رضاخان، براورده کننده تمامی آمال بریتانیا بود

محمد امیدی استاد دانشگاه های استان قزوین در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری بسیج در قزوین در سالروز رخ داد "کودتای سوم اسفند " اظهار کرد: بعد از جنگ جهانی اول  انگلیسی ها خواهان بستن قراردادی بصورت تحمیلی با ایران بودند که این قرارداد بعنوان قرارداد 1919 وثوق الدوله معروف است.

وی ادامه داد: بر طبق مفاد این قرارداد باید امور مالیه و دفاعیه ایران تحت نظر انگلستان قرار می‌گرفت و ایران بعنوان مستعمره انگلیسی ها در می آمد که این موضوع ابتدا با مخالفت شدید علما ، سپس با مخالفت احمد شاه روبرو شد و به امضا نرسید.

استاد دانشگاه های استان قزوین افزود: مخالفت احمدشاه با این موضوع باعث تحقیر شدن انگلیسی ها شد، در این زمان انگلیسی ها احساس کردند نیاز به دست نشانده فرمانبردارتری دارند، از این رو رضا خان را وارد میدان سیاسی آشفته ایران کردند.

امیدی دلیل انتخاب رضاخان را اینگونه توضیح داد: رضاخان فردی دیکتاتور و بی سواد بود، در عین حال حرف شنوی از سوی انگلیسی ها داشته و گزینه خوبی برای آنان محسوب می‌شد.

استاد دانشگاه های استان قزوین ادامه داد: از دیگر اهداف انگلیسی ها نفت ایران بود، در آن دوره زمانی انگلستان به شدت برای پیشرفت صنعت به نفت ایران نیاز داشت، به همین منظور یک نیروی دست نشانده ماننده رضا خان که یک بله قربان گوی واقعی بود می توانست تمام خواسته های بریتانیا را برآورده کند.

وی اضافه کرد: در آن میان در شمال ایران یعنی در شوروی یک دولت کمونیستی بوجود آمده بود و انگلیسی ها هراس  این را داشتند که ایران تحت تاثیر کونیست ها قرار گیرد به همین دلیل نفوذشان را در ایران بیش از پیش کردند.

امیدی استاد دانشگاه های استان قزوین یادآور شد: در آن زمان ژنرال آیرون ساید با کمک به رضاخان و با هزینه هایی که انگلیس تقبل کرد  2000 سرباز از سوی قزوین روانه تهران کرده ضمن سرنگونی دولت سید ضیاء الدین به نخست وزیری انتخاب شد و خود رضا خان نیز به وزارت جنگ منسوب شد و در واقع قدرت به صورت کلی از دست احمدشاه خارج گردید.

امیدی از تاثیر این کودتا بر روند مشروطه خواهی و آزادی در ایران گفت: احمدشاه آدمی ضعیف و نا لایق بود اما در مسائل سیاسی دخالتی نداشت و بیشتر یک مقام تشریفاتی محسوب می شد و نخست وزیر و دولتی نیمه دموکراسی بر جامعه حکومت می کرد که با حضور رضاخان حکومت از این حالت نیمه دموکراسی خارج شده و از میان رفت.

وی ادامه داد: با روی کارآمدن رضاخان یک امنیتی به وسیله زور و اجبار ایجاد شده بود، با حضور وی بر اریکه قدرت، مشروطه سرکوب شد و حکومت به دست شاه افتاد چرا که در مشروطه شاه حالت تشریفاتی داشته و قدرت اصلی در دستان نخست وزیر و نمایندگان ملت بود.

امیدی استاد دانشگاه‌های قزوین در پایان خاطرنشان کرد: رضاشاه نیز که همواره پیرو امیال بریتانیا بود با به سر آمدن تاریخ مصرفش سر انجام از سلطنت خلع گردید و به جزیره موریس تبعید شد.

1007/ت30/ب