مدیران، مسئولان و تولیدکنندگان 40 سال برای اقتصاد چه کار کردند!؟

در اوایل انقلاب اسلامی، برای تحقق شعار نه شرقی و نه غربی، جمهوری اسلامی و تحقق عدم وابستگی به شرق و غرب، شرایطی برای تولید کننده های داخلی فراهم آمد تا بتوانند با کالاهای خارجی رقابت کنند، بیش از دو دهه مرز های کشور به روی کالاهای خارجی بسته شد؛ تبلیغات کالای خارجی در رسانه ملی ممنوع بود، حتی نشریات هم اجازه تبلیغات کالای خارجی را نداشتند و اگر هم انجام می دادند هزینه آن چندین برابر کالاهای ایرانی و به دلار محاسبه می شد. پرهیز از مصرف زدگی الگوی مردم و مسئولان شده بود. به منظور حفظ شان و کرامت زن، استفاده ابزاری از زنان برای تبلیغ محصولات در رسانه ها بویژه در تلویزیون ممنوع شد؛ اما طولی نکشید که آرمان های انقلابی یکی یکی هدف گرفته شد و اکنون زن در ایران برای تبلیغ کالا یک رکن اساسی است.

 مدیران نیز در این مدت نتوانستند خود را بالا بکشند و پیشرفت کنند و در سایه این بازار انحصاری در زمینه تولید خودرو به عنوان بزرگترین صنعت کشور در آن سال ها، این شرکت در طول چهل سال فقط توانست مدل سپر، چراغ های عقب و جلو، داشبورد و چند تغییر جزئی در پیکان را ایجاد کند، بعد از مدتی مونتاژ پژو را آغاز کردند و پس از چند سال نتوانستند از پیکان دل بکنند و همت کرده پیکان مخفی را در ردای پژو با نام مستعار آردی تولید کردند که آن هم موفق نبود و بعد از چند سال خط تولید آن متوقف و به موزه سپرده شد. سپس تبلیغ موتور ملی بر روی سمند گوش فلک را کر کرد که بعد از مدتی شایع شد موتور ملی سمند همان موتور زانتیا است.

از چند سال گذشته که بحث حضور ایران در بازار جهانی مطرح شد؛ اغلب شرکت های داخلی از این موضوع هراس داشتند چرا شرکت های ایرانی با توجه به کیفیت و قیمت محصولات توان رقابت در بازار جهانی را نداشتند چون در این سال ها تحقیقات جایگاهی در این شرکت ها نداشته است. نه تنها تحقیقات، بلکه محققان و مخترعان هم هیچ جایگاهی در صنایع نداشتند و نگارنده با چند تن از مخترعان مصاحبه هایی داشته ام که شرکت ها به دلیل سودجویی یا از ابداعات آنها استقبال نکرده اند و یا درصدد جذب آن بدون در نظر گرفتن حق واقعی اختراع بوده اند که پس از مدتی  خبر فروش این اختراعات به شرکت های خارجی با بهترین شرایط منتشر شد. 

نگارنده تا کنون با چندین مخترع مصاحبه داشته ام که اختراعات و محصولات خود را به شرکت های خودرو ساز معرفی کرده اند اما متاسفانه یا از طرح های خوب آنها استقبال نکرده اند و یا درصدد جلب امتیاز ثبت اختراع آنها به قیمت های نازل بر آمده اند که این معضل یکی از عوامل عقب ماندگی اکثر شرکت ها و کارخانه های داخلی ما در طول سال های اخیر بوده است.

نظر به اهمیت اقتصاد در بازار جهانی، نزدیک به یک دهه است که رهبری نامگذاری سال ها را با اقتصاد گره زده اند، اما ظاهرا گوش شنوایی برای عمل کردن به این   توصیه ها وجود ندارد. «ده سال» یک عمر است در این مدت هزاران کارخانه را می توانستیم از صفر راه اندازی کنیم و اگر هر سال یک اشکال و ایراد آن برطرف و یک طرح و ایده جدید بر روی آن اعمال می شد، این محصول به یک برند بین المللی تبدیل می گشت.

 نه تنها امسال که به نام حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده است، بلکه همه سال ها مردم از کالای ایرانی و اقتصاد کشور حمایت کرده اند، چرا که بازار انحصاری در دست چند خودرو ساز داخلی بوده است و به خودروهای وارداتی آنقدر مالیات بسته اند که قیمت آن در بازار داخلی سر به فلک کشیده و کمتر کسی بجز از ما بهتران! قدرت خرید خودروهای خارجی را پیدا نمی کند و نا خودآگاه و بدون آنکه مصرف کننده  بخواهد، بی اختیار باید تولید ایرانی را با شرایط تحمیلی بخرد.

بارها از زبان مسئولان و مدیران از همین رسانه ملی شنیده ایم که با تولید فلان محصول به عنوان سومین، چهارمین و یا چندمین کشور تولید کننده فلان محصول در خاورمیانه یا جهان تبدیل شده ایم و از خروج فلان مقدار ارز از کشور جلوگیری می شود؛ اما بحران ارزی اقتصاد کشور را فلج کرده و برخی سودجویان حتی برای بالا بردن قیمت  در همین محصول خودرو چند سال پیش به محض بد عهدی شرکت فرانسوی و عدم تحویل قطعات متوجه شدیم که این همه تبلیغات و سر و صدا بیهوده بوده و ما هنوز در تولید بسیاری از قطعات خودکفا که نشده ایم هیچ، بلکه وابستگی شدید تر هم پیدا کرده ایم.

مدیرانی که در طول سال های گذشته کرسی ریاست شرکت ها را به ناحق اشغال کرده و مانع رشد صنعت شده اند باید به پیشگاه مردم و خداوند متعال طلب عفو و بخشش کنند چون حق الناس را ضایع کرده اند. این حق مردم ایران نیست که آمار کشته های آن در تصادفات جاده ای به خاطر کیفیت پایین و غیر استاندارد خودروهایش بیشتر از هشت سال جنگ تحمیلی باشد. این حق مردم ایران نیست که کشوری مسلمان باشد، بیشترین مصرف کننده روسری در دنیا باشد، شرکت های چیت سازی و بافندگی داشته باشد اما به گفته علی اصغر نورالله زاده مدیر عامل صندوق کارآفرینی امید 95 درصد روسری زنان آن به طور قاچاق از ترکیه و چین وارد شود. نورالله زاده با بیان اینکه مصرف سالانه روسری در کشور حدود 250 میلیون قطعه است می گوید: حدود 238 میلیون قطعه روسری سالانه وارد کشور میشود که با محاسبه قیمت متوسط هر روسری 20 هزار تومان در آمد ناشی از فروش این تعداد روسری حداقل 3000 میلیارد تومان در سال است.

بحث 1000 روسری یا 100 هزار روسری نیست، واردات 238 میلیون قطعه روسری   به دست افراد عادی قطعا غیر ممکن است و دولت برای حمایت از کالای ایرانی می تواند جلوی این همه واردات قاچاق را بگیرد.

علی اشرف خانلری