وی افزود: بحث دوره بهیاری یا کمکپرستاری مسئله چالش انگیزی بوده که باعث کنش و واکنشهای بسیار شده است و پرداختن به این موضوع، مسئلهای است که ما در دوره جدید شورای عالی نظام پرستاری پیش رو داریم و در برنامههای خود پیشبینی کردیم که این بحث را با رایزنی با دوستان بورد و دانشگاهی مورد بحث و بررسی قرار دهیم و به هر شکل به آن سامان بدهیم.
عضو منتخب چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: نظر ما بر این است که به همان بحث کمکبهیاری با شرایط و شرح وظایف مشخص برگردیم زیرا دوره کمکپرستاری یکساله که اخیراً مطرح شده است، نه واقعاً بهیار است و نه کمکبهیار.
دالوندی تصریح کرد: البته ما با دوره یکساله یا دوساله آموزشی آن کار نداریم زیرا معتقدیم کسی که مراقبتهای اولیه به مریض ارائه میکند باید تا حد امکان از سطح آگاهی و آموزشی بالاتری برخوردار باشد منتهی بحث ما این است که این نیرو باید خدماتی باشد و در شرح وظایف این نیرو باید کارهای خدماتی لحاظ شود.
وی افزود: ما باید بهسمتی برویم که این دوره یکساله کمکپرستاری (یا بهیاری) را اصلاح کنیم البته بنده با دوره آموزشی چهارماهه نیز موافق نیستم زیرا 4 ماه نمیتواند اطلاعات کافی درباره مریض ارائه دهد و معتقدم این دوره میتواند تا مرز 8 تا 9 ماه نیز پیش برود ولی با شرح وظایف کمکبهیاری.
عضو منتخب دوره جدید شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: البته در خصوص بحث کمکپرستاری توجیهاتی مبنی بر گرفتاری همراهان بیمار مطرح شده است که بنده نیز با آن موافقم ولی اگر ما میخواهیم عنوان کمکپرستاری را از برخی کشورها کپی کنیم تنها در شرایطی قابل پذیرش است که پرستار هم همانند سیستمهای آن کشورها 4هزار دلار حقوق بگیرد.
دالوندی دوره کمکپرستاری را دورهای غیرحرفهای قلمداد کرد و گفت: این دوره به هیچ عنوان حرفهای نیست و اصلاً جزو گروه و طبقه بندی پرستاری نمیتوان آن را به حساب آورد زیرا نزدیک به 10 وظیفه از 33 وظیفهای که برای این نیروها تعریف کردند، خدماتی است که باید تغییر کند و در شرح وظایف پرستاران است و این نیروها صلاحیت ارائه آنها را ندارند.
10 وظیفه کمکپرستار یکساله در شرح وظایف پرستاران است
دالوندی ادامه داد: در حقیقت نزدیک به 10 مورد از وظایف لحاظ شده برای کمکپرستار (یا بهیار) یکساله، وظایف پرستاری است که الآن بر سر تعرفههای آنها با وزارت بهداشت مسئله داریم لذا شما وقتی با یک محدودیت تعرفهای مواجه هستید نمیتوانید خدمات پرستاری را به یک صنف خدماتی ببخشید.
وی اندازه گیری علائم حیاتی نظیر نبض و فشار خون را از جمله وظایف تعریف شده در شرح وظایف کمکپرستاری (یا بهیار یکساله) خواند که باید حذف شود و گفت: انجام این خدمات اصلاً کار افرادی در حد کمکپرستار نیست زیرا چگونه میتوان خدماتی نظیر اندازه گیری علائم حیاتی را که شاهراههای شناخت علائم و نشانههای بیمار است به دست یکسری آدمهای غیرحرفهای بسپاریم؟
دالوندی افزود: از دیگر موارد بحث پانسمان است که در شرح وظایف کمکپرستاری لحاظ شده است در حالی که این خدمت اصلاً کار یک نیروی خدماتی نیست و بحث دادن دارو، نظافت بیمار، تعویض ملحفه بیمار، جابهجایی بیمار و استریلیزاسیون وسایل نیز از دیگر مواردی است که بنده بهشدت با آن مخالفم و این خدمات را جزو خدمات تعریف شده پرستاری میدانم.
منتخب دوره چهارم شورای عالی نظام پرستاری گفت: بنده اصلاً با مواردی که جنبههای خدماتی دارد، بحثی ندارم اما بهعنوان کسی که سابقه 25 سال کار دانشگاهی و سابقه سنگین کار بالینی را دارم واگذاری حدود 10 وظیفه از 33 وظیفه در نظر گرفته شده برای کمکپرستاری را به این نیروها علمی نمیدانم.
وی افزود: درباره عنوان این دوره نیز معتقدم تا زمانی که بهیار داریم بهگونهای که 5 عضو شورای عالی نظام پرستاری بهیار هستند هیچ اشکالی ندارد که نام «کمکبهیاری» را برای این دوره انتخاب کنیم و وقتی بهیاری بهطور کامل حذف شد میتوان آن زمان در مورد اسم این دورهها پیشنهادهایی نظیر «بیماریار» را ارائه کرد.
دالوندی در خصوص اولویتهای بعدی شورای عالی نظام پرستاری در دوره چهارم گفت: اولویتهای بعدی به سه فاز ضروری، متوسط و بلندمدت قابل طبقه بندی است که در فاز اول بحث افزایش حقوق پرستاران مطرح است زیرا حقوق پرستاران ما در حال حاضر نسبت به سایر کشورهای دنیا بسیار کم است و همین امر باعث شده تا بسیاری از پرستاران خانهنشین شده و به سر کار نیایند.
وی افزود: شواهد شخصی بنده نشان میدهد که حقوق پایه یک پرستار در یک بیمارستان در حالی 1.5 میلیون تومان است که در همان بیمارستان حقوق پایه یک نیروی خدماتی که تی میکشد حدود یک میلیون و 350 هزار تومان است و این واقعاً موجب آبروریزی است که تفاوت بین یک پرستار را که با جان و سلامت بیماران سر و کار دارد با یک خدمتگزار تا این حد تعریف کردیم.
عضو منتخب شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: لذا اولویت بعدی ما در شورای عالی نظام پرستاری، بحث تعیین تکلیف تعرفههای پرستاری است زیرا معتقدیم تعرفه گذاری، جان پرستاری است و با تعرفه گذاری است که پرستاری هویت پیدا میکند.
افزایش حداقل یک تا 2 میلیون تومانی به حقوق پرستاران را پیگیری میکنیم
دالوندی اضافه کرد: در مرحله اول، اولین گامی که دوست دارم اجرا شود این است که اگر در بحث اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری مشکلی وجود دارد، فعلاً بدون توجه به بحث تعرفهها، حداقل یک میلیون تومانی را به حقوق پرستاران اضافه کنیم و پیشنهاد کردیم تا دولت یا سیستم به کمک بخش خصوصی بیاید و در همه جا برای اعتلای حرفه پرستاری، بین یک تا 2 میلیون تومان به حقوق پرستاران اضافه کند و البته در عین حال باید نظارتمان را نیز شدید کنیم.
وی یادآور شد: البته این افزایش حقوق میتواند در قالب کارانه، ارزش افزوده، طرح بهبود عملکرد، طرح مبتنی بر عملکرد و یا طرح ارتقاء بهره وری اتفاق بیافتد و باید در یکی از این قالبهای بیاید و در این مقطع در مورد پرستاران باید در یکی از قالبهای مذکور بین یک تا دو میلیون تومان براساس رده تحصیلی و سوابق پرستاری اضافه شود.
افزایش حقوق، پرستاران خانهنشین را سر کار میآورد
وی افزود: این افزایش حقوق چندین حُسن دارد. اول اینکه بسیاری از نیروهای خانه نشین را سر کار میآورد و ایجاد انگیزه میکند. دوم آنکه به دانشجویان انگیزه میدهد که به سراغ این رشته بیایند و از طرف دیگر جلوی خروج پرستاران از کشور را میگیرد و موجب افزایش اثربخشی میشود.
عضو چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: به هر حال آنچه مورد وثوق و توجه ما است، مردم و سلامت آنها است. محاسن ناشی از افزایش حقوق پرستاران قطعاٌ موجب ارائه خدمات بهتر و اثر بخش تر شدن خدمات به مردم میشود. بنابراین ترمیم حقوق و تعرفهها یکی از مسائلی است که در سرلوحه کارمان قرار دارد.
دالوندی افزود: البته در میان مدت نیز باید به دنبال راهکارهایی برای تأمین بودجه اجرای تعرفه گذاری خدمات پرستاری باشیم و این برنامه ای میان مدت است زیرا الان دولت با مشکلات زیادی مواجه است و نظر بنده بر این است که در کوتاه مدت باید افزایش حقوقها بر اساس آنچه گفتم، اتفاق بیافتد و در ادامه تعرفهها اجرا شود و در آن شرایط برای همه حقوقها یک حداقلی بماند و مابقی آن بر اساس تعرفهها پرداخت شود که اگر به سقف رسید که چه بهتر و اگر نرسید، ما به التفاوت را به پرستارها پرداخت کنند.
عضو منتخب چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: به هر حال این دو مسئله، موارد عمده ای است که در پرستاری مطرح است و شاید تمام تمرکز شورای عالی در حال حاضر روی این مطالب باشد.
سهم پرستاران را از اقتصاد سلامت و سهام بیمارستانها طلب میکنیم
وی افزود: اما بحث سوم که در نظر داریم در بحث پرستارها کار کنیم و به یک هماهنگی برسیم این مسئله است که سهم پرستاران را از نظام سلامت طلب کنیم و این هدف اصلی ما است که سهم پرستاران را از اقتصاد سلامت بگیریم.
دالوندی با اشاره به زمزمههایی در خصوص فروش سهام بیمارستانها گفت: ما سهم پرستاران را از سهام بیمارستانها و سهام اقتصاد سلامت به صورت متناسب میخواهیم و این یکی از خواستههای دیگری است که در اولویت برنامههای شورای عالی نظام پرستاری در دوره جدید قرار دارد.
وی اجرای صلاحیت حرفه ای را از دیگر اولویتهای پیش روی شورای عالی نظام پرستاری در دوره جدید خواند و گفت: نخستین کاری که در دستور کارمان قرار میدهیم، بحث اجرای طرح صلاحیت حرفه ای پرستاران است.
عضو منتخب شورای عالی نظام پرستاری گفت: الان در روزنامههای میبینید که هر کسی هر آدمی اعم از خدمتگزار و امثالهم میخواهد، آگهی پرستار میدهد اما وقتی صلاحیت حرفه ای را مطرح میکنید دیگر بحث هویت حرفه ای و حرفه ای گری در پرستاری مطرح میشود.
داشتن کارت نظام پرستاری را اجباری میکنیم
وی افزود: ما اولاً داشتن کارت نظام پرستاری را برای کل جامعه پرستاری کشور اجباری خواهیم کرد و این پیشنهاد را طرح میکنیم و ان شاء الله قانون سازمان را تغییر میدهیم و بحث صلاحیت حرفه ای را شروع میکنیم و البته به موازات این اقدام، پیشنهاد اجباری شدن دارا بودن کارت نظام پرستاری را به مجلس میدهیم.
دالوندی ادامه داد: این مسئله از مسائل عمده ای است که به اعتقاد بنده میتواند جلوی بسیاری از تشتتها و عدم شفافیتها را در کار پرستاری بگیرد.
وی با تأکید بر لزوم گسترش خدمات پرستاری در جامعه گفت: این بحث نیز از دیگر اولویتهای شورای عالی نظام پرستاری در دوره چهارم خواهد بود چرا که ما رویکرد انقباضی فعلی، خاصه در تهران را به هیچ وجه نمیپذیریم زیراچطور است که آقایان در هر 500 متر برای خود ابر کلینیک دارند ولی اجازه نمیدهند که مراکز خدمات پرستاری در بسیاری از مناطق تهران گسترش پیدا کند مگر جلوی کار کسی را میگیرد.
عضو منتخب چهارمین شورای عالی نظام پرستاری تصریح کرد: لذا گسترش خدمات پرستاری در جامعه، در مدارس، در خانواده در کنار بحث طرح پزشک خانواده و به اعتقاد بنده «سلامت خانواده» باید به شدت گسترش پیدا کند.
تأسیس مراکز نقاهتی و تسکینی در کنار بیمارستانها
وی افزود: البته پیشنهادهایی هم داریم که مثلاً ایجاد مراکز نقاهتی و تسکینی در کنار بیمارستانها امری بسیار ضروری است و میتواند در کاهش ضریب اشغال تخت موثر باشد زیرا در این مرکز که تحت نظر پرستاران نیز است میتوان به بیماران و همراهان آنها آموزشهای توانبخشی و مراقبت در منزل را ارائه کرد تا آماده رفتن به منزل شوند و خدمات Home Care را زیر نظر این مراکز ادامه دهند.
دالوندی عنوان کرد: این امر میتواند موجب کاهش سرریز و برگشت بیماران به بیمارستانها به شکل کنونی میشود. از طرف دیگر هم، ما باید قبل از بیمارستان نیز خدمات سلامت توسط پرستاران را گسترش دهیم و سرریز بیماری را به بیمارستانها کم کنیم.
وی افزود: در بحث قبل از بیمارستان، بحث خدمات پیشگیری مطرح است که مدارس و خانوادهها مهمترین مشتریان ما خواهند بود و همین امر باعث میشود که به واسطه خدمات سلامت که توسط پرستاران در مدارس و خانوادهها نهادینه میشود از بار بسیاری از بیمارستانها و کلینیکها کاسته شود.
دانشکدههای خصوصی پرستاری تاسیس میکنیم
عضو منتخب شورای عالی نظام پرستاری با تأکید بر اینکه هیچ یک از این طرحهای مذکور ایده آلیستی نیستند، گفت: ایجاد مراکز نقاهتی و تسکینی با کمک شهرداری تهران و شهرستانها قابل تحقق است و بر روی تمام این حرفها و پیشنهادهایی که اعلام میکنم، کار و تحقیق کردیم.
وی در خصوص تأمین نیروی لازم برای ارائه این خدمات گسترده پرستاری در جامعه به نظام پرستاری گفت: الان وزیر بهداشت از باز شدن مراکز خصوصی صحبت کرده است و ما نیز معتقدیم همانند کشورهای پیشرفته میتوانیم اجازه بدهیم که با نظارت دانشکدهها، کسانی که از دانشیار به بالا هستند در حوزه پرستاری دانشکدههایی را باز کنند و به این طریق میتوان ظرف دو سال ظرفیت پرستاران را تا 3 برابر افزایش داد.
دالوندی افزود: به عبارتی میتوان به منظور تأمین نیروی پرستاری، دانشکدههای خصوصی تربیت پرستار راه اندازی کرد و البته دکتر هاشمی وزیر بهداشت به بحث راه اندازی مراکز خصوصی اشاره کرده اند و بنده نیز مدتهاست به دنبال آن هستم.
وی اظهار داشت: ما هم اکنون 200 هزار پرستار برای بالین نیاز داریم و 200 هزار پرستار نیز برای ارائه خدمات پیش و پس بیمارستانی نیازمندیم و ظرفیت فعلی دانشکدههای پرستاری برای تأمین این حجم از نیرو جوابگو نیست.
جنس زنانه رشته پرستاری یکی از دلایل کمبود نیرو است
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گفت: البته بخشی از بازار پرستاری در کشور ما سرریز دارد زیرا بسیاری از افرادی که در رشته پرستاری تحصیل میکنند، خانمها هستند و بخشی از خانمها به دلایل مربوط به جنسیت از جمله بارداری و مسائل مربوط به زندگی اصلاً سرکار نمیآیند و شاید یکی از مشکلات در پرستاری این است که جنس رشته یک مقدار زنانه است و این جنسیت باعث شده تا بسیاری از شاغلان به خانه هایشان بروند.
وی افزود: پایین بودن حقوق و دریافتیها در رشته پرستاری نیز باعث شده که به میزان لازم جاذبه برای جذب آقایان به این رشته وجود نداشته باشد لذا ما با ایجاد دانشکدههای خصوصی با نظارت دقیق و تحت نظر دانشگاه و با هدایت اساتید بالاتر از دانشیار میتوانیم ظرف دو سال مشکل کمبود پرستار را در کشور حل کنیم.
با تربیت 400 هزار پرستار ظرف دو سال مشکل کمبود نیرو را حل می کنیم
دالوندی یادآور شد: البته ما پرستار 4 ساله آموزش میدهیم ولی با توجه به اینکه دانشجویان پرستاری در همان سالهای اول و دوم تحصیل قادر به ارائه خدمات به بیماران هستند، این امکان وجود دارد که ظرف دو سال کمبود نیروی پرستار را در کشور جبران کرد.
وی ادامه داد: البته این امر به نفع خود دانشجویان نیز هست زیرا علاوه بر ارائه کار میتوانند زیر نظر مربیان آموزش داده شوند و در حقیقت این همان طرح بکارگیری دانشجویان است که طی سالهای اخیر مطرح شد منتهی از این طریق این اتفاق در حجم بالاتری قابل انجام است و این امکان را به دانشجویان ما میدهد که زودتر به سرکار بیایند و هرز نروند و از آنها استفاده شود.
تشکیل هلدینگ بزرگ سلامت برای خدمات رفاهی به پرستاران
عضو منتخب چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری گفت: یعنی به این طریق 400 هزار نیروی مورد نیاز را میتوان در ظرف کوتاهی از طریق سیستم مذکور تربیت کرد و مشکل کمبود پرستار را به طور کامل حل کرد و این موضوع نیز از برنامههای ماست که به دنبالش هستیم.
دالوندی در خاتمه خاطرنشان کرد: پرداختن به بحث هلدینگ نیز که میتواند بسیاری از کارکردهای مالی، رفاهی، تعاونی ها و حتی بحث خدماتی و بیمه تکمیلی پرستاران را زیر پوشش بگیرد نیز از دیگر پیشنهادها و برنامههای ما در آینده است که امید است با کمک وزارت بهداشت و بانک مرکزی و حتی فاینانسهایی که میتوانیم بگیریم، هلدینگ مراقبت کشور را به عنوان هلدینگ بزرگ سلامت مطرح کنیم، البته این طرح، پیشنهادی است که بنده میدهم و هنوز پخته نیست و نیاز به کار دارد و امید است که از این طریق نیز بتوانیم کاری کنیم که بخشی از درآمد هلدینگ به درآمد پرستاران اضافه شود.