در سال های گذشته به دنبال تغییرهای اقلیمی، کاهش بارندگی، افت منابع آب زیرزمینی و بروز و تداوم خشکسالی، شاهد بحرانی شدن شرایط منابع آبی کشور هستیم.
به گزارش سرویس بسیج مهندسین صنعت خبرگزاری بسیج، بر اساس اعلام مسوولان وزارت نیرو، حدود ۴۸ سال پیش منابع آبی کشور نزدیک به ۱۳۰ میلیارد متر مکعب بود که در نتیجه تغییرهای اقلیمی حدود ۱۰ سال گذشته، این دخل آبی به حدود ۱۱۶ میلیارد متر مکعب و در شش سال گذشته این رقم به حدود ۱۰۰ میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرده است.
این روند نشان از آن دارد که در طول زمان، هرچه جلوتر آمده ایم منابع آبی کشور کمتر و در مقابل مصارف بیشتر شده که از نظر تعادل منابع آبی، این یک تهدید به شمار می‌آید.
در این شرایط به اعتقاد کارشناسان حوزه آب و خاک از بهترین و موثرترین راهکار‌های حفظ و نگهداشت منابع آبی، انجام فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری در حوزه‌های آبخیز است.
کارشناسان بر این باورند که آبخیزداری می‌تواند راهکاری پیشگیرانه و مطمئن برای مبارزه با خشکسالی در دراز مدت باشد و نتایج پایداری به ارمغان آورد.
** ۴۶ میلیون تن فرسایش خاک نتیجه سیلاب‌ها
براساس یافته‌های علمی، آبخیزداری به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که برای جلوگیری از تخریب خاک در زمان سیلاب و بارش‌های سیل آسا و تزریق آب‌های روان به سفره‌های زیر زمینی انجام می‌شود.
بنا به آمار موجود اکنون سیلاب‌ها در کشور سالانه حدود ۴۶ میلیون تن فرسایش خاک را با خود به همراه دارد که این میزان فرسایش خاک یعنی سالانه معادل ۱۰ هزار هکتار زمین زراعی تخریب می‌شود که این مشکلات با عملیات آبخیزداری برطرف می‌شود.
طبق بند ۲۷ قانون افزایش بهره وری در بخش کشاورزی و منابع طبیعی، سهم وزارت جهاد کشاورزی با انجام اقدامات آبخیزداری و آبخوانداری در تولید آب با سهم وزارت نیرو از طریق اجرای سد‌های مخزنی یکسان تعیین شده و این موضوع نقش و اهمیت آبخیزداری و آبخوانداری در مدیریت بحران آب را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ هجری شمسی) در ۱۴ اسفند سال ۱۳۹۵ شمسی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است.
**اجرای طرح‌های آبخیزداری از برنامه‌های مهم دولت
معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تیرماه امسال در مراسم امضای تفاهم نامه اجرای ۲۰۰ طرح آبخیزداری در هرمزگان، گفت: اجرای طرح‌های آبخیزداری با توجه به تاثیر آن در حفظ و نگهداشت منابع آبی از برنامه‌های مهم دولت است و از آن حمایت می‌کند.
ناصر حیدری پور بیان داشت: اجرای این پروژه‌های آبخیزداری با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی هرمزگان نقش بسزایی در زمینه تأمین آب این استان خواهد داشت.
وی تاکید کرد: فرمانداران و بخشداران برای اجرای مناسب و به موقع این طرح‌ها باید به طور جدی پای کار باشند.
** وجود ۷۴۵۱ سازه آبخیزداری در هرمزگان
شواهد نشان می‌دهد که وضعیت کنونی آب در استان هرمزگان چندان رضایت بخش نیست، زیرا تغییرات شاخص سرانه منابع آب تجدید پذیر حکایت از آن دارد که این شاخص در دهه‌های اخیر در هرمزگان کاهش داشته است.
خشکسالی و کم آبی در هرمزگان موجب خشک شدن ۳۶۵ حلقه چاه آب آشامیدنی، ۱۸ دهنه چشمه و قنات، ۱۰۰ حلقه چاه و کاهش آب ۱۳۵ حلقه چاه بین ۳۰ تا ۷۰ درصد شده است.
از ۷۴ دشت موجود در هرمزگان تمامی آن‌ها دارای بیلان منفی هستند و ۳۸ دشت ممنوعه بوده و مابقی دشت‌ها نیز شور است.
از همین رو با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی هرمزگان، اجرای گسترده طرح‌های آبخیزداری در این استان لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
با استفاده از روش‌های مناسب آبخیزداری می‌توان با مهار آب باران علاوه بر پیشگیری از تخریب خاک، پدیده خشکسالی را مدیریت کرد.
هم اکنون استان هرمزگان با ۷ هزار و ۴۵۱ سازه آبخیزداری و بیش از ۱۱۰ هزار هکتار عملیات بیولوژیک و بیومکانیک، ظرفیت آبگیری ۴۰۰ میلیون مترمکعب درسال دارد.
خوشبختانه امسال گام‌های خوبی جهت توسعه آبخیزداری در هرمزگان برداشته شده که ازجمله آن اجرای ۲۰۰ طرح آبخیزداری در این استان تا پایان امسال است.
اواخر تیرماه امسال تفاهم نامه‌ای جهت اجرای مشترک ۲۰۰ طرح آبخیزداری و آبخوان داری چند منظوره میان استانداری هرمزگان و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور امضا شد.
**حمایت صندوق توسعه ملی از اجرای طرح‌های آبخیزداری در هرمزگان
استاندار هرمزگان دراین باره می‌گوید: اجرای ۲۰۰ طرح آبخیزداری در استان تا پایان امسال با حمایت صندوق توسعه ملی انجام می‌شود.
فریدون همتی اظهار داشت: اجرای این طرح‌های چند منظوره آبخیزداری موجب تامین آب شرب به خصوص در روستا‌ها و همچنین تغذیه دشت‌های استان خواهد شد.
وی افزود: نیمی از اعتبار مورد نیاز برای اجرای این طرح‌های آبخیزداری از منابع استانی و نیم دیگر آن از محل اعتبار صندوق توسعه ملی تامین می‌شود.
همتی خاطرنشان کرد: اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری راهکار موثری در راستای کنترل و مدیریت مناسب منابع آب در استان هرمزگان است.
** اجرای ۱۰۰ طرح آبخیزداری در هرمزگان
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان گفت: طرح‌های آبخیزداری با کاهش میزان فرسایش خاک، زمینه را برای نفوذ آب در خاک فراهم کرده و آن را تبدیل به منبع آبی برای پایین دست حوضه خود می‌کند.
امید ذاکری در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: عملیات آبخیزداری و آبخوانداری شامل عملیات بیومکانیکی و بیولوژیک، پخش سیلاب، سد‌های خاکی و سازه‌های سنگی ملاتی است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان خاطرنشان کرد: امسال در مجموع ۲۰۰ میلیارد ریال جهت اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در هرمزگان از محل صندوق توسعه ملی اختصاص یافته است
وی بیان داشت: از ابتدای امسال تا اوایل آبان ماه عملیات احداث ۱۰۰ طرح آبخیزداری و آبخوان داری در اقصی نقاط استان اجرایی شده است.
ذاکری تصریح کرد: براساس برنامه ریزی‌های انجام شده تا پایان امسال اجرای ۱۰۰ طرح دیگر آبخیزداری و آبخوانداری در روستا‌های ۱۳ شهرستان هرمزگان عملیاتی می‌شود.
وی ابراز داشت: با اجرای طرح‌های مذکور حدود ۸۰ میلیون مترمکعب از روان آب‌ها در هرمزگان ذخیره می‌شود.
**هرمزگان از استان‌های پیشرو در حوزه آبخیزداری
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی هرمزگان بیان داشت: با توجه به کاهش شدید بارندگی‌ها در استان در سالیان اخیر، به شدت نیازمند مدیریت رواناب‌های فصلی و سطحی با توسعه آبخیزداری هستیم.
جعفر تختی نژاد در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: عملیات آبخیزداری و آبخونداری یکی از اولویت‌های ۹ گانه کشوری و استان هرمزگان در حوزه منابع طبیعی است و اعتبارات آن هم از محل صندوق توسعه ملی تامین می‌شود.
وی افزود: در حوزه آبخیزداری، استان هرمزگان یکی از استان‌های پیشرو بوده و جهش خیلی خوبی در این زمینه داشته‌ایم.
این مقام مسوول تصریح کرد: به منظور به حداقل رسانی اثرات مخرب خشکسالی و بی آبی بر مراتع و منابع طبیعی استان، به دنبال توسعه هر چه بیشتر فعالیت‌های آبخیزداری در هرمزگان هستیم.
تختی نژاد تغذیه منابع آبی و تقویت سفره‌های آب زیرزمینی، حفاظت از خاک، کاهش و کنترل رسوبزایی در حوزه آبخیز، افزایش درآمد بهره برداران و تثبیت شغل حوزه نشینان، پیشگیری و کنترل سیل از مناطق بالادست و اصلاح کاربری اراضی را از مهمترین اهداف اجرای طرح‌های آبخیزداری عنوان کرد.
** مدیریت خشکسالی با توسعه آبخیزداری
زنگ خطر خشکسالی و بحران آب در سراسر ایران عزیزمان با وجود تلاش بسیار مسوولان همچنان به گوش می‌رسد و باید از هم اکنون به فکر آینده بود تا بتوان جلوی خسارت و چالش‌های احتمالی ناشی از این بحران را گرفت.
آبخیزداری راهکاری موثر جهت پیشگیری از فرسایش خاک، مهار آب و حفاظت از منابع طبیعی است و نهاد‌های اجرایی با توجه به خسارت‌های متعدد ناشی از سیلاب ها، هرز روان آب‌ها و فرسایش خاک باید در اجرای این طرح بیش از پیش تلاش کنند.
باید بتوان با توسعه آبخیزداری از روان آب‌ها حداکثر استفاده را در تغذیه سفره‌های زیر زمینی و آباد کردن دشت‌های حاصلخیز کشاورزی ببریم.
در این شرایط به اعتقاد کارشناسان حوزه آب و خاک از بهترین و موثرترین راهکار‌های حفظ و نگهداشت منابع آبی، انجام فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری در حوزه‌های آبخیز است.
کارشناسان بر این باورند که آبخیزداری می‌تواند راهکاری پیشگیرانه و مطمئن برای مبارزه با خشکسالی در دراز مدت باشد و نتایج پایداری به ارمغان آورد.
** ۴۶ میلیون تن فرسایش خاک نتیجه سیلاب‌ها
براساس یافته‌های علمی، آبخیزداری به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که برای جلوگیری از تخریب خاک در زمان سیلاب و بارش‌های سیل آسا و تزریق آب‌های روان به سفره‌های زیر زمینی انجام می‌شود.
بنا به آمار موجود اکنون سیلاب‌ها در کشور سالانه حدود ۴۶ میلیون تن فرسایش خاک را با خود به همراه دارد که این میزان فرسایش خاک یعنی سالانه معادل ۱۰ هزار هکتار زمین زراعی تخریب می‌شود که این مشکلات با عملیات آبخیزداری برطرف می‌شود.
طبق بند ۲۷ قانون افزایش بهره وری در بخش کشاورزی و منابع طبیعی، سهم وزارت جهاد کشاورزی با انجام اقدامات آبخیزداری و آبخوانداری در تولید آب با سهم وزارت نیرو از طریق اجرای سد‌های مخزنی یکسان تعیین شده و این موضوع نقش و اهمیت آبخیزداری و آبخوانداری در مدیریت بحران آب را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ هجری شمسی) در ۱۴ اسفند سال ۱۳۹۵ شمسی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است.
**اجرای طرح‌های آبخیزداری از برنامه‌های مهم دولت
معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تیرماه امسال در مراسم امضای تفاهم نامه اجرای ۲۰۰ طرح آبخیزداری در هرمزگان، گفت: اجرای طرح‌های آبخیزداری با توجه به تاثیر آن در حفظ و نگهداشت منابع آبی از برنامه‌های مهم دولت است و از آن حمایت می‌کند.
ناصر حیدری پور بیان داشت: اجرای این پروژه‌های آبخیزداری با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی هرمزگان نقش بسزایی در زمینه تأمین آب این استان خواهد داشت.
وی تاکید کرد: فرمانداران و بخشداران برای اجرای مناسب و به موقع این طرح‌ها باید به طور جدی پای کار باشند.
** وجود ۷۴۵۱ سازه آبخیزداری در هرمزگان
شواهد نشان می‌دهد که وضعیت کنونی آب در استان هرمزگان چندان رضایت بخش نیست، زیرا تغییرات شاخص سرانه منابع آب تجدید پذیر حکایت از آن دارد که این شاخص در دهه‌های اخیر در هرمزگان کاهش داشته است.
خشکسالی و کم آبی در هرمزگان موجب خشک شدن ۳۶۵ حلقه چاه آب آشامیدنی، ۱۸ دهنه چشمه و قنات، ۱۰۰ حلقه چاه و کاهش آب ۱۳۵ حلقه چاه بین ۳۰ تا ۷۰ درصد شده است.
از ۷۴ دشت موجود در هرمزگان تمامی آن‌ها دارای بیلان منفی هستند و ۳۸ دشت ممنوعه بوده و مابقی دشت‌ها نیز شور است.
از همین رو با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی هرمزگان، اجرای گسترده طرح‌های آبخیزداری در این استان لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
با استفاده از روش‌های مناسب آبخیزداری می‌توان با مهار آب باران علاوه بر پیشگیری از تخریب خاک، پدیده خشکسالی را مدیریت کرد.
هم اکنون استان هرمزگان با ۷ هزار و ۴۵۱ سازه آبخیزداری و بیش از ۱۱۰ هزار هکتار عملیات بیولوژیک و بیومکانیک، ظرفیت آبگیری ۴۰۰ میلیون مترمکعب درسال دارد.
خوشبختانه امسال گام‌های خوبی جهت توسعه آبخیزداری در هرمزگان برداشته شده که ازجمله آن اجرای ۲۰۰ طرح آبخیزداری در این استان تا پایان امسال است.
اواخر تیرماه امسال تفاهم نامه‌ای جهت اجرای مشترک ۲۰۰ طرح آبخیزداری و آبخوان داری چند منظوره میان استانداری هرمزگان و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور امضا شد.
**حمایت صندوق توسعه ملی از اجرای طرح‌های آبخیزداری در هرمزگان
استاندار هرمزگان دراین باره می‌گوید: اجرای ۲۰۰ طرح آبخیزداری در استان تا پایان امسال با حمایت صندوق توسعه ملی انجام می‌شود.
فریدون همتی اظهار داشت: اجرای این طرح‌های چند منظوره آبخیزداری موجب تامین آب شرب به خصوص در روستا‌ها و همچنین تغذیه دشت‌های استان خواهد شد.
وی افزود: نیمی از اعتبار مورد نیاز برای اجرای این طرح‌های آبخیزداری از منابع استانی و نیم دیگر آن از محل اعتبار صندوق توسعه ملی تامین می‌شود.
همتی خاطرنشان کرد: اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری راهکار موثری در راستای کنترل و مدیریت مناسب منابع آب در استان هرمزگان است.
** اجرای ۱۰۰ طرح آبخیزداری در هرمزگان
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان گفت: طرح‌های آبخیزداری با کاهش میزان فرسایش خاک، زمینه را برای نفوذ آب در خاک فراهم کرده و آن را تبدیل به منبع آبی برای پایین دست حوضه خود می‌کند.
امید ذاکری در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: عملیات آبخیزداری و آبخوانداری شامل عملیات بیومکانیکی و بیولوژیک، پخش سیلاب، سد‌های خاکی و سازه‌های سنگی ملاتی است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان خاطرنشان کرد: امسال در مجموع ۲۰۰ میلیارد ریال جهت اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در هرمزگان از محل صندوق توسعه ملی اختصاص یافته است
وی بیان داشت: از ابتدای امسال تا اوایل آبان ماه عملیات احداث ۱۰۰ طرح آبخیزداری و آبخوان داری در اقصی نقاط استان اجرایی شده است.
ذاکری تصریح کرد: براساس برنامه ریزی‌های انجام شده تا پایان امسال اجرای ۱۰۰ طرح دیگر آبخیزداری و آبخوانداری در روستا‌های ۱۳ شهرستان هرمزگان عملیاتی می‌شود.
وی ابراز داشت: با اجرای طرح‌های مذکور حدود ۸۰ میلیون مترمکعب از روان آب‌ها در هرمزگان ذخیره می‌شود.
**هرمزگان از استان‌های پیشرو در حوزه آبخیزداری
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی هرمزگان بیان داشت: با توجه به کاهش شدید بارندگی‌ها در استان در سالیان اخیر، به شدت نیازمند مدیریت رواناب‌های فصلی و سطحی با توسعه آبخیزداری هستیم.
جعفر تختی نژاد در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: عملیات آبخیزداری و آبخونداری یکی از اولویت‌های ۹ گانه کشوری و استان هرمزگان در حوزه منابع طبیعی است و اعتبارات آن هم از محل صندوق توسعه ملی تامین می‌شود.
وی افزود: در حوزه آبخیزداری، استان هرمزگان یکی از استان‌های پیشرو بوده و جهش خیلی خوبی در این زمینه داشته‌ایم.
این مقام مسوول تصریح کرد: به منظور به حداقل رسانی اثرات مخرب خشکسالی و بی آبی بر مراتع و منابع طبیعی استان، به دنبال توسعه هر چه بیشتر فعالیت‌های آبخیزداری در هرمزگان هستیم.
تختی نژاد تغذیه منابع آبی و تقویت سفره‌های آب زیرزمینی، حفاظت از خاک، کاهش و کنترل رسوبزایی در حوزه آبخیز، افزایش درآمد بهره برداران و تثبیت شغل حوزه نشینان، پیشگیری و کنترل سیل از مناطق بالادست و اصلاح کاربری اراضی را از مهمترین اهداف اجرای طرح‌های آبخیزداری عنوان کرد.
** مدیریت خشکسالی با توسعه آبخیزداری
زنگ خطر خشکسالی و بحران آب در سراسر ایران عزیزمان با وجود تلاش بسیار مسوولان همچنان به گوش می‌رسد و باید از هم اکنون به فکر آینده بود تا بتوان جلوی خسارت و چالش‌های احتمالی ناشی از این بحران را گرفت.
آبخیزداری راهکاری موثر جهت پیشگیری از فرسایش خاک، مهار آب و حفاظت از منابع طبیعی است و نهاد‌های اجرایی با توجه به خسارت‌های متعدد ناشی از سیلاب ها، هرز روان آب‌ها و فرسایش خاک باید در اجرای این طرح بیش از پیش تلاش کنند.
باید بتوان با توسعه آبخیزداری از روان آب‌ها حداکثر استفاده را در تغذیه سفره‌های زیر زمینی و آباد کردن دشت‌های حاصلخیز کشاورزی ببریم.
منبع: ایرنا
انتهای پیام/
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
آخرین اخبار
