به گزارش خبرگزاری بسیج استان چهارمحال و بختیاری؛ مقام معظم رهبری مدظله العالی به عنوان ولی امر با شناختی که از فضای مجازی داشته اند بارها اعلام کردند که فضای مجازی به اندازه انقلاب اهمیت دارد و عرصه فرهنگی عرصه جهاد است، ایشان فعالیت در فضای مجازی و معرفی اسلام را آنچنان مهم می‌دانند که اعلام کرده‌اند؛ به اعتقاد من، امروز ذکر مستحبی بعد از نمازها، کار فرهنگی و جهادی در فضای مجازی است.
- هدف دشمن ضربه به اسلام
متاسفانه در چند سال اخیر از بدو شروع کار تلگرام شاهد شبه افکنی و مورد هجمه قرار گرفتن مسائل دینی و بی ارزش نشان دادن ارزش‌های اسلام، نهی شدن معروفات و معروف شمردن منکرات بوده‌ایم که این امر موجب نگرانی اندیشمندان اسلام قرار گرفته است.
مَّا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ وَلَا ٱلْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍۢ مِّن رَّبِّكُمْ ۗ وَٱللَّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِۦ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ ۱۰۵
اين آيه، پرده از كينه توزى و عداوت مشركان و كفّار از يهود و نصارى، نسبت به مؤمنان برمىدارد. آنان حاضر نيستند، ببينند كه مسلمانان صاحب پيامبرى بزرگ و كتابى آسمانى هستند و مىخواهند نداى توحيد را به تمام جهان رسانده و با تمام تبعيضات نژادى و اقليمى و با تمام خرافاتِ مشركان و تحريفاتِ اهل كتاب مبارزه كنند و مانع عوامفريبى بزرگان آنان شوند. خداوند در اين آيه مىفرمايد: لطف و رحمت خداوند طبق ارادهى او به هر كسى كه بخواهد اختصاص مىيابد و كارى به ميل اين و آن ندارد كه آنها دوست داشته باشند يا نه!
- ارادهى قلبى و روحيّه باطنى دشمن را بشناسيد و هرگز به آنان تمايل پيدا »ما يودّ«...
- خيررسانى، از شئون ربوبيّت است. «خير من ربكم«
- توكّل به خدا كنيد و از كينه و حسادت دشمن نهراسيد. «واللّه يختص«
- حسادت حسود، هيچ اثرى در ارادهى لطف خداوند ندارد. «من يشاء«
- فضل و رحمت و هدايت خداوند، شامل همهى اقوام و ملل مى‌شود و اختصاصى به بنىاسرائيل وگروه خاصّى ندارد. «من يشاء واللَّه ذو الفضل العظيم«
پس می‌توان از آیات فوق فهمید که دشمن درصدد است تا به اسلام از راه‌های مختلف ضربه بزند و نخستین هدف آن جدا کردن مومنان از امکاناتی است که انسان را به خدا نزدیک می‌کند و تلگرام ابزاری مناسب برای اجرایی کردن اهداف دشمن از روش‌های زیر می‌باشد:
- هتک حرمت
- شبه افکنی
- شایعه‌پراکنی
- نهی از معروفات و معروف منکرات
- اختلاف افکنی
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا ٱسْمُهُۥ وَسَعَىٰ فِى خَرَابِهَآ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَآ إِلَّا خَآئِفِينَ ۚ لَهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا خِزْىٌۭ وَلَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ.
خرابى مسجد تنها با بيل و كلنگ نيست، بلكه هر برنامهاى كه از رونق مسجد بكاهد، تلاش در خرابى آن است. «منع مساجد اللَّه«
دشمن از در و ديوار مسجد نمىترسد، ترس او از زنده شدن نام خدا و بيدارى مسلمانان است. «ان يذكر فيها اسمه«
در برخی کانال‌های زد دینی با بد نشان دادن چهره مومنان و افرادی که به مساجد اهمیت می‌دهند باعث دل زدگی اشخاص می‌شوند در این کانال‌های تلگرامی با بیان اینکه چرا انسان باید پول خود را در راه ساخت مسجد صرف کند و بهتر است این پول به نیازمندان داده شود و مشکل آنان مرتفع گردد باعث ایجاد شبهه در دل انسان می‌شود ولی این در حالی است که هر کاری در جای خود باید انجام پذیرد، ساخت مسجد و مراکز آموزش دین موجب سستی دشمن و قدرت یافتن مسلمانان خواهد شد چرا که با گرد هم آمدن مسلمانان برای انجام فرایض دینی وحدت و همدلی در جامعه بیشتر می‌شود.
4-1. هتک حرمت
تلگرام یکی از پیام رسان‌هایی است که بیشترین رشد را در جهان داشته است و هتک حرمت‌های زیادی در این پیام رسان به مذاهب، ادیان و اشخاص مختلف به خصوص دین اسلام شده است که در اینجا باید با افرادی که هتک حرمت به مذاهب و ادیان را انجام می‌دهند برخورد شود اما چندین مشکل در این راستا وجود دارد که می‌توان به ناشناخته بودن منتشر کننده یا منتشر کنندگان، نویسنده متن یا طراح تصاویر و یا سازنده انیمیشن‌ها با این مزامین و همچنین احتمال اینکه منتشر کننده و دریافت کننده در یک کشور نباشند نیز اشاره داشت که این موارد، پیگیری را دشوار می‌کند.
»ق وَ الْقُرْءَانِ الْمَجِیدِ» «قاف، سوگند به قرآن مجید«.
خداوند در چندین آیه به احترام و عظمت قرآن اشاره کرده است که عظمت قرآن نشان دهنده عظمت و بزرگی دین اسلام است که کتاب آسمانی که همان هدایت کننده و چراغ راه مسلمانان است قرآن می‌باشد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوا۟ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ دِينَكُمْ هُزُوًۭا وَلَعِبًۭا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلِكُمْ وَٱلْكُفَّارَ أَوْلِيَآءَ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ» (مائده 57)
كيفر دنيوىِ توهين واستهزاى دين خدا و مقدّسات مذهبى، قطع رابطه است. «لا تتّخذوا...» (در روابط با ديگران، احترام مقدّسات يك شرط ضرورى است.)
شرط ايمان، داشتن غيرت دينى و تبرى از نااهلان است. «يا ايّها الّذين امنوا لاتتّخذوا»
استهزاى دين، (با جنگ سرد و روانى) يكى از شيوههاى مبارزاتى دشمنان است. «اتّخذوا دينكم هزوا»
تقواى الهى ايجاب مى‌كند از دشمنان نترسيم و آنان را ولىّ خود قرار ندهيم. «لا تتّخذوا... اولياء و اتّقوا اللَّه... »
قُولُوٓا۟ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَآ أُنزِلَ إِلَىٰٓ إِبْرَٰهِۦمَ وَإِسْمَٰعِيلَ وَإِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ وَٱلْأَسْبَاطِ وَمَآ أُوتِىَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَمَآ أُوتِىَ ٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍۢ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُۥ مُسْلِمُونَ بقره 134
اين آيه به مسلمانان دستور مىدهد كه به مخالفان خود بگويند: ما به خدا و همه پيامبران بر حقّ وآنچه از جانب خدا نازل شده است ايمان داريم وخود محورىها و يا تعصّبات نژادى، باعث نمىشود كه ما برخى از آنها را بپذيريم و بعضى ديگر را نفى كنيم. ما به همه انبياى الهى، چه آنهايى كه قبل از ابراهيم عليه السلام آمدهاند، همانند آدم، شيث، نوح، هود، صالح و چه آنهايى كه بعد از ابراهيم بودند همانند سليمان، يحيى و زكريا، ايمان داريم و هر پيامبرى كه دليل روشن و معجزه داشته باشد به حكم عقل او را مىپذيريم.(تفسیر نور)
ايمان به همهى انبيا وكتابهاى آسمانى لازم است.
كفر به بعضى از انبيا، كفر به همهى آنهاست.
دشمنان همیشه از بیداری اسلامی ترس و واهمه داشتهاند و با هتک حرمت به مقدسات ادیان به خصوص دین مبین اسلام درصدد هستند تا ابهت اسلام را از بین ببرند پس با تهیه انیمیشن‌ها، متون طراحی و نقاشی و انتشار این گونه مطالب در فضاهای مجازی از جمله تلگرام ابهت اسلام را خدشه‌دار کنند.
4-2. شبه افکنی
دشمن از طریق فضای مجازی و با شبه افکنیها اعتقادات و سبک زندگی اسلامی جوانان را نشانه گرفته است و یکی از راه‌ها آن ایجاد سوال غلط و یا مطرح کردن سوالاتی بالاتر از درک افراد در کانال‌های تلگرامی است که با این امر افکار جوانان را مورد هجمه قرار داده و باعث دلزدگی آنان از دین و اسلام می‌شوند.
« یَسْأَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا « احزاب 63
مردم تو را از قیامت می پرسند، بگو: علم آن نزد خداست و تو چه، می دانی ، شاید قیامت نزدیک باشد
دشمن با ایجاد این شبه باعث نفوذ در دل مردم می‌شود و وقتی که انسان جواب کامل و قانع کننده ای نیافت موجب دلزدگی از دین می‌شود پس باید با برای مقابله با هجمه‌ها از روش‌های درست استفاده کنیم و پاسخ مناسب و قابل قبولی را به جوانان ارائه کنیم چرا که جوانان طالب فهمیدن هستند و همیشه به دنبال یافتن پاسخ‌های مناسب می‌باشند.
« يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْها وَ اللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ »101 مائده
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از امورى كه اگر برايتان آشكار شود ناراحتتان مى‌كند نپرسيد، و اگر هنگام نزول قرآن از آنها سؤال كنيد، برايتان روشن مى‌شود. خداوند از سؤال‌هاى نابجاى شما گذشت و خداوند آمرزنده‌اى بردبار است.
همه می‌دانند که ظرفیت افراد در درک و فهم مسائل با هم متفاوت است و دشمن از این طریق با ایجاد شبه و مطرح کردن سوالاتی که از درک افراد بالاتر است موجب ایجاد تنش و دوگانگی در افکار مردم می‌شود.
4-3. شایعه پراکنی
« لَئِن لَّمْ يَنتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا»
اگر منافقان و کسانی که در دلهایشان مرضی است و آنها که در مدینه شایعه می‌پراکنند از کار خود باز نایستند، تو را بر آنها مسلطمی گردانیم تااز آن پس جز اندکی با تو در شهر همسایه نباشند.
«مرجفون» از «ارجاف»، به كسانى گفته مى‌شود كه با شايعه‌سازى، در جامعه‌ى اسلامى دلهره ايجاد مى‌كنند. كسانى كه به جبهه نمى‌رفتند، امّا در شهر شايعه مى‌كردند كه مسلمانان شكست خوردند و كفّار پيروز شدند يا پيامبر اسلام شهيد شد، آنان با اين اقدام زشت سبب نگرانى مردم مى‌شدند.
و امروزه دشمنان اسلام با ایجاد کانال‌های تلگرامی این چنین فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند و موجب ایجاد نگرانی و تزلزل دل‌ها می‌شوند.
که خداوند در قرآن راه مقابله با شایعه پراکنی را بیان کرده است و مسئولین و مدیران باید با محوریت قرار دادن قرآن در کارهای خود از دستورات الهی بهره‌مند شوند.
« وَإِذَا جَآءَهُمْ أَمْرٌۭ مِّنَ ٱلْأَمْنِ أَوِ ٱلْخَوْفِ أَذَاعُوا۟ بِهِۦ ۖ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُو۟لِى ٱلْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسْتَنۢبِطُونَهُۥ مِنْهُمْ ۗ وَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُۥ لَٱتَّبَعْتُمُ ٱلشَّيْطَٰنَ إِلَّا قَلِيلًۭا » نساء83
رازدارى و حفظ اخبار امنيّتى وظيفه مسلمانان است و افشاى اسرار آنها حرام است. «اذا جاءهم امر... اذاعوا به»
پخش شايعات، از حربههاى منافقان است. «اذاعوا» (با توجّه با آيات قبل
اخبار جبهه و اسرار نظامى بايد به يك نقطه برسد و پس از ارزيابى و تشخيص به اندازهى مصلحت منتشر گردد. «ردّوه الى الرسول»
عوام و عموم مردم، بايد به اهل استنباط رجوع كنند. «ردوه الى الرسول...»
كنترل و هدايت اخبار امنيّتى و اسرار اجتماعى، ايجاد تشكيلات خبرى براى جمعآورى و ارزيابى خبرهاى سرنوشتساز و عرضه آن به مردم از شئون رهبرى است. «لعلمه الّذين يستنبطونه»
خنثى سازى توطئه از راه قراردادن مراجع صلاحيّتدار در جريان اخبار و بررسى آنها، مصداق فضل ورحمت الهى است. «ردّوه الى الرسول... فضل اللّه»
مركزيّت صحيح مانع انحراف است و جامعه‌ى بى رهبر در دام شيطان مىافتد. «لولا فضل اللّه لاتّبعتم»
اكثر مردم فريب شايعات را مىخورند. «لاتّبعتم الشيطان الا قليلاً»
« وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ، لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ، ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ » 44 – 46 سوره حاقه
و اگر پيامبر بعضى گفتارهاى ساختگى را به ما نسبت دهد، قطعاً او را با قدرت (و به قهر) مى‌گرفتيم. سپس رگ قلبش را قطع مى‌كرديم.
شایعه‌پراکنی در تمامی عرصه‌های تاریخی و دوران‌ها بوده است که در این خصوص آیات متفاوتی وجود دارد و این درحالی است که فقط نحوه انتشار شایعات تغییر کرده است و امروز از طریق پیام‌رسان تلگرام توسط دشمنان اسلام در حال انجام است که گاهی با بیان اینکه مسئولین ارشد و علمای اسلام فلان خطا را انجام داده‌اند باعث دلزدگی و دلسردی جامعه از این اشخاص و در نهایت دین اسلام می‌شوند.
پس با توجه به آیه شریفه راه مقابله با شایع‌پراکنی و جلوگیری از هرج و مرج و ایجاد نگرانی در جامعه برخورد قاطعانه با منافقین است و صبر و بردباری است و همانگونه که در آیه 83 نساء آمده است در این شرایط باید از ولی امر پی روی نمود و اخبار را منابع قابل اطمینان دریافت کرد
4-4. نهی از معروفات و امر به منکرات
« بَلْ عَجِبُوٓا۟ أَن جَآءَهُم مُّنذِرٌۭ مِّنْهُمْ فَقَالَ ٱلْكَٰفِرُونَ هَٰذَا شَىْءٌ عَجِيبٌ » ق-2
معروفها و كمالها، در ديد نابخردان منكر و ناپسند جلوه مى‌كند. هم جنس بودن و از ميان مردم بودن پيامبران، يك كار پسنديده و حكيمانه است ولى كفّار آن را ناپسند دانسته و تعجّب مى‌كردند. «عجبوا ان جاءهم منذر منهم»
دشمن با فعالیت در شبکه‌های اجتماعی تلاش می‌کند تا منکرات را خوب جلوه دهد و معروفات را نهی کند همانگونه که ارتباط زن و مرد نامحرم و دوستی‌های قبل از ازدواج در کانال‌های تلگرامی با هنر به عنوان ضرورتی قبل از زندگی مشترک بیان می‌شود که این نوعی عادی سازی گناه در جامعه است و در نهایت خسارت و ضربه به دین اسلام را درپی دارد.
- اختلاف افکنی
» إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلْإِسْلَٰمُ ۗ وَمَا ٱخْتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلْعِلْمُ بَغْيًۢا بَيْنَهُمْ ۗ وَمَن يَكْفُرْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ» آل عمران 19
تجاوز از مرزهاى حق، سبب بروز اختلاف است. «وما اختلف الّذين... بغياً»
سر چشمهى بسيارى از اختلافات مذهبى، حسادتها و ظلمهاست؛ نه جهل و بىخبرى. «من بعد ما جائهم العلم»
حسد، زمينهى كفر است. «بغياً... و من كفر»
كتاب وعلم، به تنهايى سبب نجات نمىگردند. «اوتوا الكتاب، جائهمالعلم، منيكفر»
كسانى كه آگاهانه ايجاد اختلاف مى‌كنند، بزودى سيلى مىخورند. «سريع الحساب»
« وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُوا۟ وَٱخْتَلَفُوا۟ مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلْبَيِّنَٰتُ ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ » 105 آل عمران
از تاريخِ تلخِ اختلافات پيشينيان، درس بگيريم. «و لاتكونوا كالّذين... »
ميشه ريشهى اختلافات جهل نيست، هوسها نيز اختلاف برانگيز است. «واختلفوا من بعد ما جائهم البينات»
اختلاف و تفرقه، نه تنها قدرت شما را در دنيا مىشكند، بلكه در قيامت نيز گرفتار عذاب جهنّم مىسازد.«لهم عذاب عظيم»
باتوجه به آیات متوجه خواهیم شد که برخی اشخاص به دلیل حسادت‌هایی که دارند و به منظور رسیدن به اهداف شوم خود از هرطرقی سعی در اختلاف افکنی دارند که پیام‌رسان‌هایی همچون تلگرام بهترین راه برای این امر می‌باشد ولی طبق وعده خداوند اختلاف افکنان قدرت خود را از دست خواهند داد ولی برای این امر هوشیاری و بصیرت مسلمانان را نیازمند است.
- آفات حضور در پیام‌رسان تلگرام
هر شخص برای حضور در فضای مجازی همچون پیام‌رسان تلگرام باید از چهار آفت خود را حفظ کند تا درگیر هجمه دشمن قرار نگیرد و در این مسیر آسیبی به آن وارد نشود که این آفات موارد ذیل می‌باشند.
5-1. غرور
5-2. حسادت
5-3. سطحی نگری
5-4. روزمرگی
5-1. غرور
« قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ قَالَ أَنَاْ خَیْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِی مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِینٍ» اعراف - ۱۲
غرور یکی از بدترین رذایل اخلاقی و ريشه تمام بدبختي‌ها و صفات زشت انسانى که از ان به عنوان یکی از راه‌های ورود شیطان به زندگی انسان است. این صفت از گناهان نابخشودنی در درگاه خداوند است همان درد کشنده ای است که شیطان را از عرش به فرش فرو کشید. شيطان كسي بود كه شش هزار سال خدا را عبادت و پرستش نموده بود و اين انحطاط به خاطر يك لحظه تكبر در برابر دستور خدا بود.
5-2. حسادت
حسد یک خوی زشت شیطانی است که بر اثر عوامل مختلف مانند ضعف ایمان و تنگ‌نظری و بخل در وجود انسان پیدا می‌شود و به معنی درخواست و آرزوی زوال نعمت از دیگری است. حسد سرچشمه بسیاری از گناهان کبیره است.
حسادت، احساسی کاملاً پیچیده است که در کمترین حالت آن احساسی اضطراب‌آور بوده و فرد را دچار ترس از طرد شدن، زیان دیدن، افسوس، خشم و حقارت می‌کند.
در آیه ۵۴ سوره مبارکه نساء می‌خوانیم: «أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ ... : که به مردم براى آنچه خدا از فضل خویش به آنان عطا کرده رشک می‌ورزند... ».
حسود، در مقابل ارادهى خدا قد علم مى‌كند. «يحسدون الناس على ما آتاهماللّه»
منشأ همهى نعمتها و بهرهگيرىها فضل خداست. «من فضله» به جاى آرزوى زوال نعمت ديگران، از خداوند آرزوى فضل او را داشته باشيد.
همسويى اهل كتاب با مشركان و قضاوت بر اينكه شرك شما بهتر از توحيد مسلمانان است، به خاطر حسادت است.
5-3. سطحی نگری
« أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُواْ فىِ أَنفُسِهِم» روم - 8
آیا این‌ها در نفسِ خودشان تفکر نمی کنند
یعنی آنها اهل اندیشه و تفکر عمیق در جهان درونی خود هم نیستند. یعنی آدمی که ظاهر بین و سطحی نگر نباشد در اعماق وجود خود تفکر می کند و حتما از این طریق به نتایج خوبی می رسد و به حقانیت دین معتقد و ملتزم می شود.
دينداری دارای لغزشگاه‌های مختلفی است که يکی از خطرناک‌ترين آنها «سطحی‌نگری» است . ديندار سطحی‌نگر، چيزی از دين را «منکر» نمی‌شود و در صدد «مخالفت» با دين هم نيست، ولی درک او فراتر از برخی ظواهر نمی‌رود و به «فهم عميق» از دين دست نمی‌يابد.
5-4. روزمرگی
روزمرگی چیزی نیست جر تکرار روزها بدون هیچ امید و اشتیاقی که باعث می شود انرژی و شادمانی خود را در دراز مدت از دست بدهیم و دیگر میلی به زندگی کردن نداشته باشیم. از این رو روزمرگی نوعی بیماری شناخته می شود که به مرگ احساسات معروف است.
- نیازمندی‌های ورود به فضای مجازی(تلگرام)
برای ورود به فضای مجازی و انجام امر تبیین دین باید ویژگی‌هایی را همچون موارد زیر را دارا بود
6-1. ایمان
6-2. علم
6-3. ذوق و سلیقه
6-4. هنر
6-1. ایمان
ایمان در اسلام آن باور درونی است که انسان با آن به وحدت می‌رسد و دیگر جدایی میان انسان و ایمان وجود ندارد. از نظر قرآن محل ایمان قلب است، درونی‌ترین قسمت ادراک انسان، در حالی که محل «اسلام» عقل است.
«قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلٰکِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِکُمْ ۖ … » سوره حجرات، آیه ۱۴
بادیه نشینان گفتند: ما ایمان آورده‌ایم. بگو: ایمان نیاورده‌اید، بلکه بگویید اسلام آورده‌ایم؛ زیرا هنوز ایمان در دل‌هایتان وارد نشده‌است،... .
ممکن است کسی اسلام آورده (دین اسلام را پذیرفته باشد) اما در دوگانگی‌ها، نتواند بر مبنای آن عمل کند، اما فرد مؤمن همواره بر اساس باور درونی اش می‌اندیشد و رفتار می‌کند.
بدون ایمان، معجزات، پذیرفتن آموزه‌های مذهبی، آیات کتاب مقدس و اصول کلی دیگر ناممکن است.
ایمان در قرآن: ایمان به خدا، فرشتگان، پیامبران، کتب آسمانی، روز آخرت و بازگشت به سوی او.
« یَا أَیّهَا الّذِینَ آمَنُواْ آمِنُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الّذِی نَزّلَ عَلَی رَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الّذِیَ أَنزَلَ مِن قَبْلُ وَمَن یَکْفُرْ بِاللّهِ وَمَلاَئِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ فَقَدْ ضَلّ ضَلاَلاً بَعِیدًا » سوره النسا آیه ۱۳۶
انسان برای حضور در فضای مجازی نیازمند ایمان است چرا که اگر شخص ایمان نداشته باشد قطعا با کمتر پیام‌های شبه‌افکن و ... دچار تردید خواهد شد. پس لازمه ورود به پیام‌رسان همچون تلگرام که ابزار دشمنان برای دین زدایی جامعه می‌باشد وجود ایمان است.
6-2. علم
مجموعه دانسته‌هایی است منسجم و روشمند در بارهٔ یک موضوع یا مطالعاتی است که در کار دستیابی به یک هدف معرفتی است را علم گویند و از این تعریف خواهیم دریافت که برای ورود به هر حوزه و عرصه‌ای باید علم آن فعالیت را داشت چرا که با نداشتن اطلاعات کافی شخص دچار شکست‌های پی در پی و ضرر خواهد شد.
6-3. ذوق و سلیقه
برای موفقیت در هرکاری باید با ذوق و سلیقه حرکت کرد چرا که یکی از راه‌های جذب مخاطب ذوق و سلیقه می‌باشد.
- هنر
هنر ابزاری مهم در رساندن پیام است با استفاده از ابزار هنر می‌توان بیشتر از هر چیزی در دل یک مخاطب تاثیر گذاشت و برای مقابله با دشمن و ترویج دین نباید تاثیرگذاری این ابزار را فراموش کرد.
- راهکارهای مقابله با تهاجم دشمن
مقابله با دشمن کار همگانی است و نمی‌توان آن را مسئولیت قشر خاص عنوان کرد ولی وظیفه مسئولین، فعالین در عرصه دین بیشتر از دیگر افراد است. خداوند در آیات قرآن بر ضرورت مقابله با دشمن بسیار تاکید دارد که این مهم در آیاتی همچون 120، 135، 145 و 158 سوره بقره قابل مشاهده است.
« وَلَن تَرْضَىٰ عَنكَ ٱلْيَهُودُ وَلَا ٱلنَّصَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ ۗ قُلْ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلْهُدَىٰ ۗ وَلَئِنِ ٱتَّبَعْتَ أَهْوَآءَهُم بَعْدَ ٱلَّذِى جَآءَكَ مِنَ ٱلْعِلْمِ ۙ مَا لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍ » 120 بقره
اين آيه در عين اينكه خطاب به پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله است، خطاب به همه مسلمانان در طول تاريخ نيز هست كه هرگز يهود و نصارى از شما راضى نخواهند شد، مگر آنكه تسليم بىچون وچراى آنان شويد و از اصول و ارزشهاى الهى كناره بگيريد. ولى شما مسلمانها بايد با قاطعيّت دست رد به سينه نامحرم بزنيد و بدانيد تنها راه سعادت، راه وحى است نه پيروى از تمايلات اين و آن.
دشمن، به كم راضى نيست. فقط با سقوط كامل و محو مكتب و متلاشى شدن اهداف شما راضى مى‌شود. «لن ترضى عنك... »
اگر مسلمانان مشاهده كردند كه كفّار از دين آنان راضى هستند، بايد در ديندارى خود ترديد نمايند. ديندارى كافرپسند، همان كفر است. «لن ترضى... حتّى تتّبع ملّتهم»
جز وحى و هدايت الهى، همه راه‌ها انحرافى است. «قل ان هدىاللّه هوالهدى»
مسئوليّت عالم، بيشتر از جاهل است. «بعد الذى جائك منالعلم»
رابطه با اهل كتاب نبايد به قيمت صرف نظر كردن از اصول تمام شود. جذب ديگران آرى، ولى عقب نشينى از اصول هرگز. «لئن اتّبعت اهوائهم... »
پيروى از تمايلات و هوسهاى مردم، منجر به قطع الطاف الهى مى‌شود. يا لطف خدا، يا هوسهاى مردم. «ما لك من اللّه من ولىّ ولانصير»
« وَقَالُوا۟ كُونُوا۟ هُودًا أَوْ نَصَٰرَىٰ تَهْتَدُوا۟ ۗ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَٰهِۦمَ حَنِيفًۭا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ» 135 بقره
امام صادق عليه السلام فرمودند: دين حنيف و حقگرا، همان گرايش به حقّ واسلام است..
انحصار طلبى بىجا، ممنوع است. يهود و نصارى بدون داشتن دليل، هركدام هدايت را تنها در آئين خود مىدانند. «كونوا هوداً او نصارى تهتدوا»
نام وعنوان مهم نيست، ايمان وعمل اهميّت دارد. يهودى يا نصرانى يك لقب بيش نيست، آنچه ارزشمند است، توحيد ويكتاپرستى است. «بل ملة ابراهيم حنيفا»
به تبليغات سوء ديگران پاسخ دهيد. «قالوا... قل»
ابراهيم عليه السلام هيچگاه از مشركان نبوده است، در حالى كه يهود و نصارى گرفتار شرك شدهاند. «وما كان من المشركين»
راه‌های مقابله با دشمن
7-1. بهرمندی از قرآن
7-2. استفاده از ابزارها انفال
7-3. ایجاد نکردن زمینه سوء استفاده برای دشمنان
7-4. هوشیاری و بیداری(بصیرت افزایی)
7-5. ترویج فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر
7-6. تحقیق و جستجو
7-1. بهرمندی از قرآن
« قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّۭا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُۥ نَزَّلَهُۥ عَلَىٰ قَلْبِكَ بِإِذْنِ ٱللَّهِ مُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًۭى وَبُشْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ » 97 بقره
حمايت ودفاع از پاكانى كه مورد تهمت قرار گيرند، لازم است» نزّله...باذناللَّه» خداوند ضمن محكوم كردن تصورات بنىاسرائيل، از جبرئيل تجليل كرده كه بدون اذن ما كارى نمىكند ودر رسالت خود، امين ورابط بين ما وپيامبر است.
جبرئيل كتابى آورد كه تورات شما را تصديق مى‌كند، پس چرا با او دشمن هستيد؟! «نزّله... مصدّقاً«
« تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِٱلْحَقِّ ۗ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًۭا لِّلْعَٰلَمِينَ » ۱۰۸ آل عمران
نزول آيات الهى بر پيامبر، بدون كم وكاست وبراساس حقّ و حقيقت است. همچنين عملها و عكسالعملها، پاداشها وكيفرهاى امّتها، مطابق يكسرى اصول و سنّتهاى پايدار است. خداوند، نه بر بندگان تكليفِ فوق طاقت مى‌كند و نه در كيفر و پاداش، شرايط و استعدادها و توان افراد را يكسان مىبيند، كه اينها موجب ظلم مىگردد.
ظلم را كسى روا مىدارد كه يا كمبود داشته باشد و يا نتواند از راه حقّ به مقصود خود نايل شود و يا از بدى و زشتى ستم غافل باشد، و بر خداوند سبحان هيچيك از اين موارد صادق نيست. خداوندى كه همه چيز از اوست و بازگشت همه چيز نيز به سوى اوست، چه نيازى به ظلم كردن دارد؟!
نزول وحى بر پيامبر، حقّ است، نه ساختهى ذهن و خيال او. «آيات اللّه نتلوها عليك بالحق»
روسفيدى و روسياهى در قيامت، بازتاب عقايد و افكار و اعمال خود انسانهاست، نه ظلم خداوند. «و ما اللّه يريد ظلماً للعالمين»
پس با آیات فوق می‌توان دریافت که نسخه برای درمان همه مشکلات در قرآن موجود است و باید با بهره‌مندی از آن در برابر دشمن ایستاد و دشمنان اسلام با وجود اینکه از این مهم مطمئن هستند سعی در فاصله انداختن بین افراد و قرآن می‌شوند.
7-2. استفاده از ابزارها
یک مسلملن باید از تمامی ظرفیت‌ها و ابزارهای حلال برای دفاع از اسلام استفاده کند که ضرورت بهرمندی از ابزارها در قرآن نیز یاد شده است پس نتیجه میگیریم اگر دشمن از طریق فضای مجازی همچون پیام رسان تلگرام در این امر استفاده می‌کند ما نیز برای مقابله با آن از این ظرفیت بهرمند شویم.
« وَأَعِدُّوا۟ لَهُم مَّا ٱسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍۢ وَمِن رِّبَاطِ ٱلْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعْلَمُهُمْ ۚ وَمَا تُنفِقُوا۟ مِن شَىْءٍۢ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ »
اين آيه دستور آماده باش همه جانبهى مسلمانان در برابر دشمنان و تهيه هر نوع سلاح، امكانات، وسايل و شيوههاى تبليغى حتّى شعار و سرود را مىدهد كه رعايت اين دستورات، سبب هراس كفّار از نيروى رزمى مسلمانان مى‌شود.
پيامبر صلى الله عليه وآله وقتى باخبر شد كه در يمن اسلحهى جديدى ساخته شده، شخصى را براى تهيهى آن به يمن فرستاد. از آن حضرت نقل شده كه با يك تير، سه نفر به بهشت مىروند: سازندهى آن، آماده كننده و تيرانداز.د
در اسلام، مسابقات تيراندازى و اسب سوارى و برد و باخت در آنها جايز شمرده شده تا آمادگى رزمى ايجاد شود.
ضمير «لهم»، به كفّار و كسانى كه در آيهى قبل مطرح بودند و بيم خيانتشان مىرفت، برمىگردد. يعنى در برابر دشمن كه همواره احتمال خيانت او حتّى در صورت عهد و پيمان مىرود، آماده باشيد.
مسلمانان بايد آمادگى رزمى كامل، از نظر تجهيزات، نفرات و... داشته باشند و از پيش آمادهى مقابله با خيانت وحمله دشمن باشند. «و أعدّوا لهم ما استطعتم»
هدف از آمادگى نظامى، حفظ مكتب و وطن مسلمانان است، نه غارت و استعمار و امثال آن. «واعدّوا لهم... »
دولت بايد حدّاكثر توان خود را در تأمين بودجه براى دفاع از نظام اسلامى و ترساندن دشمنان خدا و خود تخصيص دهد. «مااستطعتم»
تمام مسلمانان بايد آمادهى رويارويى با توطئههاى دشمن باشند و دورههاى رزمى را ديده باشند»مااستطعتم»
همه جا گفتگو و مذاكره كارساز و كافى نيست، گاهى هم بايد توان و قدرت به ميدان آيد. «من قوّة»
در هر زمان، پيشرفتهترين امكانات رزمى را براى دفاع آماده كنيد و از هيچ چيز فروگذار نكنيد، چه قدرت سياسى و نظامى، چه امكانات تبليغى و تداركاتى. «من قوّة «
ايجاد رعب در دل دشمن به هر وسيله حتّى با ظاهرسازى هم لازم است. «من قوّة» در حديث آمده است: با خضاب كردن موى صورت، دشمن را بترسانيد، تا نگويند ارتش اسلام پير است.
براى ارهاب و ترساندن دشمنان، حتّى آموزش نظامى براى زنان كارساز است. «من قوّة... ترهبون به عدوّ اللّه»
به امكانات امروز قانع نباشيد و تجهيزات نظامى و دفاعى را تا مرز تهديد دشمنان گسترش دهيد. «من قوّة... ترهبون به عدوّ اللّه»
وحدت و يكپارچگى هم نوعى قدرت است كه بايد فراهم آورد، چون با وجود تفرقه، نمىتوان دشمن را ترساند. «من قوّة... ترهبون به عدوّ اللّه»
در اسلام، همهى مسلمانان سربازند و بسيج مردمى ضرورى است. «أعدّوا، ترهبون، تنفقوا و... »
اسبهاى جنگى، آن روز و ابزار نظامى امروز، بايد به حال آماده باش نگهدارى و تغذيه شود. «رباط الخيل»
هم آمادگى نيروها لازم است، هم تجهيزات. «من قوّة و من رباط الخيل»
اسلام، بايد نظام و حكومت داشته باشد، چون بدون آن، دشمنان هراسى ندارند. «ترهبون به»
بليد بُنيه دفاعى مسلمانان در زمينههاى فرهنگى، اقتصادى، سياسى، نظامى، عقيدتى و... چنان قوى باشد كه دشمن از هر جهت بترسد و توطئههايش خنثى شود. («ترهبون به»، به طور مطلق بيان شده است)
هم ارزشهاى الهى بايد حفظ شود و هم حقوق انسانى. «عدوّاللّه و عدوّكم»
در اسلام، مكتب و كرامت انسانى مطرح است، نه اغراض شخصى، نژادى و قومى. «عدوّاللّه و عدوّكم»
همهى دشمنان، شناخته شده نيستند. «لاتعلمونهم» شايد مراد منافقان باشند، چون همين تعبير دربارهى آنان هم آمده است. «لاتعلمهم نحن نعلمهم»
تنها براى دشمنان شناخته شده برنامهريزى نكنيد، بلكه پيشبينى لازم حتّى براى دشمنان ناشناختهى آينده هم داشته باشيد. »لاتعلمونهم«
تأمين قدرت دفاعى، بودجه لازم دارد، موعظه و شعار كافى نيست. «تنفقوا»
مردم بايد در بودجهى جنگ و تأمين جبهه، مشاركت كنند و اين تنها مخصوص زمان جنگ نيست. «وما تنفقوا...» (آيه مطلق است و مىرساند كه مسلمانان بايد همواره براى آمادگى، پول خرج كنند.)
تنها اسلحه و نفرات كافى نيست، پشتيبانىهاى مالى هم لازم است. «وما تنفقوا»
كمك به جبهه، تنها كمك مالى نيست، كمك از هر راهى؛ مال، جان، آبرو، اطلاعات، قلم و... لازم است. «من شىء» هرگونه تلاش وانفاق وبكارگيرى امكانات براى تقويت بنيه نظامى حكومت اسلامى، از مصاديق انفاق در راه خداست. «وما تنفقوا من شىء فىسبيل اللّه»
به شرطى خير و بركت انفاق به شما برمىگردد كه در راه خدا باشد، نه از روى ريا، سُمعه، خودنمايى و روابط و ملاحظات. «فى سبيل اللّه»
كمكهاى مالى، سبب قدرت امّت مى‌شود و نتيجهى آن به خود مردم و وضع اقتصادى جامعه و عزّت مسلمين برمىگردد. «يوفّ اليكم»
تضييع حقوق ديگران و پرداخت نكردن مزد و پاداش كارها به طور كامل، ظلم است. «يوفّ اليكم و انتم لا تظلمون»
7-3. ایجاد نکردن زمینه سوء استفاده برای دشمنان
« يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَقُولُوا۟ رَٰعِنَا وَقُولُوا۟ ٱنظُرْنَا وَٱسْمَعُوا۟ ۗ وَلِلْكَٰفِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ » 104 بقره
برخى از مسلمانان براى اينكه سخنان پيامبر را خوب درك كنند، درخواست مى‌كردند كه آن حضرت با تأنّى و رعايت حال آنان سخن بگويد. اين تقاضا را با كلمه «راعنا» مىگفتند. يعنى مراعاتمان كن. ولى چون اين تعبير در عرف يهود، نوعى دشنام تلقى مىشد، آيه نازل شد كه بجاى «راعنا» بگوييد: «انظرنا» تا دشمن سوء استفاده نكند.
اين اوّلين آيه از آغاز قرآن است كه با خطاب: «يا ايّها الّذين آمنوا» شروع مى‌شود. و از اين به بعد بيش از هشتاد مورد وجود دارد كه با همين خطاب آمده است.
توجّه به انعكاس حرفها داشته باشيد. «لا تقولوا راعنا...» ممكن است افرادى با حسن نيّت سخن بگويند، ولى بايد بازتاب آنرا نيز در نظر داشته باشند.
دشمن، تمام حركات وحتّى كلمات ما را زير نظر دارد واز هر فرصتى كه بتواند مىخواهد بهره برده وضربه بزند. «لا تقولوا راعنا... »
اسلام، به انتخاب واژههاى مناسب، بيان سنجيده ونحوهى طرح و ارائه مطلب توجّه دارد. «وقولوا انظرنا»
بايد در سخن گفتن با بزرگان ومعلّم، ادب در گفتار رعايت شود. «لا تقولوا راعنا و قولوا... »
اگر ديگران را سفارش به مراعات ادب مىكنيم، بايد ابتدا خودمان در سخن با مردم، رعايت ادب را بكنيم. «يا ايها الذين آمنوا» خطاب محترمانه است.
- اگر از چيزى نهى مى‌شود، بايد جايگزين مناسب آن معرّفى شود. «لاتقولوا راعنا وقولوا انظرنا»
7-4. هوشیاری و بیداری(بصیرت افزایی)
دشمنان ایران اسلامی امروز با تلاش های بسیاری به دنبال ایجاد فتنه‌های مختلف در کشور هستند که همه ما وظیفه داریم با هوشیاری وبصیرت افزایی وبا اطاعت از فرامین رهبری فرزانه وحکیم انقلاب جلوی بروز این فتنه‌ها را بگیریم هوشیاری یکی دیگر از ضرورتها برای مقابله با دشمن است که در قرآن نیز به آن پرداخته شده است.
« وَجَآءَ رَجُلٌۭ مِّنْ أَقْصَا ٱلْمَدِينَةِ يَسْعَىٰ قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ ٱلْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَٱخْرُجْ إِنِّى لَكَ مِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ » 20 قصص
حضرت موسى در دربار فرعون، عامل نفوذى و طرفدار داشت. (جاء رجل)
کمك به ظالم در هر شكلى حرام است، ولى ورود و نفوذ در دستگاه براى كمك به اهل ايمان كارى پسنديده است. (جاء رجل) (حضور عليّ ابن يَقطين يكى از ياران امام كاظم (عليه السلام) در دستگاه ظلم بنى عبّاس نيز از همين باب بود.
طاغوتها براى امنيّت و آسايش بيشتر خود، در ميان مردم و مركز شهر زندگى نمىكنند. (اَقصَى المدينه)
در حفظ جان رهبران و نخبگان جامعه، نهايت تلاش خود را بكار ببريم.
گاه، خبررسانى به موقع وسوز و سرعت در كار، سرنوشت يك ملّت را عوض مى‌كند. (يسعي) (چه بسا كه اگر اين مرد، اخبار را به موسى (عليه السلام) نمىرساند و آن حضرت از شهر بيرون نمىرفت، بدست مأموران فرعون كشته مىشد.
يك انسان انقلابى مثل موسي، جبههى كفر و مهرههاى آن را به اضطراب و تكاپو مىاندازد. (إنّ المَلاء يَأتَمِرو)
اطرافيان طاغوتها نيز در جرم آنها شريك هستند. (يَأتَمِرون بک)
افشاى توطئهها وطرحهاى خائنانه واجب است. (يَأتمِرون بک)
مصلحان جامعه بايد همواره آمادگى هجرت و آوارگى را داشته باشند.(فَخَرج)
به هشدارهاى دلسوزانه بها دهيم و نصيحت ديگران را بپذيريم. (فَاخرُج - فَخَرَج)
شجاعت، به معناى در دسترسِ دشمن قرار گرفتن نيست. (فخَرَج)
زندگى انبيا غالباً با آوارگى وسختى همراه بوده است. (فخَرَج) سعى و همّت خود را بكار بريم، ولى نتيجه را از خداوند بخواهيم. (فخَرَج قال رَبّ نَجّني)
دعا بايد با تلاش و حركت همراه باشد. (فخَرَج منها قال ربّ نَجّني)
رهبران الهي، در همه حالات از خداوند استمداد مى‌كنند. (ربّ نَجّنى من القوم الظالمين)، (ربّ اِنّى ظَلمتُ نفسى فاغفرلي)،(ربّ بما أنعمتِ علّى فلن أكونُ ظهيراً للمجرمین و(ربّ انّى لما أنزلتُ اليّ من خير فُقير)
7-5. ترویج فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر
امر به معروف ونهی از منکر یکی از راه‌های هوشیار کردن افراد رد مقابل اشتباهات و فریب دشمن و شیطان را خوردن است اگر همه این فریضه الهی را در تمامی عرصه‌ها بکارگیرند و این مهم در پیام رسان‌ها نیز ترویج داده شود قطعا می‌توان در مقابل دشمن به پیروزی رسید و بهترین راه برای اجرایی کردن آن عمل توسط شخص است که تاثیرات بسیار زیادی به همراه دارد.
« أَتَأْمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ ٱلْكِتَٰبَ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ » 44 بقره
دانشمندان يهود، قبل از بعثت پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله، مردم را به ايمان آوردن به آن حضرت دعوت مى‌كردند و بشارت ظهور حضرت را مىدادند، امّا هنگام ظهور، خودشان ايمان نياوردند و حتّى بعضى از آنان به بستگان خود كه اسلام آورده بودند، توصيه مى‌كردند كه مسلمان بمانند، ولى خودشان اسلام نمىآوردند.
عالم بىعمل، الاغى است كه بار كتاب حمل مى‌كند، ولى خود از آن بهرهاى نمىبرد.
آمران به معروف، بايد خود عامل به معروف باشند. «تأمرون الناس بالبرّ و تنسون انفسكم»
اگر مقدّمات فراموشى را خود فراهم كرده باشيم، معذور نيستيم. عذر آن فراموشكارى پذيرفته است كه بىتقصير باشد. «تنسون، تتلون»
تلاوت كتاب آسمانى كافى نيست، تعقّل لازم است. «تتلون الكتاب افلا تعقلون»
خود فراموشى، نشانهى بىخردى است. «افلا تعقلون»
7-6. تحقیق و جستجو
« وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُوا۟ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُوا۟ بَلْ نَتَّبِعُ مَآ أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ ءَابَآءَنَآ ۗ أَوَلَوْ كَانَ ءَابَآؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْـًۭٔا وَلَا يَهْتَدُونَ» 170 بقره
پيروى و اطاعت عقلانى مانعى ندارد، مورد انتقاد قرآن، تقليد از كسانى است كه نه خود داراى تعقّل بودهاند و نه هدايت انبيا را پذيرفتهاند.
هدايت الهى، در هر عصر و زمانى وجود دارد. از اينكه قرآن مىفرمايد: نياكان آنان هدايت پذير نبودند، استفاده مى‌شود كه هدايت الهى در هر زمانى بوده، ولى آنها نمىپذيرفتند. حضرت على عليه السلام در نهجالبلاغه مىفرمايد: »بلى لاتخلوا الارض من قائم للّه ظاهراً او خائفاً« زمين از رهبر آسمانى هرگز خالى نيست، خواه آشكارا و خواه مخفيانه مردم را به راه خدا دعوت مىنمايد.
- ارتجاع و عقب گرد، ممنوع است. پيروى از سنّت و راه نياكان، اگر همراه با استدلال و تعقّل نباشد، قابل پذيرش نمىباشد. »الفينا عليه ابائنا «
- تعصّباتِ نژادى وقبيلهاى، از زمينههاى نپذيرفتن حقّ است. «بلنتّبع... ابائنا«
- آداب و عقايد نياكان، در آيندگان اثر گذار است. «ما الفينا عليه ابائنا«
- راه حقّ، با عقل و وحى به دست مىآيد. «لايعقلون شيئاً و لايهتدون«
- انتقال تجربه و دانش ارزش است، ولى انتقال خرافات از نسل گذشته به نسل آينده، ضد ارزش مىباشد. «اباؤهم لايعقلون«
- عقل، ما را به پيروى از وحى، رهبرى مى‌كند. «اتّبعوا ما انزلنا... او لوكان اباؤهم لا يعقلون«
یادداشت فاطمه بیاتی اشکفتکی
