رضا میرزایی مدیر دبیرستان معرفت شهر ورزنه و استاد پاره وقت دانشگاه پیام نور واحد ورزنه بود که سابقه ۲۳ سال کار آموزشی و مدیریت را در مناطق لنجان و بن رود دارد.
شروع کار این معلم فعال در سال ۱۳۷۵ و تدریس در دبیرستان دهخدا و طالقانی فولاشهر منطقه لنجان برقرار شد و بعد از ۳ سال به منطقه بن رود که زادگاه مادری اش بود، منتقل شد.
کارشناسی ارشد رشته مدیریت برنامه ریزی درسی و کارشناسی رشته زمین شناسی از دانشگاه اصفهان هستم و خدا را شاکرم که من را در این مسیر قرار داد.
*یکی از بهترین خاطرات دوران معلمی را برای ما بازگو کنید؟
یکی از خاطرات من به ۲۰ سال قبل بر می گردد که یکی از دانش آموزان سال اول دبیرستان ترک تحصیل کرده بود و علیرغم پیگیری های مدرسه، خانواده ایشان به لحاظ مشکلات اقتصادی چندان مایل به ادامه تحصیل این دانش آموز نبودند اما کادر مدرسه تصمیم گرفتیم به هر نحو شده این دانش آموز را به محیط آموزشی برگردانیم. یک شب به اتفاق معاون و چند تن از معلمان به دیدن خانواده این دانش آموز رفتیم. تازه متوجه شدیم که علت ترک تحصیل ایشان کمک به خانواده است.
اما خانوده ایشان به خاطر حفظ حیثیت خود علت ترک تحصیل را بی علاقگی دانش آموز عنوان می کردند؛ به هر حال با پیگیری های زیاد این دانش آموز به محیط آموزشی برگشت و علیرغم ضعف درسی با کمک مدرسه به تحصیل ادامه داد. این زمان که این مصاحبه را انجام میدهم، وی یک فرهنگی فعال و از کارمندان دانشگاه فرهنگیان است.
*سختی های کار معلمی را ذکر کنید؟
شاید کمتر کسی از سختی کار معلم و آموزش و پرورش خبر داشته باشد. در نظر بگیرید در بعضی روز ها که مدارس هشت ساعتی کار می کنند معلم باید مثلا در یک کلاس ۳۰ نفره، در زنگ چهارم به فرض درس ریاضی بدهد. دانش آموزان بسیار بی حوصله، خسته، کم انرژی هستند و تازه بعضی از آنها داری مشکلات عدیده اقتصادی و اجتماعی هستند. بعضی از دانش آموزان که درسخوان هم نیستند فقط دنبال این هستند که این کلاس به نحوی تمام شود و اداره این کلاس کارآسانی نیست.
همچنین در بیشتر مشاغل با اتمام شیفت کاری، استراحت کارمند شروع می شود اما معلمی اینطور نیست و وقتی مدرسه تعطیل میشود تازه اول کار هست. مثلا آمادگی علمی جهت تدریس دروس فردا، طرح سولات امتحانی، تصحیح اوراق امتحانات برگزار شده، بررسی پروژه های دانش آموزان، مطالعات مربوط به تحصیلات تکمیلی و یا دوره های ضمن خدمت، برنامه
شغل معلمی یکی از سخت ترین کارها است و معلم با دانش آموزان مختلف که هر کدام فرهنگ، رفتار، استعداد و توان یادگیری متفاوتی دارند، سر و کار داشته و استرس های زیادی را باید تحمل کند مانند مواجهه با برخی دانش آموزان بی انگیزه، تنبل، بعضا دارای مشکلات زیاد نظیر فرزندان خانواده های معتادین و یا فرزندان طلاق و بچه های بد سرپرست کار را بسیار مشکل می کند.
کار معلمی فقط یک شغل نیست زیرا با روح، فکر و ذهن انسان ها در ارتباط است. معلم باید مسایل و مشکلات مالی، خانوادگی، عاطفی و … خود را کاملا کنار گذاشته و با ظاهر و روحیه ای مناسب وارد کلاس درس شود. او نباید اجازه دهد این موارد، ذره ای روی کیفیت کار او در کلاس تاثیر منفی بگذارد.
*از دیگر مشکلات معلمان و مدیران مدارس
گره گشایی
چون چندین سال هست که مدیر هستم، با بسیاری از مشکلات حاد برای برخی از دانش آنموزان مواجه بوده ام.
مثلا در زمینه اقتصادی با توجه به محرومیت منطقه و وقوع خشک سالی های ممتد، نه تنها از برخی دانش آموزان وجهی بابت انجام امور فوق برنامه در مدرسه دریافت نکرده ام، بلکه به دنبال افراد خیر و سازمانهایی بوده ام تا قسمتی از هزینه تحصیلی برخی از افراد یتیم و بی سرپرست و یا تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی را تامین نمایند.
نگاه مردم به جایگاه معلمی
حضرت علی علیه السلام می فرمایند من علمنی حرفا فقد صیرنی عبدا هر کس یک کلمه به من بیاموزد برای همیشه مرا بنده خود ساخته است.
بدیهی است اولیایی که به مدارس رفت و آمد زیاد دارند مثل اعضای منتخب انجمن مدارس، از نزدیک شاهد زحمات این قشر زحمت کش هستنند و کمابیش از نظر معنوی جایگاه والایی را برای کار معلم در نظر می گیرند. اما متاسفانه نگاه برخی نگاه عمیقی نیست و مثلا این تصور که معلم سه ماه بیکار است را در جامعه شاهد هستیم در صورتی که به کار این شکل نیست.
*اگر به قبل بازگردید باز هم معلم خواهید شد؟
من اگر ده بار دیگر هم متولد شوم همین کار را ادامه خواهم داد چون در بینش من فقط مادیات حاکم نیست، بلکه معلمی عشق است، معلمی هنر آموختن است، آموختن دانش و مهارت های زندگی به فرزندان این کشور.
*نگاه مسئولان نسبت به شغل معلمی چیست؟
متاسفانه نگاه صحیحی وجود ندارد، گاهی هم که در جامعه بحث ها بالا می گیرد و مثلا قرار است درصدی حقوق معلمان افزایش یابد، این کار رسانه ای شده و در بوق و کرنا می شود.
مثلا ۱۰ درصد به حقوق همه کارمندان دولت اضافه می شود، اما رادیو و تلویزیون با آب و تاب زیاد فقط افزایش حقوق معلمان را مطرح می کند که اغلب فرهنگیان را آزرده می کند چون درخواست های فرهنگیان فقط افزایش حقوق نیست و همه باید احساس کنند در پیشگاه معلم شاگردی کنند، باید به این موضوع افتخارکنند، باید کرامت و جایگاه معلم در جامعه حفظ شود.
*به نظر شما برای آموزش بهتر دانش آموزان باید چه خلاقیتی به کار برد؟
برای خلاق ساختن دانش آموزان می توان اقدامات زیر را به کار بست:
– آشنا ساختن مدیران و معلمان با مفاهیم خلاقیت و راهکارهای پرورش و تقویت آن در فراگیران
– تغییرات اساسی در کتاب های درسی
هرچند با استفاده از مطالب و مفاهیم موجود در کتا بهای درسی و شیوه های تدریس موجود نیز می توان به پرورش خلاقیت کمک کرد اما برای استفاده بیشتر و بهتر از این امکانات و ضرورت خلاقیت لازم است در تألیف کتاب های درسی فقط ارائه ی مطالب در سطح دانش نباشد بلکه متن درس و سوالات آخر درس به گونه ای باشد که دانش آموز را به تفکر وادارد و در نتیجه زمینه ی مشارکت دانش آموز را برای شرکت در بحث گروهی فراهم کند.
– تغییرات در شیوه ارزشیابی و امتحانات
برای پی بردن به میزان موفقیت دانش آموز در دروس و نتیجه گیر ی از کار خود از سیستم ارزشیابی بهره می بریم. ارزشیابی نیز باید بتواند خلاقیت دانش آموز را بسنجد. یعنی به جای سوالات تستی و کوتاه پاسخ یا سوالات همگرا از سوالات واگرا یا سوالاتی که دانش آموز را به تفکر و ارائه ی عقیده و نظر وا دارد. به همین منظور می توان به پرسش های مستمر و فعالیت های خارج از کلاس و مرتبط با موضوع بها داده و زمینه رشد خلاقیت و شکل گیری آن را از اولین سالهای ورود به مدرسه فراهم کرد.
– علاقه مند کردن دانش آموز به مطالعه
تصور کنید دانش آموزی که از ابتدای کودکی با کتاب آشنا می شود و با نویسنده های گوناگون، داستان های مختلف و سرزمین ها و فرهنگ های متفاوت، علوم و هنرهای جدید یا حوادث مهم تاریخی آشنا شود؛ به طور حتم متفکر بار خواهد آمد و در نتیجه ارتباط با شخصیت های گوناگونی که در داستانها مطالعه نموده تفکر و خلاقیت را در او ایجاد می کنند و با بهره گیری از تخیل که ضرورت اساسی خلاقیت است، دنیایی بزرگ و پهناور مقابل چشمان کودک گشوده می شود و می تواند آزادانه خیال پردازی کند. بنابراین ضروری است هر چه بیشتر کتابخانه ها ی مدارس و به خصوص کتابخانه های کلاسی را فعال کنیم. در ضمن با برگزاری مسابقات کتابخوانی به شیوه ی فردی یا گروهی علاقه به مطالعه را تقویت کنیم.
– توجه به تفاوت های فردی
-استفاده از روش فعال در تدریس: تقویت قوه خلاقیت از طریق فعالیتهای خودبخودی با تکیه بر تجربیات عینی و امکانات فراگیر، رشد و توسعه آزادی عمل و استقلال فراگیر، عدم تکیه برحافظه شناختی و تاکید بر درک و فهم، تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و حل مسئله در آموزشی. (روش اکتشافی
*به نظر شما راه های ایجاد و پرورش خلاقیت در دانش آموزان چیست؟
علمای تعلیم و تربیت، روش های متعددی برای آموزش خلاقیت پیشنهاد می‌کنند که اغلب مشابه به یکدیگر است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
ـ احترام به عقاید عادی و غیر عادی کودکان.
ـ طرح پرسشهای برانگیزنده و محرک.
ـ تشخیص و تمیز استعدادهای کودکان
ـ دادن آزادی عمل به کودکان (شکوفایی خلاقیت کودکان، ترزا آمابلی، ص ۱۱۴)
ـ احترام به کودکان و ایمان داشتن به توانایی آنها. (تورنس، اسمیت، درو)
۶ـ تشویق زیاد والدین در انجام کارهای خلاق
*اهل مطالعه هستید؟ چه کتاب هایی می خوانید؟
مطالعات من در ۲ زمینه است.
الف- مطالعات کتب درسی دانشگاهی برای تدریس
ب-کتب مذهبی بخصوص علاقه زیادی به کتب عرفانی دارم.
به همه معلمان توصیه می کنم حد قل یک کتاب راجع به عرفای معاصر مثلا آیت ا.. بهجت مطالعه کنند زیرا بسیار جلو می افتند و توصیه مهم دیگر من این است که معلمان بدانند هیچ رسانه ای جای کتاب را نمی گیرد و مطالب کانال های ارتباطی مجازی مانند اوراق بریده شده کتابها هستند که هیچگاه بینش کلی به شما نمی دهند، فقط مطالب جسته گریخته که بعضا از نظر علمی هم درست نیستند.
انتهای پیام/
