شهر جهانی یزد و جاذبه‌های کم‌نظیر گردشگری

شهر جهانی یزد یکی از شهر‌های مقصد گردشگری است که دارای جاذبه‌های قابل توجهی در این زمینه است و یقینا کسانی که به یزد سفر می‌کنند با بازدید از جاذبه‌های گردشگری این شهر سفر خوشی را پشت سر خواهند گذاشت.
باغ دولت‌آباد
باغ دولت آباد یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهور در یزد است که بادگیر ۳۴ متری آن به عنوان بلندترین بادگیر جهان جلوه‌ی ویژه‌ای به آن داده است. عناصر تشکیل‌دهنده باغ دولت‌آباد عبارتند از: چند عمارت شامل: عمارت تالار آیینه، عمارت سردر، عمارت بهشت آیین، عمارت بادگیر، عمارت حرمخانه یا حرمسرا، عمارت تهرانی، عمارت مستخدمین یا خانه‌ی خدم و حشم و آشپزخانه‌ها و دیوان خانه به شکل مثمن، ساباط، آب انبار، درشکه خانه، اصطبل تابستانه و زمستانه و همچنین دارای قنات، حوض‌ها و جداول آب متعدد در فضای باغ است.
مساحت زمین‌های باغ در اسناد مختلف تاریخی ۲۰۰۰ جریب ذکر شده است. مساحت کل عرصه و اعیان این باغ که محصور است حدود ۴۰۰۰۰ متر مربع است.
قنات تاریخی عظیم و مهم دولت‌آباد با قدمتی بیش از دویست سال از بهم پیوستن پنج رشته قنات تشکیل شده که از ارتفاعات مهریز سرچشمه می‌گرفته و پس از مشروب کردن بخشی از اراضی مهریز و به کار انداختن چند آسیاب آبی و پس از طی بیش از ۵۰ کیلومتــر به یزد می‌رسیده و آبادی‌هایی چند در اطراف یزد، چون آبشاهی، خــرمشاه و باغ دولت آباد را آبیاری می‌کرده است. اما این باغ در حال حاضر توسط چاه نیمه عمیق مجاور باغ آبیاری می‌شود. این بنا در دوران زندیه توسط خان یزد احداث شد.

امیرچخماق
جلال‌الدین چقماق شامی که در دوره تیموریان حاکم یزد بود، در مکانی که امروز به عنوان مجموعه امیرچخماق نامیده می‌شود، میدان‌گاهی و در اطراف آن آب انبار، خانقاه، مدرسه، کاروانسرا، چاه آب، بازار و همچنین مسجد امیرچقماق را احداث کرد.



مسجد مذکور دارای گنبد و صفه‌ای بزرگ و دو شبستان زمستانی و تابستانی است. محراب مسجد دارای سنگ مرمرین است که اطراف آن نقش گردیده است.

مسجد جامع
مسجد جامع یزد به شیوه یک ایوان در دل کویر است و در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره بنا شده است. پایه‌های اصلی مسجد را ساسانیان و بنای فعلی مسجد، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانسته‌اند. بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند. این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربفرد، شهرت دارد. سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.

مسجد جامع کبیر یزد به چند دلیل حایز اهمیت است: نخست آن که قدیم‌ترین نمونه معماری است که طی قرن نهم هجری قمری، در معماری مذهبی ناحیه یزد از آن تقلید شده است. دیگر ویژگی مهم بنا کاربرد وسیع تاق‌های سراسری (تاق و تویزه) در شبستان‌هاست که با کاشی معرق همراه است.

نکته قابل توجه دیگر در ساختمان مسجد جامع یزد، مساله ایجاد روشنایی غیر مستقیم به وسیله انعکاس نور از گچ سفید گنبد و دیوارهاست. همچنین تزیینات داخل و خارج گنبد، نمای خارجی- داخلی ایوان اصلی و محراب زیبای آن که از قسمت‌های مهم مسجد به شمار می‌رود، بی‌نهایت ارزنده و جالب است.

آب‌انبار شش بادگیری یزد

آب‌انباری است قدیمی با شش بادگیر که در محله تپه یزد قرار گرفته است. این بنا دارای دو ورودی در شمال و جنوب، و مخزن است و مخزن آب انبار گنبد تخم مرغی شکلی دارد.



این آب‌انبار ۵۵ پله دارد که بین پله‌های ۲۵ و ۲۶ آن از بالا، یک هشتی با سنگ فرش آجری قرار دارد و طاق آب‌انبار بعد از هشتی شروع می‌شود.



آب انبار شش بادگیر یزد به دلیل دارا بودن شش بادگیر به این نام معروف شده و تنها آب انبار شش بادگیر جهان است. سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعد‌ها به آن اضافه شده است، با کمی دقت در شکل بادگیر‌ها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیر‌های آن را می‌توان مشاهده کرد. شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل هشت وجهی هستند.

خانه لاری‌ها
تاریخ بنای این خانه تاریخی متعلق به دوره قاجار است و در محله فهادان شهرستان یزد قرار دارد. ساختمان خانه لاری‌ها با توجه به سبک کلی منزل اعبانی دوره خود ساخته شده، یعنی خانه‌ای است با دو قسمت اندرونی و بیرونی، حیاط در مرکز و قسمت‌های شمالی به عنوان زمستانه و از قسمت جنوبی به عنوان تابستانه استفاده می‌‎شود که شامل تالار و بادگیر است.

از ضلع شرقی که شمال اتاق آیینه، مطبخ، سرداب و سایر فضا‌ها است به عنوان پاییزه و از ضلع غربی به عنوان بهار خواب استفاده می‌شود. این خانه اکنون موزه اسناد و مدارک است.