در ماه مورد نظر مجموع تسهیلات (مصارف) بانکها و موسسات اعتباری کشور 805 هزار و 48 میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 18.4 درصد افزایش یافته است. بنابراین نسبت مصارف به منابع بانکها و موسسات اعتباری کشور در این ماه بدون کسر سپرده قانونی 74.1 و با کسر سپرده قانونی 82.3 بوده است.
میزان سپردههای بانکی استان فارس در پایان اردیبهشتماه امسال 46 هزار و 48 میلیارد تومان اعلام شده است که این میزان سپرده نسبت به مدت مشابه سال گذشته 26.2 درصد افزایش داشته است.
استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی در رتبههای اول تا سوم بیشترین میزان جذب سپرده قرار دارند و استان فارس بعد از این 3 استان در رتبه چهارم قرار گرفته است. استان کهگیلویه و بویر احمد، ایلام و خراسان شمالی کمترین میزان جذب سپرده را داشتهاند.
میزان تسهیلات بانکهای استان فارس در پایان اردیبهشتماه 26 هزار و 72 میلیارد تومان اعلام شده بنابراین نسبت مصارف به منابع بانکهای این استان بدون کسر سپرده قانونی 56.6 درصد و با کسر سپرده قانونی 63.6 درصد است.
به گفته مدیران بانکها آنها نمیتوانند 100 درصد منابع خود را در قالب تسهیلات پرداخت کنند بلکه 15 درصد منابع بانکی تحت عنوان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی تودیع میشود و بخشی نیز بهعنوان نقدینگی نزد شعب بانک و دستگاههای «ای تی ام» گذاشته میشود و حداکثر میزانی که بانکها میتوانند از منابع تسهیلات پرداخت کنند بین 80 تا 85 درصد است. با این اوصاف نیز اگر سپرده قانونی را از جمع سپردههای استان فارس کسر کنیم هنوز نسبت مصارف به منابع بانکهای این استان با رقم 85 درصد فاصله دارد.
درست است که فارس چهارمین استان کشور در جذب سپردههای بانکی است و در حجم تسهیلات پرداختی نیز بعد از استان تهران و اصفهان قرار گرفته اما با مقایسه نسبت مصارف به منابع بانکهای کشور (با کسر سپرده قانونی) استان فارس رتبه 28 کشور را در بین استانهای دیگر به خود اختصاص داده است. بعد از استان فارس، استانهای خوزستان، خراسان رضوی و البرز 3 استان انتهای این جدول هستند.
نسبت تسهیلات به سپردهها از مهمترین شاخصهایی است که مدیریت منابع و مصارف بانکها را به تصویر میکشد. به عبارت دیگر، این نسبت میزان اتکا بر منابع سپردهای بانکها برای اعطای تسهیلات به بخش غیردولتی را ارزیابی میکند. برخی از کارشناسان، نسبتی از مصارف به منابع بانکی را که نشانگر «توازن» در پرداختها باشد، در حدود 80 تا 85 درصد میدانند. یعنی زمانی که بانکها بین 80 تا 85 درصد از منابع و سپردههای خود را تسهیلات دهند توازن را در عملکرد خود رعایت کردهاند.
به این ترتیب 22 استان کشور این توازن را رعایت نکرده و نسبت مصارف به منابع آنها بین 90 تا 141 درصد بوده است. استان تهران تنها استانی است که با نسبت مصارف به منابع 81.5 درصد این توازن را رعایت کرده است. مابقی استانها نیز با ناخن خشکی تمام نسبت مصارف به منابع آنها پایینتر از 80 درصد بوده است.
اگر بانکها بیش از سپردههای خود تسهیلات پرداخت کنند برای جبران عدم تعادل تراز حسابهای خود ناگزیر به استقراض از بانک مرکزی هستند که این عمل سبب افزایش «بدهی بانکها به بانک مرکزی» میشود.