خبرگزاری بسیج-سرویس فرهنگ و جامعه: «رفتار»، مفهوم نسبتا گسترده و تعابیر مختلفی دارد اما در کل به مجموعه کنشها و واکنشهای پدیدهها، رفتار گفته میشود. رفتار انسان آنقدر مهم است که در میان موضوعات علم روانشناسی قرار گرفته است.
شبکه های اجتماعی مجازی هم مثل زندگی واقعی افراد دارای هویت است و کاربران آن انسان های واقعی و دارای فرهنگ و اصول اعتقادی خاص خود هستند که لزوم رعایت اخلاق در این گونه فضاها امری لازم و ضروری است.
در واقع شبکه های مجازی، مجزا از زندگی واقعی نیست. با توجه به گستردگی آزادی عمل افراد در این رسانه ها، هر یک از افراد اجتماع نمایندۀ یک فرهنگ برای به اشتراگ گذاشتن عقاید خود هستند. آنچه جوامع را به رشد می رساند رعایت اخلاق و پرهیز از تخریب دیگران است.
در همین رابطه
مجید ابهری، جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری بسیج با اشاره به رفتارهای خاص و دور از عرف در فضای مجازی گفت: اتلاف وقت، انرژی معنوی و ایجاد هزینههای مادی که موجب کاهش ارتباط و تعاملات عاطفی شده و تا جایی ادامه یافته که حضور در این شبکهها در قالب اعتیاد خودنمایی میکند و در دنیای امروز اعتیاد به اینترنت عوارض مخربتری در مقایسه با بعضی از اعتیادهای دیگر دارد.وی افزود: نوجوانان و جوانان با تغییر بافت فکری و هویتی به خاطر حضور در فضاهای غیرقابل کنترل گرفتار دامهای فریب و شبهه گردیده و براساس اعلام بعضی سازمانها 40 میلیون ایرانی در اینترنت حضور دارند که اکثریت آنها نوجوانان و جوانان دختر و پسر هستند. دوستیهای ناخواسته و زیانبار و ورود به روابط عاطفی مثلثی و موزائیکی از عوارض گسترش استفاده از فضای مجازی بدون فرهنگ سازی در این زمینه است.
ابهری اظهار کرد: کاهش ارتباطات گفتاری در خانواده، سردی روابط عاطفی و بحران هویت و گسست نسلها اصلیترین عوارض ناهنجار در این زمینه است. فضای سایبری میدان گستردهای برای تخلیه عقدههای روانی، فرافکنی، باج گیری، هتاکی و گروگانگیری ایجاد کرده که بعضی از افراد با کوچکترین بهانه با آبرو و حیثیت دیگران بازی کرده و در پارهای از موارد حتی موجب خودکشی بعضی اشخاص شدهاند. متاسفانه برخی جوانان شبکههای اجتماعی را با آلبوم خانوادگی اشتباه گرفتهاند.
با وجود گسترش روز افزون فضای مجازی و قابت برای به اشتراک گذاری اخلاقیات تا به حدی افول کرده که در بعضی از حوادث افراد به جای کمک کردن شروع به گرفتن سلفی و یا فیلم برداری می کنند.
با افزایش سواد رسانهای، مردم در حوادث مختلف مانند جاده ای بلایای طبیعی و غیره به جای سلفی گرفتن به کمک کردن روی میآورند
علی شریفی جامعه شناس و مدرس دانشگاه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری بسیج گفت:تب سلفی گرفتن در جامعه ما رو به گسترش است و متأسفانه یک رفتار در جامعه به اصطلاح مد میشود، دیگر در پذیرفتن و عمل به آن هیچ منطق و معیاری از سوی برخی از افراد رعایت نمیشود درحال حاضر ویروس سلفی درجامعه به بعضی از جوانان و نوجوانان سرایت کرده و ملاحظه میکنیم برخی از افراد حتی جان خود و دیگران را در این رابطه به مخاطره میکشند.
وی با بیان اینکه باید کاربران فضای مجازی را از مخاطرات سلفی گرفتن در مکانهای خطرناک و پیامدهای اجتماعی ان اگاه سازیم، یاد اور شد: مسئولان هم بخشی از مردم هستند و ریشه معضل سلفی گرفتن مردم در مواقع بحرانی در کمکاری مسئولان در افزایش سواد رسانهای مردم است.
شریفی افزود: با افزایش سواد رسانهای، مردم در حوادث مختلف مانند جاده ای بلایای طبیعی و غیره به جای سلفی گرفتن به کمک کردن روی میآورند
جالشهای فضای مجازی پا را از این فراتر گذاشته و تا به انجایی پیش میرود که کاربران مرد ان برای جلب توجه لباس زنانه میپوشند و از انها جلوی رفتار زنانه سر میزند و عکس همین اتفاق در کاربران زن در حال زخ دادن است. این معضل جای واکاوی جدی دارد.
محمود فرامرزی استاد دانشگاه و کارشناس فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری بسیج گفت: تلاش برای خودنمایی و دیده شدن از فضای واقعی به فضای مجازی سرایت کرده است و تا انجایی پیشرفت کرده که آدمها نادیده گرفته شدن و بیتوجهیها را در فضای مجازی و صفحات اینستاگرامشان فریاد میزنند و به هر شکلی تلاش میکنند تا دیده شوند و لایک بخورند.
وی با بیان اینکه روزگاری که مهمانیهای دسته جمعی و شبنشینیهای فامیلی جای خود را به دید و بازدیدهای مجازی داده و آلبوم عکسهای دسته جمعی نیزجای خود را به عکسهای تکی و سلفی، اظهار کرد: حالا دیگر تنهایی، خاص افراد مجرد نیست و فضای مجازی زندگی بسیاری از افراد متأهل را هم درگیر خود کرده است.
انسان به طور ذاتی دوست دارد که مورد تایید دیگران باشد
اسماعیل امینزاده روانشناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بسیج با اشراه به بعضی از رفتار خاص و دور از عرف در فضای مجازی برای جلب توجه و شهرت گفت: انسان به طور ذاتی دوست دارد که مورد تایید دیگران باشد؛ نیازی که در میان جوانان و نوجوانان ایرانی بیشتر نمود پیدا کرده است.
وی بیا بیان اینکه میل به جلب تجوجه به ذاته چیز بدی نیست، اظهار داشت: نیاز به جلب توجه سایرین در نوجوانی و جوان به سه دسته تقسیم میشود که شامل نیاز به محبت همسالان همجنس و یا رفاقت، جنس مخالف و نوع بشر نوع و یا دوستی است.
این کارشناس با بیان اینکه پیام و تصاویر منتشر شده در اینستاگرام در سه دسته کلی قرار دارند، افزود: گزارش از شرح حال کارهای روزانه، خودنمایی ظاهری اغلب در دختران و بیان واقعیت در قالب طنز با استفاده از کلمات قصار در جهت برآورده کردن نیاز به محبت نوع بشر جزو این سه مورد به شمار میآیند.
امینزاده در خصوص علت اینکه برخی افراد با وجود گذر از دوره نوجوانی و جوانی همچنان درصدد خودنمایی خود هستند، تاکید کرد: سبک فرزندپروری خانواده و رقابت در جامعه از علل اصلی تثبیت جلوهگری در افراد محسوب میشود و در صورتی که این شرایط در دوره نوجوانی و جوانی محقق شود، اشخاص در اواخر جوانی سعی میکنند به درستی از شبکههای اجتماعی استفاده کنند.
چارهای جز استفاده از فضای مجازی نیست
علی قلهکی پژوهشکر فضای مجازی و فعال رسانه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری بسیج گفت: میل به دیده شدن و شهرت در جامعه در کنار پیشینه گذشته این افراد و تحقیر، کمبود و خشونت هایی که در دوران کودکی تجربه کرده اند،شرایطی را رقم می زند که فرد در سنین جوانی و بزرگسالی بدون هیچ قید و شرطی برای جبران گذشته خود دست به هرگونه اقدامی در فضای مجازی بزند.
این پژوهشگر با بیان اینکه چارهای جز استفاده از فضای مجازی نیست، عنوان کرد: دنیای امروز، دنیای رسانههاست و حذف آن از زندگی ممکن است شدنی باشد اما سخت است. راه استفاده و رفتار درست از فضای مجازی و فناوریهای رسانهای، حذف آن نیست که استفاده هدفمند از آن است. آسیبهای فضای مجازی، ناشی از رفتار بیهویت ما در این فضاست.
خانواده ها از مراکز مشاوره کمک بگیرند مجید ابهری، جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری بسیج با بیان اینکه خانواده ها باید برای کنترل فرزندان خود در برابر این تهدیدات اموزش ببیند و در صورت لزوم از مراکز مشاوره کمک بگیرند، یاد اور شد: درحال حاضر فضای سایبری به عرصه تاخت و تاز بداخلاقی های عاطفی، رفتاری و فرهنگی تبدیل شده که باید سازمانهای متولی در این زمینه به سرعت وارد عمل شده و اجازه ندهند فرهنگ دینی و ملی ما به خاطر رفتار چند فرد بیمار مورد هجوم معاندان قرار گیرد. در کل نمی توان فضای مجازی را حذف کرد یا استفاده از انرا بیش از حد محدود کرد اما میتوان با اموزشهای درست و به موقع و کنترل این فضا به درستی و نحو احسنت از ان بهره برد همهانگونه که برای استفاده درست از ماشین ما اموزش میبینیم و پس از اخذ گواهینامه میتوانیم از ماشین صحیح استفاده کنیم.
اموزش والدین و جوانان جامعه نیاز همت متولیان امر است که با برنامه ریزی دقیق در مدارس و مراکز اموزش و مشاوره نسببه اموزش سواد رسانه اقدام کنند و رسانه ها هم باید بستر جامعه را برای پذیرش این واقعیت اماده کنند.
سردار نقدی: فضای مجازی به حال خود رها شده است
سردار محمد رضا نقدی معاون فرهنگی سپاه پاسداران در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری بسیجدر پاسخ به این سوال که توصيه شما به عنوان معاون فرهنگي سپاه براي مديريت بهتر فضاي مجازي با توجه به مخاطرات اون چيست؟، گفت: فضای مجازی باید مدیریت بشود اما الان اصلا مدیریتی بر این فضا وجود ندارد.
معاون فرهنگی سپاه پاسداران در ادامه خاطر نشان کرد: فضای مجازی به حال خود رها شده است.
سردار نقدی در پاسخ به سوال به این سوال که متولیان مدیریت فضای مجازی چه کسانی هستند، عنوان کرد: شوراي عالي فضای مجازی باید اين مدیریت را بر عهده داشته باشد اما در حال حاضر ما مدیریتی در این فضاي اشفته بازار نمی بینیم.