خبرهای داغ:
مانند بسیاری از ظرفیت ها و مزیت های هدر رفته استان، تولید چشمگیر پشم گوسفندی در این دیار هم به نرخی ناچیز و بدون اینکه مزیت و ارزش افزوده ای برای استان ایجاد کند، راهی خارج از استان می شود، بسیار جای تاسف دارد که در سال های اخیر حتی پشم تولیدی از گوسفندان در این استان دور ریخته می شود چرا به بهایی ناچیز از دامداران و عشایر خریداری می شود.
کد خبر: ۹۰۳۷۸۳۳
|
۳۰ تير ۱۳۹۷ - ۱۱:۵۵
نبود صنایع جانبی/پایین بودن قیمت پشم تولیدی خراسان شمالی را دور ریختنی کرده است 
 

به گزارش سرویس خبری بسیج علمی از خراسان شمالی از استان های برتر ایران در حوزه های دامی و زراعی است به طوری که سالانه حدود دو میلیون تن انواع محصولات در زیربخش های کشاورزی را تولید و روانه بازار می کند، این استان با داشتن دو میلیون واحد دامی سالانه بیش از سه هزار تن پشم تولید می کند اما این کالای با ارزش در این استان دور ریخته می شود چرا که کارخانجات مرتبط با این کالا وجود ندارد و صنایع دستی نیز که از پشم استفاده می کردند هم اکنون در این استان خواب رفته اند.

پشم استان خراسان شمالی به دلیل اینکه بیشتر زبر و رنگین است در صنایع دستی از جمله نمد، گلیم و جاجیم مورد استفاده قرار گرفته است اما امروزه کار در این حوزه نیز رنگ باخته است و کاربردی آنچنانی ندارد.

 

 در تماس خبرنگار سرویس خبری بسیج علمی  با یکی از عشایر استان خراسان شمالی، نظر وی را در خصوص فرآیند تولید و فروش پشم گوسفندی در میان عشایر جویا شدیم.

** سوداگران پشم و زیان های دامداران

محمد فرهادی از اینکه واسطه ها و سوداگران در فصل پشم چینی با نرخ های نازل اقدام به خرید پشم گوسفندان می کنند و با انتقال آنها به سایر شهرهای دارای کارگاه یا کارخانه های ریسندگی، فرشبافی و یا رنگرزی به چندین برابر قیمت می فروشند آن هم در شرایطی که مسوولان استان هیچ اقدامی برای حمایت از این بخش از تولیدات آنها نمی کنند ابراز گلایه کرد.

وی گفت: دلالان هر ساله تولیدی عشایر را به ناچیز می خرند و بعد از انتقال به سایر به چند برابر قیمت می فروشند.

وی اظهار کرد: که به دلیل نبود کارخانه ریسندگی و رنگرزی و یا تولیدی های پارچه و فرش در استان خراسان شمالی سالانه شاهد خروج ارزان پشم تولیدی گوسفندی عشایر که به دلیل چرای گوسفندان در بهترین مراتع، با کیفیت ترین پشم را هم تولید می کنند از استان خودمان هستیم.

وی خواستار حمایت مسوولان برای خرید تضمینی پشم و یا تعیین تعرفه و قیمت کارشناسی این فرآورده دامی شد.

 وی افزود: حتی برخی از خانوار های عشایری به دلیل اینکه قیمت پشم تولیدی بسیار ناچیز است حتی پس از چیدن پشم آن را دور می ریزند که این امر نیز موجب مشکلات بهداشتی خواهد شد.

با این حال اگرچه به صورت پراکنده و سنتی در خانه های روستایی و خانوار های عشایری خراسان شمالی شاهد دارهای قالی و یا بافتن گلیم و جاحیم و حتی لباس های پشمی بودیم اما به نظر می رسد رشد سریع فن آوری و کمی درآمدهای ناشی از این نوع تولید، برای همیشه دارهای قالی و جاجیم را به موزه ها هدایت کرده و در استان گریزی غیر از ایجاد یک کارخانه برای فرآوری پشم تولیدی استان در انواع تولیدات مختلف نداریم.

وی در این خصوص می گوید که داشتن حدود سه هزار تن پشم در سال در نوع خود یک ظرفیت بالقوه و مزیتی مناسب برای احداث صنایع مادر در زمینه فرآوری بهنیه پشم تولیدی در استان است.

وی افزود: این اقدام همچنین میدان را از دلالان و واسطه ها که پشم تولیدی استان را مفت می خرند و در سایر استان های کشور به گران می فروشند نیز می گیرد.

وی ایجاد چنین صنعتی در استان را دارای توجیه کافی و سوددهی فراوان می داند و در عین حال پا گرفتن یک کارخانه ریسندگی، رنگرزی و بافندگی را مستلزم تشریک مساعی نهادهایی چون سازمان جهاد کشاورزی، صنایع دستی و بخش صنعت استان می داند.

** وداع با ˈتشی ریسیˈ و تولید نخ 

تا همین چند سال پیش به دلیل رونق قالی بافی های خانگی و جاجیم در استان، تبدیل نخ به ریسه و فروش آن سودآوری و توجیه نسبتا بالایی داشت و در بیشتر مناطق روستایی و عشایر استان هم شاهد دوک (تشی) ریسی در میان بانوان بودیم اما اکنون با به قهقرا رفتن این صنایع خانگی، رمقی برای تبدیل نخ به ریسه نیز باقی نمانده است.

متاسفانه به دلیل اینکه صنعتی در حوزه ریسندگی و بافندگی در استان خراسان شمالی نداریم، زنان عشایری و روستایی هم رغبتی برای این کار ندارند و در شرایط فعلی تنها گزینه، خام فروشی پشم و یا دور ریختن آن است و بس.

 

 

** قیمت برخی از پشم‌های چیده شده به قدری پایین است که حتی صرف نمی‌کند چیده شود

احمد داوطلب مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با اشاره به اینکه سرمایه دامی این استان حدود دو میلیون واحد دامی است گفت: بر طبق این تعداد دام موجود حدود سه هزار 130 تن پشم در سال در خراسان شمالی تولید می‌شود.

وی افزود: همچنین 800 هزار راس دام سنگین در این استان وجود دارد.

وی اظهار داشت: سالانه 30 تا 40 درصد از جمعیت دامی استان کشتار می شود و یا به صورت زنده از استان خارج خواهد شد.

وی گفت: سالانه 625 هزار جلد گوسنفدی و 11 هزار جلد پوست بز و 346 تن پوست گاو از دام موجود این استان قابل استحصال است.

وی مهم ترین مشکل دام داران را قیمت پایین پوست و پشم دانست و اظهار کرد: به علت نبود صنایع فراوری اینگونه تولیدات دامی روی دست دامدار باقی می ماند.

وی اظهار داشت: سالانه بیش از سه هزار و 100 تن پشم در این استان تولید می شود .

وی با بیان اینکه قیمت پشم خریداری شده نه تنها در این استان بلکه در کشور نیز پایین است، افزود: قیمت برخی از پش‌های چیده شده به قدری پایین است که حتی صرف نمی‌کند چیده شود و گاهی اوقات تعدادی از دامداران اقدام به دور ریختن پشم‌های چیده شده می‌کنند.

وی ادامه داد: اما از آنجایی که عدم چیدن پشم‌ها برروی سلامتی دام تاثیرگذار خواهد بود، دامدار مجبور است تا به منطور مبارزه با انگل‌های دامی و رعایت بهداشت دام نسبت به چیدن پشم اقدام کند.

داوطلب اظهار کرد: از سوی دیگر پشم تولید شده خراسان شمالی با توجه به نژاد دامی موجود در استان(کردی، افشاری و مغانی)، از کیفیت لازم برخوردار نیست و این امر نیز بر روی قیمت این محصول تاثیرگذار است.

وی خاطرنشان کرد: پشم های تولید شده در خراسان شمالی ضخیم هستند و بیشتر برای استفاده در تولید کالاهایی همچون قالی قابلیت استفاده را دارد.

این مقام مسئول تصریح کرد: از سوی دیگر واردات نخ نیز از دیگر علل پایین آمدن قیمت پشم نه تنها در این استان بلکه در کل کشور شد.

وی افزود: طرح‌هایی برای افزایش ارزش افزوده پشم به دستگاه‌ها ارائه شد اما اقدام خاصی انجام نشد

وی گفت: بیشتر پشم این استان برای جاجیم ، نمد و گلیم مورد استفاده قرار می گرد و همچنین برای تشک که در سال های اخیر الیافا مصنوعی جایگزین بازار مصرف پشم شده است.

وی اظهار داشت: همچننی بیشتر پشم های تولیدی استان رنگین هستند که و ضخیم که این امر باعث شده است که مصرف زیادی بریا منسوجات ئ ریسندگی نداشته باشد.

حسن علمی محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی در ادامه با تاکید بر اینکه هنوز بازار فرش از بین نرفته است، گفت: فقط ذائقه مردم برای استفاده از پشم در استان‌های خراسان شمالی، جنوبی، رضوی، سمنان و مازندران تغییر یافته است.

وی افزود: در گذشته مقدار زیادی از پشم تولیدی در تولید محصولاتی همچون لحاف، تشک استفاده می‌شد اما در حال حاضر این کالا از محصولات دیگری همچون لایکو و ... استفاده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه قیمت‌گذاری پشم از کیلویی 100 تومان شروع می‌شود و به پنج هزار تومان نیز می‌رسد، ادامه داد: یکی از عللی که پشم تولیدی در خراسان شمالی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد، آن است که قطر پشم بیش از 35 میکرون است و از سوی دیگر پشم تولیدی رنگی است و زمان رنگ رزی رنگ به خود نمی‌گیرد.

علمی توضیح داد: پشم‌های قرمز رنگ در فرآیند رنگ رزی فقط رنگ قرمز را به خود جذب می‌کند و پشم‌های با رنگ سیاه فقط رنگ سیاه را به خود جذب می‌کند و پشم سفید است که قابلیت رنگ کردن به انواع رنگ‌ها را دارد.

به گفته وی، در زمان‌های گذشته پشم منطقه خراسان فقط برای گبه بافی و نمد بافی استفاده می‌شد.

وی با تاکید بر اینکه تاکنون طرح‌های مختلفی برای استفاده از پشم و بالا بردن ارزش اقتصادی آن مطرح شده است، توضیح داد: یکی از این طرح‌ها استفاده از پشم برای تولید مواردی همچون کف خودرو و ... بوده که حتی با ایران خودرو و سایپا نیز وارد مذاکره شده‌ایم.

علمی تصریح کرد: به استانداری خراسان شمالی نیز طرح راه‌اندازی استحصال چربی پشم دام نیز ارائه شد که این چربی از آب پشم‌های شسته شده پشم به دست می‌آید و در ایران چنین کارخانه‌ای وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه در پشم دام چربی به نام لالوئین وجود دارد، گفت: از این چربی برای استفاده از لوازم آرایشی و صنعت چسب‌سازی استفاده می‌شود.

وی افزود: این پیشنهاد به استانداری داده شد و آن‌ها قول دادند تا جایی که امکان دارد از این طرح حمایت می‌شود اما در حال حاضر طرح رها شده است.

به گفته وی، طرح تولید موکت پشمی که در کشورهایی همچون افغانستان از آن استفاده زیادی می‌شود نیز ارائه شده است اما اتفاق خاصی در این خصوص نیز تاکنون نیفتاده است.

محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی تاکید کرد: با توجه به اینکه اقدام چندانی برای اجرای این طرح‌ها در این استان انجام نشده است و برای اینکه ارزش اقتصادی پشم‌های تولید شده در این استان افزایش یابد باید به دامداران آموزش داده شود که پشم ها را با یکدیگر مخلوط نکنند و از سوی دیگر پشم چین های ماهر در استان تریبت شوند.

میزان صادرات پشم از خراسان شمالی کاهش یافته است

دکتر ابراهیم تقوایی رئیس اداره قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی نیز با اشاره به اینکه میزان صادرات پشم از این استان کاهش داشته است، گفت: میزان صادرات پشم طی سال گذشته از این استان 162 هزار کیلوگرم بوده، این درحالیست که این رقم طی سال 95، 246 کیلوگرم بوده است.

وی خاطرنشان کرد: میزان صادرات پشم از این استان کاهش یافته است، این درحالیست که تعداد دام‌های موجود در این استان ثابت بوده و هیچ روند کاهشی در آن وجود نداشته است.

 

 

دامپزشکی خراسان شمالی به پشم چینی غیربهداشتی هشدار داد

مسئول قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی گفت: امکان انتقال بیماری در انجام پشم چینی یا جابجایی های غیر بهداشتی پشم، از دام بیمار به فرد پشم چین یا افرادی که با آن دام سر و کار دارند، وجود دارد.

تقوایی مقدم اظهار داشت: در صورت رعایت نکردن موارد بهداشتی در هنگام پشم چینی و مراحل بعدی آن، امکان انتقال بیماری هایی مانند تب مالت، سیاه زخم، سل و دیگر بیماری های میکروبی، قارچی و انگلی وجود دارد.

وی با بیان اینکه از دیرباز تاکنون پشم یکی از اصلی ترین مواد اولیه در صنایع نساجی و تهیۀ پوشاک بوده است گفت: این مهم، ماده اولیه مورد نیاز هنر قالیبافی و در زمینه های متعدد دیگر همچون بافندگی و صنایع دستی پرکاربرد است.

تقوایی مقدم با اشاره به پشم چینی دامداران در فصل بهار و در ابتدای اردیبهشت ماه افزود: از مهم ترین اقداماتی که در هنگام پشم چینی برای پیشگیری از انتقال بیماری های دامی می توان عنوان کرد، انتخاب دام سالم و استفاده از تجهیزات مورد نیاز پشم چینی شامل لباس مخصوص کار،چکمه، دستکش و دهان بند است.

وی افزود:پشم وموی بز و کرک باید از دام زنده وسالم تهیه شده باشد و همچنین پشم ومو از گله عاری از امراض واگیر نظیر شاربن، آبله وتب برفکی تهیه شده باشد.

تقوایی مقدم با بیان اینکه باید شست وشوی پشم از محلول آب وپتاسیم باشد افزود: پشم ومو وکرک پس از جدا شدن از پوست به وسیله محلول های شمیایی ضد عفونی وپس از خشک شدن توسط کامیون های سر پوشیده حمل شود.

وی علت آن را کاهش قیمت پشم در بازارهای سنتی، نبود مراکز خرید به صورت انبوه و صنعتی و جابجایی و خروج پشم به صورت غیر بهداشتی توسط دلالان و سودجویان در این عرصه عنوان کرد.

وی گفت: هنگامی که تولید محصولات مرتبط از پشم برای سرمایه گذار داخلی توجیه اقتصادی نداشته باشد توسعه صنایع جانبی پشم یا مراکز خرید پشم یا احداث کارخانه پشم شویی نیز سودده نبوده و صادر کننده فعال در این عرصه هم خیلی وجود ندارد.

تقوایی مقدم اهداف و اجرایی شدن دستورالعمل های دامپزشکی را گامی در راستای پیشگیری از شیوع بیماری های دامی بین مناطق مختلف و جلوگیری از قاچاق دام و فراورده های خام دامی عنوان کرد.

ارسال نظرات