بحران ریزگردهای خوزستان یک بحران زیست محیطی است که در این استان وجود دارد. در حال حاضر، کانون اصلی تولید این ریزگردها، از داخل ایران است اما ریزگردهایی که از کشورهای همسایه از جمله عراق وارد خاک ایران می‌شوند شرایط را تشدید کرده‌اند. بخش‌های جنوبی تالاب هورالعظیم و محور اهواز و ماهشهر کانون‌های اصلی تولید ریزگرد در داخل هستند. دلیل برون مرزی این پدیده نیز در جنوب شرقی کشور عراق به دلیل توقف کویرزدایی و نابودی تالاب‌های بین‌النهرین هستند. این بحران سبب شده است که شهر اهواز مرکز این استان از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان شناخته شود.
*9 راهکار دولت برای مقابله با ریزگردها
در بهمن‌ماه سال گذشته وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست پس از برگزاری جلسه، 9 راهکار برای مقابله با ریزگردهای اهواز ارائه کردند.
برای درک بهتر موضوع می‌توان اظهارات "ناصر سودانی" نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی را پیرامون این موضوع مورد توجه قرار داد. وی در این اظهارات با تاکید براینکه دولت باید گزارش اقدامات خود در جهت مبارزه با ریزگردها را به مجلس ارائه کند، گفت: افزایش خشکی بیابان‌ها در خوزستان علت هجوم مجدد ریزگردها به این استان است.
وی همچنین اعلام کرد: طی روزهای گذشته هجمه ای از ریزگردها به مدت تقریبا 4 ساعت اهواز و پیرامون این شهر را فرا گرفت که این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی برای مردم از جمله لغو تعدادی از پروازها در فرودگاه این شهر شده است، البته درخصوص علل افزایش مجدد غلظت ریزگردها می‌توان به مباحث داخلی ازجمله افزایش خشکی بیابان‌ها در این منطقه اشاره کرد.
نماینده مردم اهواز با انتقاد از عملکرد دولت پیرامون مبحث ریزگردها تصریح کرد: متاسفانه زمانی که از دولت درخواست می‌شود از میزان و نحوه فعالیت‌های خود در بحث ریزگردها گزارش دهد، هیچ پاسخی مبنی بر اقدامات صورت گرفته در جهت کاهش ریزگردها ارائه نمی‌دهد، هرچند که تنها پاسخ داده شده بازشدن دریچه‌ای از آب به تالاب هورالعظیم برای جلوگیری از خشکی است.
*هوای تنفسی مردم سیستان، شن و خاک کف هامون
از بحران ریزگردها در استان خوزستان که بگذریم،
موضوع غلظت گرد و خاک در استان سیستان و بلوچستان نیز معضل دیگری است که در
تذکر شفاهی "حلیمه عالی" نماینده مردم زابل در مجلس به رئیس سازمان حفاظت
از محیط زیست در نشست علنی (یکشنبه، 18 مرداد ماه) مطرح شد و به‌نظر
می‌رسد که این سازمان باید چاره‌ای اساسی برای رفع آن بیندیشد.
"اسماعیل جلیلی" در گفت‌و‌گو با خبرنگار مجلس باشگاه خبرنگاران جوان
اظهار داشت: به نظر می‌رسد موضوع آلودگی هوا توسط ریزگردها به بحثی قدیمی
تبدیل شده است. می‌توان گفت که در خصوص مسئله ریزگردها در استان خوزستان و
نیز استان‌های مجاور با کشور عراق که در برخی موارد به استان‌های مرکزی هم
سرایت می‌کند، حدود 14سال است نظرات و راهکارهای مختلفی ارائه شده است که
هیچ‌یک به نتیجه‌ای نرسیده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در رابطه با این موضوع جلسات و مصاحبه‌هایی پیاپی در طی چند روز متوالی از سوی نمایندگان و مسئولین مختلف انجام گرفت. اینجانب بیش از 10 مورد در شبکه استانی خوزستان و مطبوعات و رسانه‌های گوناگون مصاحبه کردم، همچنین در همان مصاحبه‌های ابتدایی نیز تاکید کردم تا هنگامی که معضل ریزگردها به عنوان یک دغدغه برای دولت مبدل نشود، این مسئله حل نخواهد شد.
نماینده مردم مسجد سلیمان، لالی و هفتگل گفت: تا زمانی که از سوی دولت دستورالعملی واقعی برای حل این بحران ابلاغ نشود در عمل چیزی تحقق نخواهد یافت هر چند که این دستورها با انشایی بسیار زیبا نوشته شده باشد.
وی افزود: البته دستورالعمل‌های اجرایی این کار در زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد نوشته شد، و باوجود این‌که کارهایی در این زمینه صورت گرفت اما هیچ‌کدام عملی نشد و در نتیجه تا امروز شاهد نتیجه‌ای در این مورد نیستیم و این مشکل هم‌چنان به روند خودش ادامه می‌دهد مگر آن‌که روزی تغییرات طبیعت به‌گونه‌ای باشد که این قضیه به صورت خود‌به‌خود حل شود.
جلیلی ادامه داد: ما در دولت همت و اراده‌ای برای حل این بحران نمی‌بینیم و به‌علاوه این موضوع به وسیله دولت ها و این دولت حل شدنی نیست. به ویژه آن‌که دولت‌ها خود در پایتخت هستند و نمی‌دانند وقتی هوای یک استان در محاصره ریزگردها قرار می‌گیرد، مردم آنجا دچار چه مشکلاتی می‌شوند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی افزود: از اثرات ریزگردها می‌توان به مشکلات پدید آمده در صنعت برق استان اشاره کرد که در سال گذشته متحمل 10میلیارد خسارت شد، همچنین از خسارات مستقیم و تاثیرات بسیار بدی که گرد و خاک در زمینه کشاورزی از خود بر جای می‌گذارد نیز نباید غافل شد.
نماینده مردم مسجد سلیمان، لالی و هفتگل در پایان تصریح کرد: در پی زیان‌های انسانی هم که محور اصلی این خسارات است، بسیاری از مردم به مشکلاتی جدی از لحاظ جسمی و تنفسی مبتلا شدند که با این وجود هیچ‌گونه توجهی به این قضیه نمی‌شود و به‌نظر می‌رسد که مسئولین مربوطه برای انسان‌ها هیچ ارزشی قائل نیستند.
با توجه به پدیده‌های صورت گرفته در موضوع تشدید آلودگی هوا و بحران‌هایی که به دلیل ورود ریزگردها به استان خوزستان و نیز گرد و خاک شدید در هوای استان سیستان و بلوچستان و بروز مشکلات تنفسی برای مردم این استان‌ها پدید آمده است که سلامتی ساکنان آن‌ها را با یک تهدید واقعی روبرو می‌کند، به نظر می‌رسد که مسئولین و متولیان این امر در دولت فقط به نوشتن راهکارها در قالب انشایی زیبا اکتفا می‌کنند و در صورت ورود ریزگردها به استان‌های مذکور بازدیدی چند ساعته را از آنجا صورت می‌دهند و در نهایت باید گفت تا وقتی که زندگی انسان‌ها در گرد و خاک برای مسئولان دغدغه نباشد از حل بحران خبری نیست که نیست.
