به گزارش خبرگزاری بسیج، تحلیلگران معتقدند، تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای کنار کشیدن از توافق هسته ای با ایران، ممکن است میلیاردها دلار سرمایه گذاری شرکت های غربی را که در حال حرکت به سمت اقتصاد ایران است از مسیر خود خارج کند و منجر به اقدامات تلافی جویانه اقتصادی اروپا علیه شرکت های آمریکایی شود.
حسن حکیمیان، مدیر انستیتوی خاورمیانه در لندن گفت: «این اقدام به معنای در هم شکستن اجماع میان آمریکا و متحدان اروپایی اش خواهد بود.»
انتظار می رود ترامپ اواخر هفته جاری تصمیم خود در مورد خودداری از پایبندی ایران به توافق هسته ای را اعلام کرد. به گفته حکیمیان، از زمان امضای توافق هسته ای، کشورهای اروپایی برای تجارت با ایران «دیوانه وار صف کشیده اند.» اگر آمریکا اقدامی اتخاذ کند که منجر به کند شدن روند ورود سرمایه به ایران شود، دولت های اروپایی به مقابله با متحدان آمریکایی خواهند پرداخت و این ممکن است منجر به اعمال محدودیت های تجاری علیه شرکت های امریکایی شود.
دولت های اروپایی از دولت آمریکا خواسته اند تا به توافق هسته ای پایبند بماند. علی اکبر صالحی، مذاکره کننده ارشد ایرانی و رئیس سازمان انرژی اتمی این کشور نیز دیروز از مواضع منفی مضحک واشنکتن انتقاد کرد و ابراز امیدواری کرد که توافق هسته ای از هم نپاشد.
عدم تایید پایبندی ایران بدان معناست ک آمریکا معتقد است ایران از مفاد برجام تبعیت نکرده است. در آن صورت کنگره آمریکا 60 روز فرصت خواهد داشت تا در مورد وضع مجدد تحریم ها علیه ایران تصمیم گیری کند. دولت ترامپ ممکن است از این فرصت 60 روزه برای مذاکره مجدد بر سر توافقی که به نظر مساعد تر می رسد استفاده کند. حتی بر اساس این سناریو، فضای عدم قطعیت شکل گرفته حول توافق هسته ای احتمالا موجب خواهد شد که شرکت های اروپایی، ژاپنی و سایر کشورها در خصوص سرمایه گذاری در ایران تجدیدنظر نمایند.
وریچارد نفیو، تحلیلگر مرکز سیاست های جهانی انرژی و مقام سابق وزارت امور خارجه آمریکا گفت: «عدم تایید پایبندی ایران به برجام به مثابه یک شلیک هشدار تلقی خواهد شد که ممکن است روند سرمایه گذاری در ایران تحت فشار تحریم ها قرار گیرد.»
ترامپ در ماه ژانویه نیز فرصت دیگری برای از بین بردن برجام خواهد داشت. ماه ژانویه ضرب الاجل بعدی برای تمدید 120 روزه معافیت های ایران از تحریم های آمریکا به موجب برجام است. نفیو گفت: «او (ترامپ) قصد دارد گازهای زیادی به این سیب بزند.»
شرکت های آمریکایی چندان از لغو تحریم های ایران منتفع نشده اند، زیرا تحریم های تجاری آمریکا علیه ایران همچنان به قوت خود باقی است. اکثر تحریم های لغو شده، تحریم های ثانویه ای بوده اند که دولت آمریکا برای تنبیه شرکت های غیر آمریکایی طرف معامله با ایران به اجرا گذاشته بود.
یکی از استثنائات بزرگ شرکت بوئینگ است که قراردادهایی به ارزش حدود 19 میلیارد دلار برای فروش چندین فروند هواپیما به ایران منعقد کرده است.
اما کشورهای اورپایی بعد از لغو تحریم ها برای منتفع شدن از لغو تحریم ها، هیئت های تجاری بزرگی را روانه ایران ردند.
حکیمیان افزود: «اگر تحریم ها مجددا وضع شود، این ممکن است شرکت های اروپایی را در برابر وزارت خزانه داری آمریکا قرار دهد.» حتی تهدید به وضع تحریم ها جدید ممکن است برای منصرف شدن شرکت های اروپایی و آسیایی از سرمایه گذاری در ایران کافی باشد.
نفیو افزود: «عدم تایید پایبندی ایران به برجام یک سیگنال بسیار منفی به این شرکت ها ارسال خواهد کرد.»
نفیو افزود، در مقابل کشورهای اروپایی ممکن است به دنبال راه هایی برای تلافی این اقدامات در قبال شرکت های آمریکایی باشند حتی سخن گفتن از عدم تایید پایبندی ایران، کار را برای شرکت های آمریکایی فعال در اروپا بسیار سخت خواهد کرد.
