به مناسبت هفته قوه قضاییه/
امام جمعه اشکذر در خطبههای این هفته نماز جمعه به هفتم تیر سالروز شهادت ایت الله بهشتی که به عنوان هفته قوه قضاییه نیز نام گزاری شده است پرداخت.
به گزارش خبرگزاری بسیج از اشکذر، امام جمعه اشکذر در خطبههای این هفته نماز جمعه به هفتم تیر سالروز شهادت ایت الله بهشتی که به عنوان هفته قوه قضاییه نیز نام گزاری شده است پرداخت و عنوان کرد: امام علی (ع) در نامه معروفش به مالک اشتر نخعی هنگامی که وی را به استانداری مصر میفرستد، تمام قوانین مربوط به حکومت و حقوق مردم را به وی ابلاغ کرد، امروزه نیز باید قاضی یک کشور اسلامی به این دستورالعملها عمل کند.
“حجت الاسلام والمسلمین طالبیان” به دوازده توصیه حضرت امیرالمومنین (ع) در این نامه که به صفات و ویژگیهای قضات اشاره دارد تاکید کرد و ادامه: اول اینکه علم، اخلاق، تقوا و ایمان باید در درجهای بسیار بالا باشد؛ زیرا برتری و بهتری از دیگران بدون صفات مزبور قابل تصور نیست و دوم قاضی نباید در برابر اموری که مربوط به قضاوت است، در تنگنا قرار گیرد؛ یعنی قاضی باید مراقب عواطف، احساسات و هیجانات خود باشد و ظرفیت مشاهده هر برخورد و شنیدن هر گونه سخن را داشته باشد؛ زیرا مردم هنگامی به قضات مراجعه میکنند که موضوع مال، جان، حیثیت و ناموس در کار باشد، و طبیعی است که آدمی برای احراز موقعیت مطلوب برای خود در ارتباط با این امور به هر گونه تلاش و دفاع و تندی متوسل خواهد شد.
امام جمعه اشکذر به سوم شرایط قاضی از زبان حضرت امیر (ع) پرداخت و گفت: از کسانى نباشد که طرفهاى دعوا، نظر خود را بر او تحمیل کنند. حرکات و سخنان مردمی که برای دعاوی و دیگر امور مربوط به قضا پیش قاضی حاضر میشوند، نباید او را به لجاجت بکشاند، بلکه باید حواسش را جمع کند که اهل دعوا او را به آزمایش در نیاورند. اینکه «نباید اهل دعوا او را به آزمایش درآورند»، یک شرط بسیار با اهمیت است که چه بسا اگر قاضی توجهی به آن نداشته باشد، حقایق برای او معکوس ارائه شود.
طالبیان به چهارمین تاکید امیرالمومنین (ع) اشاره کرد و عنوان کرد: قاضی اگر اشتباهى از او سرزد، بر اشتباه خود پافشارى نکند؛ زیرا بازگشت به حق بهتر از ادامه در گمراهى است پنجمین ویژگی نیز آن است که به هنگام شناخت حق از بازگشت به حق در نماند، آن طورى که قضات بد برای حفظ مقام و از ترس زشتى کار غلط خود رفتار مىکنند؛ یعنی هنگامی که قاضی حق را تشخیص داد، رجوع به آن برای او دشوار نباشد، ممکن است قاضی خطای خود را بفهمد، ولی حق را در همان مورد تشخیص ندهد، در این صورت توقف از حکم برای او واجب است تا حق آشکار شود.
حضرت علی (ع) ششمین توصیه خود به قضات را کنترل هوای نفس عنوان داشتند و افزودند: هواى نفسش میل به حرص و آز نکند؛ زیرا چشم طمع داشتن به مردم باعث احساس نیاز به ایشان و انحراف از راه حق میگردد و همچنین هفتمین توصیه نیز آن است که یک قاضی به اندک فهم و درک از مسائل – بدون فکر و اندیشه زیاد- بسنده نکند؛ زیرا این خود زمینه خطا و اشتباه است.
امام جمعه اشکذر هشتمین تاکید را ضرورت توقف درموارد شبهه دانست و ادامه داد: این یکی ازمهمترین وظایف و احکام قضات است، و آن این است که در آن هنگام که شک و تردیدی درباره موضوع یا حکم یا تطبیق حکم بر موضوع پیش آید، بدون احساس شرم فوراً باید توقف نموده و به تحقیقات بیشتر و دقیقتر بپردازد.
وی نهمین توصیه را به قضات این گونه عنوان کرد که بیش از همه کس به سراغ دلیل و برهان برود و قاضی باید بیش از همه به دلایل صحیح تکیه کند؛ لذا ذوقیات خوشایند و بیاساس، احتمالات غیر منطقی، سوابق فکری که در معرض دگرگونی میباشند، نیز مغالطههای ظریف نباید در نظریات او تأثیر داشته باشند.
طالبیان به دهمین تاکید حضرت علی (ع) به قاضی اشاره کرد و افزود: از همه کس در کشف واقعیتها با حوصلهتر باشد. قاضی باید از ظرفیتی معقول برخوردار باشد که مراجعات مکرر طرفین دعوا او را ناراحت نکند؛ زیرا که بسا اتفاق میافتد اگر حکم بر ضرر مراجعه کننده باشد، با تعدد مراجعه، لزوم تحمل آن ضرر را درک کند و به روشنایی بیشتر نایل آید، و گاهی ممکن است ابهاماتی که برای خود قاضی وجود داشته است به تدریج از بین برود و یازدهمین توصیه امیرالمونین (ع) به قضات این است که به هنگام کشف حقیقت، قاطعتر از همه باشد؛ زیرا که تأخیر در اجراى حق، آفتها دارد. قاضی باید پس از واضح شدن حکم، قاطعانه عمل کند. طبیعت فصل خصومتها اقتضا میکند که قاضی در صادر کردن حکم پس از طرح کامل آن، به هیچ وجه تردید به خود راه ندهد و از خود نرمش نشان ندهد. نرمش و تردید پس از وضوح کامل حکم، به اضافه اینکه موجب تأخیر رسیدن صاحب حق به حق خود میگردد، در معرض سوء استفاده نیز قرار میگیرد؛ یعنی آنکسی که مجرم است ممکن است از نرمش و دودلی قاضی فرصت تقلب یا فراگیری راههای فرار از کیفر را پیدا کند.
امام جمعه اشکذر به آخرین توصیه امام علی (ع) در نامه خود به مالک اشتر نخعی در مورد قضات اشاره کرد و گفت: قاضی از کسانى نباشد که ستایش زیاد دیگران، او را به سوى خودخواهى سوق دهد. قاضی نباید از مداحی و ستایشگری فریفته شود و به خود ببالد. آن قاضی که در برابر چاپلوسیها و مداحیها خود را میبازد، اگر آگاهی و وجدان قضایی خود را از دست داده باشد، خود را باید به دادگاه وجدانش معرفی کند و به محاکمه آماده گردد؛ زیرا او که به باختن شخصیت خود در باره چاپلوسیها و تملق متهم است، چگونه میتواند شخصیت دیگران را متهم تلقی کرده و به محاکمه بکشد؟ مداحی و ستایش گری، انسانهای ضعیف النفس را واقعاً تا حد یک حیوان ضعیف پایین میآورد؛ زیرا وقتی تخدیر و مستی بر مغز و روان آدمی روی بیاورد، درک و اندیشه و عقل و اراده و کمال جویی از وجود آدمی میگریزد و قدرت تشخیص حقایق و واقعیات از او سلب میگردد.
“حجت الاسلام والمسلمین طالبیان” به دوازده توصیه حضرت امیرالمومنین (ع) در این نامه که به صفات و ویژگیهای قضات اشاره دارد تاکید کرد و ادامه: اول اینکه علم، اخلاق، تقوا و ایمان باید در درجهای بسیار بالا باشد؛ زیرا برتری و بهتری از دیگران بدون صفات مزبور قابل تصور نیست و دوم قاضی نباید در برابر اموری که مربوط به قضاوت است، در تنگنا قرار گیرد؛ یعنی قاضی باید مراقب عواطف، احساسات و هیجانات خود باشد و ظرفیت مشاهده هر برخورد و شنیدن هر گونه سخن را داشته باشد؛ زیرا مردم هنگامی به قضات مراجعه میکنند که موضوع مال، جان، حیثیت و ناموس در کار باشد، و طبیعی است که آدمی برای احراز موقعیت مطلوب برای خود در ارتباط با این امور به هر گونه تلاش و دفاع و تندی متوسل خواهد شد.
امام جمعه اشکذر به سوم شرایط قاضی از زبان حضرت امیر (ع) پرداخت و گفت: از کسانى نباشد که طرفهاى دعوا، نظر خود را بر او تحمیل کنند. حرکات و سخنان مردمی که برای دعاوی و دیگر امور مربوط به قضا پیش قاضی حاضر میشوند، نباید او را به لجاجت بکشاند، بلکه باید حواسش را جمع کند که اهل دعوا او را به آزمایش در نیاورند. اینکه «نباید اهل دعوا او را به آزمایش درآورند»، یک شرط بسیار با اهمیت است که چه بسا اگر قاضی توجهی به آن نداشته باشد، حقایق برای او معکوس ارائه شود.
طالبیان به چهارمین تاکید امیرالمومنین (ع) اشاره کرد و عنوان کرد: قاضی اگر اشتباهى از او سرزد، بر اشتباه خود پافشارى نکند؛ زیرا بازگشت به حق بهتر از ادامه در گمراهى است پنجمین ویژگی نیز آن است که به هنگام شناخت حق از بازگشت به حق در نماند، آن طورى که قضات بد برای حفظ مقام و از ترس زشتى کار غلط خود رفتار مىکنند؛ یعنی هنگامی که قاضی حق را تشخیص داد، رجوع به آن برای او دشوار نباشد، ممکن است قاضی خطای خود را بفهمد، ولی حق را در همان مورد تشخیص ندهد، در این صورت توقف از حکم برای او واجب است تا حق آشکار شود.
حضرت علی (ع) ششمین توصیه خود به قضات را کنترل هوای نفس عنوان داشتند و افزودند: هواى نفسش میل به حرص و آز نکند؛ زیرا چشم طمع داشتن به مردم باعث احساس نیاز به ایشان و انحراف از راه حق میگردد و همچنین هفتمین توصیه نیز آن است که یک قاضی به اندک فهم و درک از مسائل – بدون فکر و اندیشه زیاد- بسنده نکند؛ زیرا این خود زمینه خطا و اشتباه است.
امام جمعه اشکذر هشتمین تاکید را ضرورت توقف درموارد شبهه دانست و ادامه داد: این یکی ازمهمترین وظایف و احکام قضات است، و آن این است که در آن هنگام که شک و تردیدی درباره موضوع یا حکم یا تطبیق حکم بر موضوع پیش آید، بدون احساس شرم فوراً باید توقف نموده و به تحقیقات بیشتر و دقیقتر بپردازد.
وی نهمین توصیه را به قضات این گونه عنوان کرد که بیش از همه کس به سراغ دلیل و برهان برود و قاضی باید بیش از همه به دلایل صحیح تکیه کند؛ لذا ذوقیات خوشایند و بیاساس، احتمالات غیر منطقی، سوابق فکری که در معرض دگرگونی میباشند، نیز مغالطههای ظریف نباید در نظریات او تأثیر داشته باشند.
طالبیان به دهمین تاکید حضرت علی (ع) به قاضی اشاره کرد و افزود: از همه کس در کشف واقعیتها با حوصلهتر باشد. قاضی باید از ظرفیتی معقول برخوردار باشد که مراجعات مکرر طرفین دعوا او را ناراحت نکند؛ زیرا که بسا اتفاق میافتد اگر حکم بر ضرر مراجعه کننده باشد، با تعدد مراجعه، لزوم تحمل آن ضرر را درک کند و به روشنایی بیشتر نایل آید، و گاهی ممکن است ابهاماتی که برای خود قاضی وجود داشته است به تدریج از بین برود و یازدهمین توصیه امیرالمونین (ع) به قضات این است که به هنگام کشف حقیقت، قاطعتر از همه باشد؛ زیرا که تأخیر در اجراى حق، آفتها دارد. قاضی باید پس از واضح شدن حکم، قاطعانه عمل کند. طبیعت فصل خصومتها اقتضا میکند که قاضی در صادر کردن حکم پس از طرح کامل آن، به هیچ وجه تردید به خود راه ندهد و از خود نرمش نشان ندهد. نرمش و تردید پس از وضوح کامل حکم، به اضافه اینکه موجب تأخیر رسیدن صاحب حق به حق خود میگردد، در معرض سوء استفاده نیز قرار میگیرد؛ یعنی آنکسی که مجرم است ممکن است از نرمش و دودلی قاضی فرصت تقلب یا فراگیری راههای فرار از کیفر را پیدا کند.
امام جمعه اشکذر به آخرین توصیه امام علی (ع) در نامه خود به مالک اشتر نخعی در مورد قضات اشاره کرد و گفت: قاضی از کسانى نباشد که ستایش زیاد دیگران، او را به سوى خودخواهى سوق دهد. قاضی نباید از مداحی و ستایشگری فریفته شود و به خود ببالد. آن قاضی که در برابر چاپلوسیها و مداحیها خود را میبازد، اگر آگاهی و وجدان قضایی خود را از دست داده باشد، خود را باید به دادگاه وجدانش معرفی کند و به محاکمه آماده گردد؛ زیرا او که به باختن شخصیت خود در باره چاپلوسیها و تملق متهم است، چگونه میتواند شخصیت دیگران را متهم تلقی کرده و به محاکمه بکشد؟ مداحی و ستایش گری، انسانهای ضعیف النفس را واقعاً تا حد یک حیوان ضعیف پایین میآورد؛ زیرا وقتی تخدیر و مستی بر مغز و روان آدمی روی بیاورد، درک و اندیشه و عقل و اراده و کمال جویی از وجود آدمی میگریزد و قدرت تشخیص حقایق و واقعیات از او سلب میگردد.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰