معامله‌ای درمورد آینده سوریه نکردیم

ه گزارش خبرگزاری بسیج، «حسین امیرعبداللهیان» شنبه شب با حضور در برنامه گفت وگوی ویژه خبری و در پاسخ به این پرسش که «به نظر شما چرا در روزهای اخیر برخی از رسانه های عربی می گفتند حضور ایران در نشست درباره سوریه به معنای تغییر دولت این کشور است؟» گفت: در طول پنج سال گذشته نشست های مختلفی با مشارکت کشورهای متعددی نسبت به وضعیت سیاسی سوریه برگزار شد اما به دلیل عدم حضور جمهوری اسلامی ایران هیچیک از نشست ها نتیجه عملی را برای حل سیاسی سوریه در بر نداشت.

وی افزود: برخی از کشورها فکر می کردند با عدم حضور ایران می توانند آنچه را که خود می خواهند جمع بندی، اجرا و در نهایت به نتیجه برسانند اما در نهایت برای حضور کشورمان در این نشست، با اصرار طرف های مختلفی مواجه شدیم.

امیرعبداللهیان در ادامه با بیان اینکه نماینده ای از طرف موگرینی و لاوروف تلاش کردند ایران در این نشست شرکت کند، گفت: حضور ایران در این نشست به این معنا بود که «همان طور که از ابتدا در مورد سوریه بر راهکار سیاسی تاکید داشته ایم، اکنون نیز آماده ایم در این مسیر گام های مناسبی را برداریم.»

معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه در ادامه با اشاره به این موضوع که برخی تلاش کردند بگویند حضور ایران در این نشست به معنای کناره گیری اسد از قدرت است، خاطرنشان کرد: در ساعات اولیه که به اتفاق وزیر امور خارجه در میز مذاکره و گفت وگوی چندجانبه بودیم، مطلع شدیم خبر نادرستی مبنی بر اینکه ایران پذیرفته بشار اسد درمدت 6 ماه از قدرت کناره گیری کند، منتشر شده است.

وی افزود: در این نشست جمهوری اسلامی ایران اجازه نداد آنچه را که حق مردم سوریه است دیگر کشورها بخواهند در مورد آن اظهارنظر کنند.
امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه، «هیچیک از کشورهای ترکیه، آمریکا، عربستان و حتی جمهوری اسلامی ایران نمی توانند درباره حق مردم سوریه اظهارنظری داشته باشند»، گفت: فقط مردم سوریه می توانند نسبت به آینده کشورشان تصمیم بگیرند.

او در ادامه با اشاره به حضور کشورهایی مثل عراق، لبنان، عمان و روسیه در این نشست «چالشی، دشوار و پیچیده» تاکید کرد: این کشورها نقش کمک کننده ای داشتند اما چالش های اصلی جلسه متوجه جمهوری اسلامی ایران بود.

معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه همچنین با بیان اینکه طرف های مقابل به دنبال این بودند تا از فرصت این جلسه برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند، گفت: آن ها می خواستند به اهدافی که در روش های حمایت از تروریست ها نتوانستند به آن دست یابند، در میز مذاکره به آنها برسند اما چنین فرصتی از طرف مقابل گرفته شد.

امیرعبداللهیان در ادامه با تاکید بر اینکه در این جلسه هیات ایرانی تلاش کرد تا وارد چالش با عربستان نشود و لذا تمرکز ما بر موضوع سیاسی در سوریه بود، گفت: «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان در این نشست اظهارات ناتوانی را از خود بروز داد و به دنبال مفاهیمی همچون حقوق مردم سوریه نبود؛ او سخنان نامناسب و نادرستی را بیان می کرد که با واکنش تند و صریح محمدجواد ظریف قرار گرفت.

امیرعبداللهیان افزود: در این جلسه، حضور ایران سبب شد چارچوب و راهبرد مورد نظر کشورمان در سوریه، در میز مذاکره دنبال شود.
معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه در ادامه و در پاسخ به این پرسش که «در بیانیه نهایی، طرف های غربی به چه اندازه از مفاد بیانیه راضی بودند و آیا در صورت رضایت، این رضایت به معنای آن است که ما امتیازاتی را در این چانه زنی ها به آن ها داده ایم یا خیر؟» گفت: هیچ امتیازی از سوی ما در این نشست داده نشده است.

وی افزود: ما در مورد آینده سیاسی سوریه هیچ معامله ای نکرده ایم بلکه تنها مواضع صریح و روشنی که جمهوری اسلامی ایران تاکنون دنبال می کرد را یک بار دیگر در این جلسه با صدای بلند بیان کردیم و همه در جریان آن قرار گرفتند.

وی همچنین با بیان اینکه «این گونه نبود که همه کشورهای غربی در این نشست در مقابل ما قرار داشته باشند»، افزود: نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیران خارجه ایتالیا و آلمان سعی داشتند مواضع متوازنی را در این نشست اتخاذ کنند و شاید تندترین موضع گیری ها در حوزه اروپا به فرانسه و انگلیس باز می گشت.

او گفت: البته آمریکایی ها نیز به دنبال این بودند که از فرصت ها برای پیگیری اهداف خود استفاده کنند اما چون راه حل سیاسی مساله مهم در دستور کار این جلسه بود و اینکه جمهوری اسلامی ایران نسبت به مسائل (سوریه) چه استدلالی دارد و با چه منطقی گفت وگو می کند، توانست در آنجا مورد توجه قرار گیرد.
امیرعبداللهیان ادامه داد: همچنین یکی از مسائلی که بعد از هفت ساعت چانه زنی در قالب بیانیه منتشر شد این بود که طرف های مقابل از اینکه هیچ استدلالی نداشتند، خلع سلاح شدند.

وی افزود: به عنوان نمونه درخصوص اصل «تعیین حق سرنوشت مردم سوریه به دست خودشان» برخی وزیران خارجه از جمله نماینده عربستان در این نشست حتی چنین اصل روشن و صریحی را مد نظر قرار نمی دادند و با برخی بهانه ها و توجیهات، اظهار داشتند که مردم سوریه قادر به تعیین آینده سیاسی خود نیستند.

او ادامه داد: همچنین کشورهایی حضور یافته در این نشست، معتقد بودند که انتخابات یک مکانیزم مناسب نیست و آینده سیاسی سوریه باید در این جلسه تعیین و در یک دوره 6 ماهه، حقوق سوریه و روند سیاسی این کشور مشخص شود و در یک زمان بندی حداکثر 18ماهه، روند سیاسی در سوریه پایان یابد.
امیرعبداللهیان گفت:همچنین آنها سماجت زیادی داشتند که این جدول زمان بندی شده باید حفظ شود و در پایان 12ماه، بشار اسد از قدرت کناره گیری کند؛ البته وزیر خارجه کشورمان تلاش کرد در این جلسه بتوانیم با توجه به مجموعه ملاحظات جدی و خطوط قرمزی که نسبت به مباحث مورد نظر جمهوری اسلامی ایران در قبال سوریه وجود دارد از این فرصت استفاده کرده و یک گام به جلو برداشته شود.

معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه در ادامه و در تشریح اهداف روسیه در ورود به تحولات سوریه نیز گفت: روسیه متحدانی برای خود در منطقه داشت و وقتی خود آنها صحبت می کنند و می گویند که آخرین پایگاه آنها در جهان عرب سوریه است لذا به لحاظ راهبردی برای حمایت از سوریه انگیزه دارند؛ همچنین مبارزه با تروریسم و توسعه تحرکات داعش از سوریه و بازگشت این گروه های تروریستی به برخی کشورها از جمله آسیای میانه از روسیه نگرانی جدی روسهاست.
وی افزود: همچنین جمهوری اسلامی ایران از سال های گذشته تلاش کرده تا از ظرفیت بین المللی و سیاسی روس ها در راستای منافع مشترک در تحولات منطقه ای استفاده کند.

وی ادامه داد: لذا صرف نظر از اینکه حمایت های روسیه تا کجا ادامه خواهد پیدا کرد، آنچه در پنج سال گذشته بین ما و روس ها در حمایت از سوریه و با نگاه به منافع مشترک دنبال شده است، روز به روز تقویت شده و ما امیدواریم که این روند بار دیگر به سرانجام مناسب و یافتن راه حل سیاسی و رسیدن به یک سوریه و منطقه عاری از تروریسم، سرشار از صلح و ثبات و آرامش ادامه پیدا کند.

امیرعبداللهیان همچنین در تشریح فلسفه حمایت ایران از سوریه نیز گفت: نباید فراموش کرد امروز یک جریان تروریستی مانند داعش بین سوریه و عراق تردد دارد.

او ادامه داد: تا سال گذشته تحرکات تروریست ها بدین شکل بوده که اگر فشار به داعش توسط ارتش سوریه افزایش پیدا می کرد تروریست ها به عراق سرریز می شدند.

این مقام وزارت خارجه افزود: فراموش نکنید که در یکی دو سال گذشته نیروهای داعش از طریق عراق به مرزهای ما نزدیک شده بودند بنابراین یکی از اهداف استراتژیکی که جمهوری اسلامی ایران در حمایت از سوریه دنبال می کند این است که در هر اقدامی تامین حداکثری امنیت ملی و منافع ملی کشورمان باید مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: همچنین در هر اقدامی توجه به مساله جهان اسلام باید مورد توجه قرار گیرد؛ اینکه نگاه ما به محور مقاومت با همان نگاه راهبردی امنیتی و نگاه به جهان اسلام از جمله موضوعاتی است که همواره به آن توجه داریم.

امیرعبداللهیان تصریح کرد: اگر دستگاه امنیتی ما نمی توانست با اقتدار از ورود و خیزش جریان ضد امنیتی در کشور دفاع کند، امروز در کوچه پس کوچه های تهران با این جریانات ضد تروریستی مواجه بودیم.

معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه همچنین در ادامه درباره نقاط اشتراک اختلافات در نشست وین درباره موضوع سوریه نیز گفت: نقطه اتفاق و اشتراک همه این کشورها این بود که بدون حضور جمهوری اسلامی ایران هیچ طرح سیاسی در سوریه پیش نخواهد رفت.

وی افزود: بحث کلیدی این نشست موضوع آینده سیاسی بشار اسد بود؛ برخی معتقد بودند بشار اسد باید امروز برود و فردا دیر است، برخی هم موضع خاص خود را داشتند اما موضع صریح جمهوری اسلامی ایران این بود که «تصمیم گیری درباره اشخاص در صلاحیت ما(شرکت کنندگان در نشست) نمی گنجد» ضمن اینکه در مورد آینده سیاسی سوریه نیز هیچ کس جز مردم آن کشور صلاحیتی ندارد که بخواهد آینده سیاسی آنها را تعیین کند.

امیرعبداللهیان تصریح کرد: نظر ما این بود که همسایگان سوریه تردد تروریست ها را به داخل سوریه تسهیل نکنند؛ ائتلاف ضدداعش گزینشی عمل نکند و به جای آن، هماهنگ با ارتش و دولت سوریه برای سرکوب گروه های تروریستی و داعش اقدام کند.
همچنین ضمن کمک به شکل گیری گفت وگوهای طرف های سوری یعنی نمایندگان حکومت و سایر طرف های سوریه به استثنای گروه های تروریستی، کشورهایی که در نشست وین جمع شده اند، دوره گذار سیاسی در سوریه را تسهیل کنند.

امیرعبداللهیان درباره نشست معارضان با دولت سوریه نیز گفت: در یکی از بندهای بیانیه تاکید شده نمایندگان حکومت سوریه و معارضان باید از طریق هماهنگی هایی که نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه انجام می دهد، با هم گفت وگو کنند؛ اما اینکه چه کسی دور میز مذاکرات سوری خواهد نشست و این مذاکرات چه زمانی انجام خواهد شد، از سوی نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه پیگیری و اعلام خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد که در بیانیه، زمانی برای این نشست تعیین نشده است.

امیرعبداللهیان گفت: هنوز کشورهایی در درون و خارج از منطقه وجود دارند که باور نکرده اند که ضروری است دست از حمایت خود از تروریست ها بردارند؛ آتش بس در سوریه دست یافتنی است البته این امر نیازمند یک اراده جدی منطقه ای و بین المللی برای قطع هرگونه حمایت از تروریست هاست.

امیرعبداللهیان همچنین درباره حمله عربستان سعودی به یمن نیز گفت: سعودی ها در حمله به یمن اشتباه راهبردی کردند، مردم یمن نشان دادند که وحدت و امنیت کشورشان را به راحتی از دست نخواهند داد و به عربستان سعودی اجازه نمی دهند از طریق نظامی این داستان را خاتمه دهد و عربستان اگر اکنون بر سر میز مذاکره حضور پیدا کند، از سر استیصال است.

معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه با بیان اینکه امیدواریم سعودی ها عاقلانه برخورد کنند، تصریح کرد: یمنی ها باید نسبت به آینده سیاسی خود تصمیم بگیرند.