اختراعی کاربردی برای تامین سلامت کارمندان/ بیماری های اسکلتی عضلانی را در محیط کار مهار کنید

مصطفی وقاری مقدم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بسیج گفت: با توجه به وجود مشکلات عدیده در حوزه سلامت کارمندان، علاقه مند شدم در این زمینه رشته ای را انتخاب کنم تا بتوان در راستای تأمین سلامت کارمندان گام برداشت. در حوزه سلامت در محیط کار و تطابق محیط کار با نیروی انسانی، بحث های بسیاری وجود دارد و ارگونومی علمی است که به تطابق محیط کار با انسان می پردازد.

وی ادامه داد: معمولاً روال بدین صورت است که در محیط کار، افراد خود را با شرایط محیطی وفق می دهند و با تجهیزات موجود از قبیل میز و صندلی و ... سازگار می شوند؛ اما ارگونومی به این موضوع می پردازد که چگونه می توان محیط را با توجه به خصوصیات فیزیکی بدن انسان به گونه ای تنظیم نمود که اسباب آسایش و راحتی را برای فرد فراهم نماید.

وی افزود: تاکنون سه عدد اختراع را در زمینه ارگونومی به ثبت رسانده ام و سه اختراع دیگر در مرحله ثبت اختراع قرار دارد. گروه کاری ما متشکل از 4 نفر است که به صورت تخصصی در حیطه ساخت محصولات ارگونومیک فعالیت می کند. مقصود و هدف ما این است که سلامت را در محیط کاری ارتقاء دهیم و همچنین با ساخت محصولات ارگونومیک، اسباب آسایش را حتی در محیط زندگی شخصی افراد فراهم کنیم.

مدیر مجموعه طراحی و تولید محصولات ارگونومیک خاطر نشان کرد: بخشی از کار ما مربوط به همکاری با سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری است که مخترعین و مبتکرینی که برای ثبت اختراع به سازمان مراجعه می کنند، به منظور طراحی نقشه های صنعتی و امور ثبت اختراع به ما ارجاع داده می شوند. تیم طراحی ما نقشه های فنی مورد نیاز را تهیه و ایده های خام را با استفاده از نرم افزار طراحی می کند. پس از آن تا جایی که امکان داشته باشد، نمونه اولیه با استفاده از دستگاه پرینتر سه بعدی ساخته می شود. طرح در صورتی که کارایی و استقبال لازم را داشته باشد، برای تولید انبوه از طریق سازمان بسیج علمی و پژوهشی اقدام می شود.

وحید صباغی، فارغ التحصیل رشته مهندسی مکانیک از دانشگاه صنعتی بیرجند در گفتگو با خبرگزاری علم و فناوری بیان کرد: وظیفه ای که تیم طراحی و تولید در گروه ما به عهده دارد، طراحی و تولید محصولات ارگونومی است؛ اما وجه تمایز این طراحی این است که طراحی مفهومی محصول با دیدگاه ارگونومی تلفیق شده؛ یعنی ما طراحی را با استفاده از پارامترهای آنتروپومتری یا همان ابعاد بدن انسان انجام می دهیم، چون این محصول با استفاده کننده آن متناسب سازی می شود. فرآیند کار در گروه ما بدین صورت است که پس از اینکه پروسه طراحی محصول طی شد، با استفاده از فرآیند نمونه سازی سریع و تکنولوژی پرینتر سه بعدی، نمونه اولیه تولید می شود.  

وقاری مقدم در ادامه گفت: یکی از محصولاتی که ما در مجموعه خود روی آن ایده پردازی کردیم، طراحی و ساخت آرم پد ارگونومیک است. وی در خصوص اینکه چگونه به فکر طراحی این محصول افتاد، گفت: وقتی فردی پشت سیستم می نشیند، ساعد دست با لبه های تیز میز برخورد می کند. همچنین به هنگام کار با صفحه کلید حالت غیر استانداری ایجاد می شود که باعث ایجاد حس ناراحتی در مچ دست می گردد؛ لذا برای رفع این مشکل و ناراحتی، به فکر طراحی محصولی افتادیم که حس درد را ایجاد نکند.

وی سپس در خصوص آرم پد ارگونومیک توضیحاتی را ارائه داد و تصریح کرد: این وسیله نمونه اولیه ای است که با استفاده از پرینتر سه بعدی ساخته شده و از یک بارو ،گیره ای که به میز وصل می شود و یک پد که دست روی آن قرار می گیرد، تشکیل شده است. بعد از اینکه توانستیم ایرادات اولیه آن را رفع کنیم برای ساخت نمونه صنعتی آن اقدام کردیم.

 وی همچنین تأکید کرد: ساخت نمونه صنعتی آن را، با استفاده از آلومینیوم و دستگاه CNC انجام دادیم که این نمونه در حال حاضر نیاز به سرمایه گذاری دارد تولید انبوه این دستگاه باعث می شود که فرد تسلط بیشتری روی میز کار خود داشته باشد. همچنین از تماس ساعد با نقاط تیز میز جلوگیری می شود، کار کردن با کیبورد و  کار کردن با موس را راحت تر می کند. با استفاده از چرخشی که روی میز دارد تسلط خوبی روی میز می توان داشت و مچ و زاویه آرنج در حالت استاندارد و ارگونومیک قرار می گیرد.

وقاری مقدم بیان نمود: در حال حاضر در این  مجموعه 4 نفر به صورت مستقیم و 4 نفر به صورت غیر مستقیم مشغول به کار هستند. درچشم انداز یکساله انتظار داریم که بتوانیم زمینه اشتغال را افزایش دهیم.

حسین بیجاری فارغ التحصیل رشته مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی بیرجند در گفتگو با خبرگزاری علم و فناوری گفت: حدود 6 ماه است که به عنوان سرپرست تیم بازیابی و توسعه برند این مجموعه فعالیت می کنم. ما در این مجموعه با سرلوحه قرار دادن شعار «حس خوب راحتی با طعم ارگونومی» در حال فعالیت هستیم.

 وی افزود: ما در کشور حدود چهار میلیون و ششصد هزار نفر کارمند اداری داریم که اگر دقت کنیم 8 ساعت پشت میز می نشینند، علاوه بر آن عادات روزمره بسیاری هستند که مجبوریم در حالت نشسته انجام دهیم. از طرفی 75 درصد کارها در کشورهای صنعتی به صورت نشسته انجام می شود. 70 درصد کارها در  ایالات متحده و 75 درصد در کشورهای نیمه صنعتی به صورت نشسته انجام می شود همین خودش باعث بروز اختلالات اسکلتی عضلانی در محیط کار می شود و همان طور که می دانیم  ناراحتی های اسکلتی عضلانی در محیط کار رتبه ی دوم بیماری های شغلی را بعد از بیماری های تنفسی داراست.

مدیر مجموعه طراحی و تولید محصولات ارگونومیک افزود: همچنین در محیط های صنعتی در کارخانجات بسیاری از کارگران مجبورند در ایستگاه های کاری غیر ارگونومیک مشغول کار باشند که این خود باعث بروز بیماری های اسکلتی عضلانی و کاهش بهره وری  در افراد می شود. از این رو ما بر آن شدیم که در قالب یک شرکت دانش بنیان فعالیت خود را ادامه می دهیم و این محصولات را به بازار ارائه می دهیم .

کار تیم ما در این مجموعه حفظ سلامت در محیط کاری افزایش بهره وری از طریق مداخلات ارگونومیک، تولید محصولات ارگونومیک و ارائه یک سری محصولات ارگونومیک است که به وسیله آن بتوان محیط کار را متناسب با  کارمندان ایجاد کرد.

 یکی از مشکلات شایع  در محیط کار بروز سندروم  تونل کارپال یا CTD  است که در حرکات تکراری مچ دست و خمش و پیچش های متعدد مچ دست اتفاق می افتد که ناحیه سندروم تونل کارپال دچار آسیب  شده و باعث مورمور شدن و گزگز در ناحیه ی دست می شود در نتیجه فرد مجبور می شود دستش را زیر آب سرد بگیرد .یکی از علت های بروز این سندروم استفاده از موس های معمولی است که به هنگام استفاده از آن ها و در استفاد های طولانی مدت  استخوان های مچ دست در حالت غیرمطلوبی قرار می گیرد و در استفاده های طولانی مدت که باعث بروز این مشکل می شود.

استفاده از موس های ارگونومیک یا ورتیکال باعث می شود که استخوان های رادیال و مچ دست در وضعیت خنثی قرار بگیرند و در استفاده های طولانی مدت مچ در حالت راحتی قرار گیرد و از بروز CTD یا همان سندرم تونل کارپال جلوگیری شود .

وی در انتها خاطر نشان کرد: مدل های مختلفی از این موس وجود دارد که متناسب با دست هر فرد که طراحی کردیم که باعث ارتقاء بهره وری در محیط کار خواهد شد .