در بیانیه ی واحد مطالبه گری دانشگاه یزد امده است:
سند جامع خدمات سلامت راهی برای ارزانی خدمات پزشکی در داروخانه‌ها، نقطه عطفی در افزایش سطح دسترسی به خدمات درمانی و کاهش پرداخت از جیب مردم است.
به گزارش سرویس بسیج جامعه پزشکی خبرگزاری بسیج دانشجویی از یزد، قرارگاه احمدی‌روشن یزد واحد گفتمان‌سازی و مطالبه‌گری دانشگاه علوم پزشکی یزد با انتشار بیانیه‌ای به اثرات مثبت سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌ها در سطح کشور اشاره کرد.
متن بیانیه به شرح زیر است:
امروزه یکی از نزدیک‌ترین، سهل‌الوصول‌ترین و ارزان‌ترین راه‌های دسترسی مردم به خدمات سلامت، مراجعه به داروخانه‌ها و مشاوره با دکتر داروساز است. در این راستا، در کشورهای مختلف دنیا نیز اختیارات متنوعی به داروسازان برای همگانی کردن خدمات سلامت داده‌شده است.
داروسازان جهان در حال حاضر در کنار وظایف مشاوره‌های دارویی و درمانی خود به انجام تست‌های تشخیص سریع برخی بیماری، واکسیناسیون، اصلاح نسخ، تمدید دوره مصرف دارو، پایش گلوکز، فشارخون و ...، معاینه و تجویز دارو برای بیماران مبتلا به ناخوشی‌های جزئی و ارجاع بیماران به پزشکان مشغول‌اند. دامنه اعتماد به توانایی این قشر تا حدی بالا رفته است که در برخی کشورها مانند کانادا و برخی ایالات امریکا، حقوق تجویزی وسیعی (جدای از داروهای بدون نسخه) برای آن‌ها در نظر گرفته‌شده یا در حال تصویب است.
وزارت بهداشت نیز با توجه به روند جهانی طی شده، در اقدامی درخور توجه، اقدام به تدوین سندی به نام "سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌های ایران " نموده است که در آن، حیطه فعالیت‌ها و اختیارات داروخانه‌ها و داروسازان ایران در آینده، به معیارهای جهانی امروزی نزدیک‌تر خواهد شد. قرار است داروخانه‌ها و داروسازان ایران خدماتی مانند بررسی علمی، قانونی و اخلاقی نسخ ارائه‌شده، معاینه و تجویز دارو برای درمان ناخوشی‌های جزئی با استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC)، انجام واکسیناسیون و تست‌های تشخیصی سریع بیماری‌ها را در کنار خدمات قبلی خود انجام دهند؛ اگرچه که مخالفت‌های شدید پزشکان، از بدو ابلاغ آن و وعده "پورقلیج "مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پزشکی مبنی بر اصلاح و بازنگری این سند، آینده آن را با هاله‌ای از ابهام روبه‌رو ساخته است. در ادامه به بررسی مهم‌ترین نکات پیرامون "سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌های ایران " می‌پردازیم.
در ایران معمولاً سطح انتظار مردم از داروخانه‌ها به دستورات دارویی تجویزی پزشکان توسط مسئول فنی (داروساز) و مشاوره جهت دریافت داروهای بدون نسخه برای برخی ناخوشی‌ها، در کنار فروش سایر محصولات آرایشی و بهداشتی محدود می‌شود. داروسازان نیز علی‌رغم دروس بسیاری که در حیطه دارو، تشخیص و درمان بیماری‌ها، می‌خوانند، کاربرد وسیعی از قابلیت‌های خود را در نظام فعلی سلامت شاهد نیستند و از این بابت گله‌مندند. این در حالی است که در صورت توسعه سطح اختیارات داروخانه‌ها و وظایف داروسازان، می‌توان از پتانسیل عظیم مغفول در این حوزه بهره‌مند شد.
یکی از موارد لحاظ شده در سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌ها، افزایش سطح اختیارات داروخانه‌ها و داروسازان، درزمینه‌هایی مانند واکسیناسیون و انجام تست‌های تشخیصی سریع برخی بیماری‌هاست. با طرح ساده‌ای مانند واکسیناسیون در داروخانه‌ها و انجام تمام مراحل در محل داروخانه، وقت بسیار کمتری از مردم به‌جای نشستن در صف انتظار مراکز بهداشتی و درمانی، گرفته‌شده و مجموع هزینه‌ها نیز برای آن‌ها کاهش می‌یابد. همچنین شرایط نگه‌داری واکسن‌ها ازجمله زنجیره سرد حفظ‌شده و ضریب ایمنی آن‌ها افزایش می‌یابد.
جالب است بدانید، از شروع طرح واکسیناسیون در داروخانه‌ها در کشورهایی مانند ایالات‌متحده بیش از دو دهه گذشته است و امروزه در تمام ایالات این کشور و نیز کشورهایی چون انگلستان، پرتقال، سوئد، سوئیس، آرژانتین و ... خدمات تجویز واکسن و ایمن‌سازی توسط داروخانه‌ها انجام می‌شود.
بعضاً شاهدیم که نسخ پزشکان حاوی داروهای متنوعی با گروه و زمینه درمانی مشابه و حتی با تداخلات گسترده نسبت به شرایط بیمار هستند. داروسازان با توجه به اطلاعات بالای دارویی و درمانی خود که در طول دوره دکتری عمومی کسب نموده‌اند، می‌توانند به‌راحتی این امر را تشخیص دهند. متأسفانه در ایران، امکان قانونی برای تغییر نسخه پزشک وجود ندارد و صرفاً مسئول فنی داروخانه در صورت عدم پذیرش پزشک می‌تواند از دادن نسخه سر باز زند؛ مریض نیز به دلیل اضطرار و عدم اطلاع کافی، نسخه را به هر نحو از مرکزی دیگر تهیه خواهد کرد.
در سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌ها، قرار است اختیاراتی به داروسازان در جهت اصلاح نسخ مشکل‌دار، با توجه به ملاحظات علمی، اخلاقی و حقوقی ارائه شود. در این صورت، جدای از کاهش عوارض و هزینه‌های جسمی و مالی تحمیلی به بیمار، بیمه‌ها نیز منتفع شده و در هزینه‌های آن‌ها هم صرفه‌جویی خوبی صورت می‌گیرد. چنانکه طبق گفته دکتر مهناز خیراندیش- مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو، بیمه‌ها بر این باور هستند که اگر برخی خدمات توسط داروساز ارائه شود، برایشان هزینه‌ها، اثربخش‌تر تمام می‌شود و گیرندگان خدمت نیز کمتر دچار عوارض می‌شوند.
قطعاً برای همه ما مشکلات جزئی از قبیل، سردرد، ناراحتی‌های پوستی خفیف، مشکلات گوارشی و ... به وجود آمده است. برخی بیماران در این مواقع در صورت محدودیت در وقت یا هزینه‌های مراجعه به پزشک، دست به خوددرمانی می‌زنند و با مراجعه به داروخانه با یا بدون مشورت با مسئول فنی، اقدام به داروهای بدون نسخه می‌نمایند. در سند جامعه خدمات سلامت داروخانه‌ها، این تمهید اندیشیده شده تا با بهره‌گیری از ظرفیت عظیم داروخانه‌ها و داروسازان، مردم از مشاوره، معاینه و تجویز دکتر داروساز استفاده کرده و ناخوشی‌های جزئی خود را در فرایندی بسیار ساده‌تر و ایمن‌تر از وضع فعلی و همپای مردم بسیاری از کشورهای دنیا برطرف کنند. داروساز با سنجش شرایط بیمار یا به دادن مشاوره و داروهای مشخص اکتفا نموده و یا در صورت احتمال وجود بیماری خطرناک، او را به پزشک ارجاع می‌دهد. ذکر این نکته لازم است که قرار نیست داروساز جای پزشک را در این روند بگیرد، بلکه به‌عنوان بازوی کمکی توانمند نظام سلامت، اقدامات و خدمات پزشکان را تسریع و تکمیل می‌نماید.
آیا این سند می‌تواند مقدمه‌ای بر شکستن انحصار پزشکان باشد؟!
سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌ها، در این روزها اعتراض خیل عظیمی از پزشکان را در پی داشته است، به‌طوری‌که سازمان نظام پزشکی وعده اصلاح و حذف برخی بندهای آن را داده بود! برخی دلیل این مخالفت را در منافع صنفی و انحصارطلبی پزشکان می‌بینند، پزشکانی که سرانه تعداد آن‌ها به ازای جمعیت در ایران، نسبت به بسیاری از کشورهای جهان، آمار خوبی ندارد و لذا نمی‌توانند به‌خوبی، نیازهای سلامت جامعه را پوشش دهند. حال اما سایر اقشار علوم پزشکی و غیرپزشکی اعم از پرستاران، تکنسین‌های اتاق عمل، روانشناسان بالینی و ... امیدوارند، برای آن‌ها نیز اسناد توسعه کمی و کیفی خدمات در مقیاس بلندمدت تدوین شود تا درراه تأمین سلامت مردم پا به‌پای پزشکان، از توانایی‌های بالقوه خود استفاده کنند و بر عمومیت و دسترسی خدمات سلامت، جامه عمل بپوشند.
برخی دغدغه‌ها باوجود مزایای بسیاری که در صورت اجرای صحیح این سند، در انتظار مردم است، برخی زمینه‌ها هنوز آن‌چنان‌که باید آماده نیست؛ برای مثال باید فرهنگ‌سازی درستی در بین مردم و حتی برخی اقشار پزشکی صورت گیرد تا حیطه اختیارات و وظایف داروخانه‌ها و داروسازان را با توجه به توانایی آن‌ها در امور دارویی و درمان بیماری‌ها بشناسند و به آن‌ها اعتماد کنند. همچنین به‌زعم کارشناسان این حوزه، علی‌رغم کفایت واحدهای فعلی دانشجویان داروسازی برای این وظایف جدید، بعضاً آن‌چنان‌که باید، به این مباحث به‌صورت صددرصدی اهمیت داده نمی‌شود و لذا نیازمند تمرکز و صرف وقت بیشتری هستند. برخی سؤالات پیرامون نحوه و کیفیت ارائه این خدمات در داروخانه‌ها در مواردی مانند انجام تست‌های تشخیصی و واکسیناسیون نیز وجود دارند که سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌های ایران با توجه به برنامه بلندمدت، قابلیت پوشش و رفع کاستی‌های احتمالی را دارا خواهد بود.
متن بیانیه به شرح زیر است:
امروزه یکی از نزدیک‌ترین، سهل‌الوصول‌ترین و ارزان‌ترین راه‌های دسترسی مردم به خدمات سلامت، مراجعه به داروخانه‌ها و مشاوره با دکتر داروساز است. در این راستا، در کشورهای مختلف دنیا نیز اختیارات متنوعی به داروسازان برای همگانی کردن خدمات سلامت داده‌شده است.
داروسازان جهان در حال حاضر در کنار وظایف مشاوره‌های دارویی و درمانی خود به انجام تست‌های تشخیص سریع برخی بیماری، واکسیناسیون، اصلاح نسخ، تمدید دوره مصرف دارو، پایش گلوکز، فشارخون و ...، معاینه و تجویز دارو برای بیماران مبتلا به ناخوشی‌های جزئی و ارجاع بیماران به پزشکان مشغول‌اند. دامنه اعتماد به توانایی این قشر تا حدی بالا رفته است که در برخی کشورها مانند کانادا و برخی ایالات امریکا، حقوق تجویزی وسیعی (جدای از داروهای بدون نسخه) برای آن‌ها در نظر گرفته‌شده یا در حال تصویب است.
وزارت بهداشت نیز با توجه به روند جهانی طی شده، در اقدامی درخور توجه، اقدام به تدوین سندی به نام "سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌های ایران " نموده است که در آن، حیطه فعالیت‌ها و اختیارات داروخانه‌ها و داروسازان ایران در آینده، به معیارهای جهانی امروزی نزدیک‌تر خواهد شد. قرار است داروخانه‌ها و داروسازان ایران خدماتی مانند بررسی علمی، قانونی و اخلاقی نسخ ارائه‌شده، معاینه و تجویز دارو برای درمان ناخوشی‌های جزئی با استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC)، انجام واکسیناسیون و تست‌های تشخیصی سریع بیماری‌ها را در کنار خدمات قبلی خود انجام دهند؛ اگرچه که مخالفت‌های شدید پزشکان، از بدو ابلاغ آن و وعده "پورقلیج "مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پزشکی مبنی بر اصلاح و بازنگری این سند، آینده آن را با هاله‌ای از ابهام روبه‌رو ساخته است. در ادامه به بررسی مهم‌ترین نکات پیرامون "سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌های ایران " می‌پردازیم.
در ایران معمولاً سطح انتظار مردم از داروخانه‌ها به دستورات دارویی تجویزی پزشکان توسط مسئول فنی (داروساز) و مشاوره جهت دریافت داروهای بدون نسخه برای برخی ناخوشی‌ها، در کنار فروش سایر محصولات آرایشی و بهداشتی محدود می‌شود. داروسازان نیز علی‌رغم دروس بسیاری که در حیطه دارو، تشخیص و درمان بیماری‌ها، می‌خوانند، کاربرد وسیعی از قابلیت‌های خود را در نظام فعلی سلامت شاهد نیستند و از این بابت گله‌مندند. این در حالی است که در صورت توسعه سطح اختیارات داروخانه‌ها و وظایف داروسازان، می‌توان از پتانسیل عظیم مغفول در این حوزه بهره‌مند شد.
یکی از موارد لحاظ شده در سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌ها، افزایش سطح اختیارات داروخانه‌ها و داروسازان، درزمینه‌هایی مانند واکسیناسیون و انجام تست‌های تشخیصی سریع برخی بیماری‌هاست. با طرح ساده‌ای مانند واکسیناسیون در داروخانه‌ها و انجام تمام مراحل در محل داروخانه، وقت بسیار کمتری از مردم به‌جای نشستن در صف انتظار مراکز بهداشتی و درمانی، گرفته‌شده و مجموع هزینه‌ها نیز برای آن‌ها کاهش می‌یابد. همچنین شرایط نگه‌داری واکسن‌ها ازجمله زنجیره سرد حفظ‌شده و ضریب ایمنی آن‌ها افزایش می‌یابد.
جالب است بدانید، از شروع طرح واکسیناسیون در داروخانه‌ها در کشورهایی مانند ایالات‌متحده بیش از دو دهه گذشته است و امروزه در تمام ایالات این کشور و نیز کشورهایی چون انگلستان، پرتقال، سوئد، سوئیس، آرژانتین و ... خدمات تجویز واکسن و ایمن‌سازی توسط داروخانه‌ها انجام می‌شود.
بعضاً شاهدیم که نسخ پزشکان حاوی داروهای متنوعی با گروه و زمینه درمانی مشابه و حتی با تداخلات گسترده نسبت به شرایط بیمار هستند. داروسازان با توجه به اطلاعات بالای دارویی و درمانی خود که در طول دوره دکتری عمومی کسب نموده‌اند، می‌توانند به‌راحتی این امر را تشخیص دهند. متأسفانه در ایران، امکان قانونی برای تغییر نسخه پزشک وجود ندارد و صرفاً مسئول فنی داروخانه در صورت عدم پذیرش پزشک می‌تواند از دادن نسخه سر باز زند؛ مریض نیز به دلیل اضطرار و عدم اطلاع کافی، نسخه را به هر نحو از مرکزی دیگر تهیه خواهد کرد.
در سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌ها، قرار است اختیاراتی به داروسازان در جهت اصلاح نسخ مشکل‌دار، با توجه به ملاحظات علمی، اخلاقی و حقوقی ارائه شود. در این صورت، جدای از کاهش عوارض و هزینه‌های جسمی و مالی تحمیلی به بیمار، بیمه‌ها نیز منتفع شده و در هزینه‌های آن‌ها هم صرفه‌جویی خوبی صورت می‌گیرد. چنانکه طبق گفته دکتر مهناز خیراندیش- مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو، بیمه‌ها بر این باور هستند که اگر برخی خدمات توسط داروساز ارائه شود، برایشان هزینه‌ها، اثربخش‌تر تمام می‌شود و گیرندگان خدمت نیز کمتر دچار عوارض می‌شوند.
قطعاً برای همه ما مشکلات جزئی از قبیل، سردرد، ناراحتی‌های پوستی خفیف، مشکلات گوارشی و ... به وجود آمده است. برخی بیماران در این مواقع در صورت محدودیت در وقت یا هزینه‌های مراجعه به پزشک، دست به خوددرمانی می‌زنند و با مراجعه به داروخانه با یا بدون مشورت با مسئول فنی، اقدام به داروهای بدون نسخه می‌نمایند. در سند جامعه خدمات سلامت داروخانه‌ها، این تمهید اندیشیده شده تا با بهره‌گیری از ظرفیت عظیم داروخانه‌ها و داروسازان، مردم از مشاوره، معاینه و تجویز دکتر داروساز استفاده کرده و ناخوشی‌های جزئی خود را در فرایندی بسیار ساده‌تر و ایمن‌تر از وضع فعلی و همپای مردم بسیاری از کشورهای دنیا برطرف کنند. داروساز با سنجش شرایط بیمار یا به دادن مشاوره و داروهای مشخص اکتفا نموده و یا در صورت احتمال وجود بیماری خطرناک، او را به پزشک ارجاع می‌دهد. ذکر این نکته لازم است که قرار نیست داروساز جای پزشک را در این روند بگیرد، بلکه به‌عنوان بازوی کمکی توانمند نظام سلامت، اقدامات و خدمات پزشکان را تسریع و تکمیل می‌نماید.
آیا این سند می‌تواند مقدمه‌ای بر شکستن انحصار پزشکان باشد؟!
سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌ها، در این روزها اعتراض خیل عظیمی از پزشکان را در پی داشته است، به‌طوری‌که سازمان نظام پزشکی وعده اصلاح و حذف برخی بندهای آن را داده بود! برخی دلیل این مخالفت را در منافع صنفی و انحصارطلبی پزشکان می‌بینند، پزشکانی که سرانه تعداد آن‌ها به ازای جمعیت در ایران، نسبت به بسیاری از کشورهای جهان، آمار خوبی ندارد و لذا نمی‌توانند به‌خوبی، نیازهای سلامت جامعه را پوشش دهند. حال اما سایر اقشار علوم پزشکی و غیرپزشکی اعم از پرستاران، تکنسین‌های اتاق عمل، روانشناسان بالینی و ... امیدوارند، برای آن‌ها نیز اسناد توسعه کمی و کیفی خدمات در مقیاس بلندمدت تدوین شود تا درراه تأمین سلامت مردم پا به‌پای پزشکان، از توانایی‌های بالقوه خود استفاده کنند و بر عمومیت و دسترسی خدمات سلامت، جامه عمل بپوشند.
برخی دغدغه‌ها باوجود مزایای بسیاری که در صورت اجرای صحیح این سند، در انتظار مردم است، برخی زمینه‌ها هنوز آن‌چنان‌که باید آماده نیست؛ برای مثال باید فرهنگ‌سازی درستی در بین مردم و حتی برخی اقشار پزشکی صورت گیرد تا حیطه اختیارات و وظایف داروخانه‌ها و داروسازان را با توجه به توانایی آن‌ها در امور دارویی و درمان بیماری‌ها بشناسند و به آن‌ها اعتماد کنند. همچنین به‌زعم کارشناسان این حوزه، علی‌رغم کفایت واحدهای فعلی دانشجویان داروسازی برای این وظایف جدید، بعضاً آن‌چنان‌که باید، به این مباحث به‌صورت صددرصدی اهمیت داده نمی‌شود و لذا نیازمند تمرکز و صرف وقت بیشتری هستند. برخی سؤالات پیرامون نحوه و کیفیت ارائه این خدمات در داروخانه‌ها در مواردی مانند انجام تست‌های تشخیصی و واکسیناسیون نیز وجود دارند که سند جامع خدمات سلامت داروخانه‌های ایران با توجه به برنامه بلندمدت، قابلیت پوشش و رفع کاستی‌های احتمالی را دارا خواهد بود.
انتهای پیام/د
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
آخرین اخبار
