به گزارش سرویس اساتید خبرگزاری بسیج، مجتبی زارعی عضو هیئت علمی اندیشۀ سیاسی دانشگاه تربیت مدرس در چهارمین همایش ملّی "مردم سالاری دینی، جهان اسلام و غرب" در دانشگاه شهید بهشتی گفت: نظریۀ مردم سالاری دینی آیت الله العظمی خامنه‌ای‌مدظله العالی مرتبۀ تفصیلی، شبکه‌ای و تمدنی نظریۀ جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) بوده و ناظر به گام‌های پیشروی انقلاب اسلامی است؛ زیرا دوران امامت امام خمینی(ره) دورۀ اجمالی مردم سالاری و دورۀ زعامت آیت الله خامنه‌ای‌مدظله العالی دورۀ تفصیلی شدن مردم سالاری در ایران است.
زارعی گفت: دموکراسی و مردم سالاری جزو حلقه‌های مفقوده در ساختار سلطانیستی پهلویسم بود چراکه در دوران سلطنت پهلوی به دلیل تکیه بر بروکراسی و ارتش، از مشارکت مردم در ادارۀ کشور احساس بی‌نیازی می‌شد.
عضو گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس گفت: امام خمینی(ره) با آفرینش نظریۀ جمهوری اسلامی و تأکید بر کرامت تکوینی و ذاتی انسان، نفی استبداد، آزادی عقیده و مشارکت سیاسی و انتخابات واقعی را برای ایران جدید به ارمغان آوردند امّا در دوران پس از امام خمینی(ره) جامعۀ ایران به جامعه‌ای پیچیده‌تر و تخصصی‌تر تبدیل شد؛
حضرت آیت الله خامنه‌ای‌مدظله العالی با بهره‌گیری از روش‌شناسی فقاهتِ حکیمانۀ برخاسته از متدولوژی امام خمینی(ره)، مبدع نظریۀ مردم سالاری دینی شدند که با توجه به گستردگی جامعۀ مدنیِ اسلامی ـ ایرانی می‌شود از آن به مردم سالاریِ تفصیلی- شبکه‌ای و تمدنی یاد کرد. این نظریه با رعایت و رسمیت بخشی به "حق مخالفت" در کنار حق مشارکت (باتوجه به پیچیده‌تر شدن جامعه)، توجه به دموکراسی‌های اینترنتی و توجه بنیادین به ضرورت و نوع زندگی نشاط آور در شبکه‌های اجتماعی مجازی، ارتقای مدل "میزان بودن رأی مردم" به "حق‌الناسی" آن در مجاورت "حق الهی"، و اضافه کردن عنصر ضروری و بنیادین "کارآمدی" برای موفقیت مردم سالاری دینی ازجملۀ ویژگی‌های نظریۀ مردم سالاری دینیِ تفصیلی- تمدنی در اندیشۀ سیاسی آیت الله العظمی خامنه‌ای است.
زارعی گفت: با اینکه صاحب نظریۀ مردم سالاریِ تفصیلی- تمدنی به رابطۀ مستقیم قدرت، اقتدار و علم و فناوری توجه بنیادین دارند اما چون این رابطه را از معبر مدنیّت مشارکت‌جویانه مورد توجه قرار می‌دهند معتقد به حضور نهضت‌های مدنی و دموکراتیک علم (به مفهوم مردم سالاری) در روند تولید علم، نظریه‌پردازی و کرسی‌های آزاد اندیشی هستند.
زارعی افزود: نظریۀ مردم سالاری دینیِ تفصیلی- تمدنی در تحقق خود، مقابله با چرخش پول‌های کثیف را در روندهای انتخابات مدّنظر دارد؛ نامه عتاب‌آمیز آیت الله خامنه‌ای‌مدظله العالی به شورای محترم نگهبان دربارۀ شناسایی منفذهای ساختاری ـ حقوقی رخنۀ پول‌های کثیف در انحراف مردم سالاری حائز اهمیت است.
وی در بخش پایانی ارائه خود گفت: نظریۀ مردم سالاری دینیِ تفصیلی- تمدنی البته نگران تکرار هیمنۀ تحمیلی و ارتجاعی بروکراسی نفتی پهلویستی بر کیفیت مشارکت ایرانیان در ادارۀ امور خود است؛ زیرا به نظر می‌رسد صاحب نظریۀ مردم سالاری دینیِ تفصیلی- تمدنی با طرح اصل آتش به اختیار بر آن است تا بر رفع زمینه‌ها و موانع سدّ راه مردم سالاری در فرهنگ عمومی نیز تأکید کند؛ اگرچه رهبر معظم انقلاب در سفر خود به کرمانشاه از نخبگان خواستند تا ایده‌های خود را دربارۀ ساختارهای رسمی حول نسبت مشارکت مردم با نظام ریاستیِ ادارۀ اجرایی کشور ارائه کنند و نسبت پارلمان و قوۀ مجریه را باتوجه به اقتضائات تخصصی و پیچیدۀ زمانه، مورد خوانش انتقادی قرار دهند با این توضیح اگر مراتب ادواری فقه سیاسی؛ از مرحلۀ نقل سَمعی و یکسویۀ محدِّث و محدَّث به رابطۀ دوسویۀ مقلَّد (کارشناس) و مقلِّد (غیر کارشناس) و از آنجا به رابطۀ امام – امت در نظریۀ جمهوری اسلامی ارتقاء یافت، آنگاه می توانیم بگوئیم نظریه مردم سالاری دینیِ تفصیلی – تمدنی، رابطۀ امامت – امت را به مرتبه امامت – امتِ تفصیلی، شبکه ای و تمدنی ارتقاء بخشید.
