کریم زمانی گفت: مولانا بسیار بر وحدت ادیان تکیه داشت، تا جایی که به جرات می توان ادعا کرد، هیچ عارفی به اندازه مولانا بر وحدت ادیان تکیه و تأکید نکرده است.
به گزارش خبرگزاری بسیج، پژوهشکده زبان و ادبیات فارسی هر ساله در روز بزرگداشت نام آوران عرصه ادبیات فارسی با برگزاری نشستها و سخنرانیهای علمی در باب اندیشهها و آثار این بزرگان، تلاش میکند تازهترین پژوهشها را به مخاطبان عرضه کند. چندی پیش به مناسبت یادروز شاعر و عارف بزرگ ایرانی، مولانا جلال الدین بلخی، نشستی با حضور کریم زمانی، مولانا پژوه و محقق در سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
کریم زمانی در این سخنرانی بر چند محور از ویژگیهای علمی، اجتماعی و فرهنگی زمان مولانا اشاره کرد که جاودانگی او را در پی داشته است. در ادامه بخشی، از سخنرانی وی درباره این ویژگیها و مولفهها میآید.
ویژگیها مؤلفهها از این قرار است: اول آنکه مولانا دارای شخصیتی ویژه و چند فرهنگی بود و با زبانهای گوناگون از جمله فارسی، عربی، ارمنی، ترکی، یونانی و ... آشنایی داشت. جامعه باز و چندفرهنگی قونیه نیز بر اندیشه مولانا تاثیری به سزا نهاده بود؛ از دیگر عوامل مهم آن است که مولانا فرهنگ گذشته را نفی نمیکرد؛ به طور مطلق نیز آن را تأیید نمیکرد؛ یعنیبه فرهنگ گذشته به دور از افراط و تفریط، اما منتقدانه مینگریست و در هاضمه فکری و روحی خود در خلق اندیشهها و آثار نوینی، چون مثنوی، غزلیات، فیه ما فیه و ... از آن یاری میجست.
سه دیگر تأثیر پذیری مثبت و سازنده مولانا از دیگر ادبا و عرفا است؛ بدین معنی که نقل کامل و تقلید تام و تمام از افکار و اندیشههای بزرگان در آثار مولانا نیست، بلکه رگههایی از آثار، افکار و اندیشه آنان به چشم میآید. چهارمین عامل عجین شدن مفاهیم بنیادین همچون خداشناسی، جبر و اختیار، انسان و عشق و... با تجارب و سیر و سلوک شخصی مولاناست که در نهایت باعث خلق مطالبی نوین از دیدگاه خاص خود او شده است. موضوعاتی وجود دارند و حقیقت هستند، اما ما آنها را نمیبینیم مانند بحث صورت و معنی و سفر از ظاهر به باطن یا سفر از عالم صورت به عالم معنا که همگی در آثار مولانا دیده میشود. دیگر آنکه مولانا در بین تحقیق و تقلید تفاوت قائل بود و بر تحقیق و واکاوی و نوآفرینی به دور از تقلید اصرار میورزید.
از دیگر مباحثی که در این سخنرانی بدان پرداخته شد؛ قائل بودن مولانا به طبیعی بودن اختلاف آراء و اندیشهها و تضاد و تضارب افکار و اندیشهها است؛ وی به خوبی آگاه بود که جامعه بشری به واسطه همین تنوع و اختلاف و گوناگونی زیباست. مولانا بسیار بر وحدت ادیان تکیه داشت، تا جایی که به جرات میتوان ادعا کرد، هیچ عارفی به اندازه مولانا بر وحدت ادیان تکیه و تأکید نکرده است. همچنین قدرت بیان مولانا در چگونه گفتن هایش و نه فقط در چه گفتن هایش خود باعث بی همتایی او در عرصه ادبیات شده است. بر همین اساس وی پیوسته به خلق و نوآفرینی در بیان مفاهیم با زبان تمثیلی شگفت انگیز خود پرداخته است. استاد کریم زمانی در پایان و به عنوان نمونه درباره جزر و مدی بودن امور عالم از نگاه مولانا سخن گفت که در قالب داستانهایی تمثیلی بسیار شیوا بیان شده است.
در پایان نشست، حاضران جلسه به طرح سوالاتی از کریم زمانی پرداختند و نشست با پاسخ به این پرسشها پایان یافت.
کریم زمانی در این سخنرانی بر چند محور از ویژگیهای علمی، اجتماعی و فرهنگی زمان مولانا اشاره کرد که جاودانگی او را در پی داشته است. در ادامه بخشی، از سخنرانی وی درباره این ویژگیها و مولفهها میآید.
ویژگیها مؤلفهها از این قرار است: اول آنکه مولانا دارای شخصیتی ویژه و چند فرهنگی بود و با زبانهای گوناگون از جمله فارسی، عربی، ارمنی، ترکی، یونانی و ... آشنایی داشت. جامعه باز و چندفرهنگی قونیه نیز بر اندیشه مولانا تاثیری به سزا نهاده بود؛ از دیگر عوامل مهم آن است که مولانا فرهنگ گذشته را نفی نمیکرد؛ به طور مطلق نیز آن را تأیید نمیکرد؛ یعنیبه فرهنگ گذشته به دور از افراط و تفریط، اما منتقدانه مینگریست و در هاضمه فکری و روحی خود در خلق اندیشهها و آثار نوینی، چون مثنوی، غزلیات، فیه ما فیه و ... از آن یاری میجست.
سه دیگر تأثیر پذیری مثبت و سازنده مولانا از دیگر ادبا و عرفا است؛ بدین معنی که نقل کامل و تقلید تام و تمام از افکار و اندیشههای بزرگان در آثار مولانا نیست، بلکه رگههایی از آثار، افکار و اندیشه آنان به چشم میآید. چهارمین عامل عجین شدن مفاهیم بنیادین همچون خداشناسی، جبر و اختیار، انسان و عشق و... با تجارب و سیر و سلوک شخصی مولاناست که در نهایت باعث خلق مطالبی نوین از دیدگاه خاص خود او شده است. موضوعاتی وجود دارند و حقیقت هستند، اما ما آنها را نمیبینیم مانند بحث صورت و معنی و سفر از ظاهر به باطن یا سفر از عالم صورت به عالم معنا که همگی در آثار مولانا دیده میشود. دیگر آنکه مولانا در بین تحقیق و تقلید تفاوت قائل بود و بر تحقیق و واکاوی و نوآفرینی به دور از تقلید اصرار میورزید.
از دیگر مباحثی که در این سخنرانی بدان پرداخته شد؛ قائل بودن مولانا به طبیعی بودن اختلاف آراء و اندیشهها و تضاد و تضارب افکار و اندیشهها است؛ وی به خوبی آگاه بود که جامعه بشری به واسطه همین تنوع و اختلاف و گوناگونی زیباست. مولانا بسیار بر وحدت ادیان تکیه داشت، تا جایی که به جرات میتوان ادعا کرد، هیچ عارفی به اندازه مولانا بر وحدت ادیان تکیه و تأکید نکرده است. همچنین قدرت بیان مولانا در چگونه گفتن هایش و نه فقط در چه گفتن هایش خود باعث بی همتایی او در عرصه ادبیات شده است. بر همین اساس وی پیوسته به خلق و نوآفرینی در بیان مفاهیم با زبان تمثیلی شگفت انگیز خود پرداخته است. استاد کریم زمانی در پایان و به عنوان نمونه درباره جزر و مدی بودن امور عالم از نگاه مولانا سخن گفت که در قالب داستانهایی تمثیلی بسیار شیوا بیان شده است.
در پایان نشست، حاضران جلسه به طرح سوالاتی از کریم زمانی پرداختند و نشست با پاسخ به این پرسشها پایان یافت.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
پر بیننده ها
آخرین اخبار