به گزارش سرویس بسیج جامعه پزشکی خبرگزاری بسیج، پروفسور علی کرمی استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) در پی افزایش انتشار مطالب غیرعلمی ضد واکسن در شبکه های مجازی وسایتها، یادداشت اختصاصی خود را برای خبرگزاری سینا ارسال کرد.
وی در یادداشت خود، بر اهمیت واکسیناسیون نوزادان و برنامه ملی ایمن سازی کشور در سلامت جامعه و هوشیاری در مقابل برخی مطالب غیر علمی تاکید کرد.؛ که شرح یادداشت بدین صورت است:
مدتی است در شبکههای مجازی و برخی سایت ها، اخبار و شایعاتی مبنی بر خطرات زدن واکسن برای سلامت نوزادان، کودکان و جوانان مطرح می شود و خانوادهها را تشویق به عدم واکسیناسیون فرزندان خود میکنند.
اینگونه مطالب که عمدتا از منابع خارجی ترجمه میشوند سبب نگرانی خانوادهها و تردید مادران باردار در ایمن سازی فرزندان خود میشود که میتواند خطرات جدی برای سلامت کودکان و امنیت ملی داشته باشد.
برای رفع این نگرانی و روشن شدن اهمیت و ضرورت اجرای برنامه ملی ایمن سازی ایران، لازم است این موضوع را بطور علمی مورد بررسی قرار دهیم تا نگرانی خانوادهها برطرف شده و امنیت و سلامت جامعه نیز حفظ شود.
اولا سابقه ایمن سازی برعلیه بیماریهای عفونی بسیار طولانیتر از آنی است که عامه تصور می کنند؛ از قدیم حکما و دانشمندان بزرگ ایرانی و اسلامی میدانستند که اجرامی در خاک و هوا و محیط و مواد فاسد وجود دارند که سبب شیوع بیماریهای مسری و واگیر یا مسمومیت و مرگ انسان میشوند و هرچه انسان تغذیه سالم داشته باشد و موادی که سبب تقویت بنیه شود را مصرف کند کمتر به این بیماریها مبتلا میشوند و به عینه میدیدند در همه گیریها افراد ضعیف زودتر مبتلا و کشته می شوند تا افراد قوی و سالم.
همه حکما می دانستند زن بارداری که تعذیه سالم داشته باشد و بنیه قوی و نوزاد با زایمان طبیعی و در محیطی پاک متولد شود و شیر کامل مادر را مصرف کند، سالمتر و کمتر مبتلا به بیماریهای مسری میشود.
همه میدانستند زندگی در طبیعت سالم و مصرف مواد غذایی و لبنیات طبیعی و گیاهان و سبزیجات و میوههای تازه سبب تقویت ایمنی و سلامتی میشود زیرا انسان با در برخورد با طبیعت و مصرف محصولات طبیعی میکروبهای مفید را دریافت میکند که ما امروزه آنها را "پروبیو تیک" مینامیم که سبب تقویت سیستم ایمنی و در واقع نوعی واکسیناسیون طبیعی بوده است.
همچنین اسناد و سوابق نشان می دهد در چین و برخی نقاط ایران صدها سال قبل بطور سنتی مردم اقدام به ایمن سازی خود و دام ها بر علیه بیماری های خطرناک کشنده مثل آبله، سیاه زخم و طاعون می کردهاند.
"آبله" یکی از کشندهترین بیماریهای جهان و ایران بوده
در برخی روستاهای استان زنجان، حکیمان با استفاده از قطرهای مایع تاول گاوهای مبتلا به آبله گاوی با خراشیدن بازوی افراد و چکاندن مایع تاول آنها را واکسینه کرده و این افراد در همه گیریهای آبله مبتلا نمیشدند.
از این نوع اسناد در تاریخ پزشکی کهن فراوان است و حکمای قدیمی متوجه شده بودند که ایمن سازی سبب مقاوم شدن افراد به بیماریهای کشنده مسری می شود.
همچنین در برخی روستاهای دیگر ایران صدها سال قبل جهت جلوگیری از مرگ دام ها با روشی سنتی با استفاده از طحال و سایر اندامهای دام تلف شده از سیاه زخم با له کردن و گذراندن از توری و قرار دادن درمقابل افتاب یا جوشاندن نوعی عصاره واکسن تهیه و با استفاده از سوزن و رشته ای از موی بز و خیساندن در آن، عصاره گوشهای دام را سوراخ و رشته را عبور داده و در واقع واکسن ضد سیاه زخم تلقیح میکردند و بدین شیوه دامها در مقابل این بیماری کشنده مصون می شدند.
به تدریج این روشهای سنتی با کشف میکروبها، علمی تر شد و با کشت و استخراج مواد موثره اولین واکسنهای ضد آبله و سیاه زخم و سپس سل و کزاز و فلج اطفال ساخته شدند.
پس ایمن سازی امری طبیعی و براساس ساختار طبیعی بدن انسان و موجودات است زیرا سیستم ایمنی شگفت انگیز بدن ما در صورت تقویت با غذا و دارو حال چه بصورت فعال یعنی واکسن زدن و چه غیر فعال یعنی زدن آنتی سرمها میتواند در مقابل عوامل عفونی خطرناک مصونیت داشته باشد.
باید توجه کرد از جمعیت ۸ میلیاردی کره زمین شاید غریب به ۸۰ درصد واکسن تجویز میکنند و درصد بسیار کمی شاید بالغ بر ۱ درصد آن هم در برخی کشورهای پیشرفته از زدن واکسن امتناع می کنند؛ بیش از ۸۰ سال سابقه ایمن سازی سبب ریشه کنی آبله، کاهش ۹۰ درصدی فلج اطفال و بیماریهای عفونی مرگبار چون سل، کزاز، سرخجه و سرخک و سیاه سرفه و هپاتیت و... شده است.
واکسن نیز یک داروست و تردیدی نیست مانند همه داروها میتواند عوارض هم داشته باشد که از فرد به فرد متفاوت است و به ندرت سبب عوارض جدی و مرگبار می شود.
مهم درصد میزان منفعت به ضرر در یک جامعه است
مطالعه ۸۰ سال ایمنی دهها میلیارد انسان نشان می دهد اگر واکسنها نبودند همانطور که اگر آنتی بیوتیکها نبودند همه گیریهای کشنده جهانی هزاران میلیون انسان را به کام مرگ میکشید.
در طول ۱۰۰ سال گذشته دانش پزشکی، بیماریهای عفونی، میکروب شناسی، ویروس شناسی، ایمنی شناسی، بیوشیمی، همه گیرشناسی و علوم دیگر چنان گسترش یافته است که اگاهی ما نسبت به تهیه و ساخت واکسنهای امنتر و مفیدتر هم برای پیشگیری و هم درمان توسعه یافته و فناوری ساخت واکسنها بشدت ارتقا پیدا کرده است.
لازم به ذکر است که گاه یک واکسن از مرحله تحقیق تا تولید و استفاده در جامعه گاه ۱۰ تا ۱۵ سال طول میکشد تا تمام مراحل ارزیابی خطر و آزمایشات متعدد موثر بودن، ایمن بودن، قدرت حفاظت بر علیه بیماری و دهها مرحله دیگر مثل آزمایشات بر روی حیوانات از خرگوش تا میمونها و سپس سه مرحله ارزیابی بالینی در جمعیت کم و سپس متوسط و بعد بیشتر و بررسی نتایج و ارزیابیها و پس از کسب مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح اجازه مصرف در مردم را پیدا می کند و به همین سادگی نیست که هر واکسنی اجازه استفاده در مردم را داشته باشد.
با ارتقا دانش ایمنی شناسی و واکسن سازی و افزایش کیفیت و ایمنی واکسن ها و کاهش خطرات آن دانشمندان تلاش دارند هر روز از عوارض واکسنها کاسته و بر مفید بودن تاثیرات آن بیافزایند؛ بنابراین اگر شاهد اخبار و کمپینهایی در خارج کشور درباره خطرات واکسنها هستیم باید احتیاط کنیم که اولا هیچ سند و مدرک قطعی ارتباط بین واکسنهای برنامه ملی با برخی بیماریها مثل اوتیسم و مرگ نوزادان و ایجاد نقص و ناتوانی وجود ندارد.
هر چند همچنان که ذکر شد وجود حساسیت و آلرژی به ترکیبات واکسن در برخی افراد و بطور نادر دلیل بر منع افراد از واکسیناسیون در جامعه نیست؛ اثرات مفید واکسیناسیون در ۱۰۰ سال گذشته بر همگان آشکار است و کاهش بیماری های عفونی که بر علیه آن واکسن زده می شود دلیل آشکار مفید بودن واکسنها است.
حدود ۱۵ بیماری مهم باید به حفظ امنیت و سلامت عمومی جامعه فکر کرد و از انتشار اینگونه اخبار که می تواند یک تهدید بیوتروریستی برای کشور باشد جلوگیری کرد؛ برخلاف ادعاهای ذکر شده در ایران که اکثرا توسط افراد غیر متخصص و غیر آشنا با فرآیند ساخت، تولید و ترکیبات واکسن و آمار و اطلاعات اثرات مفید واکسن مطرح می شود، واکسیناسیون نه تنها در عرصه پیشگیری از شیوع بیماریهای خطرناک مسری اثری شگرف داشته است به نحوی که سبب ریشه کنی آبله شده و فلج اطفال در حال ریشه کنی است و سایر بیماریهای واکسن دار به شدتکاهش یافته بلکه استفاده از واکسنها در درمان یا ایمنی درمانی بهعنوان روشی در حال توسعه در بسیاری از بیماریها در حال استفاده و همچنین در حال توسعه است.