شایعترین سن "پولیپ‌های رحمی" در دهه‌ سوم تا پنجم است

به گزارش سرویس بسیج جامعه پزشکی خبرگزاری بسیج، الهام السادات هاشمیان نایینی، جراح و متخصص زنان و زایمان با اشاره به اینکه پولیپ‌های رحمی از شایع‌ترین علل خونریز‌های غیر طبیعی تناسلی در خانم‌ها هستند، گفت: پولیپ از زیاد شدن تعداد سلول‌های غدد دریافت زمینه‌ای آندومتر در نتیجه برجستگی‌ در سطح آندومتر ایجاد می‌شود.

وی گفت: پولیپ‌ها در 95 درصد موارد خوش‌خیم‌اند و ممكن است كاملا بدون علامت باشند؛ گاه پولیپ پایه‌دار است و گاه بدون پایه؛ در برخی موارد متعدد است و گاه منفرد؛ ممكن است كوچك و میلی‌متری باشد یا بزرگ و سانتی‌متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می‌تواند بوجود آمده و رشد كند.

این جراح و متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه بروز پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است، گفت: پولیپ‌ها در سنین پیش از یائسگی شایعتر است و بعد از یائسگی شیوع‌اش كم‌تر می‌شود؛ در خانم‌هایی كه بیوپسی آندومتر یاعمل برداشتن رحم شده‌اند شیوع آن را 10 تا 24 درصد گفته‌اند اما شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ‌ها بدون علامت هستند.

چاقی و افزایش احتمال ایجاد پولیپ آندومتر

هاشمیان نایینی، در خصوص عوامل مستعدکننده ایجاد پولیپ گفت: افزایش سطح استروژن به صورت داخلی یا دارویی موجب ایجاد پولیپ می‌شود؛ مصرف تاموکسیفن در 2 تا 36 درصد خانم‌های بعد از سن یائسگی نیز به ایجاد پولیپ‌های درشت و بالای 2 سانتی‌متر منجر می‌شود که اغلب متعدد و با تغییرات مولكولی داخل پولیپ همراه است؛ اینكه اندازه‌ی پولیپ (مثلا پولیپ بزرگ تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است در خانم‌هایی كه تاموکسیفن مصرف می‌كنند تغییرات بدخیمی در پولیپ شایعتر است و به 11 درصد می‌رسد (2 برابر) اما ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده است، اگرچه تاموکسیفن بطور كلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می‌برد؛ چاقی با BMI  بالای 30 نیز باعث افزایش سه برابری خطر ایجاد پولیپ می‌شود.

خونریزی غیر طبیعی رحم نشانه‌ بالینی پولیپ رحمی است

این جراح و متخصص زنان و زایمان با اشاره به اینکه خونریزی غیر طبیعی در 64 تا 88 درصد افرادی كه پولیپ دارند دیده می‌شود گفت: نشانه‌ی بالینی پولیپ رحمی اغلب با خونریزی غیر طبیعی رحم همراه است، اگرچه بسیاری از پولیپ‌ها بدون علامتند و تصادفی هنگام بررسی علل نازایی کشف می‌شوند یا در حین انجام پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می‌دهد كه مشكوک می‌شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هیستروسكوپی كشف می‌شوند.

وی اضافه کرد: شایعترین تظاهرات بالینی پولیپ به صورت لكه‌بینی بین قاعدگی است که در این حالت حجم خونریزی کم و در حد لكه بینی است؛ خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می‌تواند باشد، حتی ممكن است در افراد یائسه حین هورمن درمانی خونریزی دیده شود که باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.

هاشمیان نایینی، در باره‌ی سیر بالینی پولیپ رحمی، گفت: این مراحل به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و با پسرفت است؛ پولیپ کمتر از یك سانتی‌متر به ویژه وقتی منفرد باشند شانس پسرفت خود بخودی بیشتری دارد.

وی یادآور شد: در 5 درصد موارد، ریسك بدخیمی پولیپ رحمی وجود دارد؛ این احتمال پس از یائسگی و نیز كسانی كه علامت دارند نسبت به كسانی كه خونریزی ندارند بیشتر است، البته این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی‌اند.

پولیپ رحمی یکی از علل ناباروری

این جراح و متخصص زنان و زایمان درباره‌ی اثر پولیپ رحمی روی باروری گفت: هنگام بررسی علل ناباروری ممكن است پولیپ كشف شود (در سونوگرافی با هیستروسكوپی) اینكه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد تاثیر می گذارد، در این موارد توصیه به برداشتن می‌شود.

هاشمیان نایینی، انتخاب روش درمانی در پولیپ رحمی را بسیار با اهمیت دانست و گفت: پولیپ‌های خونریزی دهنده باید برداشته شوند كه هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید؛ در مورد پولیپ‌های بدون علامت باید ببینیم كه فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است مانند: تابوكسیفن درمانی، زایمان‌های متعدد، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی‌كیستیک، سابقه تومور استروزنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس، منوپوز بالای 56 سالگی و اینکه تا چه اندازه پولیپ در درمان نازایی اثر دارد و براساس این یافته پزشک تصمیم می‌گیرد پولیپ را برادارد یا خیر.

وی افزود: در خانم‌های بدون علامت اگر پولیپ بالای 5 سانتی‌‌متر باشد و یا متعدد باشد و یا از دهانه رحم بیرون زده باشد برمی‌داریم؛ پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خودبخودی كمی دارد و شانس علامتدار شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم كار آسانی است، در غیر اینصورت گر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت، نیازی به بررسی‌های بیشتری بجز معاینات دوره‌ای (افراد عادی) ندارد مگر علامت‌دار شود؛ در سنین پس از یائسگی توصیه می‌شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و كم عارضه‌ای است.

هاشمیان نایینی، خاطرنشان کرد: در خانم‌های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت زیرا ممكن است پولیپ كامل برداشته نشده باشد؛ در مواردی كه عود تائید می‌شود به ویژه در كسانی كه تاموكسیفن درمانی می‌شوند می‌توان بر اساس صلاحدید پزشک معالج آی یو دی مناسب شرایط بیمار گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را كاملا برداشت.

وی در پایان تاکید کرد: درمان جراحی به صورت پولیپكتومی (برداشتن پولیپ) با هیستروسكوپی (برداشتن رحم در صورتی که فرد تصمیم به فرزنددار شدن نداشته باشد و تعداد فرزندهایش کامل شده باشد) بهترین روش و درمان انتخابی است.