مدیریت بحران باید به فکر مدیریت قبل از بحران باشد نه جنجال پس از فاجعه

به گزارش خبرگزاری بسیج، رحمت‌الله حافظی در تذکر پیش از دستور جلسه امروز شورای شهر تهران با توجه به بارندگی اخیر و حادثه سیل جاری شده در برخی از نقاط شمال غرب شهر تهران و استان البرز، اظهار داشت: وجود آمارهای ضد و نقیض از میزان تلفات و خسارات از سوی منابع مختلف از 12 تا 60 نفر مفقود، 8 تا 12 کشته، 200 تا 3 هزار نفر روستایی در محاصره سیل و 5 تا 60 خودروی گرفتار سیلاب، بیانگر این واقعیت است که سازمان مدیریت بحران کشور هنوز نتوانسته است به یک تقسیم کار دقیق و مبتنی بر نظام مشخص بین اعضای سازمان و برای ارزیابی سریع حادثه دست یابد.

وی ادامه داد: کارگروه­‌های این سازمان فاقد برنامه هستند در حالی که انتظار می‌رود جایگاهی برای تصمیمات راهبردی و راهگشا باشد و ایجاد هماهنگی بین دستگاه­‌های مختلف نیز بایستی از مهم‌ترین دستاورد این کارگروه­‌ها باشد ولی حوادث مکرر گذشته موید خلاف این موضوع است.

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به اینکه سازمان­‌های هواشناسی، صدا و سیما، مدیریت بحران، پلیس و سایر سازمان­های ذی‌ربط می توانند در کنار هم، یک سیستم هشدار سریع را در مخاطرات قابل پیش بینی شکل دهند، تاکید کرد: متاسفانه این بخش­‌ها جزایری و پراکنده هستند و تاکنون نتوانسته اند به عنوان یک مجموعه متحد و واحد عمل کنند.

وی افزود: پس از این حادثه، شب بیداری مسئولان را شاهد بودیم ولی دریغ از وحدت فرماندهی و هماهنگی، وظیفه اصلی سازمان مدیریت بحران ایجاداین هماهنگی است که متاسفانه ضعف در این حوزه در تمام بحران­‌های چندسال اخیر مشاهده می شود.

به گفته حافظی یکی از دلایل نقش بسیار ضعیف سیستم مدیریت بحران کشور، نداشتن رویکردهای مبتنی بر جامعه در مدیریت بحران از قبیل سامانه هشدار عمومی است. برای جامعه ما هنوز سطوح هشدار و آماده‌باش به طور رسمی تعریف نشده و آموزش‌های لازم به مردم ارائه نشده است و سیستم­‌های لازم برای اینکه هشدار به سمع افرادی که در معرض خطر هستند، برساند وجود ندارد.

وی با بیان اینکه یکی دیگر از نقاط ضعف حاکم بر این سازمان اعمال مصلحت در انتخاب مسئولان و متولیان آن است که این مصلحت اندیشی باعث دورشدن افراد علمی و خبره از جایگاه مسئولیت شده است، گفت: شاهد هستیم که افراد سیاسی جایگزین افراد علمی و خبره شده است از این رو قدم اول در باز کردن گره­‌های پاسخ به بحران، مسئولیت پذیری است که اگر عذرخواهی و عزل مسئولان مقصر در این حادثه را شاهد نباشیم این گام برداشته نخواهد شد و در روزها، ماه­ها و سال­‌های آتی همچنان شاهد تکرار چنین حوادثی خواهیم بود.

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران همچنین تصریح کرد: طی روز گذشته مردم، بیمارستان به بیمارستان به دنبال عزیزانشان بودند و این نیز بحرانی بود به دنبال بحران اول، که هیچ سازمان یا نهادی مسئولیت پاسخگویی به مردم را به عهده نداشت. باورنکردنی ترین زجرها و استرس­ها را مصدومین، مفقودین و خانواده­‌های آنها متحمل شدند و لذا ضروری است که در اسرع وقت جلسات ترمیم ساختارها شکل گرفته، از عذرخواهی از مردم تا درمان مصدومان ، دفن اجساد و پیگیری امور بیمه ای درمورد صدمات وخسارات وارده صورت پذیرد.

حافظی با اشاره به اینکه متولیان دستگاه­‌های ذی­ربط به خصوص سازمان مدیریت بحران باید پاسخگو باشند، اظهار کرد: ما نیازمند ارتقای سطح فرهنگ ایمنی در جامعه هستیم و این ارتقای فرهنگ اول باید از مدیران جامعه شروع شود ومتعاقب آن و در بعد مردمی نیز باید از مهد کودک­ها، مدارس و دانشگاه­ها و منازل، آموزش­ها صورت گیرد.

وی ادامه داد: اگر مروری بر اتفاقات 50 سال گذشته داشته باشیم، می بینیم که ما به بروز فجایع عادت کرده­‌ایم و به دنبال آن تب داغ بحث های انتقادی جر و بحث و مناظره و دوباره سکوت و آرمش تا فاجعه بعدی. موج سینوسی این تب و لرزها هشداری است برای مدیریت بحران کشور تا از خواب غفلت بیدار شوند و در زمان آرامش به فکر مدیریت قبل از بحران باشند نه جنجال های پس از فاجعه.

حافظی با طرح این سوال که آیا برای تغییر این طرز تفکر و خروج از این غفلت ها دیر نشده است؟ گفت: نکته آخر اینکه حسب شواهد و قرائن ساخت‌وسازهای بی­‌رویه و فروش زمین­‌های حاشیه رودخانه یکی از علل اصلی خسارت­‌های اخیر بوده که در محل خود جای بررسی و تامل دارد .

وی ادامه داد: آنچه که مسلم است این که مدیریت بحران کشور نه تنها درجایگاه معاونت یک وزارتخانه بلکه درجایگاه یک وزارتخانه نیز نمی تواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد و لذا پیشنهاد می شود به عنوان یک سازمان زیر نظر رییس جمهور قرار گرفته و با اذن مقام معظم رهبری سازمان پدافند غیر عامل در آن ادغام شده تا بتواند به صورت فرابخشی به سیاست گذاری و تامین زیرساخت­ها و هماهنگی بین بخشی عمل کند.

حافظی همچنین تصریح کرد: رییس این سازمان با تایید مقام معظم رهبری منصوب شود و توزیع بودجه امدادی همه دستگاه­های امدادی به آن واگذار شود و محلی برای حضور دانشگاهیان و صاحب نظران حوزه بلایا و خبرگان عملیاتی و میدانی و  مجربین این حوزه باشد و در راس آن یک شورای سیاست گذاری و ذیل آن یک شورای هماهنگی بین دستگاه­های فعالیت کند تا شاهد تکرار حوادث تلخ گذشته نباشیم.