بسیار تحت تأثیر آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان یک استراتژیست قرار گرفته‌ام
به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از تسنیم، فلینت لِوِرِت، مدیر کل سابق شورای امنیت ملی آمریکا، که اکنون در وین به سر می‌برد، به بیان دیدگاه‌های خود درباره آینده مذاکرات هسته‌ای و پیامدهای یک توافق احتمالی پرداخت.
لورت پیشتر استاد دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه پنسیلوانیا و یکی از محققین برجسته بنیاد آمریکای جدید بود. وی پیش از فعالیت در شورای امنیت ملی آمریکا، به‌عنوان یک متخصص ضدتروریسم در وزارت خارجه آمریکا فعال بود و پیش از آن نیز به‌مدت هشت سال تحلیلگر ارشد سازمان سیا بود.
از اینکه وقت‌تان را در اختیار ما قرار دادید متشکریم. گفتگوی‌مان را با این سؤال آغاز می‌کنیم که به‌نظر شما چه‌میزان احتمال موفقیت و یا شکست این گفتگوها وجود دارد؟
فلینت لورت: به نظر می‌رسد که طرف‌ها نسبتا به یک توافق نزدیک هستند. تعداد مسائلی که باید حل شوند کمتر شده است. متأسفانه فکر می‌کنم آمریکا و دولت اوباما در این هفته فکر کرد که به‌منظور رفع فشارهای سیاسی داخلی باید مصالحه‌هایی را که اکنون برای دستیابی به توافق لازم هستند انجام ندهد. فکر می‌کنم که این امر پیشرفت را به‌مدت چندین روز دچار تأخیر کرد. من هنوز نسبتاً خوشبین هستم که آمریکا اکنون جدی‌تر تعامل کند و جزئیات قطعنامه شورای امنیت و سایر موضوعات را به پایان رساند و تا روز دوشنبه به نوعی توافق برسیم. اما این امر بستگی بسیار زیادی به آمریکا و اینکه آیا حاضر است درباره مسائل باقی‌مانده جدی باشد یا نه. فکر می‌کنم که این توافق به‌میزان زیادی به‌نفع آمریکا باشد و امیدوارم که دولت به توافقی جدی درباره مسائل باقی‌مانده دست یابد.
آیا ممکن است که مذاکرات تمدید شود و یا آمریکا و سایر طرف‌ها اکنون نیاز به توافق دارند، آیا زمان مهم است؟
فلینت لورت: فکر نمی‌کنم که زمان فی‌النفسه اهمیت زیادی داشته باشد. فکر می‌کنم خطر اینجاست که هرچه مذاکرات بیشتر به طول انجامد نیروهای مخالف در آمریکا و سایر کشورها زمان بیشتری برای سازمان‌دهی و فعالیت داشته باشند.
بنابراین امیدوارم که به‌زودی به توافقی دست یابیم. فکر می‌کنم که از نظر استراتژیک و یا سیاست خارجی تعیین این تاریخ‌ها اهمیتی داشته باشد بلکه برخی از طرف‌ها به‌دلایل داخلی به‌دنبال این مسائل هستند. سؤال اینجاست که اگر طی روزهای آتی به توافقی دست نیابیم از نقطه نظر مسائل سیاسی داخلی کشورها تا چه‌زمان می‌توان این فرآیند را ادامه داد. فکر می‌کنم دولت اوباما نمی‌خواهد این مذاکرات به شکست بینجامد، بنابراین ترجیح آن این خواهد بود که این فرآیند تمدید شود نه اینکه فروبپاشد.
پیامدهای توافق احتمالی برای کشورهای درگیر در مذاکرات و بالاخص برای منطقه چه خواهد بود؟
فلینت لورت: اگر مذاکرات به شکست انجامد نیروهایی در عرصه سیاسی آمریکا که خواهان رویارویی بین ایران و آمریکا هستند بار دیگر فرصت خواهند یافت که بار دیگر در مسیر رویارویی به آمریکا فشار آورند. شخصاً فکر می‌کنم که این مسئله برای منافع آمریکا بسیار بد خواهد بود.
اگر توافقی به دست آید احتمال رویارویی بر سر مسئله هسته‌ای ایران اگرچه تماماً از بین نخواهد رفت اما کاهش بسیاری خواهد داشت و این پدیده‌ای مثبت است. در اصل توافق هسته‌ای می‌تواند آغاز نزدیکی دوباره روابط آمریکا با ایران شود. دکتر ظریف و سایر مقامات ایران اعلام کرده‌اند که در صورت دستیابی به یک توافق ایران و آمریکا می‌توانند درباره برخی مسائل دیگر در منطقه با یکدیگر همکاری کنند. فکر می‌کنم به‌نفع آمریکا باشد که روابط خود را با جمهوری اسلامی ایران نزدیک سازد به همان ترتیب که در دهه 1970 روابط خود را با چین نزدیک کرد. فکر می‌کنم که به همان نوع نزدیکی جامع روابط با جمهوری اسلامی ایران نیاز داریم. با این حال حتی اگر به توافق هسته‌ای دست یابیم موضوع نزدیکی روابط می‌تواند موضوعی بحث‌برانگیر در آمریکا باشد. فکر می‌کنم بخشی از دولت اوباما علاقه دارد در صورت دستیبابی به توافق امتحان کند که دیگر چه‌چیز دیگری در روابط بین ایران و آمریکا امکان‌پذیر است اما برخی نیروها در عرصه سیاسی آمریکا و برخی متحدین سنتی آمریکا در منطقه به‌مانند عربستان سعودی و اسرائیل در صورت دستیابی به توافق هسته‌ای فشار بسیار زیادی را وارد خواهند آورد تا اطمینان یابند که این اتفاق تنها درباره مسئله هسته‌ای رخ داده و آغازی برای نزدیکی بیشتر در روابط ایران و آمریکا نخواهد بود.
هم‌اکنون، فکر می‌کنم اجماع لازم درون دولت اوباما حتی در صورت دستیابی به توافق، برای استفاده از آن به‌عنوان یک آغاز وجود ندارد. شخصاً فکر می‌کنم که باید این‌گونه باشد اما مطمئن نیستم که آمریکا در صورت دستیابی به توافق چنین کاری را انجام خواهد داد. بنابراین تأثیر یک توافق بر سیاست آمریکا در منطقه احتمالاً به همان اندازه‌ای که پتانسیلش را دارد، نخواهد بود، باید منتظر ماند و دید.
فکر می‌کنم که اگر توافقی با مفاد قابل پذیرش برای ایران به دست آید این دستاوردی بزرگ برای جمهوری اسلامی خواهد بود. واضح است که فشار بین‌المللی بسیاری درباره مسئله هسته‌ای بر ایران وارد می‌شود. ایران بر اساس حقوق ملی و قوانین بین‌المللی در برابر این فشار مقاومت می‌کند و اگر توافق حاصل شود اگرچه فکر نمی‌کنم به‌صورت مکتوب نوشته شود اما اثباتی خواهد بود بر پذیرش این حقوق ایران. فکر می‌کنم طی 10 و 15 سال گذشته حتی با افزایش فشارهای بین‌المللی ایران کاملاً در منطقه تأثیرگذار بوده و اگر توافقی حاصل شده و تحریم‌ها برداشته شوند تأثیر ایران در منطقه بیشتر از قبل خواهد شد.
برخی رسانه‌های غربی سعی دارند چنین وانمود کنند که مواضع رهبر معظم انقلاب در تقابل با مذاکرات قرار گرفته است. ارزیابی شما از مواضعی که رهبر معظم انقلاب در فرآیند مذاکرات اتخاذ می‌کنند، چیست؟
فلینت لورت: به‌عنوان کسی که سعی داشته ایران و سیاست خارجی آن را مطالعه کند باید بگویم که بسیار از آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان یک استراتژیست تحت تأثیر قرار گرفته‌ام. می‌دانم که ایشان به‌عنوان رهبری مذهبی و ملی بسیار فراتر از آن است اما به‌عنوان کسی که بیشتر درباره سیاست خارجی کار می‌کند فکر می‌کنم که ایشان به‌عنوان یک استراتژیست بسیار تأثیرگذار بوده است. به‌عنوان کسی که ایشان را تحت نظر قرار داده‌ام برداشت من این است که ایشان بینش کاملاً مشخصی درباره منافع ایران دارند. ایشان به رؤسای جمهور برگزیده و وزرای خارجه ایران فضای بسیاری ارائه می‌دهد تا سیاست‌های خود را دنبال کنند و خط‌قرمزها و منافع را مشخص می‌کنند اما در همین حین آنها را رهبری نیز می‌کنند.
در فرآیندی مذاکرات زمان‌بندی ایشان بسیار تأثیرگذار بوده است. ایشان در زمان‌هایی که احساس کرده‌اند برای مخاطبین داخلی و خارجی سخن گفته و پارامتر‌های یک توافق خوب قابل پذیرش برای ایران را تشریح کرده‌اند، اینکه ایران آماده است در مذاکرات منعطف باشد اما خطوط قرمزها از این قرار هستند، بنابراین شخصاً بسیار تحت تأثیر آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان یک استراتژیست قرار گرفته‌ام.
