به گزارش خبرگزاری بسیج از لرستان؛ آداب‌ورسوم و آیین‌های کهن در لرستان به‌عنوان یکی از خواستگاه‌های لُر و لک زبانان ایران کم نیست به‌گونه‌ای که برای هر مناسبت آیین خاصی وجود دارد که مردم امروزه کم‌وبیش از این آیین‌ها استفاده کرده و برخی از آن‌ها نیز کم‌کم به فراموشی سپرده‌شده است.
اولین شب زمستان به‌عنوان طولانی‌ترین شب سال را شب یلدا می‌نامند که در گویش لری «شُو چله» نام دارد که ریشه آن به هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد برمی‌گردد، در این شب دوستان و آشنایان طولانی‌ترین شب سال را با گرد هم آمد ن در منزل بزرگان فامیل با آداب‌ورسوم خاصی برگزار می‌کنند.
چارشو «دُر کنی» از رسوم کهن لرستان در شب یلدا
در شب یلدا با تاریک شدن هوا نوجوانان و جوانان لرستانی به پشت‌بام منازل همسایه رفته و شالی را به حیاط منزل آویزان می‌کنند که «شال دُر کردن» نام دارد و با سردادن شعار «امشو اول قاره، خیر د هونت بواره، نون و پنیره و شیره، کیخا حونت نمیره» از صاحب‌خانه می‌خواهند تا تنقلات شب یلدا را در شال آن‌ها بریزد.
چله کوچک و بزرگ در لرستان
اعتقادی هم چون چله کوچک و بزرگ بین مردم لرستان رواج دارد و معتقدند همه تحولات زمین گرما و سرما از روز اول چله و پایان چله شروع می‌شود و از این روز به بعد مردم خودشان را برای کشاورزی، سرما و هر چیز دیگری آماده می‌کنند.
درگذشته شب یلدا همه دورهم جمع شده و هر کس هر چه داشت بر سر یک سفره مشترک می‌گذاشتند و همه از آن استفاده می‌کردند و درواقع در ای شب سفره‌ها همه یکی می‌شدند.
«کاسم سا» از دیگر رسومی است که در بین مردم لرستان و در بیشتر مواقع اتفاق می‌افتد در این شب نیز سفره، کاسه و دیگ مردم لرستان یکی شده تا همه از فقیر و دارا یکی شده و شادی و جشن خود را تقسیم کنند.
گندم برشته تنقلات ویژه لرستان در شب یلدا
در زمان‌های گذشته چیزی به نام برنج در استان نبود و اولین غذای مردم در «شب چله» بوقلمون بود، در این شب تنقلاتی مانند کشمش، انار دون، قلنگ، گندم شیر، گردو و بادام استفاده می‌شده و هنوز هم استفاده می‌شود، که هرکدام از این اقلام را به دلیلی انتخاب کرده‌اند، به‌عنوان‌مثال انتخاب گندم به‌عنوان کشت و نماد حیات و قلنگ به خاطر رنگ و سبزی آن بوده است که امروز دیگر آن شب‌نشینی‌ها و کنار یکدیگر نشستن‌ها را نداریم و از شب چله فقط پخت‌وپز باقی‌مانده است.
«چهل سرود» رسمی که هنوز هم پابرجا است
در دور همی‌های این شب و سرگرمی‌های آن دوران «زورو صافونه» بود که بچه‌ها را به کشتی گرفتن وامی‌داشتند و از دیگر سرگرمی‌های رایج توسط بزرگ‌ترها آیین «چهل سرود» در آخر شب بود که این کار نوعی فال گرفتن است که با اشعار چهل سرود لکی انجام می‌شد و افراد به نیت‌های مختلف انجام می‌شد که بیشتر به نیت پسران و دختران جوان گرفته می‌شد.
زمانی که چهل سرود می‌گرفتند، اگر فال که همان بیت آخر است، معنی خوبی داشت، همه شروع می‌کردند به خواندن ابیات شاد و شادی می‌کردند.
در پایان شب نیز بزرگ خانواده یا کسی که سواد داشت شروع به خواندن داستانی از روی کتاب می‌کرد، این کتاب‌ها «شاهنامه»، یا کتاب «فلک ناز» یا کتاب «حمله حیدری» بود و یا امیرارسلان خوانی می‌کردند همه این کتاب‌ها به نظم بود و خواننده نیز آن‌ها را با آواز می‌خواند.
در آیین‌ها و آداب رسوم لرستان به‌ویژه شب یلدا چیزی جز کمک کردن و دست هم نوع گرفتن نیست و کارهایی که همه با مشارکت انجام می‌شد سبب گرد هم آمدن افراد می‌شد وزندگی‌ها رنگ و بوی خاصی داشت. به امید این‌که روزی برسد که آنچه حُسن آیین است را حفظ کنیم و خیلی از آیین‌ها که فرهنگ و رفتار است و سبب تحکیم و استحکام خانواده می‌شود زنده شود.
گزارش از مرضیه شیرخان چگنی
