بر اساس سند 2030 کشورهای عضو ملزم به رعایت و اجرای دقیق 17 سرفصل اعلام‌شده هستند و این سازمان بر حسن اجرای آن نظارت می‌کند.
در کشور ما نیز مسؤولان اجرایی در اواخر آذرماه سال گذشته سند 2030 را امضا کرده و خود را ملزم به اجرای این سند کردند؛ سندی که تنها در حوزه آموزش کشور مغایر با روح سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است.
بر این اساس، ایران هم با امضای این سند متعهد شده تا اهداف میان‌مدت و بلندمدت آموزشی خود را بر اساس مفاد آن تنظیم و اجرا کند.
امضای این سند از سوی برخی از مسؤولان ارشد کشور بدون سروصدا انجام شد و اجرای آن در دستور کار قرار گرفت و در نهایت نیز شنیدیم که دولت آن را اجرا نخواهد کرد؛ موضوعی که بارها در ماه‌های گذشته اعتراض جسته و گریخته‌ای به آن شد.
برخی اجرای این سند را نفوذ فرهنگی دانسته و برخی دیگر اجرای آن را به بار آوردن خسارت به نظام اعلام کردند.
برخی اذعان داشتند که این سند بدون اطلاع شورای عالی انقلاب فرهنگی به امضا رسیده و اعضای آن در جریان تصویب و اجرای آن نبودند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی اردیبهشت‌ماه سال جاری در دیدار با معلمان و فرهنگیان با اشاره به سند آموزش 2030 فرمودند: «جمهوری اسلامی ایران تسلیم سندهایی مانند 2030 یونسکو نخواهد شد، به‌چه‌مناسبت یک مجموعه به‌اصطلاح بین‌المللی که قطعاً تحت نفوذ قدرت‌های دنیاست این حق را داشته باشد که برای ملت‌های دنیا تکلیف مشخص کند؟ اصل کار غلط است. اینکه سندی را امضا کنیم و بعد بیاییم بی‌سروصدا آن را اجرا کنیم، نخیر، مطلقاً مجاز نیست» و ایشان در دیدار با جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها نیز فرمودند «تبیین، یکی از کارهای اساتید است و سند 2030 باید تبیین شود».
سیدحسین علوی، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر و کارشناس ارشد مسائل سیاسی است؛ گروه سیاسی خبرگزاری فارس استان سمنان با وی گفت‌وگویی درباره ماهیت سند 2030 و معایب و نقدهایی که به این سند وارد بوده، انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
فارس: با سلام و سپاس از شما بابت فرصتی که با وجود مشغله‌های فراوان کاری در اختیار خبرگزاری فارس قرار دادید. به عنوان سؤال نخست، ماهیت سند 2030 را اندکی روشن بفرمایید.
علوی: سند 2030 یکی از اسناد بسیار مهم و بالادستی یونسکو محسوب می‌شود که در آن تلاش شده است تا همسان‌سازی فرهنگی میان کشورهای دنیا در حوزه آموزش و پرورش صورت گیرد.
در واقع این سندی در راستای سیاست‌گذاری توسعه در حوزه آموزش و پرورش و تربیت نسل آینده است.
فارس: حضرتعالی به‌عنوان یک تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاسی چه نکات مبهمی را در این سند مشاهده می‌فرمایید؟
علوی: نکته اول و بسیار مهمی که در زمینه سند 2030 وجود دارد، توجه به این است که نویسندگان این سند چه کسانی هستند؟
یعنی کسانی که نشسته‌اند و این سند را تدوین کرده‌اند، آیا دغدغه‌ای در راستای تربیت نسل آینده کشورها برای اینکه آنان را به تعالی اخلاقی، ارتقای نفسانی و قرب الی الله برسانند، دارند؟ قطعاً چنین نبوده است.
غربی‌ها با زمینه‌های سکولار این سند را تدوین کرده‌اند؛ اگر متن سند را ملاحظه کنید، هیچ جایگاه و پایگاهی از ارزش‌های دینی در راستای ارتقای شخصیت انسان‌ها برای در نظر گرفته شدن در این سند نیست.
فارس: تفاوت‌های نگاه اسلام و نگاه سکولار در تربیت انسان چیست؟
علوی: ما در مسأله تربیت تفاوتی با دنیای غرب قائل هستیم و میان توسعه و تعالی که این دو کلیدواژه است و باید به خوبی به آن توجه کرد، تفاوت می‌گذاریم.
توسعه به معنای وسیع کردن و تعالی به معنای ارتقا و اعتلا دادن و بالا بردن است.
جهت حرکت در توسعه در سطح است و جهت حرکت در تعالی رو به بالاست؛ توسعه، انسان را فربه، چاق و بعد مادی بشر را تقویت می‌کند و تعالی، شخصیت معنوی و روحانی انسان را بالا می‌برد، ارتقا می‌دهد و به اوج می‌رساند.
این دو تفاوت نگاه اسلام و سکولار در تربیت انسان بوده و در همه زمینه‌ها همین است؛ در هنر، سیاست و آموزش و پرورش نیز همین مطلب صدق می‌کند.
دو کلیدواژه توسعه و تعالی دو تفاوت ماهوی در جهت حرکت اسلام با جهت حرکت سکولار در عالم است و کسانی که این سند را تنظیم کردند، با نگاه توسعه‌محور بدون تعالی بشر و قرب الی الله این سند را تدوین کرده‌اند.
فارس: اشکالات وارده به تصویب سند 2030 از دیدگاه حضرتعالی چیست؟
علوی: سؤال این است که ما به چه مجوزی باید سندی را بپذیریم که زمینه و مبنا و اصل و اساس آن فربگی بشر بدون تعالی باشد؟
چه کسی گفته است که ما باید این سند را بپذیریم؟ فارغ از اینکه در این سند چه نکات منفی‌ای آمده و این همان چیزی است که مقام معظم رهبری می‌فرمایند؛ فارغ از اینکه شئون غیراخلاقی و غیراسلامی وجود داشته باشد یا نداشته باشد که رهبری فرمودند وجود دارد.
چه کسی این مجوز را به ما داده است که سندنویسی آن هم سند بالادستی برای هدایت آموزش و پرورش یک کشور تا 15 سال آینده به دست کسانی سپرده شود که شهروند این مملکت نیستند و هیچ دغدغه‌ای برای مسائلی که نیاز نسل آینده و بشر امروز است، ندارند.
نکته دوم این است که این سند خودش مملو از مضامین غیراخلاقی و ضد اسلامی است؛ مثلاً می‌گوید هرگونه آموزشی که در آن جنبه‌ای از خشونت ترویج شود، ممنوع است؛ درحالی‌که یکی از نیازهای انسان این است که در مقابل خشونت بتواند پاسخ محکمی بدهد و اسلام مضمونی به اسم «جهاد» دارد.
حالا ممکن است جریان فاسدی از این «جهاد» سوءاستفاده کند؛ آیا مضمون جهاد نباید ترویج شود؟
سؤال اساسی دیگر این است که آیا وقتی می‌گوییم «جهاد» و جهاد فی سبیل الله باید ترویج شود، منظور ما این است که طالبان، داعش و ... باید تربیت شوند؟ خیر؛ اصل مسأله «جهاد» باید ترویج شود و این مضمون در سند 2030 مذموم، ناپسند و نکوهیده شمرده شده است و می‌گوید که نباید چنین چیزی یعنی فرهنگ جهاد ترویج شود.
نکته سوم این است که در سند 2030 به‌صراحت می‌گوید که هرگونه کلیشه جنسیتی در حوزه آموزش و پرورش باید حذف شود و کلیشه جنسیتی یعنی همان تابوهایی که مثلاً فروید از آن صحبت می‌کند.
عدم اختلاط دختر و پسر به‌صورت محرم و نامحرم با یکدیگر که اسلام مذمت کرده است؛ منظور از کلیشه جنسیتی در سند 2030 این است که روابط پیش پا افتاده حرام تا روابط بسیار بسیار خطرناک حرام را می‌توان در نظر گرفت.
کسانی که این سند را مخفیانه امضا کردند، مانند خیلی از کارهای دیگری که مخفیانه انجام دادند و تصویب کردند و موقع اجرای آن می‌گویند، حال خبر داشته باشید، برخورد می‌کنند.
بنده چون بسیار خوش‌بین هستم، نمی‌توانم بگویم که این افرادی که چنین سندی را امضا کرده و کار را انجام داده‌اند، جاهل بوده‌اند و در واقع اسم کارشان خیانت است و باید با آن برخورد قضایی شود.
از دوستانمان در قوه قضائیه تعجب می‌کنم که چرا سکوت می‌کنند؟ دستگاه امنیتی کشور چرا سکوت کرده است؟
مقام معظم رهبری فرمودند که «این‌ها مخفیانه و دور از چشم مسؤولان عالی‌رتبه نظام رفته‌اند سندی را امضا و تصویب کرده‌اند»؛ کار غلطی کرده‌اند و حق نداشتند چنین کاری انجام بدهند؛ اینجا جمهوری اسلامی است و کسی اجازه و حق ندارد از این کارها انجام بدهد.
امضای سند 2030 اقدام علیه امنیت ملی است و امنیت فقط تیر و ترکش نیست.
بخشی از امنیت، امنیت فرهنگی است و عده‌ای داشتند امنیت فرهنگی کشور را برای 30 سال آینده دست صهیونیسم جهانی می‌دادند، این مگر کار کمی است؟
فارس: از اینکه وقت خود را در اختیار خبرگزاری فارس قرار دادید، از شما سپاسگزاریم.
علوی: خواهش می‌کنم، موفق باشید.
************************
گفت‌وگو از: ناصر مؤمنیان
