تربیت بیش از 6 هزار دانش آموز جهت ارائه الگوی تربیت اسلامی
بنیاد فرهنگی رضوی در چه سالی و با چه انگیزه‌ای تأسیس شد؟
آموزش نسل جوان می‌تواند گام اول توسعه و پیشرفت هر جامعه‌ای تلقی شود؛ در همین راستا کارشناسان همواره توصیه کرده‌اند که برای ساختن فردای کشور، باید نسل جوان و آینده ساز را به درستی تربیت کرد تا جامعه در بلندمدت شاهد رشدی چشمگیر شود. بر همین مبنا آستان قدس رضوی که تربیت اسلامی شهروندان را به عنوان یک اصل، همواره مورد تأکید قرار داده است، در سال 1365 به تأسیس بنیاد فرهنگی رضوی اقدام کرد تا طی آن مبادرت به تأسیس مراکزی آموزشی کند؛ مراکزی که در نقاط محروم به صورت رایگان و در بعضی نقاط دیگر شهر مشهد وظیفه آموزش و تربیت نیروهایی وفادار به نظام و انقلاب را عهده‌دار شوند. اینگونه است که اکنون این مراکز با تربیت بیش از 6 هزار دانش‌آموز تلاش دارند تا الگویی برای تربیت اسلامی ارائه داده و نمادی از توسعه زیرساخت‌های پیشرفت کشور باشند.
تاکنون چه برنامه‌ها و خدمات فرهنگی در این بنیاد داشته‌اید؟
بنیاد فرهنگی رضوی در این سال‌ها به منظور رفع نیازها و تنگناهای آموزشی و دستیابی به خودکفایی آموزش در جامعه اسلامی، تربیت و آموزش نیروی انسانی شایسته و متعهد را در دستور کار خود قرار داد. علاوه بر این با گسترش ارائه خدمات از پیش دبستانی تا پایان دوره متوسطه و در عین توجه به کیفیت بخشی برنامه‌های تربیتی اقدام به راه اندازی 17 واحد آموزشی و یک پژوهش‌سرا در مشهد کرده است. مدارس امام رضا (علیه‌السلام) کاملاً منطبق با استانداردهای آموزشی و پرورشی بوده و دارای امکاناتی مانند کارگاه‌های مجهز به رایانه، کتابخانه‌های علمی ـ تخصصی با هزاران جلد کتاب، آموزشگاه‌های علمی و تخصصی زبان، آزمایشگاه‌های مجهز تخصصی (فیزیک، شیمی و زیست)، فضاهای آموزشی مناسب و... است که در بسیاری از موارد فراتر از استانداردها بوده تا این مجموعه آموزشی باتوجه به امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری که در اختیار دارد به الگویی نوین در عرصه نظام تعلیم و تربیت مبدّل شود.
اصلی‌ترین اهداف بنیاد فرهنگی رضوی چیست؟
«تربیت دانش‌آموزانی الگو در زمینه‌های اعتقادی و مذهبی، سیاسی، ولایی و انقلابی، تربیتی، اجتماعی و اخلاقی مبتنی بر فرهنگ و معارف اسلامی، قرآن و سیره پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع)، معرفی برترین مراکز در اشاعه سنت و سیره امام رضا (ع) در بین دانش‌آموزان کشور، ارتقای توامندی‌های علمی و پژوهشی دانش آموزان در بین مدارس کشور، پیشگامی در ارتقای بهره‌وری سرمایه سازمانی و بهبود جذب، توانمندسازی نیروی انسانی شایسته مبتنی بر نقش الگویی معلمان در بین مدراس کشور، الگوسازی در بهره‌مندی از مشارکت خانواده‌ها در فرآیند تعلیم و تربیت و تکریم اولیای دانش‌آموزان، برخورداری از مدارسی الگو در به کارگیری روزآمدترین تجهیزات، روش‌ها و تکنولوژی‌های آموزشی در سطح مارس کشور و توسعه خدمات آموزشی و تربیتی متناسب با سیره رضوی به علاقه‌مندان مستعد در مناطق نیازمند» از جمله اهداف ما در برنامه‌های مختلف این بنیاد به شمار می‌رود.
چند روز پیش در باغ خوردین واقع در خیابان ایرانجوان شهرک غرب مجموعه «پردیس تربیتی توانا» به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های این بنیاد آغاز به کار کرد. درباره خدماتی که قرار است در این مکان ارائه دهید توضیح دهید.
پردیس تربیتی توانا، مرکزی ملّی و ذیل آستان قدس رضوی برای «توسعه، آموزش و نشر ایده‌های تربیتی کودک و نوجوان» است. برای این پردیس سه مأموریت اصلی در نظر گرفته شده است که خدمت‌رسانی آن هم بر اساس همین مأموریت‌ها خواهد بود. مأموریت اول، توانمندسازی و تربیت مربی است، زیرا ما اعتقاد داریم «مربی» کانون تعلیم و تربیت است و با تمرکز بر تقویت این کانون، اهداف تعلیم و تربیت اسلامی بهتر محقق خواهند شد. وجه تفاوت این دوره‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت تربیت مربی، آموختن در حین و با عمل تربیتی است.
مأموریت دوم، شناسایی و ارزیابی الگوها و ایده‌های تربیتی کودک و نوجوان است تا نمونه‌های موفق آزموده شده را در غالب بسته‌هایی به اهالی تعلیم و تربیت و والدین عرضه کنیم که بخشی از این امر از طریق تربیت مربی و بخشی نیز از طریق نشر مکتوب و غیرمکتوب این تجربیات محقق می‌شود.
بیشتر بخوانید
مأموریت سوم نیز ارائه خدمات تربیتی به کودکان و نوجوانان در قالب برنامه‌های تربیتی و اردویی بیرون از مدرسه و در محیط پردیس است که در ذیل دو مأموریت پیشین معنا پیدا می‌کند و با آن‌ها در پیوند است. این بخش از مأموریت توانا را می‌توان خدمات مستقیم به متربیان کودک و نوجوان دانست که در این راستا تلاش می‌شود با تکیه بر تجربیات تربیتی موجود و ایده‌پردازی‌های جدید، برنامه‌های جذاب و مؤثری در فضایی طراحی شده ارائه شود.
این خدمات ویژه چه گروه سنی است؟
مخاطب نهایی پردیس تربیتی توانا کودکان و نوجوانان اعم از مهدکودک‌ها و مدارس (7 تا 18 سال) تعیین شده است، اما در قالب دوره‌های آموزشی، مربیان و والدین نیز مخاطب ما هستند تا با کسب نگرش‌ها و مهارت‌های عملی لازم بتوانند در عرصه عمل تعلیم و تربیت کودکان و نوجوان مؤثرتر ایفای نقش کنند.
این مکان ویژه پسران است یا دختران و یا هر دو؟ آیا پردیس می‌تواند همزمان به اردوهای پسرانه و دخترانه خدمات ارائه دهد؟
پردیس توانا هم به پسران و هم دختران خدمات تربیتی ارائه می‌کند و بخش‌هایی از برنامه‌های آن نیز به صورت خانوادگی طراحی شده است. در حال حاضر، با توجه به زیرساخت‌های موجود شرایط میزبانی از برنامه‌ها و اردوهای تربیتی همزمان از دو جنسیت فراهم نیست، اما امیدواریم در فاز توسعه‌ای پردیس این شرایط نیز فراهم شود و هم به لحاظ کیفی و هم کمی بتوانیم گستره‌ی بیشتری را پوشش بدهیم.
بیشتر بخوانید
آیا استفاده از این مکان صرفاً مختص به اهالی شهر مشهد است یا از تهران و سایر استان‌ها هم می‌توانند از این مکان استفاده کنند؟
با توجه به مأموریت‌های پردیس تربیتی توانا، به ویژه در بخش تربیت مربی، خدمات محدود به جغرافیای شهر خاصی نیست و همه افرادی که به نوعی مرتبط با عرصه تعلیم و تربیت می‌شوند، می‌توانند به صورت حضوری و غیرحضوری ذیل چتر خدماتی این پردیس قرار بگیرند. در بخش خدمت‌رسانی اردویی کودک و نوجوان، فعلاً محدوده تهران را پوشش می‌دهد که به تدریج با افزایش امکانات، می‌تواند گستره پوشش را افزایش داد. البته باید متذکر شد که پردیس تربیتی توانا بیش از آنکه دغدغه کمیت و گستره مستقیم پوشش مخاطب مستقیم خود را داشته باشد، به دنبال گسترش و نشر تولیدات و تجربیاتی است که از قابلیت و کیفیت لازم برخوردار هستند و از این رو به راحتی نمی‌توان آن را با مراکزی همچون اردوگاه‌های دانش‌آموزی در مقام مقایسه قرار داد.
چرا نام "پردیس تربیتی توانا" برای این اردوگاه انتخاب شده است؟
«توانا» مخفف جمله توسعه آموزش و نشر ایده‌های تربیتی است و قرار است در این پردیس تربیتی فرصتی برای نوجوانان و جوانان کشورمان برای توسعه مفهوم خادم، خدمت و مخدوم فراهم کنیم و ایده‌های تربیتی مطلوب مستحکم شده و نشر داده شود.
این مکان چه زمانی به طور کامل آماده بهره‌برداری است؟
در حال حاضر پردیس تربیتی توانا امکانات بهره‌برداری را دارد و حتی پیش از آغاز رسمی فعالیتهای آن در اوایل دیماه امسال، به صورت آزمایشی و محدود بهره‌برداری از آن آغاز شده است. در عین حال این امر به این معنا نیست که آستان قدس رضوی برای توسعه و گسترش فیزیکی و زیرساختی آن برنامه‌ای ندارد و در این باره پیش‌بینی‌هایی صورت گرفته است.
ایده‌ی محوری پردیس تربیتی توانا خلأهای تربیتی جامعه با رویکرد اسلامی است
همانطور که از اسم این مجموعه پیداست، یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های شما تربیتی است. لطفاً درباره اندیشه‌های تربیتی این پردیس نیز برایمان بگویید.
ایده‌ی محوری شکل‌گیری پردیس تربیتی توانا خلأهای تربیتی کنونی جامعه ایران به ویژه با رویکرد اسلامی در تربیت است. تیم طراح این ایده، معتقدند که «عمل تربیتی» مورد غفلت واقع شده است و حتی تربیت مربی نیز دور از محیط‌های عملی و واقعی تربیت صورت می‌گیرد، بر همین اساس، فراهم کردن موقعیتهای غنی تربیتی برای آموختن مربیان و والدین و کسب تجربیات تازه در کنار کار عملی با کودکان و نوجوانان دغدغه‌ای جدی برای ما بود. بر این اساس، فضای ویژه‌ی باغ خوردین در شهرک غرب تهران مورد توجه قرار گرفت، زیرا به دلیل برخورداری از فضای نسبتاً بکر طبیعی می‌توانست زمینه‌های مناسبی برای اجرا و پیاده‌سازی نمونه‌هایی از فعالیتهای تربیتی فراهم کند که هم متربیان از آن بهره ببرند و هم مربیان و والدین در آن بستر بیاموزند. در این زیست‌بوم، انتظار داریم به تدریج نمونه‌های موفق که قابلیت اجرا در شرایط دیگر را دارند، به عنوان الگوهای مجرب و قابل اتکا برجسته شوند.
بیشتر بخوانید
تمرکز بر «مربی» و در کانون تربیت دیدن او نیز یک مؤلفه‌ی مهم در ذهن طراحان پردیس تربیتی تواناست؛ به ویژه اینکه آن را در بستر عمل و میدانگاه تربیت بنگریم. ما معتقدیم که ذیل چتر فراگیر نام و سیره حضرت رضا (ع) می‌توان با سعه صدر فرصتی را برای طرح تجربیات و دیدگاه‌های مختلف فراهم کرد که به تدریج و با محک عملی و هم‌افزایی میان آن‌ها، هم کاستی‌هایشان رفع می‌شود و هم فرصت معرفی به جامعه را می‌یابند.
از چه اساتیدی برای راهنمایی‌های تربیتی قرار است استفاده شود؟
بنای ما بر این است که از خُبرگان و مجربان عرصه تعلیم و تربیت به ویژه نظر و عمل تعلیم و تربیت اسلامی بهره حداکثری ببریم و به طور خاص نیز بر نخبگان تربیتی جوان تمرکز داریم که انگیزه بیشتری برای فعالیت دارند.
مربی‌ها انتخاب و گزینش شدند یا فراخوانی قرار است اعلام بشود؟ هم مربی آقا هست هم خانم؟
پردیس تربیتی توانا در چند سطح با مربیان در تعامل است. بخشی از این تعامل در تربیت مربی است که فراخوان عمومی خواهد بود، هر چند ملاک‌هایی هم مدنظر قرار خواهد گرفت، این فراخوان به زودی منتشر خواهد شد. در خدمت‌رسانی تربیتی نیز که مربی نقش اساسی دارد، بنا داریم از حداکثر ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم که «خادمیاری تربیتی» فرصت ویژه‌ای است که در اختیار پردیس تربیتی توانا قرار دارد. در این بخش، علاقه‌مندان می‌توانند به صورت داوطلبانه و در صورت نیاز پس از گذارندن دوره‌های آموزشی لازم در این مجموعه منتسب به حضرت رضا (ع) به مخاطبان کودک و نوجوان چونان خادمان تربیتی حضرت، فعالیت کنند.
