به گزارش خبرگزاری بسیج از قم، آیتالله علیرضا اعرافی سه شنبه شب در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی جدید موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی که در سالن همایشهای این موسسه برگزار شد، با اشاره به اینکه عبودیت و بندگی خداوند متعال مهم ترینفلسفه زندگی بشر است، اظهار کرد: مهمترین فلسفه زندگی حوزویان رسیدن به جایگاههای برتر نزد خداوند متعال است چرا که اگر درس و تعلیم ما از روح عبودیت برخودار باشد آنگاه حوزوی بوده و در مسیر مورد نظر خداوند متعال در حال حرکت هستیم.
وی اضافه کرد: اگر یک روز طلبه با وجود اینکه برای رشد معرفتی و علمی خود گام بر میدارد اما در مباحث اخلاقی و روحی درجا بزند از تراز حوزوی بودن فاصله گرفته است چرا که برای طلبه در تراز حوزه، اندیشه و علم با اخلاق، تربیت و تهذیب گره خورده است به همین علت در سبد زندگی روحانیون عبادت باید به معنای خاص جایگاه بزرگ و جدی داشته باشد.
مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور با بیان اینکه حوزوی شدن افراد نیازمند افکنده شدن سایه عنایت خداوند متعال بر ابعاد مختلف زندگی آنهاست، عنوان کرد: عبادت به دو معنای خاص و عام تقسیمبندی میشود که بخشی از فقه شامل بابهای مختلف به معنای خاص عبادت اختصاص یافته است و دنیای بزرگی از معارف در مورد تعبدیات وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه حوزه باید در راستای عبادت به معنای عام حرکت کند، گفت: در این نوع از عبادت، اعمالی که هدفهایی مشروع دارد میتواند سبقتالله پیدا کند و به عبادت تبدیل شود و این از بزرگترین نعمتهای الهی است چرا که خداوند متعال دروازههایی را به سوی ما گشوده است که میتوانیم همه زندگی را رنگ عبادی دهیم.
اعرافی ادامه داد: عبودیتی که در قالب نماز، دعا و مناجات جلوهگر است اگر در عمق بشر ریشهدار شود به تدریج این انگیزه الهی دیگر فعالیتهای بشر را نیز عبادی میکند. حوزه باید از عبادت خاص به سمت عبادت به معنای عالم پلی ایجاد کند و حوزویان نیز باید با سرمایههای لازم را کسب کرده و کلاس درس، گفتو گو و رفتاهای مختلف خود را در سایه چتر عنایت خداوند متعال قرار دهند.
وی با اشاره به اینکه فلسفه حیاط حوزویان به تحقق عبادت به معنای عام وابسته است، گفت: طلبه باید در زندگی خود عبادت به معنای خاص از جمله عمل به واجبات را در سبد زندگی روزانه خود جای دهد و از این عبادت به معنای خاص پلی به سمت عبودیت به معنای عام بسازد تا همه زندگی علمی، فرهنگی و تبلیغی خود به مظهر عبودیت خداوند متعال تبدیل شود.
امام جمعه قم خاطرنشان کرد: عبادت تراز، درست و کامل از دانش و معرفت درست برخودار است همانطور که کارهای اختیاری درست بشر بر پایه معرفت استوار است.
وی با بیان اینکه بدون شناخت عمیق نسبت به دین و خداوند متعال نمیتوانیم به اصل عبادت برسیم، مطرح کرد: نشاط در عبادت به معنای احساس شادی کردن است که مرز آن در روایات مختلف مورد تاکید قرار گرفته است و باید در راستای عبادت به معنای عام مورد توجه قرار گیرد.
اعرافی از استمرار و مداومت در عمل به عنوان یکی از راهکار رسیدن به عبادت به معنای عام نام برد و افزود: اولویتگذاری در عبادات و رعایت سلسله مراتب، نهانسازی مستحبات و اعمال زیادتر از حالت طبیعی و آشکارسازی واجبات و برخی مستحبات در راستای آموزش افراد باید مورد توجه قرار گیرد.
وی یادآور شد: باید بدانیم که عبادات نزد خداوند متعال هیچ است و به هر میزانی که در این مسیر جلو برویم باز هم نمیتوانیم به ساحت قدس برسیم؛ شناخت، عمل و رفتار ما در همه عبادات در برابر ساحت قدس خداوند متعال اندک و ناچیز است، این ناچیز دانستن عمل خود و برتر دانستن خداوند امر مهمی است.
رئیس جامعهالمصطفیالعالمیه با اشاره به اینکه در مسیر عبودیت خداوند متعال باید سختی را تحمل کنیم، عنوان کرد: سبد عبودیت خداوند متعال باید پر رونق و با نشاط باشد تا بتواند ایجاد پل مورد نظر در راستای رسیدن به عبودیت عام را به دنبال داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از پیشگامان پرداختن به علوم انسانی از منظر دیدگاههای اسلامی است، تصریح کرد: مقوله مورد نظر این موسسه از ابتدای شکلگیری علوم انسانی و اجتماعی به شکل متفاوتی مطرح و ورود اسلام به این حوزه محل بحث و سخن بوده است.
اعرافی از وجود دیدگاههایی که ورود به مقوله علوم انسانی را خارج از وظایف حوزه میدانند تا دیدگاههای مخالف این رویکرد یاد کرد و گفت: دیدگاه ورود نکردن به حوزه علوم انسانی و اجتماعی غلط است چرا که حوزه در این صورت ضربه میخورد و نمیتواند متناسب با زمان حرکت کند.
وی با بیان اینکه در جریان علوم انسانی و اجتماعی اشکالات مختلفی وجود دارد، اظهار کرد: باید با استفاده از آشنایی جامع و مطالعات گسترده در حوزه فلسفه علوم انسانی با نگاه اسلامی در راستای رفع این اشکالات ورود کنیم.
اعرافی یادآور شد: حوزه باید به علوم انسانی و اجتماعی ورود کند چرا که در برخی از بخشهای این علوم اختلاف آرا وجود دارد که این اختلاف با استفاده از دیدگاههای اسلامی قابل پاسخگویی است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه طلاب باید از بزرگان خود بیاموزند که ساختار علوم انسانی و اجتماعی امروزه در مبادی و پیشفرضها نیازمند بازنگری است، تصریح کرد: نمیتوانیم از مبادی این علوم به سادگی عبور کنیم، اکنون متفکران غربی نیز اعتراف میکنند که ساختارهای علوم انسانی بر پیشفرضهایی استوار است که این پیشفرضهایی معرفتشناختی متفاوت از دیدگاههای مورد نظر ماست.
وی ادامه داد: در حوزه روششناسی، علوم انسانی و اجتماعی غرب بر یک روششناسی استوار است که در این حوزه ملاحظات جدی وجود دارد، از جمله این ملاحظات حصر شناخت درست نسبت به قلمرو تجربی و حسی است در حالی که ما معتقد هستیم برای رسیدن به حقایق روشهای مختلفی وجود دارد که باید به صورت جامع از آنها استفاده کرد، معتقدیم که دستاوردهای وحی با همان مراتب خاص باید مورد توجه قرار گیرد همانطور که روشهای علمی نیز قطعی نیست، بنابر این باید روشها را در کنار یکدیگر مورد توجه قرار دهیم و از حرکت تک روشی جلوگیری کنیم.
اعرافی خاطرنشان کرد: در مورد اینکه به کدام سوژهها و مباحث اولویت دهیم مطالب بسیاری وجود دارد که با دیدگاههای اسلامی به آنها پرداخته شده است، ورود اسلام به مباحث متفاوت است چرا که اسلام گاهی به صورت ریز به موضوعها پرداخته و گاهی نیز به صورت کلی به مباحث توجه کرده است.
مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور با تاکید بر اینکه ورود حوزه و طلاب به قلمرو علوم انسانی و اجتماعی به دو نوع متصور است، گفت: شکل نخست اینکه طلاب آشنا به علوم انسانی را تربیت کنیم که بتوانند به تطبیق علوم انسانی با آموزههای اسلامی بپردازند که در این راستا کارشناسانی برای جامعه اسلامی تربیت کردهایم؛ این افراد دروس حوزه را خوانده و از ظرفیتهای علمی دیگر نیز استفاده می کنند.
<pوی با </pاشاره به اینکه در نوع دوم باید با ورود به قلمرو علوم انسانی به تولید علم و اجتهاد برسیم، اظهار کرد: در هر دو نوع نیازمند فلسفه، فقه، کلام و اصول هستیم اما در نوع دوم باید سرمایهگذاری جدیتری را دنبال کنیم به همین علت بنده از افراد دستاندرکاران تقاضا دارم که علاوه بر سطح عام یک سطح خاص نیز با الگوی بزرگانی همانند آیتالله مصباح یزدی مورد توجه قرار گیرد.
اعرافی با بیان اینکه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی شرایط مناسبی نداریم، تصریح کرد: متناسب با این حجم نظریات، آرا، ایدهها و رشتههای علوم انسانی تولید فکر در تراز شهید صدر و دیگر بزرگان کم داریم در حالی که نسبت به این کاستی در پیشگاه خداوند متعال مسؤول بوده و باید نیروی انسانی مورد نیاز را تربیت کنیم.
وی ادامه داد: مدیریت حوزههای علمیه برای قلمروهای مرتبط با علوم انسانی و اجتماعی برنامهریزیهایی انجام داده است چرا که حوزه انقلابی باید نظریات مورد نیاز قلمروهای مختلف نظام اسلامی را تولید کند که اکنون با این افق فاصله بسیاری داریم.