به گزارش خبرگزاری بسیج،در گزارش این هفته، اخبار مربوط به آخرین تحولات برجام، مذاکره و تحریم و همچنین تحولات و وقایع مربوط به تحریمهای نفتی پوشش داده شده است. همچنین اظهارات نمایندگان مجلس درباره کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم و همچنین اظهارات مراجع تقلید در این زمینه، اخبار مرتبط با FATF است که در بسته خبری این هفته آمده است. اخبار ارزی نیز شامل اظهارات رییس کل بانک مرکزی درباره توافق ایران با روسیه و ترکیه درباره حذف دلار در روابط تجاری می شود.
• تحریم، برجام و مذاکرات
1. جان کری: ترامپ با خروج خود از برجام، تندروها را در ایران تقویت کرده است
جان کری، وزیر پیشین خارجهی آمریکا در مصاحبه با فرید زکریا در شبکه CNN، در پاسخ به این سوال که واکنش وی در مورد خروج ترامپ از برجام چه بوده است گفت: «ترامپ با خروجش از برجام، تندروها را در ایران تقویت کرده است که میگویند به آمریکا نمیشود اعتماد کرد، با آمریکا نمیشود مذاکره نمود. ترامپ با اقدام خود روحانی و دولتش را در موقعیت دشواری در مقابل رهبری و سپاه قرار داده است».
2. هشدار ایالات متحده به شرکتهای هواپیمایی دربارهی استفاده از آسمان ایران
ادارهی خدمات پروازی ایالات متحده اخیرا به شرکتهای هواپیمایی هشدار داده است در رابطه با پرواز در آسمان ایران جانب احتیاط در پیش بگیرند، چرا که به ادعای ایالات متحده جنگندههای ایران در دسامبر 2017 یک پهپاد غیرنظامی را مورد هدف قرار دادهاند. ادارهی خدمات پروازی آمریکا همچنین هشدار داده است که فرود بدون برنامه در خاک ایران به دلایل فنی و یا پزشکی ممکن است دردسر ایجاد کند.
3. رایزنی وزیر انرژی آمریکا با همتایان سعودی و روسی درباره تحریم نفتی ایران
وزیر انرژی آمریکا جهت تشویق عربستان و روسیه به افزایش تولید نفت خود، با وزرای انرژی عربستان و روسیه دیدار کرد.
4. مقام سازمان ملل هشدار داد که تحریمهای آمریکا ممکن است باعث مهاجرت عظیم پناهجویان به اروپا شود
معاون کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل، مارک لوکاک در رابطه با اثرات تحریمهای آمریکا گفت: «اگر اثرات تحریمهای آمریکا افزایش یابد، ممکن است مهاجرت عظیمی از افغانستان و ایران به سمت اروپا بیاید». وی افزود: «ما به مقامات اروپا از آنجایی که خیلی در صحبتهای سیاسی در رابطه با تحریمها دخیل هستند، هشدار دادهایم که آنها باید این فاکتور را هم در ذهنشان داشته باشند».
5. وزیر صنایع هند خواستار ۲ برابر شدن روابط تجاری با ایران شد
بهرغم اعمال تحریمهای آمریکا، «سورش پرابهو» وزیر صنایع و تجارت هند خواستار دو برابر شدن روابط تجاری هند با ایران در پنج سال آینده از سطح ۱۳.۸ میلیارد دلار کنونی شده است.
6. معاون وزیر خارجهی روسیه: روسیه و اتحادیه اروپا به دنبال اتخاذ تصمیمات مشترک برای مقابله با تحریمهای آمریکا هستند.
سرگی ریابکوف، معاون وزیر خارجهی روسیه در رابطه با اقدامات روسیه برای آمادگی در برابر موج دوم تحریمهای آمریکا گفته است: « علاوه بر اقدامات داخلی خودمان که مورد نیاز است، ما مجموعهای از اقدامها را برای بحث با اروپاییها مشخص کردهایم». وی در ادامه افزود: «ما باید فرمولها، ابزارها و مکانیسمهایی را پیدا کنیم که بتوانیم به وسیلهی آنها به موج دوم تحریمها واکنش نشان داده و ضرر ناشی از تحریمها را کاهش دهیم. و اقدامات موثری را برای ادامهی همکاری اقتصادی در فضایی که قابل اطمینان و تضمین شده باشد توسعه بدهیم که فعالین اقتصادی بتوانند در برابر فشارهای آمریکا گزینههای دیگری را پیش روی خود ببینند. وی همچنین تاکید کرد: «ارادهی جمعی و توانایی ما برای ایجاد شرایطی که صادرات نفت ایران به بازارهای خارجی بدون توقف صورت بگیرد اهمیت فراوانی دارد».
7. دیدار رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با وزیر امور بینالملل حزب کمونیست چین
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و سانگ تائو، وزیر امور بینالملل حزب کمونیست چین در مورد عرصههای راهبردی همکاری دو کشور و برجام گفتگو کردند.«سانگ تائو» با اشاره به سابقه تاریخی و تمدنی دو کشور ایران و چین اظهار کرد: «جهان دستخوش تحولات بیسابقهای است؛ با توجه به اینکه ایران و چین هر کدام در منطقه خود تاثیرگذارند، باید بررسی شود که چگونه این دو کشور میتوانند با همکاری یکدیگر با چالشها و مخاطرات موجود مقابله کنند. لازم است در این باره طرحی شرقی داشته باشیم تا کشورهای فاقد سابقه تاریخی نتوانند نظام سیاسی خود را بر دیگران تحمیل کنند و مدعی مدیریت جهانی باشند».
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی نیز در گفتگوهای خود به همکاریهای خوب دو کشور تاکنون اشاره کرد و با توجه به صحبتهای تائو گفت: «بستر توسعه همکاریهای بیشتر دو کشور در منطقه وجود دارد. این همکاریها میتواند در روند بازسازی عراق و سوریه موثر باشد و تا مدیترانه کشیده شود». رییس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه در بحث برجام منتظر اقدامات عملی بیشتری از سوی اروپا هستیم تاکید کرد اگرچه اروپا اقداماتی انجام داده، اما هنوز این تلاشها، انتظارات ما را برآورد نکرده است و باید دید چه قدر به تعهداتشان وفادار خواهند بود.
8. ریابکوف: به صفر رساندن فروش نفت ایران غیرممکن است/ با وجود تهدید واشنگتن، در تجارت با تهران محکم میایستیم
معاون وزیر خارجه روسیه در خصوص سیاست دولت آمریکا برای به صفر رساندن فروشنفت ایران گفت که این امر امکانپذیر نیست. وی گفت: «من فکر نمیکنم در کل این کار امکانپذیر باشد. علاوه بر این و مهمتر از همه، من فکر نمیکنم که این انتظار آمریکا واقع بینانه باشد. آن هم در زمانی که آمریکا تقریبا به لحاظ بینالمللی در خصوص این موضوع خاص منزوی است، اکثریت گسترده جامعه بینالملل معتقد است که توافق هستهای از جمله فروش نفت ایران باید بنا به دلایل سیاسی، اقتصادی، و بخاطر ثبات در بازار انرژی دنیا و پایداری سیستم جهانی در زمینه عدم اشاعه حفظ شود.» ریابکوف در خصوص میزان امیدواریاش برای به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران و اعضای باقیمانده برجام در خصوص ادامه اجرای این توافق گفت: «ما برنامه زمانی خیلی فشردهای داریم که تا ماه نوامبر، کم و بیش حدود یک ماه و نیم است. اما به شدت اطمینان دارم که ما قادر خواهیم بود در این بازه زمانی به نتیجه برسیم. بنابراین، برجام خوشبختانه توسط همه اعضای باقیمانده به طور مستمر اجرا خواهد شد که شامل انتفاع ایران از ابعاد اقتصادی و مالی توافق خواهد بود.»
9. جنگ تجاری آمریکا و تحریمها به بازارهای نفت آسیب میزند
الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه روز چهارشنبه در مصاحبه با CNBC گفت که جنگ تجاری آمریکا علیه چین و رژیم تحریمها به بیثباتی بازار نفت دامن میزند و بر روی قیمتها فشار میآورد. وی در رابطه با وضعیت بازار نفت گفت: «من فکر میکنم بحث امروز جهانی است. زمانی که در مورد تعادل عرضه و تقاضا صحبت میکنیم، باید جهانی فکر کنیم. اگر کسی نفتی را نخرد، کس دیگری میخرد و این مطلب در مورد مصرف هم همینطور است. بنابراین ما اقدام ویژهای برای اینکه جلوی چیزی را در آینده بگیریم، انجام نمیدهیم.
10. تلاش آمریکا برای مذاکره با ایران
حسن روحانی رئیس جمهور ایران گفت: حکام آمریکا از یک طرف ملت ایران را تحت فشار قرار میدهند و از طرف دیگر هر روز از طرق مختلف پیغام میدهند بیایید مذاکره کنید؛ دو هفته نمیگذرد که یک پیغام جدید میآید. روحانی با بیان اینکه آیا قسم حضرت عباس را قبول کنیم یا دم خروسی که بیرون زده، خاطرنشان کرد: ما پیغام و نرمش آنها را در پیام ببینیم یا عمل ددمنشانهشان؟ به آنها میگویم که اگر راست میگویید و دوستدار ملت ایران هستید، چرا میخواهید در زندگی مردم ما فشار آورید؟ شما فکر میکنید که اگر چند ماه به مردم ما فشار آورید، آنها به خیابان میآیند و دستهایشان را بالا میگیرند و میگویند: «ما تسلیم آمریکا و کاخ سفید شدیم؟» این خطا و اشتباه شماست.
11. رئیس جمهور در جلسه هیات دولت: ما در جنگ اقتصادی و روانی قرار داریم
دکتر روحانی با بیان اینکه نباید به مردم ظلم کرده و آنها را نسبت به آینده مأیوس کنیم، گفت: عدهای مداوم میگویند که باید مشکل مردم را درک کنید و این درست است که مردم مشکل دارند و ما در جنگ اقتصادی و روانی قرار داریم، اما این دلیل نمیشود که حقایق را تحریف کرده و نقاط مثبت را به مردم نگوییم. رئیس جمهور ادامه داد: با مقایسه رشد اقتصادی در 4 سال گذشته نسبت به 35 سال گذشته، در مییابیم که این رشد به طور متوسط 2 برابر بوده است. صاحبنظران، متخصصان و صدا و سیما میتوانند این را بررسی کنند اما بحث اینجاست که اگر اینگونه بوده، چرا واقعیات را به مردم نمیگوییم. دکتر روحانی افزود: در همین شرایط سال 97، صادرات و واردات کشور تغییر کرده و تراز تجاری ما نسبت به پارسال بهتر بوده است، اما به محض اینکه دولت این موفقیتها را بازگو میکند، عدهای پیدا میشوند و در گوشهای کل اقتصاد را بر مبنای همان یک درصد، محاسبه میکنند و این عدالت و انصاف نیست.
12. بازگشایی فایل خودرو در «ستاد مقابله با تحریم
دبیر شورایعالی امنیت ملی دیروز در حالی به ایرانخودرو رفت که در جلسه مشترک با فعالان زنجیره خودروسازی کشور، خبر از تشکیل «ستاد مقابله با تحریم» و همچنین ارجاع مشکلات و خواستههای این صنعت به ستاد موردنظر داد.
• تحولات مربوط به گروه ویژه اقدام مالی (FATF)
1. معاون پارلمانی رئیس جمهور: تصویب لوایح چهارگانه یکی از ضرورتهای کشور برای ساماندهی امور مالی و بانکی در مجامع مالی بینالمللی است
امیری گفت: لوایح متعددی در مجلس داریم که یکی از مهمترین آنها لوایح چهارگانه FATF درباره مقررات مالی کشور است. از این لایحه به عنوان لایحه FATF نام برده میشود که با نظر نمایندگان مجلس دو ماه مسکوت ماند و ان شاءالله در جلسات پاییز با در دستور کار قرار گرفتن به نتیجه خواهد رسید. تهیه و تصویب این لوایح بعنوان یکی از ضرورتهای کشور برای ساماندهی امور مالی و بانکی در مجامع مالی بینالمللی و بانکهای بینالمللی و موسسات مالی دنیا است.
2. رئیس کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی: برخی در مجلس می خواهند توپ FATF را به دفتر رهبری بیاندازند
فلاحت پیشه گفت: با وجود آنکه مقام معظم رهبری بر تصمیم گیری درباره این لوایح چهارگانه تاکید داشتند متاسفانه بعضا می شنویم برخی در مجلس می خواهند توپ را به دفتر رهبری بیاندازند. درعرصه سیاسی با انسان های کوچک نمی شود کار بزرگ انجام داد؛ بی تصمیمی نشان دهنده کوچک بودن رجل سیاسی است به هر حال کسانی که نماینده مجلس هستند یا در کابینه دولت قرار دارند افرادی هستند که در جایگاه تصمیم گیری قرار دارند و نباید امور مملکت را معطل بی تصمیمی خود بکنند. موضوع لوایحی که مطرح شده است کاملا با مسئله FATF فرق دارد و من بارها به این مسئله اشاره کردم. نظر مقام معظم رهبری در این زمینه مشخص است ایشان آخرین نظری که درباره این لوایح دارند و ما از آن باخبریم این است که مجلس و دولت در این رابطه تصمیم بگیرند.
3. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس: نسبت به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم نگرانی هایی وجود دارد
الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بینالمللی مقابله با تامین مالی تروریسم از لوایحی است که مورد نظر گروه ویژه اقدام مالی قرار دارد اما نسبت به آن نگرانی هایی وجود دارد. دغدغه هایی نسبت به فرارسیدن پایان مهلت ارائه شده از سوی FATF وجود دارد اما باید برای رفع آنها تضامین لازم اخذ شود.
4. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام: در هیأت عالی نظارت، رد قوانین مطرح نیست، بلکه اصلاح و انطباق آنها با سیاستهای کلی مورد نظر است
رضائی گفت: اخیرا عدهای با لحن مناسب و نامناسب از هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام انتقاد کرده و ایراد گرفتهاند. این هیأت که از یک سال پیش دراجرای اصل صد و ده قانون اساسی فعال شده است، جمعی پانزده نفره از اعضای مجمعند که بر اجرای سیاستهای کلی نظام نظارت دارند. این هیأت مطابق قانون اساسی میتواند قوانین و مقررات مغایر با سیاستهای کلی را برای اصلاح به مجلس و دولت برگرداند و از آنها بخواهد که آن را اصلاح کنند. منتقدان گفتهاند هیأت عالی نظارت، قوانین مجلس را رد کرده است، درحالی که رد قوانین مطرح نیست، بلکه اصلاح و انطباق آنها با سیاستهای کلی مورد نظر است.
5. سخنگوی هیات رئیسه مجلس: احتمالاً پس از تعطیلات دو هفتهای مجلس، لایحه الحاق به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم، در دستورکار نمایندگان قرار گیرد
نعمتی گفت: در جلسه اخیر هیئت رئیسه مجلس تصمیم گرفته شد تا لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم (cft) در صحن علنی قوه مقننه در دستورکار مجلس قرار گیرد. احتمالاً پس از تعطیلات دو هفتهای مجلس این لایحه در دستورکار نمایندگان قرار گیرد.
6. سخنگوی شورای نگهبان: مجمع تشخیص مصلحت نظام در موضوع لوایح FATF، با توجه به صلاحیت نظارت بر سیاستها وارد شده است
مجمع تشخیص مصلحت 2 صلاحیت دارد؛ یکی صلاحیت حل اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان و دوم صلاحیت نظارت بر سیاستهای کلی نظام که از سوی مقام معظم رهبری تعیین و تصویب شده است. مجمع تشخیص مصلحت نظام در موضوع لوایح FATF، با توجه به صلاحیت نظارت بر سیاستها وارد شده است، بنابراین، ابتدا به ساکن همزمان با بررسیهای شورای نگهبان، مجمع نیز بررسی میکند و اگر مغایرتی باشد اعلام میکند، مانند موارد مربوط به مصوبه پولشویی و کنوانسیون پالرمو که ایراداتی برای ما ارسال شد و ما نیز به مجلس اعلام کردهایم.
7. آیت الله نوری همدانی: مجلس در زمینه FATF، بسیار هوشیار باشد
آیت الله نوری همدانی: شنیدهایم که دوباره قرار است قرارداد FATF را به مجلس بفرستند، شما در این زمینه باید بسیار هوشیار باشید و بدانید ما نظامی سلطهپذیر نیستیم و انقلاب اسلامی ما روزبهروز در حال پیشرفت و قدرت است.
8. آیت الله مکارم شیرازی: نقاط مبهمی در FATF وجود دارد که شفاف نیست و باید دقیق بررسی شود
آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به اهمیت توجه دقیق به موضوع FATF گفت: در اینکه باید منابع تأمین مالی تروریسم را کور کنیم شکی نیست اما اینکه چه کسی تروریسم است و کدام نهاد مصادیق تروریسم را تشخیص میدهند؛ ابهام وجود دارد، آنها سپاه، حشدالشعبی و حزبالله را تروریسم میدانند ولی معلوم نیست که داعش جبههالنصره و القاعده را نیز تروریسم بدانند. دومین نقطه مبهم در FATF نظارت بر اطلاعات بانکی است، اینکه چه کسی نظارت میکند و بر چه اطلاعاتی نظارت میشود. ما خودمان که نظارت میکنیم تا تخلفی صورت نگیرد، این موضوعات مبهم بوده و شفاف نیست که با بررسی دقیق باید ابهامات برطرف شود. این مفسر قرآن کریم با بیان اینکه سوال اینجاست که آیا مسئله نظارت یک طرفه است یا ما نیز میتوانیم بر آنها نظارت کنیم.
• تحولات اقتصادی و ارزی
1. توافق ایران با روسیه و ترکیه درباره حذف دلار در روابط تجاری
عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی ایران در صفحه شخصی خود نوشت: «در روز جمعه 16 شهریور در جریان نشست سهجانبه ایران، روسیه و ترکیه بههمراه وزیر محترم نفت نشست¬های دوجانبه مفید
و سازندهای در حضور رؤسای جمهور با مقامات اقتصای دو کشور روسیه و ترکیه داشتیم. فروش نفت، خرید کالاهای اساسی، گسترش روابط بانکی، مبادله با پولهای ملی طرفین با هدف حذف دلار و کلاً توسعه روابط تجاری و اقتصادی محور مذاکرات و توافقات با دو کشور همسایه بود. مقرر شد در اولین فرصت در دیدار با رئیس بانک مرکزی روسیه در مسکو توافقات را پیگیری کنم».
2. ابلاغ دستورالعمل برگشت ارز حاصل از صادرات کالا به چرخه اقتصادی کشور
بانک مرکزی «دستورالعمل و ضوابط اجرایی رفع تعهد ارزی صادرکنندگان و برگشت ارز حاصل از صادرات کالا به چرخه اقتصادی کشور» را به دستگاه های ذیربط ابلاغ کرد.
طبق این دستورالعمل صادرکنندگان کالا مکلفند حداکثر ظرف مدت زمانی سه ماه از تاریخ صدور پروانه صادراتی گمرکی، حداقل 95 درصد ارزش گمرکی کالای مندرج در پروانه صادراتی را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند و از طریق سامانه جامع تجارت به بانک مرکزی اظهار کنند. 5 درصد باقیمانده به منظور تأمین هزینههایی از قبیل بازاریابی، تبلیغات و دفاتر خارج از کشور و نظایر آن در اختیار صادرکننده خواهد بود و گمرک ج.ا.ا. مکلف است همزمان با اظهار الکترونیک صادرات در پنجره واحد تجارت فرامرزی نسبت به اخذ سیستمی تعهد بازگشت ارز حاصل از صادرات از صادرکننده یا نماینده قانونی وی به شرح تعهدنامه پیوست اقدام کند.
3. قیمت سکه و ارز در هفته گذشته
در هفته ای که گذشت، قیمت تمام سکه طرح جدید بین 3 میلیون و 996 هزار تا 4 میلیون و 530 هزار تومان نوسان داشت.همچنین قیمت دلار در سامانه سنا بین 8070 و 13151 تومان نوسان داشت.