به گزارش سرویس بسیج فرهنگیان خبرگزاری بسیج، در واژهشناسی (ترمینولوژی) آموزش و پرورش در تعریف واژه روش/Method/Technique آمده است: چگونگی انجام دادن یک کار یا راه منظم، با قاعده و منطقی اجرای یک طرح مشخص، مجموعهای از ضوابط و الگوهای عملی، تلاشها، فنون، مهارتها، وسایل و ابزارهای شناختی نظاممند و راه انجام هر کاری که بهمنظور شناخت و تحلیل کمی و کیفی یک پدیده یا فعالیت بهکار میرود و به موقع در مدت کوتاه و به سهولت، رسیدن به هدف یا حقیقت را تسهیل میکند، مثل روش تدریس. نحوه اجرای جدول زمانبندی رویه است و بهصورت جزئیتر از رویه فعالیتهایی را که باید در آینده انجام شود، تأکید میکند. بهصورت دقیقتر، روش به سه چیز اطلاق میشود؛ 1. مجموعه راههایی که انسان را به کشف مجهولات، حل مسائل، رفع مشکلات و رسیدن به هدفی هدایت میکند. 2. مجموعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش واقعیات باید بهکار رود 3. مجموعه ابزار یا فنونی که آدمی را در مسیر رسیدن از مجهولات به معلومات راهبری میکند. روش لازمه دانش است و هیچ دانشی بدون روش میسر نیست.
روش در مقابل واژه لاتینی «متد» بهکار رفته و واژه متد به روش، شیوه، راه، طریق، اسلوب، سبک، قانون، هنجار، طرز، طریقه معنی شده است؛ راه انجام دادن هر کاری، مشخص کردن جزئیات دقیق چگونگی انجام فعالیتها، رفتار، عادت، رسم و آیین.
روش اجرایی/Procedure/Method: شیوه مشخّص شدهای برای عملیاتی کردن یک راهکار، انجام یک فعالیت، کار یا اجرای یک فرآیند مشخص.
چگونگی انجام دادن کار یا وظیفهای.
روش ارزشیابی/Evaluation Method: تکنیکهای سنجش و اندازهگیری میزان تغییرات ناشی از آموزش و فعالیتهای یادگیری در فراگیران در زمان معین. استفاده از ارزشیابیهای فرآیندی، علاوه بر ارزشیابی پایانی خصوصاً در آموزشهای پودمانی، حائز اهمیت فراوان است. شیوه یا روش ارزشیابی عامل کنترل کیفیت و کنترل رفتارهای آموزشی است و بازخوردهای آن را میتوان در اصلاحات و غنیسازی آموزشی و فرآیند تغییر و بازنگری دقیق به آموزش، مورد استفاده قرارداد.
روش الفبایی[آموزش]/Alphabetic/Alphabetical Method: شناسایی، تشخیص و تلفظ کلمات با استفاده از نام هر یک از حروف الفبا. روش الفبایی یا روش ABC، روشی در آموزش خواندن است که در آن، ابتدا نام حروف الفبا و سپس شکل آنها را آموزش میدهند. یعنی آشنایی با نام حروف به مثابه وسیلهای برای تشخیص و تلفظ کلمات بهکار میرود؛ در این روش فرض بر این است که آشنایی با اَشکال و نام حروف به فرد کمک میکند تا بتواند کلمات را بشناسد و آنها را تلفظ کند. بنابراین مهارت خواندن با شناسایی و تلفظ هر یک از حروف به ترتیب مذکور از «الف» تا «ی» و با توجه به شکل هر حرف در ابتدا، وسط و آخر کلمه شروع میشود. سپس ترکیب دو حرف و به تدریج گروههای سه، چهار، پنج حرفی ساخته میشود. در این روش تکرار مداوم حروف، برای مثال، س، ب و د در واژه «سبد» یا د، ا، س در واژه «داس» نه تنها به یادگیری واژهها کمک میکند، بلکه موجب میشود که کودکان با دستههایی از حروف که واژههای متفاوتی را تشکیل میدهند، آشنا شوند.
ویژگی آنچه مربوط به الفبا باشد یا با الفبا بیان شود.
روش پیمایش[تحقیق]/Survey: یکی از روشهای تحقیق اجتماعی که در آن، اعضای جامعه آماری به پرسشهایی در مورد موضوع مورد مطالعه محقق یا از طریق تکمیل «پرسشنامهای» که در اختیار آنها قرار میگیرد یا بهصورت شفاهی از طریق «مصاحبه» پاسخ میدهند. به عقیده برخی از جامعه شناسان، پیمایش بهترین شیوه و روش تحقیق جامعه شناسانه است. به عبارت دیگر، پیمایش شیوه نظاممند جمعآوری دادهها از طریق مصاحبه رودررو، تلفنی یا پرسشنامه خود اجرا که از طریق پست، برای اعضای جامعه آماری فرستاده و باز گردانده میشود.
روش اندازهگیری یا اندازه کردن، پیمانهگیری
روش تدریس/Teaching Methods: مجموعه فنون با قاعده، فعالیتهای منظم، منطقی و مراحل تجربی که معلّم پس از آشنایی کامل با روشهای فعال تدریس، بنابه تشخیص خود، آنها را برای آموزش و ارائه یک درس به مخاطبان، بهکار میگیرد تا فراگیران راحتتر و بهتر مطالب را یاد گرفته و به هدفهای معین آموزشی دست یابند. بهترین روش تدریس آن است که با صرف کمترین مدت و با توجه به امکانات موجود، بیشترین بهره و نتیجه را عاید کند.
تدریس، سازماندهی یادگیری دانشآموزان و روش تدریس مجموعه فعالیتهایی است که با توجه به شرایط و امکانات موجود صورت میگیرد تا مساعدترین زمینه را برای پرورش و آموزش مؤثر و مطلوب فراهم سازد. آموزش برنامهای، سخنرانی و نمایش عملی، مثالهایی از روش تدریس محسوب میشود.
روش درس دادن، درس گفتن؛ تعلیم درس.
روش تدریس فعال/Active Teaching Method: روش تدریسی که در آن، معلم نقش راهنما و هدایت کننده و برنامهریزی درسی فقط نقش تسهیل کننده یادگیری را ایفا میکند و دانشآموزان، ضمن تعامل مؤثر با معلم خود در جریان آموزش از آزادی عمل بیشتری برخوردار بوده و نقش فعالی بهعهده دارند و تلاش میکنند همه چیز را شخصاً تجربه و آزمایش کنند؛ بنابراین یادگیری آنان بیشتر، عمیقتر، پایدارتر و مؤثرتر است.
روش دِلفی[تحقیق]/Delphi Technique: یکی از روشهای تحقیق کیفی پیشبینی که از طریق آن نظر کارشناسان، متخصّصان و صاحبنظران با ارسال پرسشنامهای در باره موضوع مورد نظر پرسیده میشود؛ در این روش گزارشهایی برای یکایک افراد در باره وضع احتمالی آینده ارسال و از آنان خواسته میشود تا بر مبنای تجربهها و آگاهیهای خود، این گزارشها را اصلاح کنند، و مجموعه پرسشهای اصلاح شده، پس از اعمال نظرات رسیده و طبقهبندی، مجدداً برای کلیه اعضا فرستاده و آنقدر این کار تکرار میشود تا توافق نظر نهایی حاصل شود. لازم به ذکر است که این افراد با یکدیگر رو به رو نمیشوند و حتی ممکن است از وجود هم نیز اطلاعی نداشته باشند.
روش شناسی/Methodology: یک روش مستند برای مدیریّت پروژه، شامل روشهای اجرایی، تعاریف، مقرّرات و مسئولیتها. یکی از بحثهایِ اساسی در تحلیلِ فلسفیِ علم این است که علم از چه روشی در شناختِ جهان استفاده میکند؛ این روش چه ارزیابیِ فلسفیای دارد و ما را به چه دانشی از جهان میرساند.
روش همبستگی/Correctional Method: روش مشاهده و بررسی وجود ارتباط بین دو واقعه، متغیر یا آزمودنیها، تحت شرایط یکسان. این روش اگر چه میتواند اطّلاعات زیادی در اختیار محقق قرار دهد، ولی به او این اجازه را نمیدهد که بهطور مستقیم ارتباط علت و معلولی را درخصوص آن دو واقعه یا آن دو متغیر استنباط کند. همچنین در این روش در مقایسه با روش تجربی به جای آن که محققان تغییراتی را خود بهوجود آوردند یا شرایطی را بر آزمودنیها تحمیل کنند، پدیدههایی را مورد مطالعه قرار میدهند که در حال حاضر وجود دارند و نیازی به دستکاری آنها نیست؛مثل بررسی رابطه رفتار دانشآموز در مدرسه با وضعیت اقتصادی یا پایگاه اجتماعی خانواده یا ارتباط تأخیر در یادگیری و رفتارهای وسواسی کودکان در بزرگسالی.
اتصال و ارتباط بین دو چیز یا دو پدیده
روشهای فعال آموزش/Active Learning Methods: روش تدریس فعال
انتهای پیام/