«عملیات مروارید»؛ یکی از مدرن ترین نبردهای دریایی قرن بیستم

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نداجا) یکی از نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران می باشد که مسئولیت حفاظت و حراست از آب های سرزمینی، فلات قاره و مناطق انحصاری، اقتصادی و جزایر جمهوری اسلامی ایران کشور در برابر هر گونه  تجاوز نظامی خارجی را دارد.

 

«عملیات مروارید»

در روز 7 آذر 1359 نیروی دریایی جمهوری اسلامی در یک عملیات دریایی 12 ساعته بنام  «عملیات مروارید»، با حمله به اسکله های نفتی عراق و تصرف آن ها، ارتش بعث را در جبه دریا شکست داد.

دو ماه از شروع جنگ تحمیلی می گذشت. ارتش عراق ، خرمشهر را به اشغال  درآورده بود و همزمان آبادان را در محاصره داشت. عملاً نیروهای زمینی ایران در حال تدافعی قرار داشتند و شرایط سختی بر نیروهای مسلح ایران حاکم بود. هرچند آنچنان که از  رجزخوانی های صدام حسین برمی آمد، عراقی ها از همان ابتدای جنگ قصد داشتند به موازات پیشرفت در مرزهای زمینی غرب و جنوب با ورود به مرزهای آبی ایران به منطقه حیاتی خارک و بوشهر رسیده و بر خلیج فارس مسلط شوند، اما نیروی دریایی ایران دست پیش را گرفت و ارتش عراق را در مناطق دریایی غافلگیر کرد.

در اوایل آذرماه 59 بود که نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران، عملیاتی تهاجمی و غافلگیرانه را کلید زد. «عملیات مروارید» که با پشتیبانی نیروی هوایی پی ریزی شده بود،  نابودی تاسیسات هشدار سریع دشمن مستقر در سکوهای الامیه و البکر و به مبارزه کشاندن و نابودی شناورهای دریایی عراق را دنبال می کرد.

عملیات مروارید در بعدازظهر روز ششم آذر با حمله جنگنده شکاری های اف-4 فانتوم و اف-5 تایگر به فرودگاه های اطراف بصره آغاز شد و نیروهای بعثی را غافلگیر کرد. ساعتی از شب نگذشته بود که ناوچه های گروه رزمی 421 نیروی دریایی، چند یگان تکاور را در سکوهای مینا، البکر و خورالامیه پیاده کردند. این مرحله از عملیات توسط یگان هایی از هوانیروز مجهز به بالگردهای کبرا و  اِی.بی  214 و شینوک پشتیبانی می شد.

سکوهای سه گانه مناطقی بودند که از سوی نیروهای عراقی به عنوان ایستگاه های ردیابی و رهگیری استفاده می شد، این چنین بود که تکاوران نیروی دریایی پس از پیاده شدن در  سکوها، ابتدا محافظان عراقی آن را از پای درآورده و سپس مشغول مین گذاری شدند. دقایقی بعد صدای انفجارهای شدید در سکوهای الامیه و البکر خواب را از چشمان عراقی ها ربود و ولوله ای در میان نیروهای صدام برانگیخت. همزمان با انفجار سکوها، ناوچه های موشک انداز پیکان و جوشن ورودی های بنادر فاو و  ام القصر را مسدود کردند و 60 فروند کشتی لنگر انداخته در این بنادر را به دام انداخته و به سوی تاسیسات این دو بندر آتش گشودند.

یکی از مدرن ترین نبردهای دریایی قرن بیستم

آنچنان که بعدها گفته شد طبق پیش بینی های طراحان ایرانی عملیات مروارید، نیروی دریایی عراق مجبور بود در واکنش به حملات شبانه ایران، با تمام توان نیروی دریایی خود به میدان بیاید. همینطور هم شد که عراقی ها در سحرگاه روز 7 آذر با دو گروه از قایق های اژدرافکن پی-183 و پنج فروند ناوچه پی- 205 و پی- 205 ای یک ضدحمله دریایی را آغاز کرد. از این لحظه بود که یکی از مدرن ترین نبردهای دریایی قرن بیستم با پرتاب متقابل موشک از سوی دو طرف آغاز شد. شناورهای ایرانی و عراقی به تبادل آتش پرداختند. موشک های بی جی ام- 86 هارپون ایرانی چندین هدف را مورد اصابت قرار دادند و دو ناوچه اوزا را از ناوگان عراقی ها گرفتند.

اینجا بود که عراقی ها بی محابا به سوی ناوچه ایرانی پیکان حمله کردند. پیکان ساعتی مقاومت کرد اما در نهایت مجبور شد تقاضای پشتیبانی هوایی کند. اینجا بود که در راستای هماهنگی های پیشین میان نیروهای هوایی و دریایی، دو فروند جنگنده شکاری فانتوم مجهز به موشک های ای جی ام -65 ای ماوریک از پایگاه ششم شکاری بوشهر به پرواز درآمدند و به منطقه اعزام شدند.

جنگنده های نیروی هوایی در راه بودند که ناوچه پیکان مورد اصابت دو فروند موشک قرار  گرفت. موشک اول به پاشنه ناوچه اصابت کرد و امکان هدایت آن را از ناخدا سلب کرد. با این حال نیروهای سوار بر پیکان تحت فرماندهی ناخدا همتی همچنان با شلیک سلاح های باقیمانده و سلاح های انفرادی به دفاع از ناوچه زخمی مشغول بودند. دومین موشک  به بدنه کشتی اصابت کرد که تعدادی از ملوانان و افسران عزیزمان شهید شدند.

رضا خدری خبرنگار و عکاس جبهه و جنگ