پارک ملی تندوره، بهترین زیستگاه پلنگ ایرانی

به گزارش خبرگزاری بسیج از خراسان رضوی؛ پارک ملی تندوره در شمال شرقی ایران و نزدیک ترکمنستان واقع شده است؛ براساس تقسیم بندی، مجموعه تندوره در شمال استان خراسان رضوی و در شهرستان درگز قرار دارد.

این منطقه فاقد مراکز جمعیتی بوده و تنها پاسگاه‌های محیط بانی چهل‌میر، بابانستان، شکرآب، تیوان، درونگر، چرلاق و زیارتگاه علی بلاغ در آن قرار دارند؛ مجموعه تندوره از نظر منابع آبی فاقد رودخانه‌های مهم است و قسمت اعظم منابع آب این منطقه را چشمه‌ها تشکیل می‌دهند.

پارک جنگلی چهل میر که معروف‌ترین دره منطقه است، در قسمت شرقی پارک واقع شده؛ شکل خاص زیستی، ساختمان خاک، تغییرات ارتفاع، میزان بارش و شکل آن و نوسانات و گرما سبب شده پوشش گیاهی متنوعی در این ناحیه دیده شود.

پارک ملی تندوره از نظر ذخایر طبیعی و حیاتی، تنوع زیستی و نمونه‌های حیات وحش (قوچ و میش اوریال) و پدیده‌های ارضی و دیگر ویژگی‌های خاص در نوع خود پارکی ممتاز است؛ این پارک از یک سری کوه‌های مرتفع و متصل به هم تشکیل شده و رشته‌کوه مشخصی ندارد.

از ۷ گونه گربه‌سان ایران ۵ گونه یعنی پلنگ ایرانی، گربه جنگلی، گربه دشتی، گربه پالاس و سیاه‌گوش اوراسیا در این منطقه زندگی می‌کنند؛ این منطقه بهترین زیستگاه پلنگ در ایران است به‌طوری که در سال ۱۳۷۰ تعداد ۱۳۴ قلاده پلنگ در آن دیده شد و جمعیت آن در سال ۱۳۸۷ نزدیک به ۶۰ قلاده برآورد شده است.

از سُم داران منطقه هم می‌توان به بز وحشی که گله‌های ۱۰۰ رأسی آن در ارتفاعات منطقه دیده می‌شود و گوسفند وحشی که از گونه قوچ و میش اوریال و خالص‌ترین نژاد این گونه در ایران است، اشاره کرد.

گراز از دیگر علف‌خوران پارک است که به تعداد زیاد در مناطق مختلف به‌ویژه شمال پارک زیست می‌کند؛ گرگ هم در قسمت‌های نسبتاً کم‌ارتفاع پارک و محدوده‌های مشرف بر روستا‌های اطراف به صورت منفرد و یا دسته‌های ۲ تا ۵ قلاده‌ای دیده می‌شوند؛ آن‌ها در فصل زمستان بیشتر از قوچ و میش و کل و بز و در تابستان بیشتر از گله گوسفندان اهلی تغذیه می‌کنند.

پارک ملی تندوره از نظر تنوع گونه‌های پرندگان بسیار غنی است؛ پرندگان بیشتر در نواحی پست و حاشیه‌ای پارک و داخل دره‌ها و نزدیک به چشمه‌سار‌ها دیده می‌شوند؛ کورکور، سارگپه پابلند، عقاب دشتی، عقاب شاهی، عقاب طلایی، کرکس، هما، لیل، کوکر، مرغ حق، شبگرد بلوچی، بادخورک معمولی، بادخورک کوهی، زنبورخور معمولی، هدهد، چکاوک طوقی، پیت خاکی و سنگ‌چشم دم‌سرخ گروهی از پرندگان مهاجر به پارک را تشکیل می‌دهند.

همچنین تعدادی از گونه‌های مهم بومی منطقه عبارتند از: دلیجه، کبک، تیهو، قرقاول، بلدرچین معمولی، کبوتر چاهی، قمری، یاکریم، چکاوک شاخ‌دار، چکاوک آسمانی، دم‌جنبانک ابلق، قرقی، سسک، سار، زاغی، کلاغ گردن‌بور، کلاغ ابلق، الیکایی، توکای سیاه، زردپره کوهی، زردپره مزرعه، انواع جغد و سهره سینه‌سرخ.

خزندگان این پارک هم شامل ۹ گونه مار غیر سمی، ۴ گونه مار نیمه سمی، ۵ گونه مار سمی، ۶ گونه سوسمار و لاک‌پشت می‌شوند؛ کفچه مار، دال، قرقاول بال‌سفید و هما از گونه‌های در خطر انقراض تندوره محسوب می‌شوند.

پوشش گیاهی پارک ملی تندوره نیز بسیار متنوع است و تاکنون ۳۷۳ گونه از ۶۰ تیره در این پارک شناسایی شده‌است؛ اورس، انجیر، بید، نسترن، گوجه وحشی، کرکو، درمنه، گون، کلاه میرحسن، باریجه، آنقوزه، کندل، زیره سیاه، کتان وحشی، آویشن، انواع گرامینه، آلبالوی وحشی، شیر خشت، زرشک، انواع گیاهان یکساله مرتعی و گیاهان با ارزش داروئی از مهمترین گونه‌های گیاهی این پارک است.

این تنها بخشی بسیار کوچکی از زیبایی‌های این قطعه از پهنه گسترده الهی بود که از نظر گذشت؛ توصیه ما این است در صورت سفر به استان خراسان رضوی حتما پای به شهرستان درگز گذاشته و از زیبایی‌های این تفرجگاه بهره‌مند شوید؛ چهل میر همه ساله پذیرای مهمانانی است که از شهر‌ها و استان‌های مختلف کشور، این منطقه زیبا را برای تفرج انتخاب می‌کنند