به گزارش خبرگزاری بسیج از آذربایجان شرقی، توکلی، بنیانگذار منطقه صنعتی غرب تبریز و از بانیان اصلی شرکت ماشین‌سازی این شهر و اولین مدیر عامل آن است.
مرحوم توکلی متولد 1310 شمسی تبریز و فرزند «حاج علی عسگر توکلی»، مالک و بنیانگذار کارخانه «کبریت توکلی» تبریز به عنوان نخستین کارخانه صنعتی ایران بوده است.
توکلی پس از اخذ دیپلم در دبیرستان البرز تهران برای ادامه تحصیلات عالی و آکادمیک به دانشگاه نبراسکای آمریکا رفت.
وی در سال 1340 شمسی با خانواده شهید سرافراز و تاریخ ساز، ثقه السلام، ازدواج کرد که ثمره این ازدواج موفق سه فرزند پسر و یک فرزند دختر شد که اکنون همگی دارای تحصیلات آکادمیک و عالیه هستند.
پدر مرحوم توکلی هم از فرهیختگان و تاجران بزرگ زمان خود بود که به تجارت نفت، شکر و کبریت مشغول بود تا اینکه در سال 1297 شمسی در تبریز اقدام به بنیانگذاری کارخانه کبریت توکلی کرد که اکنون با گذشت 97 سال هنوز هم در صنعت و اشتغال کشور نقش بسزایی دارد.
از عام المنفعه بودن این کارخانه همین بس که در سالهای 1318 و 1319 جمع کارکنان این کارخانه به 900 نفر می رسید که نصف آنها مرد و نصف دیگرشان زن بودند.
مرحوم تقی توکلی در سال 1328 نخستین کارخانه برق خصوصی ایران را نیز در تبریز احداث کرد و سپس در سال 1342 کارخانه تولید نئوپان را نیز که از ضایعات کبریت تهیه می شد برای اولین بار در ایران ساخت و به دنبال آن کارخانه دیگری مرتبط با همین محصول، یعنی فورمیکا، را احداث و راه اندازی کرد.
وی همچنین صنعت کابینت سازی را برای اولین بار وارد بازار ایران کرد، تا آن زمان کابینت شناخته نشده بود و اگر هم کسی داشت یا خارجی بود و یا به صورت کمد های فلزی.
مهندس تقی توکلی بزرگترین نقش را در تولد و رشد صنعت نوین آذربایجان و به خصوص تبریز داشته است.
بیشتر مردم بزرگترین کار او را احداث کارخانه عظیم ماشین سازی تبریز می دانند که در سال 1345 در منطقه صنعتی غرب تبریز احداث شد و سال هاست این کارخانه مادر صنعتی چون ستاره پر فروغی در آسمان صنعت می درخشد.
احداث این کارخانه مادر تحولی عظیم در منطقه و کشور به وجود آورد و بنیان صنعتی شدن تبریز و کشور را بنا نهاد.
در سال های بعد از این مادر صنعت، بسیاری از کارخانه های راهبردی و تاثیرگذار تبریز مانند کمپرسورسازی، پمپ ایران، نساجی، هاکسیران، موتوژن، ریخته گری ماشین سازی و گسترش صنایع ریلی منشعب شد.
توکلی در بنیانگذاری کارخانه بی همتای تراکتورسازی تبریز هم که می توان از آن به عنوان یک شهر صنعتی نام برد، نقش بسزایی داشت و همچنین در ایجاد کارخانه ایدم که کیفیت محصولات آن زبانزد خاص و عام است، نقش آفرینی کرد.
وی به مدت 9 سال اول مدیریت عاملی کارخانه ماشین سازی را از سال های 1345 تا 1354 بر عهده داشت و پس از آن در کابینه آموزگار به مدت 20 ماه وزارت نیرو را عهده دار بود که با آغاز مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی دو سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از سمت خود استعفا داد.
