دانشیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان معتقد است دیپلماسی علمی برای رفع تصویر سازی های منفی رسانه های غربی ضرورت دارد.
کد خبر: ۸۹۵۵۳۰۹
|
۰۷ آذر ۱۳۹۶ - ۰۹:۲۸

به گزارش خبرگزاری بسیج، دانشیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان معتقد است دیپلماسی علمی برای رفع تصویر سازی های منفی رسانه های غربی ضرورت دارد و اختلافات، سو برداشتها و سو تفاهم های بین ایران و ترکیه را به حداقل کاهش می دهد، و درحالی که برداشت مثبتی از چشم انداز روابط ایران و ترکیه وجود دارد اما رسیدن به حجم مبادلات تجاری 30 میلیارد دلاری تا سال 2023 انتظاری خوش بینانه است.

علی امیدی در معرفی خود، اظهار داشت: دانشیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان است و حدود 15 سال است که عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دپارتمان علوم سیاسی، این دانشگاه بوده و در مقاطع مختلف تدریس می کند.

دانشیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان در ادامه با اشاره به این که در گوگل جستجو کنید کتابها و آثارم را می بینید، تصریح کرد: یکی از تفاوتهای من با بقیه همکارانم این است که  تحلیلهای سیاسی  روز در سایتهای معتبر زیاد می نویسم.

امیدی در پاسخ به این سوال که بیشتر روی چه مسائل سیاسی فعالیت می کند، اظهار داشت: کلا حوزه تخصصی ام سیاست خارجی ایران و تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران برای ناظرین بین المللی  است.

رابطه با دانشگاه مرمره چگونه آغاز شد؟

 دانشیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان در پاسخ به این سوال، گفت: اردیبهشت سال 1396 بود که یک استاد علوم سیاسی ترک بنام ارهان دوگان از دانشگاه مرمره ترکیه با من تماس گرفت از طریق همان سازوکاری که در سیستم دانشگاهی هست و گفت که مایل است بیاید دانشگاه اصفهان بازدیدی داشته باشد و پتانسیلهای همکاری  مشترک را مورد بررسی قرار دهیم  به هر حال این استاد به همراه شش نفر از دانشجویانش در مقاطع مختلف به ایران سفر کردند. در اینجا جلسات مختلفی با آنها داشتیم در گروه معرفی شدند، با اساتید صحبت کردند، با مسئولین دانشگاه صحبت کردند، کلاسهای آموزشی و سبک آموزشی خودمان را به آنها نشان دادیم. دانشجویان در مقطع تحصیلات تکمیلی با آنها صحبت کردند. تجربه خیلی خوبی بود.

وی در ادامه با تاکید بر این که در کل هدفشان این بود که همکاریها ادامه داشته باشد خوشبختانه ارتباطات دو تا استاد ادامه پیدا کرد، اظهار داشت: این دانشیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان بعنوان رابط همکاری دانشگاه اصفهان در دانشگاه مرمره ترکیه، و آقای ارهان دوگان هم بعنوان رابط همکاری دانشگاه مرمره در دانشگاه اصفهان انتخاب شده اند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دپارتمان علوم سیاسی، افزود: صحبت هایی برای ساختار مند شدن این همکاری انجام گرفت و مقرر شد یک سند همکاری تنظیم شود و پیش نویس سند همکاری آماده شد.

وی گفت:  روال کار دانشگاههای ترکیه این است که برای هر نوع قرار داد با دانشگاههای دیگر جهان اسناد مربوطه باید به تایید وزارت خارجه ترکیه برسد، آنها پیش نویس سند همکاری را به وزارت خارجه ترکیه فرستادند که این فرایند ادامه دارد و یک مقدار زمان می برد تا نهایی شود.  

امیدی ادامه داد: آنها به هر حال بعد از مدتی مشتاق بودند که این همکاری و روابط ادامه پیدا کند و از ما دعوت کردند که در پاسخ به سفرشان آمادگی میزبانی هیئتی از اساتید و دانشجویان اصفهان را در دانشگاه مرمره دارند. هماهنگی های لازم انجام شد و در 22 آبان 1396به همراه 5 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی شامل دو نفر فوق لیسانس و سه نفر دکتری عازم ترکیه دانشگاه مرمره شدیم.  آنها اقامتگاه پیش بینی و به گرمی میزبانی کردند.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: برای این که کاری نظام مند و مفید انجام شود، هماهنگی هایی شد که ترکیبی از دانشجویان (فوق لیسانس و دکتری) در این سفر حضور داشته باشند، اکثریت این دانشجویان در رابطه با یک موضوعی از روابط ایران و ترکیه بحث کنند، همچنین این استاد دانشگاه اصفهان هم بعنوان سخنران اصلی معرفی شده است.

امیدی ادامه داد: استاد مربوطه آقای ارهان دوگان بعنوان هماهنگ کننده طرف ترک هم مقدمات یک کنفرانس دانشجویی در سطح محدود با تعدادی از دانشجویان خودشان را فراهم کردند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دپارتمان علوم سیاسی خاطرنشان کرد: در دانشگاه مرمره با دانشجویان و اساتید صحبت هایی انجام گرفت و با استقبال آنها مواجهه شدیم.

امیدی افزود: ملاقاتی هم با معاون رئیس دانشگاه مرمره داشته و هدیه دانشگاه اصفهان را تقدیم کرده است، در این ملاقات راجع به پتانسیلهای همکاری بین دانشگاه اصفهان و دانشگاه مرمره صحبت شده که به گرمی از آن استقبال کرده اند.

وی در پاسخ به سوال مبنی بر این که قبلا چنین همکاری در دانشگاههای ایران وجود داشته، بیان کرد:  قطعا وجود داشته است. دانشگاه اصفهان خردادماه سال جاری کنفرانس سه جانبه ایران، آلمان و فرانسه را برگزار کرد، این کنفرانس آبان ماه هم در فرانسه برگزار شد که تعدادی از اساتید در آن حضور داشتند.

امیدی یادآور شد: معمولا و تا آنجا که در جریان است این گونه تبادل بین اساتید بوده، ولی این که یک استاد، تعدادی دانشجو را بردارد و بیاید و صحبت کنند و کلاسهای را تجربه کنند، شاید بوده ولی امیدی ندیده و اطلاعی هم ندارد.

این پیشنهاد شما بود یا آنها؟

 وی در پاسخ به این سوال  با تاکید بر این که آنها این ابتکار عمل را بخرج دادند، ابتدا آنها آمدند، اظهار داشت:. خوشبختانه در ترکیه با هر دانشجو و استادی صحبت کرده است خیلی تصویر مثبتی از اصفهان دارند و این خیلی ارزشمند است. وقتی شما از یک شهر تصویر مثبت داشته باشید از مظاهر آن شهر هم تصویر مثبتی خواهید داشت که یکی از مهمترین مظاهر شهر اصفهان دانشگاه اصفهان است. چون اینها رشته های علوم سیاسی بودند خب قطعا باید به دانشگاه اصفهان می آمدند نمی توانستند به دانشگاه صنعتی اصفهان بروند.

امیدی یادآور شد: دانشگاه مرمره یک دانشگاه با رشته های مختلف است، دانشگاههای ترکیه مثل دانشگاههای ایران نیست که پزشکی و غیر پزشکی جدا باشد، آنها تحت یک مدیریت واحد هستند در نتیجه این دانشگاه یکی از بزرگترین دانشگاههای ترکیه است. ابتکار عمل از آنها بود و این راه را باز کردند و دانشگاه اصفهان این راه را ادامه داد و انشاالله در آینده هم ادامه داشته باشد.

این روابط  و سفرها چه فایده ای دارد؟

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در پاسخ به این سوال گفت: یکی از مهمترین دستاوردها این است که جوانان و نخبگان با میراث مشترک یکدیگر آشنا می شوند. ایران و ترکیه میراث مشترک زیادی دارند؛ مثلا در زبان ترکی گفته می شود که بیش از 6 هزار کلمه فارسی  وجود دارد ولی تلفظ آن کمی متفاوت است. بسیاری از اسامی که ترکها  برای دختران و پسران انتخاب می کنند فارسی است.

وی افزود: قبلا در دربار ترکیه و امپراتوری عثمانی مکاتبات رسمی و علمی و ادبیاتی به زبان فارسی صورت می گرفته است،  زبان عربی هم بود اما فارسی، زبان ادببات، مکاتبات رسمی، دیوانی و درباری بوده است. همچنین بیش از 18هزار نسخه خطی فارسی در دانشگاهها و کتابخانه های ترکیه موجود است، پس آگاهی از میراث مشترک یکی از مهمترین فواید است.

امیدی گفت: خب همه چیز را همگان دارند خصوصا که ترکیه خودشان را یک کشور پیشرفته و بخشی از اروپا تلقی می کنند. آنها  با  دانشگاههای اروپایی و امریکایی رقابت می کنند. یعنی الگوشان اروپا و امریکا است. نمی گویم که دانشگاههای خیلی پیشرفته ای دارند اما دانشگاههایی دارند که در سطح جهانی مطرح هستند و از این جهت جلوترند و از این نظر برای غنی سازی تجربه و توسعه علمی کشور و دانشگاههای  می شود از تجربه آنها استفاده کرد.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد، خاطرنشان کرد: فایده سوم کاهش سوء تفاهم ها است، وقتی افراد دورادور با تصویرسازی خبرگزاریهای مغرض از یکدیگر آگاهی می یابند فاصله ها زیاد می شود. در حالی که وقتی مردم چهره به چهره با هم صحبت می کنند خواهند فهمید که تصویر سازی های منفی درست نیست. بنابراین تصویر منفی که رسانه های غربی از ایران ایجاد کرده اند با ملاقات های حضوری فاصله بین ملت ها کم می شود و سو تفاهم ها به حداقل می رسد. یعنی هر چه تبادل مردم، دانشجویان، اساتید و دانشگاهیان بیشتر باشد این اختلافات، سو برداشتها و سو تفاهم ها به حداقل کاهش می یابد.

وی تصریح کرد: با این سفر دانشجویان ترک فهمیدند که دانشجویان ایرانی خیلی مستعد هستند ، ایرانی ها و ترکها وجوه مشترک زیادی دارند و پتانسیل های همکاری هم زیاد است.

دیپلماسی خط دو و یا دیپلماسی علمی 

دانشیار دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه اصفهان گفت: دید و بازدید اساتید و دانشجویان در نظریه های دیپلماسی تحت عنوان دیپلماسی خط 2 و یا دیپلماسی علمی مطرح می شود. بعد از بحران سوریه اختلافات ایران و ترکیه خصوصا اختلافات سیاسی زیاد شد و این هم در تجارت اقتصادی ایران تاثیر گذاشت و مبادلات تجاری کاهش یافت و در رسانه های داخل هم خصوصا در وب سایتها شاهد انتقادهایی از سیاستهای اردوغان بودیم. یعنی روندی که خصوصا بعد از بحران سوریه علیه سیاستهای اردوغان در مطبوعات و رسانه های داخل ایران شکل گرفت روند منفی بود هرچند مقامات کشور خیلی مواضع دیپلماتیک نشان دادند و سعی کردند مسائل را مدیریت کنند.  معمولا وقتی که بین دو کشور اختلافات بروز کند و برخی از این اختلافات سوء تفاهمات و سو برداشتها باشد، فاصله ها زیاد شود یکی از راههایی که  می شود این ها را کاهش داد این است که ارتباط نخبگان دو کشور بیشتر شود.

امیدی اظهار داشت: این که ترکیه جامعه دمکراتیک است انتخابات به صورت منظم در آنجا برگزار می شود و نخبگان در مطبوعات قلم می زنند در تلویزیون مصاحبه می کنند و اینها می توانند در روند افکار عمومی تاثیر بگذارند و دولت هم نسبت به افکار عمومی خودش حساس است؛ چون یک دولت دمکراتیک همیشه سایه انتخابات را بالای سر خودش می بیند، موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

وی گفت: از این جهت وقتی که نخبگان جامعه که اساتید جامعه یکی از مصادیق آن هستند با نخبگان و همتایان خودشان ارتباط مستمر سیستماتیک و علمی داشته باشند می توانند با تحلیل های درست از قضایا؛ نه تحلیل های صرفا روزنامه ای و جنجالی  که روزنامه ها از آن استفاده می کنند و هدف تحریک و ترغیب مخاطب و افزایش تیراژ است و در نتیجه از مسیر درست و بی طرفانه خارج می شوند نقش مهمی داشته باشند.

امیدی معتقد است: دانشگاهیان سعی در تقرب حقیقت دارند. آنها می توانند تصحیح کننده سوء تفاهماتی که بین دو ملت فاصله ایجاد می کند باشند و سوء تفاهمات را به حداقل برسانند، بر زمینه های مشترک دو ملت تاکید شود، خود آگاهی ایجاد شود و برجسته سازی شود.

کنفرانس با دو زبان ترکی و انگلیسی ارائه شد

امیدی گفت: کنفرانس مزبور به  دو زبان ترکی  و انگلیسی برگزار شد.

چشم انداز روابط ایران و ترکیه مثبت است

دانشیار دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: موضوع سخنرانی که در این کنفرانس ارائه کرده است، چشم انداز روابط ایران و ترکیه بوده، و راجع به چشم انداز روابط ایران و ترکیه تا سال 2023 نگاه مثبتی دارد.

حجم مبادلات تجاری دو کشور به 30 میلیارد دلار تا سال 2023 انتظار خوش بینانه است 

امیدی با یادآوری این که مسئولین دو کشور گفته بودند که بایستی تا سال 2023 یا در  بعضی منابع هم تا سال 2018 حجم مبادلات تجاری خود را به 30 میلیارد دلار می رسانند، تاکید کرد: این موضوع انتظاری خوشبینانه داشت. دلایل خاص خودم را دارم که نمی توانیم به این هدف برسیم، بخش اعظم درآمد ما از طریق نفت و فرآورده های نفتی بدست می آید، یا نفت صادر می کنیم یا گاز و فرآورده های پتروشیمی و یا مس و آهن؛ یعنی اینها بیشتر اقلام صادراتی ایران هستند، کالاهای سرمایه ای هستند، ما نمی توانیم نفت صادر کنیم و کالاهای مصرفی وارد کنیم. تا الان مسیر روابط ایران و ترکیه به این صورت بوده که ایران  نفت و گاز به ترکیه صادر می کرده و ترکیه یک تعداد کالاهای مصرفی و یک سری کالاهایی واسطه ای مثل آهن به ایران صادر می کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، ادامه داد: خب ایران هدفش این نیست، نظرش این است ایران که کالای سرمایه ای به ترکیه صادر می کند ترکیه هم بایستی بیایید اینجا سرمایه گذاری کند و نبایستی با صادرات اقلام مصرفی مانند لباس و آهن و اینها موازنه تجاری داشته باشد.

ترکیه پتانسیل لازم برای سرمایه گذاری در ایران ندارد

دانشیار دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: معتقدم که واقعا ترکیه نمی تواند بخش اعظم نیازهای سرمایه گذاری ایران را تامین کند. درست است که ترکیه تا سال 2023 به واردات بیشتر انرژی مثل نفت و گاز نیاز دارد  ولی پتانسیل اقتصادی ترکیه در حدی نیست که بتواند نیازهای سرمایه گذاری ایران را تامین کند. مثلا وزارت نفت ایران اعلام کرده که بیش از 200  میلیارد دلار در طی چندسال آینده در صنعت نفت و گاز نیاز به سرمایه گذاری دارد، ترکیه واقعا چند درصد از این سرمایه گذاری را می تواند تامین کند؟ عملا می بینیم که بخش خیلی نازلی است.

امیدی تاکید کرد:  بنابراین ایران یک درآمد ارزی محدود داشته و درآمد ارزی محدود ناشی از صادرات کالاهای سرمایه ای است. ایران سرمایه و ثروت ملی را صادر می کند و ترکیه نباید انتظار داشته باشد که در ازای این صادرات فقط کالاهای مصرفی به ایران صادر کند. انتظار داریم که آنها پول بیاورند و سرمایه گذاری کنند.

وی افزود: معتقدم که ظرفیت اقتصادی ترکیه به گونه ای نیست که بتواند نیازهای سرمایه گذاری ایران را تامین کند و قطعا حجم معادلات تجاری ما بین 10 تا 20 میلیارد دلار از امسال تا سالهای آینده نزدیک دور بزند.

دانشیار دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه اصفهان گفت: ایران کلا دنبال تنوع سازی شرکای تجاری خودش است و نخبگان ایرانی معتقدند که  بعضی کشورها بهتر می توانند فناوریهای پیشرفته را به کشور ما انتقال دهند در نتیجه بخشی از این درآمدهای نفت و گازی که صادر می کنیم برای سرمایه گذاری و واردات فناوریهای پیشرفته نیاز است و این هم بهتر است از طریق اروپا، ژاپن و کره جنوبی انجام شود. رابطه ایران با ترکیه در وضعیت خوبی است در آینده هم خوب خواهد بود ولی نباید یک برآورد خیلی خوش بینانه ای داشته باشیم.

 وی تاکید کرد: معتقدم هر چه بتوانیم باید روابط خودمان را خصوصا در حوزه اقتصاد توسعه دهیم؛ وقتی پیوندها عمیق باشد و خصوصا در بعد اقتصادی و فرهنگی دو کشور در روابط خود  بکوشند؛ قطعا نقاط منفی به حاشیه  می روند. باید تلاش شود پیوندهای تجاری و فرهنگی را با ترکیه خیلی توسعه  داد و این برای آینده صلح و امیت ما خیلی مفید خواهد بود.

امیدی تصریح کرد: مبادله تجاری ایران با ترکیه در سال 2016 حدود 9 میلیارد دلار بوده است که طبق برآوردهای قبلی بایستی 25 میلیارد دلار می شد. البته متغیرهای خارجی مانند تحریم ها، کاهش صادرات نفت، کاهش قیمت نفت تاثیر منفی داشته است، در مجموع برای حجم مبادلات مورد نظر،  طرف ترک باید به پروژه های زیر ساختی ایران تمایل پیدا کند.

موضوع ارائه دانشجویان چه بود؟

امیدی همچنین در پاسخ به این سوال گفت: یکی از دانشجویان ما راجع به روابط ایران و امریکا در دوره ترامپ  و تاثیرش در آینده روابط ایران و ترکیه بحث کرد و جمع بندیش این بود که ترامپ یک نگاه ضد ایرانی دارد و هر کشوری که به دنبال گسترش روابط با ایران باشد مانع خواهد شد.

وی افزود: یکی از دانشجویان هم در رابطه با نقش استقلال کردستان بر امنیت ایران و ترکیه صحبت کرد و تحلیلش این بود که هر دو کشور ایران و ترکیه مخالف تشکیل یک کشور کردی در منطقه هستند و یکی از زمینه هایی است که می توانیم انتظار داشته باشیم که همکاریهای استراتژیک بین دو کشور افزایش پیدا کند.

امیدی اظهار داشت: موضوع ارائه یکی از دانشجویان هم راجع به شعر معروف مولانا در خصوص انگور و استفاده از این استعاره بود و دانشجوی ما از این شعر مولوی استفاده کرد تا بگوید اختلاف ملت ها بعضا به این شعر مولوی شباهت دارد.

وی ایران هراسی در رسانه های غربی و سینمای هالیوود را از دیگر موضوعات ارائه دانشجویان در کنفرانس دانشجویی دانشگاه مرمره ترکیه عنوان کرد.

چه قدر ترکها به این موضوعات معتقدند

امیدی در پاسخ به این سوال گفت: متاسفانه یا خوشبختانه قبله آمال نسل جدید ترکیه اروپا و غرب است، یعنی آنها اروپایی و غربگرا شده اند و در واقع سیاستهای آتاتورک در نسلهای آینده تاثیر گذاشته و این یک فرهنگ غالب است، خیلی هم ابراز اشتیاق نکردند و برخوردشان عادی بود.

آیا در آینده هم همکاری می کنید

وی در پاسخ به این سوال تصریح کرد:  قطعا همکاری ادامه خواهد داشت، این آغاز کار بود و امیدواریم که به زودی این سند همکاری دو کشور به امضای روسای دو دانشگاه برسد که یا دانشگاه اصفهان از رئیس دانشگاه مرمره دعوت می کند و یا آنها از رئیس دانشگاه اصفهان دعوت خواهند کرد و ما انشاالله این را امضا می کنیم و همکاری بین دانشگاه اصفهان و دانشگاه مرمره را سیستماتیک می کنیم.

وی خاطرنشان کرد: اصلا یکی از استراتژیهای دانشگاه اصفهان بین المللی سازی است؛ بدین مفهوم که طبق برآوردهای اولیه 30 درصد دانشجویان ما باید خارجی باشند و رابطه دانشگاه اصفهان و دانشگاه مرمره هم در راستای همان سیاست بین المللی سازی انجام گرفته است.

 چطور ممکن است از چه کشورهای دیگر دانشجو بیاوریم ؟

 امیدی در پاسخ به این سوال گفت: بیشتر با کشورهایی که با ما قرابت فرهنگی دارند مثل افغانستان، تاجیکستان، عراق، سوریه، ازبکستان، برای فرآیند بین المللی سازی دانشگاه اصفهان پتانسیل وجود دارد.

آیا دانشحویان ما هم می روند

وی در پاسخ به این سوال یادآور شد: وزارت علوم یک بودجه ای برای دانشجویان خصوصا دکتری پیش بینی کرده و سعی می شود در راستای همان بین دانشجویان  یک چارچوبی ایجاد کنیم که این تبادل هم انجام شود.

منبع: خبرگزاری علم و فناوری

ارسال نظرات