداری و افزایش دسترسی مردم به خدمات مراقبت از سلامت و افزایش عادلانه آن خواهد شد.
قائد امینی میگوید: در این مناطق دشواریهایی وجود دارد که دانشگاه های علوم پزشکی به دلیل نداشتن نیروی مناسب نمیتوانند حضور پیدا کنند و مردم نیز به لحاظ مالی ناتوان هستند، بنابراین برپایی بیمارستانهای صحرایی میتواند این نقایص را برطرف کند.
به گفته وی، مکان یابی برای استقرار بیمارستان صحرایی حاصل اتاق فکر کارگروه امداد و درمان در سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور است و با همراهی نخبگان جامعه پزشکی در هر استان، نمایندگان دستگاههای موثر در حوزه سلامت مثل بخش درمان تامین اجتماعی، هلال احمر، کمیته امداد، بهداشت و درمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بهداشت و درمان ستاد کل نیروهای مسلح، خیرین سلامت و دانشگاههای علوم پزشکی و کسب آگاهی از وضعیت جغرافیای منطقه و پراکندگی جمعیتی، نسبت به برپایی این مراکز درمانی اقدامات لازم صورت میگیرد.
بر اساس این گزارش، در آخر به نظر میرسد توجه اساسی به عدالت و مدیریت یکپارچه و هدفنمند در این حوزه در هر مقولهای گشاینده بسیاری از گرههای کور خواهد بود که مسیر رشد و بالندگی جامعه را مسدود کرده که مهمتر از آن پرداختن به اجرای عدالت در سرانه سلامت، بهداشت و درمان در همه نقاط کشور است.
توجه به سلامت مردم و برطرف کردن نقاط ضعف در این حوزه به ویژه در نقاط محروم سهم بسیاری در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی و رونق و پیشرفت کشور در موارد مختلف خواهد داشت چرا که انسان سالم جامعه سالم را شکل میدهد.